MADENLER VE TEKNOLOJİ Salih Zeki GÖKÇE Yeni programa göre hazırlanmıştır. Salih Zeki GÖKÇE

Maden Değerli kayaç ve minerallere verilen ad. ANAHTAR KELİMELER Maden Değerli kayaç ve minerallere verilen ad. Teknoloji Bilimsel ve diğer sistematik bilgilerin pratik alanlarda sistemli bir şekilde uygulanmasıdır. Mineral Kayaçların yapısında bulunan kil, mermer, kumtaşı,kireç taşı gibi yeterli saflıktaki doğal maddelerdir. Cevher Ekonomik değer taşıyan minerallere denir. Bu kelimeleri önceden bilmeniz konuyu anlamanızda kolaylık sağlayacak.

Madenler ve Teknoloji Yandaki resimlerde; kömür,altın-gümüş,kükürt ve bakır madenleri görülüyor. Evinizde ve çevrenizde madenlerle yapılan hangi eşya ve aletleri görüyorsunuz? Bilezik,yüzük gibi takılar hangi madenlerden yapılıyor? Teknolojide büyük öneme sahip olan madenler, hammadde(yapı malzemesi) olarak kullanılırlar. Siz de öğretmeninizin yardımıyla kendinize madenler seçip bunlarla ilgili araştırmalar yapıp sınıfta sunacaksınız.

Kömürler Taş kömürü Linyit Antrasit Maden kömürü(Taş kömürü): Eski devirlerde yetişen bitkilerin havasız ortamda mikroorganizmaların etkisiyle değişmesi sonucu oluşmuştur. *Yer altından çıkan kömürler oluşma sırasına göre antrasit,taş kömürü,linyit ve turba şeklinde isimlendirilir. Yakacak olarak kullanılırlar. En iyisi antrasittir.

Petrol Ham petrol,canlı organizmaların bozunması sonucu oluşmuştur. Petrol yeraltından ham petrol şeklinde çıkar. Petrol çıkarıldığı haliyle kullanılmaz. Çıkarıldıktan sonra rafinerilere götürülür ve orada damıtma işlemi yapılır. Böylece benzin,asfalt,mazot,uçak yakıtı,… elde edilir.

Bor Doğada boraks,kernit ve kolemanit gibi mineralleri bulunur. En çok rastlananı borakstır. Özellikle silisyum ve alüminyuma benzer. Gri,siyah-beyaz toz halinde bir ametaldir. İleride yakıt olarak kullanılacaktır. BOR Ülkemizde çıkarıldığı yerler Eskişehir Kütahya Bursa kolemanit boraks kernit Bor ürünleri cam, seramik, emaye, metalurji, sabun, deterjan sanayii, tarım sektörü vb. yerlerde kullanılmaktadır. Dünya Bor madenlerinin çoğu ülkemizde bulunmaktadır.

Demir En önemli yer altı kaynaklarımızdan biridir. Manyetit,hematit,limonit ve siderit mineralleri demir cevherlerini oluşturur. Sivas-Divriği,Malatya-Hekimhan ve Erzincan’da boldur. Demirden yapılmış hematit manyetit limonit siderit Özellikle inşaat sanayiinde,beyaz eşya yapımında,mobilyaların çeşitli kısımlarının yapımında daha sayılamayacak birçok alanda kullanılmaktadır.

Alüminyum dış cephe Alüminyum Yerkabuğunda en çok bulunan ve demir dışında en çok kullanılan metaldir. Hafif,dayanıklı ve iletken oluşu, kolayca levha haline gelebilmesi özellikleri nedeniyle kullanım alanı geniştir. Ülkemizde Seydişehir ve Milas’ta üretilir.

Bakır Bakır ,tabiatta az bulunmasına rağmen elektronik,inşaat,ulaşım,kimya ve boya sanayiinde kullanılmaktadır. Ülkemizde Artvin-Murgul’ da bol çıkarılır.

Kükürt Krom Sarı renkli bir metaldir. En fazla çıkarıldığı yer Isparta- Keçiborlu ’ dur. kükürt Krom Açık kurşuni(gri) renkte bir metaldir. Havanın aşındırıcı etkisine dayanıklı olduğu için Demir ve nikel gibi metallerin korunmasında ve paslanmaz çelik üretiminde kullanılır. krom

Araştırınız. Civa ve Fosfor madenleri hakkında araştırma yaparak kullanım alanları ile ilgili bir poster hazırlayınız. Hadi bakalım canlar!

Sunu bitmiştir. “Madenler ve Teknoloji” konusu sunumuz sona erdi. Sabırla izlediğiniz için teşekkür eder,başarılar dilerim. Salih Zeki GÖKÇE Fen ve Teknoloji Öğretmeni