Çağımızın Sağlık Problemi Obezite Uzman Diyetisyen Deniz BERKSOY

Obezite Nedir? Vücut ağırlığının olması gerekenden daha fazla olması diye tanımlanabildiği gibi Vücutta yağ dokusu oranının artması sonucu ortaya çıkan tablo olarak da tanımlanabilir. Şişmanlık veya obezite neden olduğu sağlık sorunları ile günümüzde toplam sağlık hizmetleri kullanımının yaklaşık % 8’ini oluşturan önemli bir ekonomik yüktür.

Prevelans Sonuçları Dünya Sağlık Örgütü’nün verilerine göre; 1980 yılında dünya genelinde erkeklerin %5’i, kadınların %8’i obez iken 2008 yılında bu sıklık erkeklerde %10 kadınlarda %14’tür. Türkiye İstatistik Kurumu’nun yapmış olduğu Türkiye Sağlık Araştırması, 2010 verilerine göre 15 yaş ve üzeri yetişkin nüfusun % 33,0’ı fazla kilolu ve % 16,9’u obezdir.

Prevelans Sonuçları Türkiye Beslenme ve Sağlık Araştırması 2010 verilerine göre ise de ülkemizde 19 yaş ve üzeri bireylerin %34,6’sı fazla kilolu ve %30,3’ü obezdir. OECD (Organisation for Economic Co-operation and Development) 2012 verilerine göre ülkemizde 5-17 yaş arası fazla kilolu ve obez erkek çocukların sıklığı %11,3, kız çocuklarının sıklığı ise %10,3’tür.

Nasıl Saptanır? Şişmanlığı derecesini veya ideal kiloyu saptamak için çok çeşitli yöntemler vardır. En çok bilinen ve kullanılan yöntem Beden Kitle İndeksine (BKİ) göre değerlendirme yöntemidir. Beden Kitle İndeksi üzerinden hesaplama yapılarak zayıf,normal,kilolu ve şişman (obez) gibi sınıflandırmalar yapılır.

Formülü ile Hesaplanır. Beden Kitle İndeksi; KİŞİNİN; Vücut ağırlığı ______________ Boyun karesi Formülü ile Hesaplanır.

ERKEKLERİN VÜCUT AĞIRLIĞININ %15-20’Sİ YAĞ DOKUSU KADINLARIN VÜCUT AĞIRLIĞININ %20-28’İ YAĞ DOKUSU

OBEZİTEYE SEBEP OLAN FAKTÖRLER Aşırı ve yanlış beslenme alışkanlıkları Yetersiz fiziksel aktivite Yaş Cinsiyet Eğitim düzeyi Sosyo – kültürel etmenler Gelir durumu Hormonal ve metabolik etmenler Genetik etmenler Psikolojik problemler Kullanılan bazı ilaçlar (antideprasanlar vb.)

Obezitenin Neden Olduğu Sağlık Sorunları Mortalite Morbidite Kalp ve damar hastalıkları Böbrek hastalıkları Kanser (Meme,kolon,pankreas vb.) Yüksek tansiyon Diyabet Depresyon

OBEZİTE (ŞİŞMANLIK) ENERJİ ALIMI ENERJİ HARCAMASI

Enerji Yoğunluğu Porsiyonu Büyük Yiyecek ve İçecekler 280 kkal 1120 kkal

Arabalar Televizyon Bilgisayar Hareketsiz işler

Besin Grupları

1.Süt ve Süt Ürünleri Grubu Ayran Yoğurt Cacık

2.Et, Yumurta ve Kuru Baklagiller Grubu Kırmızı et/ Tavuk/Balık/ Deniz Ürünleri Yumurta Kurubaklagiller Peynir

Sebze yemekleri Salatalar Meyveler 3.Sebze ve Meyve Grubu Sebze yemekleri Salatalar Meyveler

Makarna/Kuskus/ Erişte 4.Ekmek ve Tahıl Grubu Galeta/Grissini Diyet Bisküvi Kestane Beyaz Leblebi Haşlanmış Mısır Patlamış Mısır Patates Simit Ekmek/Etimek/ Yufka Pilav/Bulgur/ Kısır Makarna/Kuskus/ Erişte

PORSİYONLARDAKİ BÜYÜME, ENERJİ ALIMINDA ARTIŞA SEBEP OLMAKTADIR. YİYECEK PORSİYONLARI PORSİYONLARDAKİ BÜYÜME, ENERJİ ALIMINDA ARTIŞA SEBEP OLMAKTADIR.

EV DIŞINDA YEMEK ARTIŞI BÜYÜYEN ET, TAVUK PORSİYONLARI GARNİTÜR=PATATES KIZARTMASI, PİLAV LEZZET=YAĞ+KREMA+TUZ FAST-FOOD TÜKETİMİ YÜKSEK ORANDA EKSTRA TUZ KULLANIMI

MEYVE ve SEBZENİN ÖNEMİ OBEZİTE VE DİĞER KRONİK HASTALIKLARLA KANSERE KARŞI ETKİN BİR ÖNLEMDİR. ÜLKEMİZDE; MEYVE VE SEBZE TÜKETİMİ GÜNLÜK ÖNERİLEN MİKTARIN ALTINDA (>5 porsiyon/gün)

İÇECEKLER 1950 100 kcal KOLALI-GAZLI İÇECEKLER, İCE-TEA, HAZIR MEYVESUYU, MEYVELİ SODA vb. TÜKETİMİ HER GEÇEN GÜN ARTIYOR. FAST-FOOD RESTORANLARDAKİ MENÜ KAVRAMI YEMEK YANINDA BİRŞEY İÇMEYİ ZORUNLU KILIYOR. 120 cc 2014 300 kcal 330 cc

Okullarda Alınacak Önlemler Okul Yönetimi ve Öğretmenler Sağlıklı Beslenme ve Fiziksel Aktivite Programları İçin Motive Edilmeli. Okullarda “Sağlıklı Beslenme ve Fiziksel Aktivite” Konulu Toplantılar Ve Seminerler Yapılmalı. İlköğretimde Haftada En Az 150 Dakika Fiziksel Aktivite Sağlanmalı. Lisede Haftada En Az 200 Dakika Fiziksel Aktivite Sağlanmalı. Öğrencilerin Beden Kitle İndeksleri Periyodik Takip Edilmeli. Okul Yemek Tedarikçileri Sağlıklı Beslenme Konusunda Eğitilmeli.

Ailelerin Alacağı Önlemler Her gün Fiziksel Aktivite İçin Teşvik. Ailelere Evde Sağlıklı Öğünler Hazırlama Sorumluluğu Hatırlatılmalı Okullarda Velilerle “Sağlıklı Beslenme Ve Fiziksel Aktivite” Konulu Toplantılar Yapılmalı. Sağlıksız Yiyecek Ve İçeceklerin Bir Ödül Olmasından Sakınılmalı. Yemek Alanlarında ve yatak odalarında Televizyon Olmamalı.

Sağlıklı Zayıflamanın Püf noktaları Porsiyon ölçülerinizi küçültün. Günde en az 2 litre su için. Çay kahvede şeker,krema kullanımını bırakın. Hazır meyve suyu ve kolalı içecekleri tüketmeyin. Salataya ve yemeklere eklediğiniz yağ miktarını gözden geçirin. Salata ve yemeklere ekstra tuz atmayın. Haftada 2 gün mutlaka balık tüketin. Kurubaklagilleri haftada 2-3 kez tüketin.

Sağlıklı Zayıflamanın Püf noktaları Kahvaltı etme alışkanlığı edinin. Haftanın en az 2 günü haşlanmış yumurta tüketin. Öğün atlamayın. Besin çeşitliliği sağlayın. Meyve ve sebze tüketme alışkanlığı edinin. 4 temel besin grubunu öğünlerinize dağıtarak tüketin. Gıdalarda etiket okuma alışkanlığı kazanın.

Yanlış Zayıflama Yöntemleri Nelerdir? 1. Kişiye özel olmayan diyetler. 2. Kısa sürede hızlı kilo kaybı sağlayan çok düşük enerjili şok diyetler. 3.Yeterli, dengeli ve doğru beslenme alışkanlığı kazandırmayan diyetler. 4. Tek tip besine dayalı tek düze diyetler. 5. Zayıflattığı öne sürülen ve pek çok yan etkisi bulunan ilaçlar. 6. Gerçek kilo kaybı yerine vücuttan sadece su kaybına neden olan diüretik (idrar söktürücü) ilaçlar, otlar, çaylar vb.

Sağlıklı beslenme yaşam biçiminiz olsun *Sağlıklı beslenme yaşam biçiminiz olsun. *Şok Diyetleri bir kenara bırakın. *Düzenli Fiziksel Aktivite yapın.

TEŞEKKÜR EDERİM…