GMDSS TE KULLANILAN GÜÇ KAYNAKLARI

AKÜLER, BATARYALAR, ANTENLER Gemilerdeki GMDSS cihazlarının üç değişik güç kaynağı ile beslenmeleri talep edilmektedir. Bunlar: Geminin AC elektrik akımını sağlayan normal jeneratör Emergency jeneratör DC akım kaynağı akü

aküler Geminin ana ve acil durum (emergency) elektrik kaynağı olan jeneratörlerinde bir arıza olduğunda, tehlike emniyet haberleşmelerini yürütmek amacıyla, bütün gemilerin yedek akım kaynağı (akü) ile donatılmaları istenmektedir. Bu akım kaynağı, acil durum (emergency) aydınlatma sisteminin yanı sıra, geminin seyir yapacağı deniz sahalarına göre bulundurulacak VHF ve MF-HF cihazı veya INMARSAT uydu terminalini birlikte çalıştıracak kapasitede olmalıdır. Bu aküler tekrar şarj edilebilecek türde olmalıdır. Aküler, geminin ana ve acil durum jeneratör devresinden beslenen otomatik bir şarj cihazı ile, 10 saat içinde minimum kapasite taleplerini yerine getirebilecek şekilde şarj edilebilmelidir.

AC akımdan aküye geçiş mutlaka otomatik olmalıdır ve sistem bu gibi durumlarda yani, her hangi bir elektrik kesintisi sırasında akü voltajı devreye girerken cihazların çalışmasında bir duraklamaya sebebiyet vermeyecek şekilde örneğin “NO BREAK” sistem denilen kesintisiz güç kaynağı şeklinde olmalıdır. Gemi yardımcı enerji kaynakları ihtiyaç duyulduğunda yolcu gemilerinde 36 saat, kargo gemilerinde 18 saat GMDSS donanımının enerjisini sağlamalıdırlar. Yedek enerji kaynağı akü ise tüm cihazları en az 1 saat en fazla 6 saat çalıştırabilmelidir. SOLAS’a göre yedek enerji güç kaynağının şarj süresi 10 saatten fazla olamaz.

UPS Kesintisiz güç kaynakları, ana güç kaynağı arızalarında GMDSS donanımlarının enerji ihtiyacını karşılarlar. ONLINE ve OFFLINE türleri vardır. ONLINE devamlı hazır,OFFLINE ise kesintiden sonra devreye girer. Bellek bilgisinin kesilip kaybolan donanımlarda OFFLINE, diğer donanımlarda ONLINE kullanılır. ONLINE önerilir.

AKÜLER Akümülatör (Akü) deşarj sırasında kimyasal enerjiyi elektrik enerjisine dönüştüren, şarjda ise elektrik enerjisini kimyasal enerjiye dönüştürerek depo eden enerji kaynağıdır. Bataryaların birleşiminden oluşurlar. Kapları ısı, asit, darbeye dayanıklı ebonit yada plastiktendir. Gemidekiler daha kalın ve dayanıklı malzemelidirler.

Kurşunlu Akümülatörler En yaygın kullanılan ikincil bataryalardır. Kurşunlu bataryalar, Genelde boşken 2.4 Volt, yükteyken 2.004 Volt’luk 6 hücreden oluşurlar. Akü üstünde her hücreye ait kapak bulunur, dolayısıyla kapak sayısı hücre sayısını gösterir. Büyük enerji yoğunluğunun olması *Ucuz fiyat *Sağlam yapı ve hatalı kullanıma dayanıklı olmaları *Geniş sıcaklık aralarında güvenle çalışabilir *İyi bakım ile çok uzun süre hizmet verebilir Deşarj sırasında 2 önemli değişiklik olur bunlar; Elektrolitteki asit yoğunluğu azalır ve buna bağlı olarakta akümülatör gerilimi düşer, plakaların aktif maddeleri, kurşun peroksit ve kurşun, kurşun sülfata dönüşürler ve akümülatör iç direnci büyür. Şarj sırasındaki değişiklikler ise; Pozitif ve negatif plaklardaki kurşun sülfat azalırken, negatif plakalardaki saf kurşun ve pozitif plakalardaki kurşun peroksit miktarı artar. Elektrolitteki su miktarı azalırken asit miktarı, buna bağlı olarakta elektrolitin asit yoğunluğu artar. Akümülatörün şarj sonrası gerilimi 2.4 VOLT civarındadır.

Nikel Kadmiyum Akümülatörler GMDSS donanımlarında yedek güç kaynağı olarak kullanılabilir fakat kurşunlulara göre daha az güvenilirdir ve pahalıdır. Bu piller çok naziktirler, gerilimleri tamamen bitmeden şarj edilmemeleri gerekir. Kısa devreye dayanamazlar. Yüksek enerji yoğunluğu sağladıklarından EL VHF lerinde kullanılır. Aynı boyuttaki kurşunlulara göre daha fazla enerji depo ettiklerinden el tipi cihazlar için çok idealdir. Fazla yıpranmadan değiştirilmelidirler. Ömürleri çok faktöre bağlıdır. Bunlar: 1-Konstrüksiyon kalitesi 2-Çalışma ortamı 3-Yapılacak işe uygunluğu 4-Akümülatör şarj cihazının dizaynı 5-Çalışma ömrü .

Demir Nikelli Akümülatörler Yaygınlığı kalmamıştır, kurşunlulara göre bazı avantajları vardır özellikle soğuk bölgelerde çalışan gemilerde kullanılır. Özellikleri: 1-Kg başına sağladıkları enerji 2-Depolama sırasında zamanla bozulmamaları 3-Donma ısılarında bile Zarar görmemeleri 4-Daha az bakım gerektirmeleri 5-Daha az tehlikeli olmaları

Akülerin Genel Bakımları Aküdeki sıvı seviyesi düşünce saf su ilave edilmelidir. Çünkü sadece elektrolit içindeki su eksilmiştir. Asit miktarında değişme olmamıştır. Elektrolit, metalin 1-1,5 cm üstünde olmalıdır. Seviye çok artırılırsa gaz sıkışması olur, yetersiz olursa akü verimli kullanılamaz. Kutup başlarına vazelin sürülmesi cihazın ömrünü arttıracaktır.

Günlük Bakımları Dıştan gözlem yapılır. Fiziki bozuklukları kontrol edilir. Gerilim kontrolü yapılır, jurnale işlenmez.

Haftalık Bakımları Kapaklar, dıştan fiziksel durum, seviyeler kontrol edilir. Kontrol gözle yapılır, alet kullanılmaz. MF-HF cihazıyla emisyon yapılır. Bu esnada akünün geriliminde aşırı düşme var mı? Kontrol edilir. Gerilim aşırı düşüyorsa bataryalar güvenilir değil demektir. Jurnale kayıt yapılması gerekir. Kaç amper çekildiği, gerilimin ne kadar düştüğü yazılır.

Aylık bakımlar Günlük-haftalık bakımlar yapılır, kapakların temiz olması önemlidir. Su seviyesi kontrol edilir. Bakım yapılacak bataryanın muhakkak şarjlı durumda olması gerekir. Sıcak ve sodalı su ile kutup başları yıkanır, oksidasyon varsa yıkanarak temizlenir. Bol soğuk su ile durulanır. Kapakların açılıp temizlenmesi gerekir. Kapaklar tekrar kapatılıp kıl fırça ile kutup başları ince bir tabaka halinde vazelinlenir. Aylık bakımlarda akü şarj edildikten sonra her bir hücrenin elektrolit yoğunluk oranının yeterli olup olmadığını anlamak için akünüm her hücresinden “BOME” değeri alınır, jurnale işlenir. 32 bome=1,18 gr/cm küp

BATARYALAR GMDSS sistemindeki cihazlarda kullanılan iki tür batarya vardır. Bunlar: 1-Birincil bataryalar 2-İkincil bataryalar

Birincil bataryalar 1 Birincil Bataryalar: Pildir. Şarj edilemezler. Pil boyutları büyüdükçe verecekleri enerjide büyür. Deniz koşullarında çalışmaya uygun değillerdir ve GMDSS donanımlarında kullanılmazlar. En yaygınları 1.5 V ALKALINE 1.4V MERCURY 1.45 V LITHIUM. Pillerin içindeki kimyasal maddelerin reaksiyonu nedeniyle zamanla piller performanstan düşerler. LECLANCHE PİLLER: 1 YILDA % 20-24 Enerji kaybı ALCALINE PİLLER: 2.5 YILDA %8-10 Enerji kaybı MERCURY PİLLER: 5 YILDA %20 Enerji kaybı LITHIUM PİLLER: 5 YILDA %2-3 Enerji kaybı GMDSS’te kullanılacaksa sadece LITHIUM bataryalar kullanılır.(EPIRB-SART)

İkincil Bataryalar İkincil piller donanımın yedek enerji ihtiyacını karşılamak amacıyla GMDSS’te kullanılmaya daha uygundur. Şarj edilebilirler. Birincil pillerden daha güçlüdürler. Gerektiğinde çok fazla enerji sağlarlar. Tek olarak gerekli gerilimi sağlayamadıklarından 6-12-24 VOLT’luk uç gerilimine sahip bataryalar(pil grupları) şeklinde üretilirler. Gemilerdeki akümülatör bataryaları 24 VOLT’luktur ve iki bağımsız batarya grubuyla oluşturulur. Her bir akümülatör bataryasının 24 VOLT’luk enerjisi 4 Tane 6 VOLT’luk yada 2 Tane 12 VOLT’luk akümülatörün seri bağlanmasıyla oluşur.

ŞARJ SİSTEMLERİ VE ŞARJ TÜRLERİ Elle Kumanda Edilebilen Şarj Sistemleri 1-Sabit akımla şarj 2-Sabit gerilimle şarj 3-Sabit ayarlı gerilimle şarj

Otomatik Kontrollü Şarj Sistemleri 1-Kontrollü akım ve gerilimle şarj 2-Konikleştirilmiş işaretlerle şarj 3-Darbeli işaretlerle şarj 4-Çok küçük akımla şarj

ANTENLER Antenler uydu sistemlerinin ana unsurlarıdır. Hem uydunun üzerinde, hem de yer istasyonlarında bulunurlar. Yer istasyonundan uyduya iletilen sinyale uplink, uydudan yer istasyonunun antenine iletilen sinyale ise downlink adı verilir. Uplink ve downlink frekansları hiçbir zaman aynı değildir. Uplink frekansı her zaman downlink frekansından büyüktür. Uydu antenlerinin 2 ana görevi vardır. Bunlardan birincisi yerdeki kullanıcıları desteklemek üzere haberleşme sinyallerinin alış/veriş işidir. Diğeri ise, uyduların yörüngelerinde uygun biçimde işletildiğinden emin olunabilmesi amacıyla uydu kontrol operatör ve işletmecilerinin uydu kontrol istasyonları aracılığıyla kullandıkları telemetri, izleme ve kumanda (TT&C) sinyallerinin iletimidir.