ÇEVRE ETKİLEŞİM DEĞERLENDİRMESİ (ÇED) TOTAL 28

GİRİŞ TOTAL 28

Ulusal Çevresel Etki ve Uygulamaları Ulusal Çevresel Etki ve Uygulamaları [National Environmental Policy Act (NEPA)-1969 (PL-91-190)] adı ile ilk olarak gündeme geldi. 1 Ocak 1970 de uygulumaya konuldu (bu konuda imzalanan ilk antlaşma—(Çevre için Magna Carta’dır). En az 75 ülke bu çevresel etki kanunlarını uygulayacaklarını resmen kabul etmişlerdir.  TOTAL 28

Teknik (ilgili standardlar sağlamalı) Ekonomik (uygulanabilirlik) Tüm proje planlamaları ve karar verme aşamalarında üzerinde durulması gerekli konular; Teknik (ilgili standardlar sağlamalı) Ekonomik (uygulanabilirlik) Çevresel Etkileşimin Değerlendirmesi (ÇED) Sosyal (sosyal hayattaki kazanımlar) Diğer faktörler TOTAL 28

Çevresel Etkileşim Değerlendirmesi (ÇED) Çevresel Etkileşim Sözleşmesi Terminoloji Çevresel Envanter Çevresel Etkileşim Değerlendirmesi (ÇED) Çevresel Etkileşim Sözleşmesi TOTAL 28

Çevresel Envanter Bölgenin çevresel verilerini içeren bilgiler ve bu konuda alınacak veya uyulacak olan çözüm yaklaşımları. İçeriği fiziksel/kimyasal, biyolojik, kültürel ve sosyo-ekonomik konuları kapsayan bir kontrol listesi oluşturulmalı. TOTAL 28

Doğal Ortam (Biyo-fiziksel ortam) Fiziksel-kimyasal Ortamlar: zemin, jeoloji, topoğrafya, yüzey suları ve yeraltı su kaynakları, su kalitesi, hava kalitesi ve iklimsel durum. Biyolojik Ortam: endemik bitki ve böcek (flora-fauna) alanları, korunmaya değer özel ağaçlar, bitki ve otlar, balıklar, kuşlar ve diğer memeliler... TOTAL 28

İnsan-yapısı Ortamlar Kültüel Ortam: Tarihi ve arkeolojik sit alanları ile estetik manzara değeri olan kaynaklar. Sosyo-ekonomik Ortam: İnsanların yaşadığı bölgelerdeki nüfus değişim bilgileri, dağılımı, gelir durumları; eğitim seviyeleri, ulaşım ağları ve diğer altyapı mevcudiyeti (içme ve kullanma suyu, atıksu toplama ve arıtma koşulları, katı atıklar ve geri dönüşüm yöntemleri), sağlık birimleri ile polis ve itfaiye servislerinin durumu ve diğer sağlığa bağımlı yaşam kalitesini etkileyen olumlu veya olumsuz etkenler. TOTAL 28

Herhangi bir proje tasarlanırken ilgili projeler, planlar ve uygulanacak yöntemlerde sağlık etkileşimi kesinlikle dikkate alınmalıdır. TOTAL 28

ÇEVRE ETKİLEŞİM DEĞERLENDİRMESİ (ÇED) Proje, plan, program ve hukuksal beyannamelerin uygulanması için, potansiyel etkenler ile etkilerinin sistematik belirlenmesi gerekmekte ve da fiziksel-kimyasal, biyolojik, kültürel ve sosyo-ekonomik konuların tümünün kapsayan bir çevre raporunun hazırlanmasını zorunlu kılmaktadır. Bu rapora ÇED raporu denir. TOTAL 28

ÇED uygulamalarının temeli Ulusal Çevre Etkileşim Değerlendirmesidir ÇED uygulamalarının temeli Ulusal Çevre Etkileşim Değerlendirmesidir. Bu da; çevreyi etkileyen planlar hazırlanırken, izlenecek yolda alınacak kararların cesaretle alınmasını sağlamakta, ulaşılacak hedefte, çevreye uyumu en üst düzeyde tutan neticelere varmamıza olanak vermektedir. TOTAL 28

Üzerinde durulması gereken parametreler estetik, batak ve sulak alanlar, balıklar ve vahşi doğal yaşam değerleri, taşkın alanları, deniz ve göl ulaşımı, rekrasyon, su kalitesi, yiyecek bitkileri tarımı, mineral ihtiyacı, ekonomi, genel çevresel duyarlılıklar, tarihi değerler, taşkınsal zararlar, arazi kullanımı, kıyı şeridi erezyonu, su temini ve kounması, enerji ihtiyacı, emniyet ve özel mülkiyet statüleri. TOTAL 28

ÇED Raporu Yazım Kılavuzu TOTAL 28

ÇED Taslak Rapor Şablon İçeriği Proje sahibinin: isim, adres, telefon ve faks no. (e-postal) detayları, ÇED rapunu hazıryan kişi(ler) veya organizasyon bilgileri: isim, adres, telefon ve faks no. (e-postal) detayları, Projenin adı: Proje hazırlanış tarihi: Projenin uygulanacağı bölgenin adı: Projenin tanımı ve amacı: içediği konular, yapılacak işin detayı ve süresi, amacı ve kimlee hizmet edeceği, önemi vs. TOTAL 28

SEÇİLEN PROJE YERİNİN ÇEVRESEL KARAKTERİSTİK BİLGİLERİ BÖLÜM 1: SEÇİLEN PROJE YERİNİN ÇEVRESEL KARAKTERİSTİK BİLGİLERİ TOTAL 28

Projenin uygulanacağı arazinin mevcut karakteristik durumu. 1. Arazi Kullanımı Projenin uygulanacağı arazinin mevcut karakteristik durumu. Arazinin şu anki kullanma amacı (tarımsal, orman, turizm, industri, rekrasyon, ulaşım, su kaynakları, bölgenin kalkınma potansiyeli). Topoğrafya ve jeolojik karakteristiklerin detayları (bunların belirlenmesi için 1/1000, 1/2500, 1/5000, veya 1/25000 ölçekli haritalar gerekir). TOTAL 28

2. Türler ve Ekosistem Proje için seçilen bölgedeki canlı türleri ve ekosisteme olan bağlılığı, Flora-fauna tür çeşitliliği, yaşam ortamlarının sınıflandırılması, popülasyon yoğunlukları ve yok olma çoğalma riskleri... TOTAL 28

İklimsel değişikliklerin hava ve su kalitesine etkileri. Meteorolojik durum: Meteorolojik özelliklerin (aylık maksimum ve minimum sıcaklık belgeleri, yağış miktarı ve şiddeti, rüzgar hızı ve yönü). Hidrolojik ve hidro-jeolojik karateristikler: Uygulanması planlanan projenin, yerüstü ve yeraltı sularını fiziksel ve kimyasal yönden nasıl etkileyeceği irdelenip olası çözüm önerileri verilmeli. Hava kalitesi ve Gürültü: Mevcut durumdaki hava kalitesi ile ortalama ve en yüksek gürültü seviyeleri belilenmeli. TOTAL 28

Fiziksel ve kimyasal risk taşıyan toprak özellikleri... 4. Toprak Kalitesi Fiziksel ve kimyasal risk taşıyan toprak özellikleri... TOTAL 28

5. Sosyo-ekonomik Değerlendirme Uygulanması olası aktivitelerin sosyo-ekonomik yönden irdelenmesi (bölgenin esas ekonomisini taşıyan sektörlere olan etkileri, ekonomik kalkınma hızı ve etkesi, işsizlik, vs). Bölgenin nüfus yoğunluğu, Yerleşim bölgesi ile bu bölge arasındaki uzaklık, Mevcut ev-bina sayıları ve tipleri, işletmeler ve endüstri ve bunların ilgili proje ile etkileşimleri. TOTAL 28

6. Diğer Karakteristikler Koruma altındaki alanlar (milli parklar, doğal parklar, sulu alanlar, doğal yapıtlar, koruma altındaki doğal alanlar, vahşi doğal yaşam, kültürel servetler, biyogenetik koruma alanları, biosfer korunumu, çevre özel koruma bölgeleri, içme ve kullanma suyuna bağlı özel kouma bölgeleri, turistik alanlar, doğal manzara alanlari, vs.). Orman Alanları: (ağaç türleri, sayıları ve kapladıkları alanlar, mevcut ve olası ağaç dikimi yapılacak korunmuş bölgeler ve kullanım alanları). Yüksek Yerler manzara ve aeğlence yerleri, eşssiz jeolojik ve jeomorfolojik oluşumlar. Devlet Yetkisi altındaki araziler (askeri yasak bölgeler, halka açık alanlar ve benzeri binalar, vs). TOTAL 28

PROJENİN ÇEVREYE OLAN ETKİSİ VE ALINMASI GEREKLİ ÖNLEMLER BÖLÜM II: PROJENİN ÇEVREYE OLAN ETKİSİ VE ALINMASI GEREKLİ ÖNLEMLER TOTAL 28

A. Projenin yapım aşamasında (inşaat süresince) uygulanacak aktiviteler ve fiziksel-kimyasal ile biyolojik etkiler için alınması gereken önlemler. Kazı alanının yeri ve hacimsel boyutu, arazinin toprak yapısı, kumlu, taşlı, bitki ve organik örtü vs. Yıllık kazı ve dolgu hacmi, bu hacmin nasıl değerlendirileceği. 3. İnşaat esnasında oluşaak toz kütlesi hakkında bilgi. İnşaat alanında kesilecek ağaç miktaı ve türleri... Kurulacak olan şantiye için gerekli yaşamsal ihtiyaçlar nasıl kaşılanacak... Varsa flora-fauna, bu projenin yapım aşamasında nasıl etkilenecek. Katı atık türü ve miktarı ile bunların bölgeden uzaklaştırılması için uygulanacak yöntemler... Olası gürültü seviyesi ve proje uygulamasında bunun kontrölü için alınacak önlemler. TOTAL 28

1- Ham madde kullanım miktarı ve amacı. B. Projenin hayata geçtiği andan itibaren uygulanacak aktiviteler ve fiziksel-kimyasal ile biyolojik etkiler için alınması gereken önlemler. 1- Ham madde kullanım miktarı ve amacı. 2- Üretim miktarı ve metodu, kullanılan teknoloji, malzeme akış yolları ve üretim şeması. Kirletici kaynakların belirlenmesi (emisyon ve debi noktaları). 3- Üretim esnasında oluşan toz ve buna karşı alınan önlemler. 4- Dolgu ve kazı sonrası arta kalan malzemeler ve bunların giderilmesi için kullanılacak yaklaşım. 5- Patlayıcı maddeler, ne tür patlayıcı oldukları ve alınacak önlemler. TOTAL 28

6. Toz dumanı için alınacak önlemler. 7. Sokaklada ve yollada alınacak önlemler 8. Zehirli madde miktarı, yanıcı ve patlayıcı maddeler ve bunların kullanım alanlarının detaylı bilgileri (nerede ve nasıl). 9. Kullanılacak su miktarı. 10. Akaryakıt türü ve miktarı, kimyasal analizler, yanma odaları ve çıkan emisyon ile buna bağlı önlemler. 11. Hangi tür flora-fauna etkilenecek ve ne boyutta 12. Emniyet bölge uzunluğu ve ne tür yaptırımla olacağı. 13. Katı atık miktarları ve alınacak önlemler. 14. Çalışan ünitedenin gürültü kirliliği seviyesi ve kontrolü ve alınacak önlemler. TOTAL 28

C. Proje Tamamlanması (Bitişi) Arazinin mümkün olduğunca eski haline dönüştürülmesi Uyumlaştırma (rehabilitasyon) çalışmaları Mevcut su kaynaklarına olan etkinin kontolü Olası kirli hava emisyonlar kontrolleri TOTAL 28

D. Gözlem Programı ve Acil Durum Planı İnşaat esnasında gözlemlenen ve buna bağlı yaptırım şeması ve gerekirse işin devamına izin verilmemesi. Acil ve beklenmedik durumlarda gerekirse alınacak önlemlerin detayı.   E. Alternatifler Her projenin olası altenatiflerinin değerlendirilmesi. F. ÇED Sonuçları Rapor özeti, en önemli çevre etkileşim parametreleri, projenin yararları, önerilen projede alternatif projelerden gerekçeli önceliği ve faklılığı. Dosyalama: Tüm dökümentasyon ve raporlar ÇED raporlarına uyumlu olmalı. Notlar: Projeyi hazırlayanların öz geçmiş (CVs) bilgileri ve imzaları. Kaynakça: Bu rapor hazırlanırken kullanılan tüm kaynaklar bilgilerini içeren liste. TOTAL 28