EKO-VERİMLİLİK VE ENDÜSTRİYEL SİMBİYOZ ve Proje Tanıtımı AOSB Endüstriyel Simbiyoz ve Eko-verimlilik Projesi Açılış Toplantısı 04.05.2016 Ferda Ulutaş İşevi TTGV Proje Danışmanı ÖTE Ar-Ge Öngörü Eğitim Danışmanlık Ltd. Şti.

Kapsam Eko-verimlilik Endüstriyel Simbiyoz Eko-endüstriyel Parklar Proje Örnekleri (Türkiye) AOSB Endüstriyel Simbiyoz ve Eko-verimlilik Projesi

Eko-verimlilik nedir? Daha az çevresel etki ve tüketimle daha fazla değer yaratmaya yönelik bir stratejidir. Ekonomik ve çevresel verimliliğin birlikte sağlanmasıdır.

Kaynak tüketimi ve kirlilik Eko-verimlilik nedir? Ekonomik kalkınma ve refahın kaynak tüketimi ve kirlilikten bağımsızlaştırılmasıdır. Zaman Gelecek Kaynak tüketimi ve kirlilik Refah (Kaynak: EEA)

Eko-verimlilik nedir? HP (California) atıklarını %95 oranında azaltırken yıllık 870.000 $ tasarruf sağladı. STMicroelectronics 10 yıllık süre içinde gerçekleştirdiği enerji ve su tasarrufu ile toplam 900 milyon £ kazanç sağlandı. SC Johnson 5 yıllık dönemde üretimini %50 artırırken atık miktarını yarıya düşürdü; toplam 400 milyon $ tasarruf etti. (Kaynak: WBCSD)

Eko-verimlilik nedir? Kaynak (hammadde, enerji, su) verimliliğinin sağlanması Atıkların kaynağında önlenmesi/azaltımı Geri kazanım, geri dönüşüm, yeniden kullanım, atıkların değerlendirilmesi Yenilenebilir kaynaklarının kullanımı Tehlikeli kimyasal madde kullanımının azaltılması Çevreye duyarlı tasarım Ürün dayanıklığının ve ömrünün artırılması

Eko-verimlilik nedir? Kavram olarak ilk kez 1991 yılında iş dünyası tarafından kullanıldı. 2000’den itibaren sürdürülebilir kalkınma ve ilgili diğer kavramların (yeşil büyüme, yeşil ekonomi, eko-inovasyon, endüstriyel simbiyoz, eko-endüstriyel park, vb.) gelişmesine paralel olarak temel bir prensip olarak önemini korudu.

Neden eko-verimlilik? Verimlilik işletmeler için önceliklerden biri Çevresel etki ile katma değer artışı Uzun dönemli karlılık ve sürdürülebilirlik için anahtar Optimum prosesler Eko-inovasyon Atık geri dönüşümü Eko-verimlilik İşbirliği ağları Yeni hizmetler

Neden eko-verimlilik? Almanya’daki bir veri tabanına göre eko- verimlilik uygulamaları: tipik geri ödeme süresi 13 ay civarı Küçük firmalarda tasarruf oranı yüksek, yıllık cironun %11’i civarı Büyük firmalarda oran daha düşük, yıllık 350.000 Euro seviyelerine çıkabilir Getiriler yatırım miktarlarına da bağlı (EIO, EC)

Endüstriyel simbiyoz nedir? Kavram olarak 1990’larda, uygulama olarak ise çok daha öncesinde gelişmeye başladı. Endüstriyel işletmeleri ve bağlantılı oldukları diğer faaliyetleri bir eko-sistem olarak ele alır. İşletmeler arası işbirliklerinin geliştirilmesi ile kaynak verimliliği ve atık azaltımı yönünde etkin çözümler sağlar.

Endüstriyel simbiyoz nedir? Geleneksel Üretim Süreci Döngüsel Süreç/ Sürdürülebilir Üretim ENDÜSTRİYEL SİSTEMLERDE İşbirliği yaklaşımıyla maliyetlerin azaltılması ve çevresel performansın geliştirilmesi

Endüstriyel simbiyoz nedir? Temiz Üretim Yaşam Döngüsü Yönetimi Endüstriyel Simbiyoz Kaynak: Professor Annik Magerholm Fet, Norwegian University of Science and Technology Endüstriyel simbiyoz: En yaygın kullanımı ve ilk tanımı birbirine yakın işletmeler arasındaki madde (atık, yan ürün, su) ve enerji değişimi ve yeniden kullanımıdır.

Endüstriyel simbiyoz nedir? Doğadaki “simbiyoz” kavramının endüstriyel işletmelere uyarlanmasıdır. Endüstriyel sistemler arasındaki simbiyotik ilişkileri ifade eder. 2000’li yıllardan itibaren artan çalışmalar ve uygulama deneyimleri doğrultusunda kavramın tanımı tekrar yapılmıştır.

Endüstriyel simbiyoz nedir? Buradaki en kritik iki husus işbirliklerinin madde ve enerji değişimi ile sınırlı olmaması ve işbirliği için fiziksel yakınlığın şart olmamasıdır.

Endüstriyel simbiyoz – Olası İşbirliği Alanları Hammadde/ Malzeme ortak satın alma müşteri/ tedarikçi ilişkileri yan-ürün uygulamaları yeni hammadde/ malzeme pazarları Hayat Kalitesi/ Halkla ilişkiler Entegre iş ve rekreasyon Ortak eğitim fırsatları Sosyal sorumluluk programları Bölgesel planlamaya dahil olma Ulaşım/ Lojistik ortak tedarik ortak sevkiyat araçların birlikte bakım ve onarımı alternatif paketleme saha içi ortak nakliye entegre lojistik Üretim Süreçleri kirlilik önleme fire azaltımı ve firelerin yeniden kullanımı üretim tasarımı ortak altyükleniciler ortak ekipman/ teçhizat kullanımı teknoloji paylaşımı ve entegrasyonu

Endüstriyel simbiyoz – Olası İşbirliği Alanları İnsan Kaynakları eleman alımı ortak fayda programları sağlık programları ortak hizmetler (güvenlik vb.) eğitim esnek çalışan atamaları Çevre/ Sağlık/ Güvenlik kazaların önlenmesi acil durum müdahalesi atık azaltımı çevre dostu tasarım çevre bilgi sistemleri paylaşımı ortak idari izinler Bilgi ve İletişim Sistemleri iç iletişim sistemleri dışarı ile bilgi paylaşımları izleme sistemleri bilgisayar çözümleri yönetim bilgi sistemleri Enerji Yeşil Binalar Enerji Denetimi Ortak Üretim Enerji Firması Yan Ürünleri Alternatif Yakıtlar Pazarlama Yeşil Etiket Yeşil Markete Erişim Ortak Pazarlama Ortak Girişim Yeni Şirketler

Neden endüstriyel simbiyoz? Kaynak tüketiminde azalma Depolamaya giden atık ve tehlikeli atık miktarında azalma CO2 salımında azalma Su tasarrufu Üretim maliyetlerinde düşüş Ek satışlar Yaratılan iş, istihdam Özel sektör yatırımları İnovasyon ve girişimciliğe katkı Çevresiyle uyumlu/rekabetçi endüstriyel bölgeler İşbirliği kültüründe gelişme, vs. 17

Neden endüstriyel simbiyoz? İngiltere Örneği (NISP) NISP’in yaklaşık 15.000 Üyesi bulunmaktadır. 18

Neden endüstriyel simbiyoz? İngiltere Örneği (NISP) NISP 2005 - 2011 Dönemi Kazanımlar Yıllık kazanç Toplam kazanç (5 yıllık) Depolamaya giden atık azaltımı 8 milyon ton 39 milyon ton CO2 azaltımı 7 milyon ton 35 milyon ton Hammadde azaltımı 11 milyon ton 53 milyon ton Tehlikeli Atık azaltımı 0,4 milyon ton 2 milyon ton Su tasarrufu 13 milyon ton 64 milyon ton Maliyet tasarrufu €196 milyon €982 milyon Ek satışlar €205 milyon €1027milyon Yaratılan iş 10.000+ ??? Özel sektör yatırımı €337 milyon 19

Eko-endüstriyel Parklar “Kaynak ve çevre yönetiminde işbirliği yaparak ekonomik ve çevresel performansını artırmak isteyen, üretim ve hizmet sektörlerindeki şirketlerin oluşturduğu topluluk” olarak tanımlanır. Eko-verimlilik ve endüstriyel simbiyoz kriterlerinin uygulandığı OSB’ler, endüstri bölgeleri, diğer sanayi bölgeleri bu kapsama girer.

Eko-endüstriyel Parklar İşletmeler arası fiziksel yakınlık ve belli bir bölge yönetiminin olması çok önemli avantajlar getirir ve “olası işbirliği alanları” çerçevesinde çeşitliliği artırır. Endüstriyel simbiyoz OSB’ler ve diğer endüstri bölgeleri için çok önemli bir fırsattır ve sürdürülebilir sanayi bölgesi, eko-park, vb. kriterlerine uygunlukta en önemli adımlardan biridir.

Eko-endüstriyel Parklar Kalundborg (Danimarka) Örneği

Eko-endüstriyel Parklar Kalundborg (Danimarka) Örneği 265.000 ton/yıl CO2 emisyonu azaltımı 3 milyon m3/yıl su geri kazanımı 15 milyon GJ enerji değerinde proses buharı (75.000 evin yıllık elektrik tüketimine denk) 15 milyon m2/yıl alçı duvarına denk gelen alçı taşı kazanımı 150.000 ton/yıl biyokütlenin gübreye dönüştürülerek toplam gübre ihtiyacının %60’ının bu şekilde sağlanması 250 milyon $’dan fazla toplam kazanç

Proje Örnekleri (Türkiye) UNIDO Eko-verimlilik (Temiz Üretim) Programı (2008 – 2011) Türkiye’nin İklim Değişikliğine Adaptasyonu BM Ortak Programı kapsamında yürütüldü. Seyhan Havzası’na yönelik bölgesel bir program olarak başlayıp ulusal bazda uygulandı. Eko-verimlilik ve temiz üretim kavramlarının Türkiye’de yaygınlaşmasını sağladı.

Proje Örnekleri (Türkiye) UNIDO Eko-verimlilik (Temiz Üretim) Programı Su tüketiminin azaltılmasına yönelik 6 pilot eko-verimlilik uygulaması gerçekleştirildi. Gıda ve İçecek Sektörü Adana - PAKYÜREK Tarım San. ve Tic. A.Ş. Kayseri - GÜLSAN Gıda San. ve Tic. A.Ş. (MEYSU) Metal İşleme ve Makine Sektörü Niğde - DİTAŞ Doğan Yedek Parça İma. ve Tek. A.Ş. Ankara - BOSAN Boyama Ltd. Şti. Kimya Sektörü Adana - ADVANSA SASA Polyester San. A.Ş. Tekstil Sektörü Bursa - ÖZEL TEKSTİL San. ve Tic. Ltd. Şti

Proje Örnekleri (Türkiye) UNIDO Eko-verimlilik (Temiz Üretim) Programı Pilot Projeler Sonucunda Toplam Kazanımlar Su Tasarrufu 784.550 m3/yıl(%22) Kimyasal Tasarrufu 192 ton/yıl Tuz (NaCl) 7,7 ton/yıl Tiner 5,2 ton/yıl Sodyum Siyanür (NaCN) 1,2 ton/yıl Kadmiyum Oksit (CdO) 1,7 ton/yıl Diğer Enerji tasarrufu 4.681.000 kWh/yıl Doğalgaz (425.545 m3) 265.970 kWh/yıl Elektrik CO2 azaltımı 978 ton/yıl CO2

Proje Örnekleri (Türkiye) UNIDO Eko-verimlilik (Temiz Üretim) Programı Pilot Projeler Sonucunda Toplam Kazanımlar Diğer Kazanımlar Üretim sürecinde ve ürün kalitesinde iyileşme Proses süresinin kısalması İş gücünden tasarruf Bakım-onarım, nakliye maliyetlerinin azalması Atıksu arıtma maliyetlerinde azalma Yatırım Tutarı UNIDO Katkısı: 139.800 $ Firmaların Katkısı: 125.000 $ Toplam: 264.800 $ Yıllık Mali Kazanç 1.357.792 $ Geri Ödeme Süresi Yaklaşık 3 ay

Proje Örnekleri (Türkiye) İskenderun Körfezi’nde Endüstriyel Simbiyoz Projesi (2011 – 2014) BTC – kurumsal sosyal sorumluluk projesi Proje Bütçesi: 720.000 ABD Doları Uygulayıcı Kuruluş: TTGV Bölge: İskenderun Körfezi Çevresi Finansman: BTC (600.000 ABD Doları) + TTGV ve diğer ayni katkı (120.000 ABD Doları) İşbirliği: International Synergies Ltd. ve Orta Doğu Teknik Üniversitesi

Proje Örnekleri (Türkiye) İskenderun Körfezi’nde Endüstriyel Simbiyoz Projesi Endüstriyel Simbiyoz İşbirliği Ağı Endüstriyel Simbiyoz Veri Tabanı Sürdürülebilirlik ve Ulusal Politikalar Çevre Mevzuatına Etkiler İletişim ve Yaygınlaştırma Faaliyetleri Görünürlük ve Ödüller Endüstriyel Simbiyoz Olanakları ve Örnek Projeleri Endüstriyel Simbiyoz Uygulama Ağı

Proje Örnekleri (Türkiye) İskenderun Körfezi’nde Endüstriyel Simbiyoz Projesi Endüstriyel Simbiyoz İşbirliği Ağı Endüstriyel Simbiyoz Veri Tabanı Sürdürülebilirlik ve Ulusal Politikalar Çevre Mevzuatına Etkiler İletişim ve Yaygınlaştırma Faaliyetleri Görünürlük ve Ödüller Endüstriyel Simbiyoz Olanakları ve Örnek Projeleri Endüstriyel Simbiyoz Uygulama Ağı

Proje Örnekleri (Türkiye) İskenderun Körfezi’nde Endüstriyel Simbiyoz Projesi İskenderun Körfezi’nde Endüstriyel Simbiyoz Uygulama Ağı

Proje Örnekleri (Türkiye) İskenderun Körfezi’nde Endüstriyel Simbiyoz Projesi

Proje Örnekleri (Türkiye)

AOSB Endüstriyel Simbiyoz ve Eko-verimlilik Projesi (2015-2017) Amaç: Antalya OSB’de eko-verimlilik ve endüstriyel simbiyoz ile ilgili farkındalığın geliştirilerek bu alandaki faaliyetlerin yaygınlaştırılması OSB genelinde verimliliğin artırılması İşletmelerde işbirliği kültürü ile birlikte çevre performansı ve rekabetçiliğin geliştirilmesi Eko-endüstriyel park olma yolunda adımların atılması

AOSB Endüstriyel Simbiyoz ve Eko-verimlilik Projesi Hedefler: OSB içinde yer alan işletmelerde eko-verimlilik İşletmeler arası işbirliği ağı ile endüstriyel simbiyoz OSB dışındaki işletmeler ve sanayi dışı sektörlerle etkileşim OSB Yönetimi’nde kapasitenin geliştirilmesi, sürdürülebilirliğin sağlanması OSB Yönetimi İşletmeler OSB Dışı

AOSB Endüstriyel Simbiyoz ve Eko-verimlilik Projesi Faaliyetler:

AOSB Endüstriyel Simbiyoz ve Eko-verimlilik Projesi Faaliyetler: Sektörel ve Çevresel Analiz Bilgilendirme ve Farkındalık Faaliyetleri OSB kapsamında Potansiyel ve Kapasite Belirleme Çalışmaları Uygulama ve Fizibilite Örnekleri Kapanış ve Yaygınlaştırma Faaliyetleri

AOSB Endüstriyel Simbiyoz ve Eko-verimlilik Projesi Faaliyetler: Sektörel ve Çevresel Analiz  Antalya ili geneli ve Antalya OSB özelinde sektörel, çevresel analiz Endüstriyel simbiyoz potansiyelinin genel bir çerçeve olarak belirlenmesi

AOSB Endüstriyel Simbiyoz ve Eko-verimlilik Projesi Faaliyetler: Sektörel ve Çevresel Analiz Antalya İli Öne Çıkan Sektörler İMALAT Gıda ürünleri Metalik olmayan mineral ürünler Kauçuk ve plastik ürünler Fabrikasyon metal ürünleri Mobilya Kimyasallar ve kimyasal ürünler Ağaç, Ağaç Ürünleri ve Mantar Ürünleri İMALAT DIŞI Tarım Hayvancılık Madencilik ve taş ocakçılığı İnşaat Belediyeler

AOSB Endüstriyel Simbiyoz ve Eko-verimlilik Projesi Faaliyetler: Sektörel ve Çevresel Analiz Antalya İli Öne Çıkan Atıklar Sera atıkları ve hayvan gübresi Madencilik atıkları İnşaat ve yıkım atıkları Turizm kaynaklı organik atıklar (belediyeler bünyesinde) Atıksu arıtma tesisi çamurları Peynir altı suyu, zeytin karasuyu Diğer imalat sanayi atıkları

Antalya İli Endüstriyel Simbiyoz Potansiyeli

AOSB Endüstriyel Simbiyoz ve Eko-verimlilik Projesi Faaliyetler: Sektörel ve Çevresel Analiz Antalya OSB Sektörler

AOSB Endüstriyel Simbiyoz ve Eko-verimlilik Projesi Faaliyetler: Sektörel ve Çevresel Analiz Antalya OSB Sektörler

AOSB Endüstriyel Simbiyoz ve Eko-verimlilik Projesi Faaliyetler: Sektörel ve Çevresel Analiz Antalya OSB Çevresel Boyutlar (ör: su/atıksu) Su tüketimi Atıksu oluşumu

Antalya OSB Endüstriyel Simbiyoz Potansiyeli

AOSB Endüstriyel Simbiyoz ve Eko-verimlilik Projesi Faaliyetler: Bilgilendirme ve Farkındalık Faaliyetleri Açılış Toplantısı Eko-verimlilik ve Endüstriyel Simbiyoz Eğitimi

AOSB Endüstriyel Simbiyoz ve Eko-verimlilik Projesi Faaliyetler: Bilgilendirme ve Farkındalık Faaliyetleri Açılış Toplantısı Eko-verimlilik ve Endüstriyel Simbiyoz Eğitimi 16-17 Haziran 2016 (2 gün) AOSB işletmelerine yönelik Sertifikalı Uygulamaya yönelik Başvuruların alınması ve değerlendirilmesi açılış toplantısı sonrası başlayacak.

AOSB Endüstriyel Simbiyoz ve Eko-verimlilik Projesi Faaliyetler: OSB kapsamında Potansiyel ve Kapasite Belirleme Çalışmaları Anket çalışması (başladı) Sinerji çalıştayı Eko-verimlilik etütleri OSB yönetimine yönelik çalışmalar

AOSB Endüstriyel Simbiyoz ve Eko-verimlilik Projesi Faaliyetler: Uygulama ve Fizibilite Örnekleri Eko-verimlilik ve endüstriyel simbiyoz uygulamalarının takip edilmesi Endüstriyel simbiyoz fizibilite örneklerinin yapılması Kapanış ve Yaygınlaştırma Faaliyetleri Kapanış Toplantısı Proje çıktılarının duyurulması Yeni projeler, finansman kaynakları, vb.

Teşekkürler… Ferda Ulutaş İşevi TTGV Proje Danışmanı ÖTE Ar-Ge Öngörü Eğitim Danışmanlık Ltd. Şti.