TASARRUF, YATIRIM VE FİNANSAL SİSTEM

Sermaye Birikimi ve Finans Sermaye stoğu tasarrufla ve yatırımla artar. Finansal sistem bu süreçte hayati rol oynar. Her tasarruf eden yatırım yapmak zorunda değildir. Bazı firma ve ev halkı kazandığından az harcar yani tasarruf eder. Bazıları da kazandığından çok harcar yani yatırım (investment) yaparlar. Finansal sistem sayesinde tasarruflar, ihtiyaç sahiplerine ulaşır.

Tasarruflar → Finansal Sistem→Yatırım

Finansal Sistem Yatırımcıları ve tasarrufçuları koordine eden kurumlardan oluşur. Kaynakların tasarruf edenden, ihtiyacı olana geçmesini sağlar. Finansal aktiviteler milli gelirin yaklaşık %5 ini oluşturur. 3 kısımdan oluşur: Finansal Piyasalar Finansal Aracılar Finansal kurumları denetleyen kamu kurumları

Piyasalar ve Aracılar Finansal piyasalar: Tasarrufçu direk borçluya finansman sağlar. Bono piyasası Hisse senedi piyasası Finansal Aracılar: Tasarrufçu borçluya dolaylı yoldan finansman sağlar. Bankalar Mutlak fonlar Leasing, faktöring şirketleri de finansal aracılardır. Menkul Değer Şirketleri finansal piyasalardır.

Finansal Sistemin Düzenlenmesi Hükümet tarafından düzenlenir. Türkiye’de 4 kurum TCMB Merkez Bankası Hazine BDDK Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurulu SPK Sermaye Piyasası Kurulu

Bono Piyasası Bono, borçluluk sertifikası. Hazine, bono satışa çıkararak borç finansmanı sağlar. Özellikleri Vade Faiz oranı, sabit getiri. Vergi Türkiye’de Hazine bonosu mevcut Özel şirket bonosu yok.

Hisse Senedi Piyasası Bir firmaya küçük bir ortaklık. Firmanın hisse senedi satışı ile fonunu arttırması →sermaye finansmanı Bonoya göre daha yüksek risk fakat potansiyel yüksek getiri. Bono sahipleri, borçlunun karlılığından bağımsız faizini alır. Hisse senedi sahipleri, eğer firma kar yapıp dağıtıyorsa kardan pay alır. Önemli hisse senedi piyasaları: New York, London, Tokyo, Frankfurt, Paris vs... İMKB: İstanbul Menkul Kıymetler Borsası

Bankalar Tasarruf eden firma ve ev halkından mevduat alır, kredi kullanmak isteyen firma ve ev halkına verir. Bankalar, mevduat sahiplerine faiz öder. Kredi kullananlardan ise daha yüksek faiz alır. Ziraat ve Halk devlet bankaları Garanti, İş, Akbank ve Yapı Kredi özel bankalar. Bankalardaki toplam mevduat, milli gelirin %50si.

Mutlak Fonlar Türkiye’de yatırım fonları Bono ve hisse senedi karışımı, riski dağıtır. A tipi fon: hisse senedi B tipi fon: bono + repo

Milli Gelir Özdeşliği

Tasarruf = Yatırım

Klasikler: Faiz

Borçverilebilir Fonlar Piyasasında Denge

Modele Devlet Giriyor

Tasarruf: Özel ve Kamu

Kamu Bütçesi Kamu bütçesi: Millet Meclisi tarafından onaylanıp kanunlaşan ve devletin planlanan gelir ve harcamalarını gösteren yıllık bir programdır. Devlet Gelirleri =Vergiler =T Devlet Harcamaları =G T=G → Denk bütçe T>G → Bütçe fazlası T<G → Bütçe açığı

Klasikler ve Devlet

Kamu Açığı ve dışlama etkisi (crowding out)

Kamu Açığı ve dışlama etkisi (crowding out)

Maliye Politikası Hükümetin vergilerde ve kamu harcamalarında değişiklikler yaparak ekonomide arzu edilen hedeflere ulaşmaya çalışması Devlet Harcamaları Çarpanı

Tasarruf Teşvikleri: vergi indirimi

Yatırım Teşvikleri: Vergi muafiyeti