Beyin ve Öğrenme Stilleri ve Çoklu Zeka Kuramı Uzm. Psk. Dan Beyin ve Öğrenme Stilleri ve Çoklu Zeka Kuramı Uzm. Psk. Dan. Recep ÖZER Rehberlik ve Araştırma Merkezi Müdürü

Konu Başlıkları Beyin Hücresi ve Öğrenme Sağ ve Sol Beyin Sağ ve Sol Beynin Bilgi İşleme Yöntemleri Beyin Baskınlığı Envanteri Beynin 4 çeyreği Beyin çeyreklerinin Öğrenme Stilleri Öğretme ve Öğrenme Varsayımları Farklı Beyin çeyreklerine Uyan Etkinlikler Sınıf Uygulamaları

Öğretim ve Öğrenme Stilleri Arasındaki Uyumsuzluklar Öğrenme Stillerinin Zayıf Yanları Öğrenme Stillerinin Herhangi Birinde Baskın Olan Öğrenciler Sizin Öğrenme Stiliniz Ne? Farklı Öğrenme Stillerinin Göstergeleri Öğretim Stilleri Farklı Öğretim Stillerine Uygun Etkinlikler Sınıf Uygulamaları

İnsan beyin yapısını, öğrenme özelliklerini tanımadan; çoklu zeka kuramını anlamak mümkün değildir.

1980’li yıllar insan beyni üzerinde en yoğun araştırmaların yapıldığı yıllar oldu. 1990’lı yıllarda insan beyni, beyin ve düşünme sistemi ile ilgili edinilen bilgilerin %95’ine son 5 yılda ulaşıldığı belirtiliyordu. Boston Üniversitesi: Tıp Fakültesinde normal, yetenekli çocuklar ve beyin hasarlı çocuklar üzerinde yaptıkları araştırmalar zekanın yeniden değerlendirilmesinde etkili oldu. Harward Üniversitesi: Eğitim profesörlerinden Howard Gardner 1983 yılında yazdığı “Aklın Çerçeveleri” adlı kitabında 7 zeka çeşidi bulunduğu varsayımını ortaya attı. Çoklu zeka teorisinin doğuşunda en önemli etkenler beyinle ilgili yapılan araştırmalar oldu. Beyin hasarlı bireylerin, hasarlı bölge dışında kalan aktivitelerini yerine getirmesinin görülmesi zekaya bakışı değiştirdi.

BİZDEN BİRİ   “Toplumuzda “kırkı çıkmak” diye bir deyim var. Çoğu zaman bu sürenin daha da arttığını gözleriz. Bunun başlıca nedenleri, bebeğin hasta olmaması ve ona nazar değmemesidir. Nesrin Hanım iki önce sağlıklı bir bebek dünyaya getirmiştir. Bebeğini evin en sessiz köşesine yatırır, bahçedeki çocukları kovar, eşini kahveye gönderir, televizyonun sesini kısar, perdeleri kapatır, bebeğin yüzünü tülbentle örter, alçak sesle konuşur vb. Tatil yörelerine gittiğinde iki aylık bebeğini tatile getiren yabancılara garip ve biraz da suçlar gibi bakması, sıklıkla yaptığı şeyler arasındadır. Ona göre bu yabancılar, kendi zevkleri için bebeklerini perişan etmektedirler. Oysa bu dönemde bebeklerin son derece yoğun uyarıcıya gereksinmesi vardır ve bu yabancılar doğru olanı yapmaktadırlar. Nesrin Hanım ise, yavrusunu dış etkenlerden korumakta ve “aman bebeğin zekası gelişmesin” diye yoğun bir çaba harcamaktadır.”

Beyin Hücresi Dendritlerin dallanması ve komşu hücrelerle sinaptik bağlar oluşturulması zekanın gelişmesi demektir.

Ardışık Yarı Küresel Stil Eşzamanlı Yarı Küresel Stil Beyin Yarım Küreleri SOL (Analitik) SAĞ (Global) Ardışık Yarı Küresel Stil Eşzamanlı Yarı Küresel Stil Sözel Görsel Kelimenin anlamına odaklanır. Sesin tonuna odaklanır. Ardışık Rastgele Bilgiyi doğrusal olarak işler. Bilgiyi farklı düzenlerde işler. Yapılan işlerde mantık arar. Yapılan işlerde duygu arar. Plana göre hareket eder. Bir plan doğrultusunda hareket etmez. İnsanların ismini hatırlar. İnsanların suratlarını hatırlar. Konuşurken çok az jest ve mimiklerden faydalanır. Konuşurken çok fazla jest ve mimik kullanır. Dakiktir. Daha az dakiktir. Formal çalışma düzenlerini tercih eder. Müzik ya da ses eşliğinde çalışmayı tercih eder. çalışırken parlak ışıktan hoşlanır. Çalışırken sık sık hareket eder.

Beyin Baskınlığı Envanteri Soru 1 Bir tiyatroya, sınıfa ya da bir konferans salonuna girdiğinizde hangi tarafı tercih edersiniz? Sağ Sol Soru 2 Sınavlarda ne tür soruları tercih edersiniz? öznel (açık uçlu, tartışma) nesnel (doğru/yanlış, çoktan seçmeli, birebir eşleme)

Soru 3 Önsezilerinizin olduğuna inanıyor musunuz? Evet Hayır Soru 4 Önsezilerinize uygun hareket eder misiniz? Evet Hayır Soru 5 Eşyalarınızın her birinin yeri var mı? Eşyalarınız her zaman durması gereken yerde mi duruyor? Hayır Evet

Soru 6 Öğrenmekte olduğunuz herhangi bir dansın bir bölümünü öğrenirken aşağıdakilerden hangisini tercih edersiniz? Öğretmenin hareketlerini taklit ederek ve müziği hissederek öğrenmeyi tercih ederim. Öncelikle hareketlerin sırasını öğrenmeyi ve basamaklara ilişkin kendi kendime konuşmayı tercih ederim. Soru 7 Mobilyalarınızın yerini sık sık değiştirir misiniz yoksa sürekli aynı yerde kalmasını mı tercih edersiniz? Değiştirmeyi tercih ederim. Aynı yerde kalmasını tercih ederim.

Soru 8 Saate bakmadan zamanın ne kadar ilerlediğini tahmin edebilir misiniz? Hayır Evet Soru 9 Aşağıdakilerin hangini daha kolay anlarsınız? Geometri Cebir Soru 10 Sizin için insanların adlarını mı yoksa suratlarını mı hatırlamak daha kolaydır? Suratlarını Adlarını

Soru 11 Herhangi bir konu ile ilgili örneğin okulla ilgili duygularınızı anlatmak için aşağıdakilerden hangisini kullanırsınız? Resim Yazı Soru 12 Karşılıklı konuşmalarda aşağıdakilerden hangisine dikkat edersiniz? Ne söylendiğine Nasıl söylendiğine Soru 13 Konuşurken ellerinizi ve kollarınızı hangi sıklıkta kullanırsınız? Konuşurken genellikle ellerimi ve kollarımı kullanırım. Ara sıra kullanırım.

Soru 14 Çalışma masanız ya da çalıştığınız alanın görüntüsü nasıldır? Karışık bir haldedir. Temiz ve düzenlidir. Soru 15 Sizin için ana fikri mi yoksa spesifik detayları mı okumak daha kolaydır? Ana fikirleri okumak daha kolaydır. Spesifik detayları okumak daha kolaydır. Soru 16 En etkili ya da verimli nasıl düşünürsünüz? Uzanarak Düz oturarak

Soru 17 Komik şeyleri mi yoksa mantıklı şeyleri mi söylerken/yaparken kendinizi daha rahat hissedersiniz? Komik şeyleri Mantıklı şeyleri Soru 18 Matematikte Cevabı bulurum ancak nasıl bulduğumu açıklayamam. Cevabı nasıl bulduğumu açıklayabilirim.

Beyin Baskınlığı Envanteri b fazla ise sol beyin a fazla ise sağ beyin baskın

Sol Beynin Bilgiyi İşleme Yolları Bilişsel İşleme Türü Kısa Tanımlama Doğrusal Bilgiyi parçadan bütüne, ileriye doğru mantıklı gelişmeler yoluyla işler. Ardışıksal Bilgiyi ilkten sona doğru bir sıra içinde işler. Sembolik Sembolleri ve resimleri işler; harfleri, kelimeleri ve matematiksel sembolleri kullanmaktan hoşlanır. Mantıksal Bilgiyi parça parça işler, problem çözerken mantığını kullanır. Sözel Düşünceleri ve fikirleri kelimelerle işler. Gerçek Tabanlı Bilgiyi gerçeğe dayalı olarak işler; kurallara ve düzenlemelere odaklanır.

Sağ Beynin Bilgiyi İşleme Yolları Bilişsel İşleme Türü Kısa Tanımlama Bütüncül Bilgiyi bütünden parçaya, önce detayları değil resmin bütününü görür. Rastgele Bilgiyi öncelik sırasına dikkat etmeden işler, bir görevden diğerine geçişler yapar. Somut Görülebilen, dokunulan ve gerçek nesneleri işler. Sezgisel Bilgiyi hislerine güvenerek işlemeyi tercih eder. Doğru cevabı bulabilir ancak nasıl bulduğundan emin olamaz. Sözel Olmayan Düşünceleri resimler gibi işler. Hayal Gücü Odaklı Bilgiyi yaratıcı bir şekilde işler, kurallara ve düzenlemelere daha az odaklanır.

Sağ ve Sol Beynin Bilgiyi İşleme Stillerine İlişkin Varsayımlar Beynin sağ ve sol yarı küreleri bilgiyi farklı şekillerde işlerler. Bireyler, bilgileri baskın olan yarı kürelerini kullanarak işlemeye yatkındırlar. Öğrenme ve düşünme süreci her iki tarafın dengeli bir şekilde kullanılmasıyla geliştirilebilir. Bu, daha az baskın olan tarafın geliştirilmesi anlamına gelir.

Sağ ve Sol Beynin Bilgiyi İşleme Stilleri Sağ Beyin Doğrusal Yerine Bütüncül İşleme Ardışıksal Yerine Rastgele İşleme Sembolik Yerine Somut İşleme Mantıksal Yerine Sezgisel İşleme Sözel Yerine Sözel Olmayan İşleme Gerçeğe Dayalı Yerine Hayal Gücü Odaklı İşleme

Doğrusal Yerine Bütüncül İşleme Beynin sol tarafı bilgiyi doğrusal bir şekilde işler. Parçadan bütüne doğru hareket eden bir yön izler. Parçaları alır, sıraya sokar, mantıksal bir sıra içinde düzenler ve sonuca varır. Sağ beyin, bütünden parçaya; bütüncül bir yol izler. Önce resmin detayını değil, tamamını görür. Sağ beyni baskın olan bireyler, önce resmin tamamı verilmezse dersi takip etmekte zorlanabilirler.

Ardışıksal Yerine Rastgele İşleme Doğrusal düşünme özelliğinin yanı sıra sol beyin bilgiyi ardışıksal olarak işler. Sol beyni baskın olan bireyler iyi birer liste yapıcıdırlar. Programlar ve günlük planlama yapmaktan hoşlanırlar. Görevleri sırayla yerine getirirler ve başardıklarında listeye geri dönerler, bitirdikleri görevlerin yanına çek işareti koyarlar. Konuları ardışıksal olarak öğrenmek onlar için çok kolaydır. Sol beyin, matematik derslerinde ve talimatları takip etmekte bilgileri doğrusal ve ardışıksal işleyerek görev yapmaktadır.

Ardışıksal Yerine Rastgele İşleme Sağ beyni baskın olan öğrencilerin bilgiyi işlemeye ilişkin yaklaşımları rastgeledir. Sağ beyinli öğrenciler bir görevden diğerine kolaylıkla geçerler ve belirli bir öncelikleri yoktur. Ödevleri eksik ya da geç getirebilirler. Söz konusu gecikme ya da eksiklik çalışmadıklarından dolayı değil, başka bir görev ya da ödev üzerinde çalışmalarından kaynaklanmaktadır. Bu tür öğrenciler kendilerinden haftalık çalışma programlarını yapmaları istendiğinde genellikle reddederler.

Sembolik Yerine Somut İşleme Sol beyin sembolleri anlamlandırmada sorun yaşamaz. Sol beyni baskın olan bireyler dil ve matematik alanına ilişkin çalışmaları kolaylıkla yaparlar. Sol beyinli öğrenciler kelimeleri ve matematiksel formülleri çabuk ezberleyebilirler. Sağ beyin ise konuların somut olmasını bekler. Sağ beyni baskın olan kişiler ise görmek, hissetmek, dokunmak isterler. Formüllerin nasıl kullanıldığını görmek isterler.

Mantıksal Yerine Sezgisel İşleme Beynin sol tarafı ile bilgi işleyen bireyler, bir problemi çözmek ya da bir deney yapmak için bilgiyi parça parça kullanır. Okurken ya da dinlerken parçaları araştırıp mantıksal bir sonuca varırlar. Herhangi bir yazıda, kelimelerin yazılışına, uyumuna ve noktalamaya genellikle sol beyni baskın olan öğrenciler dikkat ederler. Beynin sağ tarafını baskın bir şekilde kullanan bireyler ise bilgiyi sezgileri ile işlerler. Bu tür öğrenciler problemin doğru cevabını bilebilirler ancak nasıl bulduklarından tam emin olamazlar. Herhangi bir yazıda mantıklılığa, tutarlılığa ve anlama ise sağ beyni baskın olan bireyler dikkat ederler.

Sözel Yerine Sözel Olmayan İşleme Sol beyni baskın olan öğrenciler kendilerini kelimelerle ifade ederken çok az zorluk çekerler. Sol beyni baskın olan öğrenciler herhangi bir yerin tarifini kolaylıkla yapabilirler. Sağ beyni baskın olan öğrenciler ise söylemek istedikleri açıkça ifade edebilirlerken doğru kelimeleri bulmakta sıkıntı çekerler. Sağ beyni baskın olan öğrenciler, her şeyin görsel olarak desteklenmesine ihtiyaç duyarlar. Söylenenler yazılmadıysa genellikle hatırlamazlar. Duyduklarının ya da okuduklarının zihinsel bir filmini yapma alışkanlıkları vardır.

Gerçeğe Dayalı Yerine Hayal Gücü Yönlü İşleme Beynin sol tarafı gerçeğe yakın şeylerle ilgilenir. Sol beyni baskın olan öğrenciler çevre tarafından etkilendiklerinde genellikle çevreye uyum sağlarlar. Sol beyinli öğrenciler kuralları bilmek ve takip etmek isterler. Sağ beyni baskın olan öğrenciler çevrelerini değiştirmeye çalışırlar. Sol beyinli öğrencilerin sık verilen geri dönütlere ihtiyaçları vardır. Ödevlerin ve sınavların kayıtlarını tutmalılar. Sağ beyni baskın olan öğrencilerin yaratıcılıkları kuvvetlidir.

Tüm Beyin Modeli Sol Serebral (sol üst) Sol Limbik (sol aşağı) Bütüncül Sezgisel Bütünleştirici Sentez Yapan Kişilerarası Duygusal Kinestetik Duygu Tabanlı Mantıksal Analitik Gerçek Tabanlı Niteliksel Düzenli Ardışıksal Planlı Detay D C B A Serebral Bölümü Sözel Olmayan Sağ Beyin Sol Beyin Sözel Limbik Bölümü Sol Serebral (sol üst) Sol Limbik (sol aşağı) Sağ Limbik (sağ aşağı) Sağ Serebral (sağ üst)

Beynin Tüm Çeyreklerini İşe Koşan Etkinlikler Derste yapılacakların bir listesi (B çeyreği) Özet (D çeyreği) Isınma (C çeyreği) Olgulara ya da gerçeğe dayalı anlatım (A çeyreği) Somut örnekler (B çeyreği) Beyin fırtınası ya da zihin haritası (D çeyreği) Materyallerin ya da konuların eleştirel tekrarı (A çeyreği) Hikayeleme (C çeyreği)

Beyin Çeyrekleri Baskın Bireylerin Belirli Özellikleri Sol Serebral (sol üst): Teorisyenler Sol Limbik (sol aşağı): Düzenleyiciler Sağ Limbik (sağ aşağı): Yardım severler, insancıllar Sağ Serebral (sağ üst): Yenilikçiler

Öğretme ve Öğrenme Varsayımları 1. İnsanların düşünmeye ya da öğrenmeye ilişkin tercihleri farklılıklar gösterir. 2. Bu tercihler , bilgiyi nasıl işlediğimizi ve sakladığımızı bilgiyi nasıl geri getirdiğimizi bilgiden ne tür anlamlar çıkardığımızı etkilemektedir. 3. Bütün öğrenme grupları, farklı düşünme ve öğrenme stilleri olan insanların bir araya gelmesi ile oluşmuştur.

Öğretme ve Öğrenme Varsayımları Etkili öğrenme beynin tüm zihinsel süreçlerinin yer aldığı bir öğrenmedir. Öğretmenler, genellikle kendi düşünme ve öğrenme stillerini yansıtan öğrenme deneyimleri tasarlarlar. Yukarıdaki bilgilerin ışığında öğretme ve öğrenmeye ilişkin önceki varsayımlarımızı gözden geçirmeye ihtiyaç duymalıyız. Her bir öğrenme etkinliğinin içeriği, tasarımı ve dağıtımı, öğrencilerin farklı düşünme ve öğrenme stillerini karşılayacak şekilde olmalıdır.

İçimizden Biri Öğrenimine Ankara Üniversitesi İngilizce Öğretmenliği Bölümünün üçüncü sınıfında devam eden Mehmet, tekrar Prof. Dr. Ajda Hanımın odasındaydı. Ajda Hanımın dersinden geçen sene yine başarısız olduktan sonra bu sene aynı dersi tekrar almıştı ve Mehmet bu sene dersten başarılı olmayı çok istiyordu. Ancak bu sene de işler pek yolunda gitmiyordu ve Mehmet çok endişeleniyordu. Ajda Hanım, Mehmet’e niçin bu kadar üzgün ve endişeli olduğunu sorduğunda Mehmet şu cevabı verdi: “Ben içe dönük, analitik ve düşünceli bir öğrenciyim. Sizin dışa dönük, geniş çaplı ve doğaçlamalı öğretim stilinizle nasıl başa çıkacağımı bilemiyorum.”

Öğretim Stili ile Öğrenme Stili Arasındaki Uyumsuzluğun Sonuçları Uyuşmazlığın sıklıkla yaşandığı bir sınıfta; Öğrenciler sıkılabilir. Öğrencilerin dikkatleri dağılabilir Sınavlarda başarısız olabilirler. Derse ilişkin olumsuz tutum geliştirirler. Başarısız bir öğrenci oldukları sonucuna varırlar. Düşük test sonuçları ile karşılaşan eğitimciler ise bir eğitimci olarak kendi yeterliklerini sorgulamaya başlarlar.

Tipik Bir Sınıf Öğretmen tahtada dersini anlatır, öğrenciler sıralarında otururlar. Görevleri ses çıkarmadan öğretmeni dinlemek ve tahtada yazılı olanları sessizce defterlerine geçirmektir. Öğrenciler söz almadan konuşamazlar, izinsiz yerlerinden kalkamazlar, arkalarına bakamazlar, konuşamazlar, gülemezler. Öğretmen sınıfı dolaşabilir ama öğrencilerin buna hakkı yoktur. Böyle bir sınıf ortamında kaç kişi gerçekten öğrenebilir?

Öğrenme Stillerine Göre Görsel Öğreniciler Detaylı notlar alırlar. Önde oturmayı tercih ederler. Düzenlidirler. Bir şeyler canlandırırken ya da hatırlamaya çalışırken genellikle gözlerini kapatırlar. Sıkıldıklarında seyredecek bir şeyler bulurlar. Görerek öğrenmeyi severler. Renkli tablolardan ya da şekillerden hoşlanırlar. İmaj yönünden zengin yazılı ve konuşma dilinden etkilenirler. İşitsel ve kinestetik rahatsız edicilerden arındırılmış uyaranları tercih ederler. Pasif bir çevreyi ideal bulurlar. Okumaya düşkündürler. Yüzleri iyi hatırlarlar. Liste ve program yapmayı severler.

Görsel Öğrenicilerin Zayıf Yanları Duyduklarını uzun süre bellekte tutamazlar. Ders anlatılırken not alamazlarsa huzursuz olurlar. Yazılı olmayan bilgiyi algılamayabilirler. Derslerin laboratuarda işlenmesinden huzursuz olabilirler. Karmaşık ve karışık ortamlarda huzursuz olabilirler. İsimleri hatırlamakta zorlanırlar. Görsel materyallere dayanmayan uzun anlatımlara tahammül edemezler. Dağınıklığa düzensizliğe tahammülsüzdürler. Plansızlığa, programsızlığa tahammül edemeyebilirler.

İşitsel Öğreniciler Konuşulanları duyabilecek bir yere otururlar ve önde ne olup bittiğine dikkat etmezler. Renk uyumunu pek iyi beceremezler ancak ne giydiklerini ve niçin giydiklerini açıklayabilirler. Sıkıldıkları anlarda kendi kendilerine ve başkaları ile mırıldanırlar ve konuşurlar. Sesli okuyarak bir şeyler öğrenebilirler. Haritaları, şekilleri ve grafikleri sözel ifadelere dönüştürerek anlarlar. Yazarken konuşurlar. İşittiklerini kolayca hatırlarlar. Müzik hatırlamalarını kolaylaştırır. İsimleri hatırlayabilirler.

İşitsel Öğrenicilerin Zayıf Yanları Gürültüden rahatsız olurlar. Gürültülü ortamlarda konsantre olamazlar. Resimler ve resimli anlatımlar onları rahatsız edebilir. Dersin farklı ses tonları ile anlatılması hoşlarına gitmez. Okumaktansa dinlemeyi tercih ederler. Yüzleri hatırlamakta zorluk çekerler.

Kinestetik Öğreniciler Aktiftirler ve sık sık ara verirler. Konuşurken jest ve mimik kullanırlar. Yapılanları hatırlarlar ancak görülenleri ve söylenenleri hatırlamakta güçlük çekerler. Sıkıldıkları anlarda hareket etmek için gerekli nedenleri bulurlar. Kesme, yapıştırma, inşa etme ve sanat içerikli etkinlikler algılamalarına ve öğrenmelerine yardımcı olur. Alan gezilerinden ve değişik materyaller kullanmayı içeren derslerden hoşlanırlar. Kolaylıkla kalkarak hareket edebilecekleri kapının kenarı gibi yerlere otururlar. Hareket etme olanağı olmayan derslerden rahatsız olurlar. Dokunarak iletişim kurarlar, enseye hafifçe dokunma gibi fiziksel olarak ifade edilen cesaretlendirmelerden hoşlanırlar.

Kinestetik Öğrenicilerin Zayıf Yanları Okumayı sevmezler. Bulundukları ortamın durumuna önem vermeden hareket ederler. Vücutları ile karşılık verirler. Kendi stilinde sunulmazsa sunulan bilgileri algılamakta yavaş kalabilirler. Farkında olmadan insanlara dokunmaya yatkındırlar.

Öğrenme Stillerinin Herhangi Birinde Baskın Olan Öğrenici Sadece Kinestetik öğrenci Fen Bilgisi dersinin laboratuar bölümünde yeterli olabilir çünkü bu öğrenci kavramları fiziksel olarak yakalayabilirken aynı deneyin kitaptan okunması bölümünde sınıf içinde kaybolabilir. Aynı şekilde Sadece Görsel öğrenci, fiziksel hareket gerektiren laboratuar deneyi tarafından aşırı yüklenebilir fakat okuma anında, okunan yazıların görselleştirilme özelliğinden dolayı öğrenci bu bölümde gerekli beceriyi sergileyebilir. Küçük bir grupla okuma etkinliğine katılan Sadece İşitsel öğrenci, dersin bir bölümü fonetik (sesçil) yaklaşımla işlendiği anda başarı gösterebilir.

Baskın Görsel Öğrencinin Adı: Serpil Gökçe Bir kavramı açıklarken HER ZAMAN tepegöze bakar, böylece ne söylersem GÖRÜR. Ben kitaptan bir şeyler okurken Serpil Gökçe, benim okuduklarıma güvenmek yerine her zaman kendisi okumayı tercih eder. Onun defteri gördüğüm en düzenli defterdir. Benim yazdıklarımın tümünü onun defterinde görebilirsiniz. Her bölüm ise indekslenmiş ve başlıklar halinde alt parçalara bölünmüştür. Masasında her zaman bir board marker ya da fosforlu kalem bulabilirsiniz. Bir çalışma kağıdı dağıttığım zaman O, çalışma kağıdını kendi kendine okur ve kendisi için önemli olan noktaları bu kalemlerle altını çizer. Serpil Gökçe, heceleme ya da bilinmeyen kelimelerle ilgili sınavlarda, kendisine ekstra puan kazandıran çok zor kelimelerden bir ya da iki tanesini mutlaka kaçırır.

Baskın İşitsel Öğrencinin Adı: Serdar İhsan Serdar İhsan ne zaman bir sınav olsa, kendi kendine konuşur, mırıldanır, bu şekilde görsel öğrenici olan komşularını rahatsız eder. Serdar İhsan, tam bir taklitçidir. Dinlemediği zamanlarda bile kendisine söylenenleri tekrarlayabilir ve genellikle yaptığı tekrarlar, sözü söyleyenin sesine neredeyse benzer bir şekilde söyleyebilir. Serdar İhsan, beden eğitimi öğretmeninin farklı seslerini taklit edebilir ve böylece sabahları öğretmenini taklit ettiğinde diğer öğrenciler sesin öğretmenden geldiğini düşünürler.

Baskın İşitsel Öğrencinin Adı: Serdar İhsan Matematikle ilgili bir takım sıkıntıları vardır çünkü sayıların nereye gittiğini anlayamaz. Matematik ödevini tamamladığında matematik öğretmeninin sesi ile kendi kendine konuşur. Serdar İhsan, genellikle odanın bir köşesine oturtulmak zorundadır. Yapılması gereken ciddi bir ödev olduğunda sınıfın dışına oturması onun için daha avantajlıdır çünkü en ufak bir fısıltı bile onu rahatsız edebilir. Bir sınıf yazılısı sırasında masasını sınıfın dışına götürerek kendisine verilen sürede sınavını tamamlayabilmiştir. Yaratıcı yazma çalışmalarında gayet başarılı olmakla birlikte gramerde, hecelemede ve noktalamada bazı sıkıntılar var. Ne var ki aynı yazılıyı bana sözlü olarak diğerlerinin yazılı kağıdına oranla daha iyi anlatabilmektedir.

Baskın Kinestetik Öğrencinin Adı: Sami Kemal Sami Kemal, sadece hareket etmek için tükenmez kalemi açmaya giden bir öğrencidir. (Bunu bir gün yaptı ve elinde kurşun kalem yerine tükenmez kalemi açtığını farkedince gerçekten çok şaşırdı.) Çocuklara yardım amaçlı sınıf içinde dolaşırken Sami Kemal parmak kaldırmadan bana doğru koştu. Bana ulaştığında tişörtümden, eteğimden yakaladı. Ben herhangi bir direktif okurken o hiç bana bakmaz. Kitabın ya da çalışma kağıdının üzerindeki kelimelere dokunur. Direktifleri tepegözden yansıttığım anlarda deliye döner ve ben okuduktan sonra hemen tepegözün yanına koşar ve direktifleri elleri ile takip ederek bir de Sami Kemal okur.

Baskın Kinestetik Öğrencinin Adı: Sami Kemal Onu cümlenin ya da konuşmanın bir parçası haline getirmeyene dek bu öğrenci gramer öğrenemedi. Onun ve sınıf arkadaşlarının cümle olmasına ve özneden önce ya da sonra gelen fiil olmanın hazzını yakalamalarına izin verdiğimde çok mutlu oldular. Sami Kemal, genellikle aksiyon kelimeleri olmaktan hoşlanıyor. Diğer insanlarla beraber olmaktan ve onlarla bir bağ kurmaktan son derece zevk alıyor. Bir arka sırasında oturan sınıf arkadaşına bir şekilde dokunmaktan ve ona ulaşmaktan büyük bir zevk alıyor. Arkasındaki öğrenci de kinestetik ve bu iki öğrenci ders anında en azından iki sefer birbirlerine giriyorlar. Bu şekilde birbirlerinin hareket ihtiyaçlarını gidermeleri sınıfın geri kalanını rahatsız etmelerinden çok daha iyidir.

Sizin Öğrenme Stiliniz Ne? Soru 1 Bir sınav hazırlığı yaparken, Notları ve kitaptaki başlıkları okurum, şekilleri incelerim. Birinin bana sorular sormasını ya da konuları içimden sessizce tekrar etmeyi tercih ederim. Önemli noktaları kartlara yazar, modeller ve şekiller oluştururum. Soru 2 Müzik dinlerken aşağıdakilerden hangisini yaparsınız? Hayal kurarım. (Müziğe uygun hayaller kurarım.) Mırıldanırım. Müzik eşliğinde hareket eder, ayaklarımla ritm tutarım.

Soru 3 Zor bir problemi çözerken, Bir liste yapar, basamaklar oluşturur ve bu basamakları teker teker kontrol ederim. Arkadaşlarıma ya da bir uzmana telefon eder, problemle ilgili konuşurum. Problemin bir modelini yapar ya da bütün basamakları zihnimde canlandırırım. Soru 4 Eğlenmek ya da vakit geçirmek için okurken, İçinde çok fazla resim bulunan seyahat kitaplarını tercih ederim. İçinde çok fazla diyalogun bulunduğu gizemli kitapları tercih ederim. Problem çözebileceğim ya da sorularına cevaplar verebileceğim kitapları tercih ederim.

Soru 5 Bilgisayarın nasıl çalıştığını öğrenmek için Bilgilendirme filmi izlerim. Birinin bana açıklamasını beklerim. Parçalarını söker, kendim bulmaya çalışırım. Soru 6 Bir bilim müzesine ilk girdiğinizde aşağıdakilerden hangisini ilk yaparsınız? Çevreye bakar, farklı gösterilerin yerlerini açıklayan bir harita bulurum. Müze görevlisi ile konuşur, müzedeki gösterilere ilişkin sorular sorarım. Bana ilginç gelen ilk gösteriyi inceler daha sonra talimatları okurum.

Soru 7 Ne tür bir restorana gitmezsiniz? Aydınlatma araçları çok parlak olana. Müzik sesi çok fazla olana Koltukları rahat olmayana Soru 8 Aşağıdakilerden hangisine gitmeyi tercih edersiniz? Resim sınıfına Müzik sınıfına Beden Eğitimi sınıfına

Soru 9 Sevinçli olduğunuz anlarda aşağıdakilerden hangisini yaparsınız? Gülümserim. Sevinç çığlığı atarım. Sevinçten havaya zıplarım. Soru 10 Bir partiden sonra aşağıdakilerden hangisini en çok hatırlarsınız? Partideki insanların suratlarını hatırlarım. Partideki insanların isimlerini hatırlarım. Partide yaptığım şeyleri ve söylediğim sözleri hatırlarım.

Soru 11 “k – ö – p – e – k” kelimesini gördüğünüzde önce aşağıdakilerden hangisini yaparsınız? Belirli bir köpeğin resmini düşünürüm. Kendi kendime “köpek” kelimesini sessizce söylerim. Bir köpek ile birlikte olma duygusunu hissederim. (Köpeği sevdiğimi, köpekle birlikte koştuğumu vb. şeyleri hissederim.) Soru 12 Bir hikaye anlatırken aşağıdakilerden hangisini yaparsınız? Hikayeyi yazarım. Hikayeyi sesli bir şekilde anlatırım. Hikayeyi canlandırırım.

Soru 13 Bir şeye konsantre olmaya çalışırken aşağıdakilerden hangisi sizi en çok rahatsız eder? Görsel uyaranlar Gürültü Açlık, kaygı, ayağı sıkan ayakkabı gibi farklı duyular Sorular 14 Sinirlendiğiniz anlarda aşağıdakilerden hangisini yaparsınız? Kaşlarımı çatarım. Bağırırım. Kapıları çarpar, etrafa zarar veririm.

Sorular 15 Bir sinemada sıra beklerken aşağıdakilerden hangisini yaparsınız? Diğer filmlerin tanıtan afişleri seyrederim. Yanımdakiyle sohbet ederim. Ayaklarımı yere vurarak ritim tutar, küçük hareketler yaparım. Yukarıdaki soruların çoğuna “a” seçeneğindeki cevapları verdiyseniz görsel bir öğrenme stiline sahip olabilirsiniz. Yukarıdaki soruların çoğuna “b” seçeneğindeki cevapları verdiyseniz işitsel bir öğrenici olabilirsiniz.   Yukarıdaki soruların çoğuna “c” seçeneğindeki cevapları verdiyseniz kinestetik bir öğrenici olduğunuz söylenebilir.

Öğrenci davranışları Gözleriyle öğretmeni takip eden görsel, Sıklıkla öğretmen ve arkadaşlarına dokunmaya çalışan veya gördüğü her şeyi eline alıp dokunmak isteyen öğrenci kinestetiktir. Bu tür öğrenciler yan yana değil, farklı özellikteki öğrencilerle oturtulması yararlı olur.

Dalıp giden hayal kuran öğrenci öğretmene “sen dersi sözel ve dilsel sunuyorsun. Benim öğrenme kanalım olan görsel öğrenmeye uymadığı için ben de hayal kurarak ihtiyacımı gidermeye çalışıyorum” diyordur. Derste devamlı hareket eden hiçbir şey bulamazsa kalemini açmak için çöpe giden öğrenci kinestetik olabilir. Öğretmen öğrenciye kıpırdama dedikçe öğrencinin öğrenmesini engelleyebilir.

Çoklu zeka öğrenci merkezli bir yaklaşımdır Çoklu zeka öğrenci merkezli bir yaklaşımdır. Öğrencilerin öğrenme stillerinin davranışa yansıyan yüzleri engellenmemelidir.

Nörolojik Göstergeler   Hareket Ses ve İşleme Hızı İşlem Yeri Fiiller Görsel Hareketsiz Çok hızlı Gözler etrafında hareket, örneğin; gözleri kırpmak, kısmak, kaşları kaldırmak. Odaklanmak, görmek, bakmak, seyretmek, açıklamak, resimlemek, sisli, göstermek, fark etmek, ortaya çıkmak İşitsel Metronom tipi Kulaklar, ağız etrafında hareket, seslerde değişim, örneğin; ah, hmm vb. Dinlemek, sesler, söylemek, duymak, konuşmak, şiir yazmak ya da uyaklı bir hale getirmek Kinestetik Çok fazla hareket Çok yavaş Boyun altından başlayarak hareket ve değişimler. Yakalamak, hissetmek, tutmak, asmak, kapmak gibi aksiyon kelimeleri

Davranışsal Göstergeler Görsel İşitsel Kinestetik Düzenli Kendisi ile konuşur Fiziksel ödülleri tercih eder. Düzenli ve sistemli Dikkati kolayca dağılır. İnsanlara dokunur ve onlara yakın bir mesafede durur. Sessiz Söyleneni tekrarlar. Fazla hareket eder. Görüntü yönelimli Matematik ve yazıda zorlanır. Daha fazla fiziksel reaksiyon gösterir. Temkinli Konuşma dilini çok kolay başarır. Küçük kas gelişimi iyidir. Okumayı çok sever. Ritmik konuşur. Yaparak öğrenir. Resimler aracılığıyla ezberler. Müziği çok sever. Görerek ve yürüyerek ezberler. Sesten daha az rahatsız olur.. Sesleri taklit edebilir. Okurken elleri ile takip eder. Sözel talimatları hatırlamakta güçlük çeker. Dinleyerek öğrenir. Bedenini çok fazla kullanır. (El kol hareketleri) Kendisine okunması yerine kendi okumayı tercih eder. Basamak basamak, prosedürler ve sıralamalar halinde ezberler. Fiziksel olarak tepki verir. SES Çene yukarıda, ses yüksek” Tonlamada, tempoda değişimler olur Çene aşağıda, ses daha yüksek ÖĞRENME Ayrıntılar için konunun tüm görünümüne, amaca ve vizyona ihtiyaç duyar, konu tamamen açıklığa kavuşuncaya dek dikkatlidir. Hem içsel hem de dışsal olarak diyalog kurar, alternatifleri ilk önce sözel olarak dener. Eşyaları yönlendirerek ve yaparak öğrenir. HATIRLAMA Gördüğü her şeyi hatırlayabilir. Tartışılan her şeyi hatırlayabilir. Denenmiş izlenimlerin hepsini hatırlayabilir. KONUŞMA Resmin tamamını tüm ayrıntıları ile görmek ister. Çok konuşur. Tartışmaya bayılır, bazı şeyleri tekeline almayı sever. Ardışık olayları anlatmayı sever. Kısa ve anlamlı konuşur, el kol hareketlerini ve aksiyon kelimelerini sık kullanır. OKUMA Yüksek bir okuma hızına sahiptir. Bilinmeyen kelimeleri çabuk anlar, sesli okumaktan ve dinlemekten hoşlanır. Bölümler halinde tasarlanmış kitapları sever, hikayenin aksiyonlarına beden hareketleri ile eşlik eder. YAZMA Bu alana yeteri kadar özen gösterir, kolay ve düzenli bir şekilde öğrenebilir. Yazmak yerine konuşmayı tercih eder, ancak yazı yazarken de konuşur. Kalın, baskılı bir el yazısı vardır. Diğerlerine göre yazısı daha kötüdür. HAYAL GÜCÜ Söz sanatlarında parlak, akılda kalıcı performans gösterir, olasılıkları görür, detayları gözden geçirir, uzun vadeli plan yapmada diğerlerine oranla daha başarılıdır. Duyulan sese ve gürültüye duyarlıdır. Görülen imajı canlandırmaya çalışır, gördüğü imajla birlikte yürür. Güçlü sezgileri vardır ancak ayrıntılar konusunda zayıf kalmaktadır.

Öğretim Stilleri: Öğretimsel Sunum Görsel Kinestetik İşitsel Hızlı konuşur. Daha yavaş konuşur. Ritmik bir şekilde konuşur. Görsel yardımlar kullanır. (tepegöz ve tahta) Öğrencilerin projelere katılmasını sağlar. (hecelemeye ve gramere önem verir.) Sınıf tartışmalarını sever. Bir çok içeriği örtülü bırakmayı sever. Kavramların önemli olduğunu vurgular. (hecelemeye ve grameri vurgulamaya yatkındır.) Öğretmen ya da öğrenciler metni yüksek sesli okurlar. Biçimlerin önemli olduğunu vurgular. (gramer, heceleme, başlık) Öğrencileri değerlendirmek amacıyla öğrencilerin yaptıklarını dikkate alır. Farklı sözcükler kullanarak öğrencilerin yorumlarını kabul etmeye yatkındır. Bireyleri değerlendirmek amacıyla görsel geri bildirimlere değer verir. Birimler ya da takımlar halinde çalışan, görevleri yerine getiren öğrencileri vardır Genellikle “Kaçıncı sefer ...?” gibi kalıplarla başlayan öğrencilerle konuşarak tartışarak sağlanan disiplin anlayışı vardır.   Çok fazla gösteri kullanır. Dersin odağından kolayca sapma gösterebilir. (savaş hikayeleri) Görsel yardımları nadiren kullanır, çok fazla yorum kelimesi ya da gürültüsü kullanır. (“tamam”, “uh, uhh)

Görsel Öğreniciler için Etkinlikler Bilgisayar grafikleri Görsel yapbozlar Haritalar Posterler Grafikler Zihin haritaları şemalar Sessiz okuma

İşitsel Öğreniciler için Etkinlikler Sınıf tartışmaları Sözlü sınavlar Münazaralar Sesli okuma Ahenkli bir şekilde anlatılan ders

Kinestetik Öğreniciler için Etkinlikler Konuya ilişkin canlandırmalar Dramatizasyon Konuya ilişkin araç gereçler Dersin farklı bir ortamda işlenmesi Alan gezisi Kesme, yapıştırma Poster oluşturma Model inşa etme

Çoklu Zeka

İçerik Zeka Tanımları Zekanın Özellikleri Zeka Alanları Zeka Alanlarının Özellikleri Baskın Zeka Alanlarının Belirlenmesi Bir Sorumuz Var Çoklu Zeka Etkinlikleri Çoklu Zeka Kuramıyla İşlenmiş Ders Planı Örnekleri

Zekanın ne olduğu ve nasıl tanımlanması gerektiği konusu uzun yıllardan beri eğitimcilerin ilgi alanını oluşturmaktadır. Bazı eğitimciler zekayı, bireyin öğrenme gücü olarak yorumlarlarken, bazıları da bireyin zihinsel işlevlerini ve performanslarını baz alarak değişik testlerin ölçtüğü nitelik olarak tanımlamışlardır. Son yıllarda bir çok eğitimci geleneksel IQ testlerinin yetersizliğinden haberdar olmuşlardır. Bizler ise zekanın çok farklı şekillerde ifade edilebileceğine, sadece sözel ya da matematiksel yeteneklerle ifade edilemeyeceğini bilmekteyiz Gardner zekayı; Bireyin gerçek hayatta karşılaştığı problemleri çözme yeteneği, Çözmek için yeni problemler oluşturma yeteneği, Bireyin kendi kültüründe değer bulan bir şey yapma ya da bir hizmeti sunma yeteneği olarak tanımlamıştır.

En akıllı kim? William Shakespeare, Alber Einstein, Pablo Picasso, Michael Jordan, Leonard Bernstein, Emiliy Dickinson, Charles Darwin, ya da Martin Luther mi? Bu soruya zekanın geleneksel tanımlamasına dayanarak cevap verirsek, sözel dilsel ve mantıksal matematiksel alanda hangisi ağır basarsa en akıllı O’dur cevabını vermek zorunda kalırdık. Ne var ki, bu insanların hepsi de kendi alanlarında yüksek seviyeli zekaya sahip insanlardır.

HOWARD GARDNER’ a göre zekanın özellikleri: . Her insan kendi zekasını artırma ve geliştirme yeteneğine sahiptir. 2. Zeka aynı zamanda değiştirilmekle kalmaz. Aynı zamanda öğretilebilir. . Zeka insandaki beyin ve zihin sistemlerinin birbiriyle etkileşimi sonucu ortaya çıkan çok yönlü bir olgudur. . Zeka çok yönlülük göstermesine rağmen kendi içinde bir bütündür. . Her insan çeşitli zeka alanlarının tümüne sahiptir. . Her insan, zeka alanlarından her birini belli bir düzeyde geliştirebilir. . Çeşitli zeka alanları, genellikle bir arada belli bir uyum içinde çalışırlar. 8. Bir insanın her alanda zeki olabilmesinin birçok yolu bulunmaktadır.

ÇOKLU ZEKA KURAMI SÖZEL DİLSEL MANTIKSAL MATEMATİKSEL GÖRSEL UZAMSAL KİŞİLERARASI BEDENSEL KİNESTETİK MÜZİKSEL RİTMİK İÇSEL DOĞA

Geleneksel eğitimde başarılı olan (sözel-dilsel-matematik-mantıksal zeka) bir öğrenci iş bulabilir fakat diğer zeka alanından birine sahip olan bir öğrenci başarılı bir öğrenci olmayabilir fakat hayatta daha başarılı bir yazar olabilir. Geleneksel eğitim okuma-yazma ve aritmetik tarafından esir alınmıştır.

Zekanın özellikleri - Bütün zekalar dinamiktir. - İnsandaki zeka tanımlanabilir ve geliştirilebilir. - Bir zekanın kullanımında diğer zekalardan da yararlanılabilir. - Kişisel yapı, kültür, kalıtım ve inançlar bütün zekaların gelişimi üzerinde etkiye sahiptir.

- Yaşamda hiçbir aktivite yoktur ki tek bir zeka bölümünü içersin. Örneğin; iyi bir futbolcu hem bedensel hem de görsel zekasını kullanır. Dil ve sosyal zekayı oyun kurallarını öğrenirken, kendini değerlendirirken de bireysel zekayı kullanır.

İnsanlar sahip oldukları zeka bölümlerini ne kadar aktif hale getirirlerse zihinsel ve nörolojik olarak beyin o kadar köprüler kurar ve gelişir. Sinapslar ne kadar etkileşimde bulunursa beyin gelişir. Zeki olmanın bir ya da iki yolu yoktur. Zeki olmanın birden çok yolu varsa öğretimin de birden çok yolu vardır.

SÖZEL DİLSEL ZEKA DİNLEME BECERİSİ YÜKSEKTİR KELİME OYUNLARINI SEVER İYİ BİR HAFIZASI VARDIR DİNLEME BECERİSİ YÜKSEKTİR KELİME OYUNLARINI SEVER İYİ BİR FIKRA ANLATICISIDIR KİTAPLARLA İÇ İÇEDİR İYİ BİR KELİME HAZNESİ VARDIR SÖZEL OLARAK İYİ İLETİŞİM KURAR YAZMAKTAN HOŞLANIR SÖZEL DİLSEL ZEKA

  MESLEK FİİL DERS Öğretmen Gazeteci Yazar Şair Çevirmen Avukat Edebiyatçı Oyun yazarı Yayıncı Hatip Eğitim bilimci Komedyen Romancı Tanımla Listele Görüş Formüle et Yeniden ifade et Tartış Şiir, makale yaz Sunu yap Slogan Bul Röportaj Yap Mektup Yaz Talk-Show Sun Türkçe Yabancı Dil Dilbilgisi Sosyal Bilgiler Dil Kulübü Okul Gazetesi Yıllık Kütüphane Hikayeler Dergiler Çizgi Roman Kelime Oyunları Senaryo Yazma DERS DIŞI

GÖRSEL UZAMSAL ZEKA HARİTA, TABLO VE DİYAGRAMLARI KOLAYLIKLA OKUR RESİMLERDEN DAHA FAZLA ÖĞRENİRLER HARİTA, TABLO VE DİYAGRAMLARI KOLAYLIKLA OKUR ARKADAŞLARINA ORANLA DAHA ÇOK HAYAL KURAR RESİM, SANAT ETKİNLİKLERİNDEN HOŞLANIR YAŞINA ORANLA DAHA İYİ ŞEKİL ÇİZER. GÖRSEL SUNULARI (FİLM, SLAYT) TERCİH EDER. BULMACA ÇÖZMEKTEN HOŞLANIR ÜÇ BOYUTLU YAPILAR KURMAKTAN HOŞLANIR (LEGO) KİTAPLARINI VE DEFTERLERİNİ ÇİZER NESNELERİN YERİNİ BİLİR

MESLEK FİİL DERS DERS DIŞI Kaşif Mimar Mühendis Mekanikçi Görsel Sanatlar Gemici Satranç uzmanı Gezgin Fotoğrafçı Ressam Dekoratör Geometri uzmanı Çiz Hayal et Şekil yap İnşa et Resmini yap Poster yap Örnekle Boya Düzenle Görsel ayrıntı hatırla Dekore et Renklendir Sanat Resim İş-Teknik Fen Bilgisi Satranç kulübü Fotoğrafçılık Resim kursu El sanatları Üç boyutlu çalış Koleksiyonlar Legolar Bloklar Haritalar Renkli kalemler Kuklalar Karikatür Model yapma

MANTIKSAL MATEMATİKSEL ZEKA SOYUT VE KAVRAMSAL DÜŞÜNEBİLİR ZİHİNDEN İŞLEMLERİ KOLAYCA YAPAR GÜÇLÜ BİR MUHAKEMESİ VARDIR KATEGORİLERİ, İLİŞKİLERİ FARKEDER, AÇIKLAR BİLGİLER ARASINDA BAĞLANTILAR KURAR RAKAMLARLA İLGİLİ İŞLEMLERİ YAPMAKTAN HOŞLANIR MATEMATİK OYUNLARDAN ZEVK ALIR SATRANÇ VE DAMA GİBİ OYUNLARDAN ZEVK ALIR SEBEP-SONUÇ İLİŞKİLERİN KOLAYCA ANLAR MANTIKSAL MATEMATİKSEL ZEKA

MESLEK FİİL DERS DERS DIŞI Bilim Adamı Mühendis Bilgisayar programcısı İstatistikçi Yargıç Mucit Matematikçi Muhasebeci Polisiye roman yazarı Eleştirmen Ekonomist Satın alma görevlisi Tahmin Et Uygula Karşılaştır Hipotez kur Problem yaz Şifrele Sınıfla Çözümle Hesapla Keşfet Dene Sor Akıl yürüt Matematik Fen bilgisi Hayat Bil. Dilbilgisi Bilgisayar kulübü Ölçme birimi Legolar Hesap makineleri Bilmeceler Oyun kartları Oyuncak paralar Bulmacalar Strateji oyunları Deney yapma Yap- boz  

KİŞİLER ARASI ZEKA SOSYAL İLİŞKİ KURMAKTAN HOŞLANIR. BAŞKALARINI DÜŞÜNÜR SOSYAL İLİŞKİ KURMAKTAN HOŞLANIR. DOĞAL BİR LİDER OLARAK GÖRÜNÜR. PROBLEMİ OLAN ARKADAŞLARINA ÖĞÜTLER VERİR. ORGANİZASYONLARIN BAŞ ELEMANIDIR. BİR ŞEYLER ANLATMAKTAN HOŞLANIR. DİĞER ÇOCUKLARLA OYNAMAKTAN HOŞLANIR. İKİ YA DA DAHA FAZLA YAKIN ARKADAŞI VARDIR. DİĞERLERİ ONU ARKADAŞLIK İÇİN ARAR

MESLEK FİİL DERS DERS DIŞI İş adamı Dini lider Öğretmen Organizatör Politikacı satıcı danışman Antropolog Sosyolog Doktor Parti Lideri Talk Showcu Pazarlamacı Hemşire Sosyal Çalışmacı Gözle Paylaş Değiştir Tartış Katıl Görüş İş birliği yap yardım et Öğret Takım Kur Yönlendir Arabulucu ol Empati kur Çatışma çöz İkna et Hayat bilgisi Sosyal bilgiler Halk oyunları Beden eğitimi Öğrenci konseyi Kol çalışmaları Takım oyunları İzci kampları Grup projeleri kukla gösterisi Tartışma grubu Mektup arkadaşı Gezi yarışmaya katılma Tiyatro Ders Çalıştırma Beyin Fırtınası kulüp kurma

İÇSEL ZEKA BAĞIMSIZLIK DUYGUSU GÜÇLÜDÜR GÜÇLÜ VE ZAYIF YÖNLERİ TANIR HATALARINDAN VE BAŞARILARINDAN ÖĞRENEBİLİR BAĞIMSIZLIK DUYGUSU GÜÇLÜDÜR GÜÇLÜ VE ZAYIF YÖNLERİ TANIR GERÇEKÇİ AMAÇLAR OLUŞTURUR BAŞKALARINA ANLATMADIĞI HOBİSİ VARDIR. KENDİNİ İYİ MOTİVE EDER KENDİ BAŞINA TERCİH EDER. NE HİSSETTİĞİNİ DOĞRU BİR ŞEKİLDE SÖYLER. ÖZ SAYGISI YÜKSEKTİR.

MESLEK FİİL DERS DERS DIŞI Psikolog Dini Lider Araştırmacı Kuramcı Felsefeci Şair İlahiyatçı Politik lider Sanatçı Zanaatçı Yazar   Dinle Anla Ölç Değerlendir Eleştir Hedef oluştur İfade et Günlük yaz Amaç belirle Hayal et Bireysel çalış Düşün Duyumsa Planla Sessiz kal Kompozisyon Matematik Türkçe Din Bilgisi Resim İlgi grupları Bilgisayar Bulmacalar Filmler Okuma köşeleri Kişisel öğretim El sanatları

DOĞA ZEKASI HAYVANLARA KARŞI ÇOK MERAKLIDIR DOĞA OLAYLARINA MERAKLIDIR HAYVANLARA KARŞI ÇOK MERAKLIDIR AÇIK HAVADA OLMAKTAN HOŞLANIR BAHÇE İŞLERİNİ SEVER VARLIKLARI SINIFLANDIRMAYA MERAKLIDIR. FARKLI BİTKİ VE HAYVANLARA İLGİ DUYAR ÇEVRE KİRLİLİĞİNE DUYARLIDIR DOĞA DERGİLERİNİ VE BELGESELLERİ İZLER DOĞAYLA BAŞBAŞA KALMAYI SEVER DOĞA ZEKASI

MESLEK EYLEM DERS DERS DIŞI Ziraat Mühendis Çiçekçi Zoolog Bahçıvan Ziraat teknisyeni Biyolog Pet shop sahibi Jeolog Veteriner Çevre bilimci Peyzaj mimarı Bitki bilimci Astronom Hayvan terbiyecisi Gözle Tahmin et Sınıflandır Kategorize et Çözümle Fotoğraf çek Seyahat et İzle Bitki yetiştir Hayvan eğit Koleksiyon yap Araştır Keşfet Hayat Bilgisi Fen Bilgisi Matematik Sağlık Türkçe   Doğa gezisi Müze gezisi Piknik yapma Koleksiyon yapma İzcilik Dağcılık Kamp yapma Su altı İnceleme Akvaryum bakımı Fotoğrafçılık

DUYGULARINI BELİRGİN OLARAK VUCUT DİLİYLE İFADE EDER BOYA VE HAMURLA OYNAMAYI SEVER NESNELERİ PARÇALAYIP BÜTÜNLEŞTİRMEYİ SEVER BİR VEYA DAHA FAZLA SPORLA UĞRAŞIR KÜÇÜK KAS GELİŞİMİ MÜKEMMELDİR UZUN SÜRE OTURDUĞUNDA ELLERİ VE AYAKLARIYLA OYNAR YERİNDE DURAMAZ BEDENSEL KİNESTETİK

MESLEK FİİL DERS DERS DIŞI Atlet Dansçı Aktör Balerin Heykeltıraş Pantomimci Balet Mim sanatçısı Cerrah Koreograf Sihirbaz Göster Öğret Ayarla Parçalara ayır Yap Dene Rol oyna Yapı oluştur Alan gezisi yap Modelini yap   Jimnastik Beden Eğitimi Yüzme Tiyatro Drama Spor takımı Kukla oyunu Aerobik Kil çalışmaları Mim sanatı Beden dili Vücut geliştirme El sanatları

MÜZİKSEL RİTMİK ŞARKILARIN MELODİLERİNİ HATIRLAR GÜZEL ŞARKI SÖYLER ÇEVRESEL GÜRÜLTÜLERE DUYARLIDIR ŞARKILARIN MELODİLERİNİ HATIRLAR GÜZEL ŞARKI SÖYLER MÜZİK ALETİ ÇALAR VURMALI ALETLERDEN HOŞLANIR RİTMİK KONUŞUR YA DA HAREKET EDER FARKINDA OLMADAN MIRILDANIR ÇALIŞIRKEN MASAYA VURARAK RİTİM TUTAR MÜZİK DİNLEYEREK ÇALIŞIR ÖĞRENDİĞİ ŞARKILARI SINIFTA SÖYLER MÜZİKSEL RİTMİK

MESLEK FİİL DERS DERS DIŞI Kompozitör Korist Müzik Öğretmeni Besteci Bando elemanı Disk Jokey Tiyatrocu Şarkıcı Söz yazarı Müzik aleti yapımcısı Udi,gitarist vs. Müzik marketi sahibi Bestele Kaydet Şarkı sözü yaz Ritim tut Mırıldan Şarkı söyle Nota yaz Islık çal Ayaklarını vur Melodi tanı Enstrüman tanı   Müzik Drama Fen bilgisi Beden Eğitimi Matematik Orff Programı Bando Orkestra Müzik kolu Koro Gitar kulübü Aerobik Şarkılar Müzikal geziler Misafir şarkıcılar

Çoklu Zeka & Taksonomi Sözel dilsel --- Bilgi Mantıksal/matematiksel --- Kavrama Kişilerarası --- Uygulama İçsel --- Analiz Bedensel/Kinestetik --- Sentez Görsel/Uzamsal --- Değerlendirme Doğa Müziksel-Ritmik Bunlara öğretmen ders içerisinde yer vermelidir.

Çoklu zeka kuramında ölçme yerine değerlendirme ön plana çıkmaktadır Çoklu zeka kuramında ölçme yerine değerlendirme ön plana çıkmaktadır. Gardner daha başka zeka türlerinin olduğuna inanmaktadır. İnsanlar görünüş olarak birbirinden ayrı ise zeka bakımında da farklılıklar vardır. Değerlendirmede bireyin yetenekleri ve potansiyeli ile ilgili bilgi edinmek, bireye faydalı dönütler sağlamak ve çevresindeki topluluğa yararlı veriler vermek olarak tanımlanmaktadır.

Çoklu Zeka Alanları Sözel-dilsel S-D Mantıksal-matematiksel M-M (neden-sonuç) Kişilerarası K-A İçsel İ (sen olsan) Bedensel-kinestetik B-K (hareket yaptırma) Görsel-uzamsal G-U Doğa D Müziksel-ritmik M-R (şiir melodi)

Öğretim Boyutları Bilgi Kavrama Uygulama (yapma) Analiz (ilişki kurma, karşılaştırma) Sentez (nerede, niçin nasıl, yoruma dayalı) Değerlendirme (kendi ile ilişkilendirme, ne yapardın?)

Öğretmenler bütün zekalara eşit derecede önem vermelidir Öğretmenler bütün zekalara eşit derecede önem vermelidir. Öğrencideki tüm güç ve becerilerin tanınması ve öğretilmesi amaçlanmalıdır. Öğretmenler materyal sunmada tüm zeka alanlarını geliştirici olmalıdır. Normal birey tüm zeka türlerinin tümüne birden sahiptir. Ancak ne yazık ki öğrenciler sınıfa farklı zeka alanlarında gelişmiş olarak gelirler. Bu durum öğrenme stillerini ifade eder.

Çoklu Zeka Kuramı Planlama ÇZK buluş yöntemiyle öğrenmeyi aktif tutup çalışma kağıtlarıyla ÇZK uygulaması ile çocuğu sonuca götürmeliyiz. Her okul plan formatını kendine göre oluşturabilir.

Öğretmen buluş yöntemini kullanacaksa derse hazırlanmadan gelir, buluş yoluyla ders işlenir. Sonra öğretmen konuyu özetler. Böylece çocuğun merak duygusu güçlü tutulmuş olur. Bu planlama yapılırken; çocuğun zihinsel gelişim düzeyi, psikolojik özelliği, akademik düzeyi, çevre özellikleri dikkate alınmalıdır.

ÇZK’nın en az 4 alanı programda olsun, bazı zeka alanları birlikte olabilir. Örneğin; doğa zekası ile görsel zeka doğa zekası alanında birlikte olabilir. Tüm derslerde, tüm ünitelerde ÇZK uygulaması mümkün değildir.

Bir dersin çoklu zekaya göre işlenişi ve uygulanışı ile öğrenme daha kalıcı gerçekleşir. Sağ beyin resmin tamamını görmek ister. Bu nedenle derse başlamadan özet vermek bu öğrencilerin öğrenmesi için etkili olur. Sağ ve sol yarımküre bilgiyi farklı şekilde işlerler. Öğretmen sınıfta öğrenme haritasını çıkarmalıdır. Öğretmen mümkün olduğunca çok zeka alanına hitap eden ders anlatımını seçmelidir. Çoklu zeka kuramı yeterli ve dengeli beslenmeye benzetilebilir.

Grup port folyo: Öğrencinin bir veya daha fazla alandaki başarılarının, amaçlı öğrenme çalışmalarının yansıtılmasıdır. Öğrencinin kendi çalışmalarını değerlendirir. Öğrencilerin yapabilecekleri sorumlulukları almalarına dayanır. 5N 1K: Ne, nerede, nasıl, niçin, neden, kim?

Sınıf: 5 Süre : 40+40 Ders: Sosyal Bilgiler Tarih: ....../...../.......... Ünite: Cumhuriyete Nasıl Kavuştuk? Konu : Mondros Ateşkes Antlaşması Yurdumuzun İşgali Hedef ve Davranışlar: .Mondros Ateşkes Anlaşması ile ilgili temel olgular bilgisi .Mondros Ateşkes Anlaşması ile ilgili olguları açıklayabilme Ders Öncesi Hazırlık: Ders kitabı, çalışma kağıdı, asetat İşleniş: S/D__ Mondros Ateşkes Antlaşması koşullarının listelenmesi. G/U__ Savaş sonrası oluşan durumla ilgili resim yorumlama çalışması. İşgalleri göstermek üzere tanıma uygun resimleme çalışması. Resimleme çalışması . K/A__ 1. Dünya Savaşı ve Mondros Ateşkes Antlaşmasıyla ilgili ben neyim çalışması Antlaşmadan sonra yurdumuzun durumu ile ilgili grup paslaşması çalışması. İ__ Mondros Ateşkes Antlaşması ile ilgili ne hissediyorsun çalışması. Mondros A.A.ile ilgili sen olsaydın çalışması.

M/M__ Antlaşma koşullarını yorumlama çalışması. Yurdumuzun işgali ile ilgili neden sonuç çalışması. B/K__ Yurdumuz işgali ile ilgili rol canlandırma çalışması. M/R__ Yurdun işgali karşısında halkın tepki ve duygusunu anlatan ritim oluşturma çalışması. D__ İşgali doğa ile ilişkilendirme çalışması. Yaratıcı Etkinlik: Yurdumuz işgal edilmemiş olsaydı yaşadığımız neler sorun olmaktan çıkardı? DEĞERLENDİRME: Bilgi: Mondros Ateşkes antlaşması hangi tarihte imzalanmıştır? Kavrama: Mondros Ateşkes anlaşmasının koşullarını söyle? Uygulama: Yurdumuzun işgal edilen bölgelerini harita üzerinde göster. Analiz: İşgallerden sonra Osm. Dev. yönetimi ile halkın tepkilerini karşılaştır. Sentez: İşgallere karşı sen olsaydın farklı neler yapardın? Değerlendirme: Ülkeyi işgalden kurtarıp size teslim edilen bu ülke için neler yapmayı düşünüyorsun?

Sınıf:3. sınıf Süre: Ders: Hayat Bilgisi Tarih: ....../...../.......... Ünite: Yön Bilgisi Konu: Hedef ve Davranışlar: Ders Öncesi Hazırlık: İşleniş: Derse sınıf dışında başlanabilir. Ağaçlardan yararlanılabilir. Öğrenciler değişik yönlere yerleştirilebilir. Ahmet nerde? gibi sorularla yönler öğretilebilir. Derse yönünü kaybeden birinin hikayesi ile girilebilir. S/D__ Hikayelendirme çalışması (yönünü kaybetmiş birinin hikayesi) G/U__ Tepegözle gösterilen asetat ve resimlerin yorumlanması K/A__ Diyalog tamamlama çalışması, cümle tamamlama olabilir. Çocukların ben neyim çalışması yapması, Birinin kuzeye geçip “ben neyim” demesi, Konuyu öğrencilerin karşılıklı işlemesi, birbirine anlatması, soru sorması, tartışması. İ__ Yönleri başka nasıl bulabiliriz ? Kaybolursan evini nasıl bulurdun? Sen olsaydın ne yapardın?

Planın uygulaması ile ilgili açıklamalar ve öneriler: M/M__ Ara yönlerin bulunması ile ilgili neden-sonuç çalışması Ara yönlere neden gerek var. Neden-sonuç aranır. B/K__ Çizim yaptırılır. Oyuncak bir geminin yönlere yönlendirilmesi, Çocukların yönlere yerleştirilip adlandırılması, Uzaktan kumandalı arabayı kuzeye gönderme gibi. M/R__ Şiir yazma, şiirin bilinen bir melodiyle okunması D__ Ana ve ara yönlerin kategorilere ayrılması çalışması Yaratıcı Etkinlik: Olsaydı ne olurdu?, batıda yaşasaydık ne olurdu?, güneşin doğudan doğması bize ne sağlıyor? DEĞERLENDİRME: 1.Bilgi: Ana ve ara yönlerin isimlerini söyleyiniz. 2.Kavrama: Kaybolduğumuzda yönümüzü nasıl buluruz? 3.Uygulama:”Ahmet’in kuzeyine geç”, ilimizin komşularını harita üzerinde göster. 4.Analiz: (İlişki kurma, kavramlar arası ilişki kurma), pusula ile yönler arasında nasıl bir ilişki vardır (karşılaştırma-bölme analizi), yosun ile yönler arasındaki ilişkiyi açıklayınız. Güneşin doğudan doğması bize hangi önceliği sağlar. 5.Sentez: (Nerede, niçin, nasıl, yoruma dayalı) çok güneş almak için evin pencerelerini nereye koyarım. Tümevarım uygulanır. Konuya bağlı kalınmadan soru sorulabilir. Yorum yapılır. 6.Değerlendirme: Konu ile kendi arasında bir ilişkilendirme yapmasını istiyoruz. İşlenen konuyla kendini ilişkilendirmesi, yön bulma alternatiflerine bir not verirsen güneşe kaç verirdin, ne yapardın? DERS ÖĞRETMENİ UYGUNDUR. ......../ ....... / 2003 OKUL MÜDÜRÜ Planın uygulaması ile ilgili açıklamalar ve öneriler:

Planda ÇZK alanlarını, sırasını, girişi, yöntemi biz belirliyoruz (buluş, anlatım vb.) Tek bir yöntem yok, sabit değil. Planlama yapılırken konunun somut veya soyut olması, sınıf seviyeleri dikkate alınmalıdır. Sayısal ve sözel zeka alanlarına dayalı, Hiçbir birey ne öğretilenlerin, becerilerin tamamını ne de tek bir ögenin bilgilerini bile tamamen öğrenemez.

İletişim Tel: 0 464 214 22 06 e-mail: bilgi@rizeram.gov.tr Teşekkürler ! Bu sunu Özel Ankara Maya İlköğretim Okulu notlarından yararlanılarak Rize Rehberlik ve Araştırma Merkezi tarafından hazırlanmıştır. İletişim Tel: 0 464 214 22 06 e-mail: bilgi@rizeram.gov.tr

EK BİLGİLER

___________________________________________________ Öğrencinin Adı Soyadı: Tarih: Cinsiyeti: Sınıfı: Lütfen formda yer alan her ifadenin sizin için ne derece uygun olup olmadığını aşağıdaki beşli dereceleme ölçeği üzerinde belirtiniz. Bunun için uygun gördüğünüz rakamın altına X işareti koymanız yeterlidir. Her bir rakamın ifade ettiği anlam aşağıda verilmiştir. Burada X işareti konulan seçeneklerin karşılığı olan rakamlar, bu formun sonunda yer alan “Çocuklar için çoklu zeka gözlem formunu değerlendirme profili” nde ilgili boşluğa işaretlenmeli ve toplam puanlara ulaşılmalıdır. Bu puanların ne anlama geldiği adı geçen profilde belirtilmiştir. ___________________________________________________ 0= Benim için hiç uygun değil 1= Çok az Uygun 2= Kısmen uygun 3= Oldukça uygun 4= Tamamen uygun

Resimlerde çok yazılar dikkatini çeker. SÖZEL / DİLSEL ZEKA 1 2 3 4 Resimlerde çok yazılar dikkatini çeker. İsimler, yerler, tarihler konusunda belleği iyidir. Kitap okumayı sever. Kelimeleri doğru şekilde telaffuz eder. Bilmecelerden, kelime oyunlarından hoşlanır. Dinleyerek daha iyi öğrenir. Yaşına göre kelime hazinesi iyidir. Yazı yazmaktan hoşlanır. Öğrendiği yeni kelimeleri kullanmayı sever. Sözel tartışmalarda başarılıdır.

MANTIKSAL / MATEMATİKSEL ZEKA 1 2 3 4 MANTIKSAL / MATEMATİKSEL ZEKA 1 2 3 4 Makinelerin nasıl çalıştığına dair sorular sorar. Aritmetik problemleri kafadan hesaplar Matematik ve fen derslerinden hoşlanır. Satranç ve benzeri strateji oyunları sever. Mantık bulmacalarını, beyin jimnastiğini sever. Bilgisayara oyunlarından hoşlanır. Deneylerden, yeni denemeler yapmaktan hoşlanır. Arkadaşlarına oranla daha soyut düşünebilir. Matematik oyunlarından hoşlanır. Sebep - sonuç ilişkilerini kurmaktan zevk alır.

Renklere karşı çok duyarlıdır. GÖRSEL VE UZAMSAL ZEKA 1 2 3 4 Renklere karşı çok duyarlıdır. Harita, tablo türü materyalleri daha kolay algılar. Arkadaşlarına oranla daha fazla hayal kurar. Resim yapmayı ve boyamayı çok sever. Yap-boz, lego gibi oyunlardan hoşlanır. Daha önce gittiği yerleri kolayca hatırlar. Bulmaca çözmekten hoşlanır. Riyalarını çok net ve ayrıntılarıyla hatırlar. Resimli kitapları daha çok sever. Kitaplarını, defterlerini, diğer materyalleri çizer.

MÜZİKSEL / RİTMİK ZEKA 1 2 3 4 Şarkıların melodilerini rahatlıkla hatırlar. Güzel şarkı söyler. Müzik aleti çalar ya da çalmayı çok ister. Müzik dersini çok sever. Ritmik konuşur ya da hareket eder. Farkında olmadan mırıldanır. Çalışırken eliyle ya da ayağıyla ritim tutar. Çevredeki sesler çok dikkatini çeker. Çalışırken müzik dinlemek çok hoşuna gider. Öğrendiği şarkıları paylaşmayı sever.

BEDENSEL / KİNESTETİK ZEKA 1 2 3 4 BEDENSEL / KİNESTETİK ZEKA 1 2 3 4 Koşmayı, atlamayı ve güreşmeyi çok sever. Oturduğu yerde duramaz, kımıldanır. Düşüncelerini mimik-davranışlarla rahat ifade eder. Bir şeyi okumak yerine yaparak öğrenmeyi sever. Merak ettiği şeyleri eline alarak incelemek ister. Boş vakitlerini dışarıda geçirmek ister. Arkadaşlarıyla fiziksel oyunlar oynamayı sever. El becerileri gelişmiştir. Meramını anlatırken vücut hareketlerini kullanır. İnsanlara ve eşyalara dokunmaktan hoşlanır.

Hayvanlara karşı çok meraklıdır. DOĞA ZEKASI 1 2 3 4 Hayvanlara karşı çok meraklıdır. Doğaya karşı duyarsız olanlara kızar. Evde hayvan besler ya da beslemeyi çok ister. Bahçede toprakla, bitkilerle oynamayı çok sever. Bitki beslemeyi sever. Çevre kirliliğine karşı çok duyarlıdır. Bitki ya da hayvanlarla ilgili belgesellere ilgi duyar. Mevsimlerle ve iklim olaylarıyla çok ilgilidir. Değişik meyve ve sebzelere karşı ilgilidir. Doğa olaylarıyla çok ilgilidir.

Arkadaşlarıyla oyun oynamaktan hoşlanır. KİŞİLERARASI ZEKA 1 2 3 4 Arkadaşlarıyla oyun oynamaktan hoşlanır. Çevresinde bir lider olarak görülür. Problemi olan arkadaşlarına öğütler verir. Arkadaşları onun fikirlerine değer verir. Organizasyonların vazgeçilmez elamanıdır. Arkadaşlarına bir şeyler anlatmaktan hoşlanır. Arkadaşlarını sık sık arar. Arkadaşlarının sorunlarına yardımcı olmaktan hoşlanır. Çevresindekiler onunla arkadaşlık kurmak ister. İnsanlara selam verir, hatır sorar.

Kendisinin güçlü ve zayıf yanlarını bilir. İÇSEL ZEKA 1 2 3 4 Bağımsız olmayı sever. Kendisinin güçlü ve zayıf yanlarını bilir. Yalnız çalışmayı daha çok sever. Yalnız oynamayı sever. Yaptığı işleri arkadaşlarıyla paylaşmayı sevmez. Yaptığı işlerin bilincindedir. Pek kimseye akıl danışmaz. Kendine saygısı yüksektir. Yoğun olarak ulaştığı bir ilgi alanı, hobisi vardır. Yardım istemeden kendi başına ürünler ortaya koyar.

ÇOCUKLAR İÇİN ÇOKLU ZEKA GÖZLEM FORMUNU DEĞERLENDİRME PROFİLİ ZEKA ALANLARI 1 2 3 4 Sözel Dilsel Mantıksal Matematiksel Görsel Uzamsal Müziksel Ritmik Bedensel Kinestetik Doğa Kişilerarası İçsel 5 6 7 8 9 10 Toplam Puan İFADELER

SEÇENEKLER 4= Tamamen Uygun 2= Kısmen Uygun 1= Çok Az Uygun 3= Oldukça Uygun 2= Kısmen Uygun 1= Çok Az Uygun 0= Hiç Uygun Değil HER BİR ALANDAN ELDE EDİLEN TOPLAM PUAN 32 - 40 arası 24 - 31 arası 16 - 23 arası 8 - 15 arası 0 - 7 arası BU ZEKA ALANINDAKİ GELİŞMİŞLİK DÜZEYİ Çok gelişmiş Gelişmiş Orta düzeyde gelişmiş Biraz gelişmiş Gelişmemiş

Bir sorumuz var Bir adam, bir fotoğrafı göstererek, “bu fotoğraftaki adamın babası benim babamın tek oğludur” diyor. Fotoğraftaki adam kimdir? Bu problemi çözerken bir sonraki slaytta verilen tabloda birinci sütuna sizin için uygunsa X işareti koyun. İkinci sütuna bu maddeyi kaçıncı derecede seçtiğinizi rakamla belirtin. Üçüncü sütunda ilgili zeka alanlarının baş harfleri kısaltılarak verilmiştir.

Problemi birkaç kez okudum. EYLEM Problemi birkaç kez okudum. Kafamda problemi resimleştirdim. Kağıda çizerek resimle yapmaya çalıştım. Mantıksal işlemler yürüttüm. İhtimalleri sıralayıp onları tek tek sıraladım. Yanımdakiyle konuşarak anlamaya çalıştım. Yardım aradım. Vücudumu yada başkasının vücudunu örnekleyerek yaptım. Adamı ve fotoğrafı somutlaştırarak anlamaya çalıştım. Kendi içimden konuşarak yaptım. İşleme başlamadan önce zihnimde hazırlık yaptım. X Derece Zeka alanı S/D G/U M/M KA B/K İ

ÇOKLU ZEKA ETKİNLİKLERİ

GÖRSEL-UZAMSAL ZEKA SÖZEL-DİLSEL ZEKA 1. Resim yorumlama çalışması 2. Yaratıcı yazma çalışması 3. Reklam-slogan yazma çalışması 4. Anı yazma çalışması 5. Cümle tamamlama çalışması 6. Gazete haberi yazma çalışması 7. Örneklendirme çalışması 8. A-Z çalışması 9. Tanımlayıcı cümle çalışması 10. Cümle üretme çalışması 11. Sözcük türetme çalışması 12. Akrostiş çalışması 13. Venn şemasında verilen bilgileri listeleme 14. Kavram haritası 15. Çift sütun çalışması 16. Soru bankası oluşturma çalışması 17. Bulmaca çözme çalışması 18. Bireysel okuma (sesli ve sessiz) 1. Zihin haritası çalışması 2. Resimleme çalışması 3. Resim yorumlama çalışması 4. Akış haritası çalışması 5. Tanıma dayalı resimleme çalışması 6. Hikaye haritası çalışması 7. Kupür sergileme çalışması 8. Poster oluşturma çalışması 9. Slogan yazma çalışması 10. Zaman çizelgesi çalışması 11. Grafik yorumlama çalışması 12. Gözlem çalışması

KİŞİLERARASI ZEKA İÇSEL ZEKA 1. Röportaj yapma çalışması 2. Çatışma çözme çalışması 3. Kişiyi-nesneyi bul çalışması 4. Diyalog tamamlama çalışması 5. Telefon etme çalışması 6. Eşli tartışma çalışması 7. Grup paslaşması çalışması 8. Tek kelime söyle çalışması 9. Nesi var çalışması 10. Eşli öğrenme çalışması 11. Akvaryum çalışması 12. Evet-hayır çalışması 13. Grup portfolyo çalışması 14. Beyin fırtınası çalışması 15. Altı şapka çalışması 16. Toplu okuma çalışması 1. Önceliklerin listelenmesi 2. Sen olsaydın çalışması 3. Durum savunma çalışması 4. Hoşlandığım-hoşlanmadıklarım çalışması 5. Ne hissediyorsun çalışması 6.Kişisel deneyimle ilişkilendirme 7. Alternatif değerlendirme çalışması 8. Alternatif oluşturma çalışması 9. Neler öğrendim çalışması 10. Benzerlikler oluşturma çalışması 11. Bireysel portfolyo çalışması

MANTIKSAL MATEMATİKSEL ZEKA BEDENSEL KİNESTETİK ZEKA 1. Venn şeması çalışması 2. Neden sonuç çalışması 3. Kavram eşleştirme çalışması 4. Kuralı bul çalışması 5. Çift kutulu tüme varım çalışması 6. Grafik yapma çalışması 7. Problem üretme ve çözme çalışması 8. Kronolojik sıralama çalışması 9. Kanıt yazma çalışması 10. İlişkiler oluşturma çalışması 11. Yalanı bul çalışması 12. Kör sıralama çalışması 13. 5N 1K çalışması 14. Balık kılçığı çalışması 15. Hikaye problemi oluşturma 16. Talimat yazma çalışması 1. Vücut grafiği çalışması 2. Nesneyi tanı çalışması 3. Mimle canlandırma çalışması 4. Rol canlandırma çalışması 5. Kesme, yapıştırma çalışması 6. Deney yapma çalışması 7. İşaret dili kullanma çalışması 8. Oyun hamuru çalışması 9. Yap-boz çalışması 10. Kukla çalışması 11. Farklı mekanda ders yapma çalışması

MÜZİKSEL-RİTMİK ZEKA DOĞA ZEKASI 1. Ritimlerle ilişkilendirme çalışması 2. Ritimle tanıma çalışması 3. Besteleme çalışması 4. Efekt oluşturma çalışması 5. Konuyla ilgili şarkı çalışması 6. Efekt dinleme çalışması 7. Fon müziği kullanma çalışması 1. Kategorilere ayırma çalışması 2. Matris çalışması 3. Hat düzeninde kategori çalışması 4. Özellik yazma çalışması 5. Gezi-gözlem sonuçlarını yazma 6. Koleksiyon hazırlama çalışması 7. Doğa ile ilişkilendirme çalışması 8. Dinle-yaz-tartış çalışması 9. Grid çalışması 10. Kümeleme çalışması

ÖRNEK İŞLENİŞ Konu: Kare Prizma Süre: 1 ders saati Yöntem ve teknikler: Anlatım, soru – cevap, gösteri Araçlar ve gereçler: Kibrit kutusu, deterjan kutusu, zeytinyağı tenekesi, kare prizma modeli Hedef 2: Küpün, prizmanın, silindirin ve kürenin özelliklerini kavrayabilme. Davranışlar: .Küreye, silindire, küpe, kare prizmaya, dikdörtgenler prizmasına ve üçgen prizmaya çevredeki varlıklardan örnekler söyleme. .Kürenin, silindirin, küpün, kare prizmanın, dikdörtgenler prizmasının ve üçgen prizmanın geometrik cisim olduğunu söyleme yazma. 4.Kare prizmanın, dikdörtgenler prizmasının ve üçgen prizmanın; yüzeylerini, ayrıtlarını ve köşelerini gösterip söyleme. 5.Belirtilen geometrik cismi, en çok dört geometrik cisim arasından seçip işaretleme. 6.Küpün, dikdörtgenler prizmasının, üçgen prizma, kare prizmanın yüz, ayrıtlarını ve köşe sayılarını söyleyip yazma.

Öğrenme ve Öğretme Etkinlikleri Öğretmen; kare prizma modelini, açılmamış bisküvi kutusunu, peynir veya zeytinyağı tenekelerini göstererek kapalı yüzey olup almadıklarını öğrencilere sorar. Alının cevapları değerlendirir. Öğrencilerden, kapalı yüzeye sahip başka cisim örnekleri vermelerini ister. Sözel Dilsel Sonra kare prizmanın geometrik bir cisim olduğunu belirtir. Öğretmen, öğrencilere kare prizma modeli veya getirdikleri kare prizmaya benzer kutunun: . Alt ve üst taban yüzeylerinin kenarlarını, . Yan yüzeylerinin kenarlarını cetvelle ölçtürür, Ölçüm sonuçlarını deftere yazdırır. Alt ve üst taban yüzeylerinin kenar uzunluklarını birbirine eşit olup olmadıklarını sorar. Alınan cevapları değerlendirir. Taban yüzeylerinin kenar uzunluklarının eşit olduğunu söyler. Bu iki taban yüzün, karesel bölge olduğunu belirtir. Öğretmen, aynı işlemi yan yüzeyler içinde yaptırır. Yan yüzeylerinde birer dikdörtgensel bölge olduğunu söyler. Bedensel Kinestetik Sözel-Dilsel

Kare prizmaya benzeyen varlıklar Kare prizmaya benzemeyen varlıklar Öğretmen, öğrencilerden kare prizmaya benzeyen varlıklarla, benzemeyen varlıkları karşılaştırmalarını ister. Kare prizmaya benzeyen varlıklar Kare prizmaya benzemeyen varlıklar Öğretmen, kare prizma modeli, zeytinyağı tenekesi, bisküvi kutusu, peynir tenekesi şeklindeki varlıkların; . Köşe sayılarını söyletip yazdırır. . Ayrıt sayılarını söyletip yazdırır. . Kare prizmanın, hangi yüzeylerinin kenar özellikleri bakımından birbirine benzediğini sorar. Yüzey sayılarını yazdırır. Öğretmen, prizmanın taban yüzeylerinin şekillerine göre adlandırıldıklarını belirtir. Mantıksal-Matematiksel YAĞ KİBRİT PEYNİR ASPiRİN BÜSKÜVİ Sözel-Dilsel

ÖLÇME DEĞERLENDİRME Ölçme Soruları .Çevrenizden, kare prizmaya benzeyen varlıklardan örnekler veriniz. .Aşağıda prizmalar verilmiştir. Kare olan yüzeyleri aynı renge boyayınız. . Aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır? ) Kare prizmanın alt ve üst tabanları karesel bölgedir. ) Kare prizmada iki tane karesel bölge vardır. ) Kare prizmanın yan yüzleri altı tane dikdörtgensel bölgeden oluşmuştur. ) Kare prizmanın yan yüzleri, dikdörtgensel bölgedir. Değerlendirme Öğretmen, ölçme sonuçlarından yararlanarak öğrencilerin başarıları hakkında karar verir. Bilgi Kavrama Bilgi

Sınıf: 5 Süre: 40 Ders: Matematik Tarih: ....../...../.......... Ünite:Geometrik Şekiller Konu: Kare Prizma Hedef ve Davranışlar: Hedef: Küpün, prizmanın, silindirin ve kürenin özelliklerini kavrayabilme. DAVRANIŞLAR 1.Kare prizmaya çevresindeki varlıklardan örnekler söyleme 2.Kare prizmanın geometrik cisim olduğunu söyleme. 3.Kare prizmanın yüzeylerini, ayrıtlarını ve köşelerini gösterip söyleme. 4.Belirtilen geometrik cismi, en çok dört geometrik cisim arasından seçip işaretleme. 5.Kare prizmanın yüz, ayrıtlarını ve köşe sayılarını söyleyip yazma. Ders Öncesi Hazırlık: Ders kitabı, çalışma defteri, geobord tahtaları, pipet, kibrit çöpleri, oyun hamuru, çeşitli kutular, kare prizma modeli. İşleniş: S/D__ Kare prizmanın özelliklerini listeleme çalışması. Konu ile ilgili örneklendirme çalışması. G/U__ Prizmalarla ilgili resim yorumlama çalışması. Prizma konulu zihin haritası çalışması. K/A__ Prizmalar ve kare prizma ile ilgili nesi var çalışması. İ__ Kare prizma ile ilgili öğrendim çalışması.

M/M__ Kare prizmanın yüzey ve kenar özellikleri ile ilgili kuralı bul çalışması. Kare prizma ile dikdörtgenler prizması ile ilgili Venn şeması çalışması. B/K__ Pipet, kibrit çöpü ve oyun hamuru ile kare prizma modeli yapma çalışması. Geobord tahtaları üzerinde kapalı yüzey ve kare prizma oluşturma çalışması. M/R__ Özellik yazma ve prizma modeli yapma etkinlikleri sırasında fon müziği kullanma. D__ Verilen prizma çeşitlerini inceleyerek özellik yazma çalışması. Prizma çeşitleriyle ilgili kategorilendirme çalışması. Yaratıcı Etkinlik: Kare prizmadan başka kapalı yüzey olmasaydı bugünkü yaşadığımız çevrede neler farklı olurdu? DEĞERLENDİRME: 1.Bilgi: Kare prizmanın özelliklerini listele. 2.Kavrama: Kare prizmaya benzer kapalı yüzeylere örnek ver. 3.Uygulama: Pipet ve kibrit çöpleri ve oyun hamurunu kullanarak bir kare prizma modeli inşa et. 4.Analiz: Kare prizması ile küpün ortak noktalarını bul. 5.Sentez: İki boyutlu prizma ve kare prizma modelleri oluştur. 6.Değerlendirme: Ağır kütleli yağ, reçel, peynir kaplarının kare prizması şeklinde yapılmasının nedenini nasıl açıklarsınız? Yorumlayın.

Sence; bu antlaşmanın en tehlikeli maddeleri hangileridir? Yaz. SINIF: 5 DERS : Sosyal Bilgiler KONU : Mondros Ateşkes Antlaşması ve Yurdumuzun İşgali Resim sana ne anlatıyor. Bu durumu yorumla. 1914-1918 yılları arasında birçok devletin katıldığı büyük savaşım. Bu savaşa Osmanlı Devleti de katıldı. Ben hangi savaşım?.................................................... 30 Ekim 1918 yılında bu savaşı bitirdim. Ama antlaşma hiç Osmanlı Devletine uygun değildi. Ben hangi antlaşmayım?…………………………………………………………………………………… Bu antlaşmanın koşullarını listele. ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… Sence; bu antlaşmanın en tehlikeli maddeleri hangileridir? Yaz. ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

olayları akış haritası şeklinde yaz. Bundan sonra gelişen olayları akış haritası şeklinde yaz. Bu durum Türk halkını nasıl etkilemiştir. Yüz ifadesini çiz. Güzel, bu maddeyi geçirdik. İşimiz kolaylaştı. Aşağıdaki neden sonuç çalışmasını yapın. Neden: İtilaf devletleri gerekli gördükleri zaman istedikleri yeri işgal edebilecekler. SONUÇ

Osmanlı devletini yönetenlerin yerinde sen olsaydın bu durum karşısında neler yapardın? Yaz. ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… Aşağıdaki soruları yanıtlayın. 1. Dünya Savaşı Osmanlı Devleti için hangi tarihte ne ile sona ermiştir? ……………………………………………………………………………………………………………………………… 2.Sen olsaydın böyle bir antlaşmayı imzalar mıydın? …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… 3.Bu durum karşısında yapılacak işlerin neler olduğunu yaz. ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

Ders: Fen Bilgisi Tarih: ....../...../.......... Sınıf: 5 Süre: 40+40+40 Ders: Fen Bilgisi Tarih: ....../...../.......... Ünite: Canlılar ve Doğayla Konu: Canlıların Beslenme İlişkileri Etkileşimleri Hedef ve Davranışlar: 1. Doğadaki canlıların yaşamın devamı için birbirlerine neden gereksinim duyduklarını basit bir besin zinciri şeması ile açıklar. 2. Üretici, tüketici ve ayrıştırıcı canlılara örnekler vererek bu canlılardan birinin yok olması halinde doğabilecek sonuçları fark ederek örneklendirir. 3. Üretici canlıların neden bu adı aldıklarını belirtir. 4. Hangi canlılara tüketici denildiğini açıklar. 5. Simbiyotik ve parazitik ilişkileri örneklerle açıklar. Ders Öncesi Hazırlık: Ders kitabı ve çalışma kağıdı, asetat. İşleniş: S/D__ Çimlenme koşulları yolları ile ilgili listeleme çalışması. Üretici-tüketici konulu tanımlayıcı cümle çalışması. Canlı ve beslenme şekli ile ilgili listelenme çalışması. G/U__ Besin zinciri ile ilgili resim yorumlama çalışması. Sularda besin zinciri ile ilgili akış haritası çalışması.

Bilgi: Konak ve konakçıyı tanımla. K/A__ Üretici, tüketici, liken konulu ben neyim çalışması. Asalak yaşamla ilgili diyalog tamamlama çalışması. İ__ Doğal dengenin korunması ile ilgili önceliklerin yazılması çalışması. M/M__ Üretici ve tüketici ile ilgili Venn şeması çalışması. Tüketicilerin beslenme şekilleriyle ilgili kuralı bul çalışması Beslenme ile ilgili neden sonuç çalışması. B/K__ Karada ve sularda besin zinciri oluşturulması ile ilgili rol canlandırma çalışması. Simbiyosis ve asalak yaşamla ilgili rol canlandırma çalışması. M/R__ Asalakların verdiği etkilerin ritimle ilişkilendirme çalışması. D__ Üretici ve tüketici konulu kategorilendirme çalışması. Yaratıcı Etkinlik: Yeryüzünde Güneş olmasaydı neler olurdu? DEĞERLENDİRME: Bilgi: Konak ve konakçıyı tanımla. Kavrama: Canlıların beslenme şekillerini açıkla. Uygulama:Sularda yaşamla ilgili besin zinciri hazırla. Analiz: Üretici ve tüketici canlıları karşılaştır, farkları söyle. Sentez: Kendine bir günlük yemek mönüsü oluştur. Değerlendirme: Simbiyosis bir yaşam oluşturma imkanınız olsaydı ondan ne tür özveriler beklerdin? Değerlendir.

KONU : Canlıları Beslenme İlişkilerine Göre Gruplayabilir miyiz? SINIF: 5 DERS : Fen Bilgisi KONU : Canlıları Beslenme İlişkilerine Göre Gruplayabilir miyiz? Sularda yaşam ile ilgili akış haritası şeklinde bir besin zinciri oluşturun. Yanda canlıların karadaki yaşamıyla ilgili besin zinciri verilmiştir. Resmi yorumlayan bir yazı yazın. ...................................................................................................... ...................................................................................................... ...................................................................................................... .......................................................................…………………………… Sence doğada olan bu dengenin korunması için yapılması gerekenleri öncelik sırasına göre yaz. ............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................ Özgür,bir saksının içine fasulye tohumları ekti.Bunun çimlenmesi için gerekli olan koşulları yaz. ......................................... Bitkisinin büyümesi için neler yapmalı?

Sence üretici ne demektir? Aşağıdaki resimlerde verilen iki canlının benzer ve farklılıklarını Venn şemasında göster. .................................................................................................................................................................................................................................................................................... Güneş ışığı, su, karbon dioksit ve mineralleri kullanarak besin üretiriz. Biz hangi canlıyız?.................... Bize ne ad verilir?.................... Sence üretici ne demektir? Tanımını yap. ...................................................................................................................................................................................... Üretici sözcüğü yapısı bakımından nasıl sözcüktür? ...........................................................……….. Aşağıda verilen canlılardan üretici olanları A-1, üretici olmayanları da A-2 kutusuna yaz. “alg, virüs, mantar, fasulye, nohut, kuş, inek, koyun, bakteri, yosun, mercimek, tavuk, arı, ıspanak, ot, menekşe” A-1 A-2

Aşağıda resimdeki canlıların nelerle beslendiğini yazın. Yeryüzünde güneş olmasaydı neler olurdu? ........................................................................................................................................................................................................ Bu düşünceye neden ulaştın?............................................................................................................................................ Üreticilerin (bitkilerin) besinlerini depo etme şekilleri aşağıda verilmiştir. Bunlara örnek yazın. Kök ..................................................................................…………………………………..... Yaprak ....................................................................................…………………………………….. Gövde .......................................................……………………………………………...................... Çiçek ...................................................................................………………………………….... Meyve ....................................................................................…………………………………... Tohum Yeryüzünde güneş olmasaydı neler olurdu? ...............................................................................................................................................................................................................................................................................................................…………………………………….. Bu düşünceye neden ulaştın?...................................................................................................................... Aşağıda resimdeki canlıların nelerle beslendiğini yazın. ..................... ......................... ................. . ...................... Yukarıdaki canlılar neden hazır besinleri kullanıyor? ……............................................................................ ............ ................................................……………………………………………………………………………………………………………………………….. Bu canlılara ne ad verelim? .........................................................................…………………………………………………………..

Gergedanla bir tür kuş arasında iyi Aşağıdaki kutularda beslenme şekillerine göre hayvanlar verilmiştir. Bunların beslenmesi ile ilgili kuralı bulup birkaç örnek de siz yazın. ..................... ...................... .................... at, inek ............................................................................................. tilki, örümcek ayı Gergedanla bir tür kuş arasında iyi kurulmuş. İkisi de hayatından memnun. Bu ortak yaşamın adı nedir?................................. Bu yaşam türünü açıkla. ..............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................……………………………………………………………………………………………. Aşağıdaki ünitemizle ilgili terimi tanımlayınız. Tüketici: .........................................................................................................………………………………………………….. ……………………………………........................................................................................................................................... Bu canlılar neden güneş enerjisini kullanarak besinlerini yapamıyorlar?...................................................................................................................................................................................................................................................................................……………………………………………………

Aynı tür bir yaşamı ben mantar ve arkadaşım algle birlikte dostluk içinde yürütüyoruz. Oluşturduğumuz ortaklığın adı nedir? ..................................……………………………….. Aynı tür ortaklığı sürdürmeyi düşündüğün kişiler var mı? Yaz. ........................................................................................................................................................................……………………………………. Aşağıda sivrisinek ile kendin arasındaki diyalogu tamamla. Konak: Niye canımı yakıp duruyorsun? Yeter artık! Konakçı: .................................................................................... ........................................................................................................ Konak: Sen kendi beslenmeni sağlamak için, benim canımı yakıyorsun. Konakçı: ....................................................................................... Konak: Senin bu yaptığına parazitlik derler. Konakçı: Unutma ki benim bir adım daha var. Söyle bakalım. Konak : ........................................................................................