Kardiyovasküler Sisteme Giriş Dr. Ayşe DOĞAN 2016 -2017

Amaç Primer rolü Sekonder rolü Beslenme, büyüme ve onarım için erimiş gaz ve diğer molekülleri dağıtılması Sekonder rolü Dolaşımdaki hormon veya transmitterlerle hücrelere hızlı kimyasal sinyal Vücudun merkezinden yüzeyine ısıyı dağıtmak Mikroorganizmalara karşı iltihabi ve koruyucu yanıtlara aracılık etme

Başlıca Koordinasyon ve Entegrasyon Sistemleri Sinir sistemi: İletimi kolaylaştırır Endokrin sistem: Bazı vücut fonksiyonlarını düzenler Dolaşım sistemi:Dokulara esansiyel maddeleri taşımak ve dağıtmak, metabolik ürünleri uzaklaştırmak

Dolaşımdaki gereksinim oldukça fazla dalgalanır: Entegre sistem yaşam boyu değişen koşullara adaptasyon yapma yeteneğinde Dolaşımdaki gereksinim oldukça fazla dalgalanır: Uyku-uyanıklık İstirahat-egzersiz Vücut pozisyonundaki değişiklikler Sindirimde İntratorasik basınç değişikliklerinde Duygulanmada Termal streste

Dolaşım sistemi 3 temel kısmı veya organı entegre eder: Kalp: Pompa Kan: Dolanan sıvı Damarlar: Dolanan sıvının kabı

Özellikleri Tüm hücrelerin sabit iç çevresini sürdürmek Uygun kalp debisini sağlamak Uygun ortalama arteriyel kan basıncını sürdürmek Organ fonksiyonlarını karşılamak için kan akımını desteklemek Vital fonksiyonlara uyum sağlamak için kan akım ayarlamaları yapmak

Kullandığı Mekanizmalar Sabit Ortalama Arteriyel Kan Basıncını devam ettirmek (Nöral Kontrol) Organ gereksinimlerini karşılamak için kan akımını devam ettirmek (Lokal Kontrol) Kalp debisinin dağılımını değiştirmek (Lokal ve Nöral Kontrol)

Özgün Komponentleri Kalp (Kan akımını oluşturmak için gerekli yürütücü basıncı oluşturmak) Vasküler Sistem Aorta ve Büyük Arterler (Basınç Deposu) Küçük Arter ve Arterioller (Direnç) Kapillerler (Değiş-Tokuş) Venül ve Venler (Volüm Deposu) Otonom Sinir Sistemi Kan

A. Kan Şekilli Elemanlar Plazma

B. Kalp Amacı: Kana basınç vermek ve bu basınçlı kanı aorta ve pulmoner artere pompalamak Sistol: Sol ventriküldeki basınç 120 mmHg Diastol: Birkaç mmHg Kalbin yaptığı işin %95’i potansiyel enerji, %5’i kinetik enerji oluşturur

Kalp Sol kalp: Ana pompa (5L/dakika) Sağ kalp: Yardımcı pompa(5L/dakika) İkisi birlikte 75 yıllık ömürde yaklaşık 400 milyon litre kan pompalar (1km uzunlukta, 40 m genişlik ve 10 metre derinlikte bir göl hacmi)

Kalp Bir yönlü kapak sistemine sahip AV kapaklar Semilünar kapaklar Triküspid : 8-11 cm2 Biküspid (mitral) : 6-8 cm2 Semilünar kapaklar Aorta : 3-4 cm2 Pulmoner : 4 cm2 Kan venlerden atriuma oradan ventriküllere oradan büyük arterlere gider Ters yönde akım yoktur

KALP: FİBRÖZ İSKELET

KALP KASILMASI

C. Vasküler Sistem Pulmoner dolaşım Sistemik dolaşım

Vasküler Sistem Yüksek basınçlı kısım: Sol ventrikülden sistemik kapillerlere uzanır Düşük basınçlı kısım: Sistemik kapillerlerden sağ kalbe uzanır-pulmoner dolaşım-sol atriyum ve gevşemiş sol ventrikül

KARDİYOVASKÜLER SİSTEMİN GENEL ÖZELLİKLERİ Basınç 1. Sistemin enerjisi 2. Sistem boyunca basıncın düşmesi 3. Arteriollerde majör P düşmesi

Direnç 1. En büyük direnç arteriollerde 2. Vena cavada dirençte düşme

KARDİYOVASKÜLER SİSTEMDE DİRENÇ VE BASINÇLAR Normal Basınçlar Sistemik ve pulmoner kan akımı eşittir Enerji (P), dirence(R) karşı kan akımını(Q) sağlamak için harcanır

MABP=KALP DEBİSİ x TOTAL PERİFERİK DİRENÇ  D. İLİŞKİLER MABP=KALP DEBİSİ x TOTAL PERİFERİK DİRENÇ  1.Kalp hızı x Atım Volüm 2. Konstriksiyon() 3.Dilatasyon () Nöral Nöral Nöral Nöral İntrinsik İntrinsik Lokal Lokal

Basınç düşmesi küçük arter ve arteriollerin terminal segmentlerinde en fazladır

Arteriollerde kan basıncı düşmesi yanında kan akımı pulsatilden durağana değişir

PULSATİL ARTERİYEL KAN AKIMI Kanın kalpten intermittent ejeksiyonu neden olur

PULSATİL ARTERİYEL KAN AKIMI Büyük arterlerin distansibilitesi Küçük arter ve arteriollerde friksiyonel direnciyle kapiller düzeyde söner

Tablo: 20 kg’lık bir köpekte damarların boyutu No Total Kesit Alanı(cm2) Total Kan Volümü(%) Sistemik Aorta 1 2.8 Arterler 40-110,000 40 Arterioller 2.8 x 106 55 Kapillerler 2.7 x 109 1357 5 Venüller 1 x 107 785 Venler 660,000-110 631 Vena Cava 2 3.1 Pulmoner Arter ve arterioller 1-1.5 x 106 137 3 4 Venül ve venler 1 x 106-4 210 Kalp Atrium Ventrikül 11 67 5

Kapillerler Basit endotelyal tüp (endotel kalınlığı  1µm) Total kesit alanı çok büyük Her bir kapillerin kesit alanı her bir arteriola göre daha az Kan akımı kapillerlerde en az Değiş-tokuş için ideal Değiş-tokuş damarları

HIZ VE KESİT ALANI

VENLER Kan volümünün ¾’ü venlerde Venlerde basınç düşük ve Venöz sistem, kompliyansı yüksek sistemdir Kompliyans=V/P

D. Otonom Sinir Sistemi KVS tüm komponentlerini modüle eder: HR Basınç gibi Dolaşımda kan dağılımını düzenler Baro- ve kemoreseptörden input alarak bu fonksiyonları ayarlar

YAPI FONKSİYON Kalp Basınç Pompası ÖZET OLARAK YAPI FONKSİYON Kalp Basınç Pompası Aorta ve Büyük Arterler Yüksek Basınç Rezervuarı Küçül Arter ve Arterioller Direnç Damarları Kapillerler Değiş-Tokuş Damarları Venül ve Venler Düşük Basınç Rezervuarı Otonom Sinir Sistemi Regülatör

Kalp Siklusu Total kan volümü sabit Bir alana kan akımının artması diğer tarafın kan akımını azaltır

Kanın Dağılımı Sol ventrikülün outputuyla ve İlgili bölgenin direnç damarlarının (arteriol) kontraktil durumuyla saptanır