KARIŞIMLARI NASIL AYIRABİLİRİZ ? TANECİK BOYUTU FARKINDAN YARARLANILARAK GELİŞTİRİLEN AYIRMA YÖNTEMLERİ www.dersimiz.com

Karışımları Nasıl Ayırabiliriz ? Karışımın iki veya daha fazla maddenin bir araya gelmesiyle oluştuğunu biliyoruz. Karışımları bileşenlerine ayırmak için bileşenlerin; Tanecik boyutu, Çözünürlük, Yoğunluk, Erime ve kaynama noktalarındaki farklılık, gibi fiziksel özelliklerden yararlanırız. www.dersimiz.com

TANECİK BOYUTU FARKINDAN YARARLANILARAK GELİŞTİRİLEN AYIRMA YÖNTEMLERİ Tanecik boyutları farklı olan maddelerin oluşturduğu karışımları tanecik boyutlarının farkından yararlanılarak ayrılabilir. Tanecik boyutu farkından yararlanılarak geliştirilen ayırma yöntemleri; Ayıklama Eleme Süzme Diyaliz www.dersimiz.com

AYIKLAMA YÖNTEMİ Tanecik boyutları, şekilleri,renkleri vb. özellikleri farklı olan maddelerin oluşturduğu heterojen katı-katı karışımlarını ayırmada ayıklama yöntemi kullanılır. www.dersimiz.com

Ülkemizde bor madenlerinde istenmeyen maddeler bor mineralinden başlangıçta elle ayıklanmaktadır. www.dersimiz.com

Ayıklama işlemi makinelerle de yapılmaktadır Ayıklama işlemi makinelerle de yapılmaktadır. Bu makinelerin bir çok türü vardır. Bu tür makinelerin gelişmişleri olgunlaşmamış,kırılmış, böcek,taş vb. istenmeyen maddeleri karışımdan ayırır. www.dersimiz.com

ELEME YÖNTEMİ Katı-katı heterojen karışımlarını bileşenlerine ayırmak için tanecik boyutu farkından yararlanılarak yapılan işlemlerden biridir. www.dersimiz.com

SÜZME YÖNTEMİ Bir karışımda sıvı fazın katı fazdan ayrılması için uygulanan işleme süzme denir. İyi bir kristallendirme ile saflaştırma işlemi iyi yapılmış süzme işlemine bağlıdır. Süzme işlemi iki şekilde gerçekleştirilir. Bunlarda birisi huni kullanılarak yapılan basit süzme, diğeri ise goch krozesi kullanılarak yapılan vakum altında süzmedir. www.dersimiz.com

DİYALİZ Vücutta birikmiş üre gibi zararlı maddelerin ve aşırı suyun bir membran aracılığı ile vücuttan uzaklaştırılması işlemidir. İlerlemiş böbrek yetmezliğinin tedavisinde kullanılır. Diyaliz tedavisi bozulmuş böbrek işlevlerinin bir kısmını düzenleyerek yaşamın devam etmesini sağlar. 30-40 yıl önce ilerlemiş böbrek yetmezliği olan hastalar günler-haftalar içinde kaybedilirdi. Diyaliz teknolojisinde sağlanan gelişmeler, bu hastalarda önce yaşam süresini uzatmış, daha sonra yaşam kalitesinin artmasını sağlamıştır. Bu nedenle günümüzde diyaliz hastaları şanslıdır.  www.dersimiz.com

Diyaliz tedavisi iki şekilde uygulanabilir; 1. Hemodiyaliz 2 Diyaliz tedavisi iki şekilde uygulanabilir; 1. Hemodiyaliz  2. Periton diyalizi  1. Hemodiyaliz  İlk kez 1944 yılında Hollandalı bir hekim olan Kolff tarafından yapılmıştır. Özel bir membran ile hastanın kanının makineler aracılığı ile temizlenmesi işlemidir. Hemodiyaliz işleminin gerçekleşmesi için yeterli kan akımı sağlanmalı, bir membran ve hemodiyaliz makinesi sağlanmalıdır. Yeterli kan akımınının sağlanması için hastanın atar ve toplar damarı arasında bir pencere ( arteriyovenöz fistül ) yaratılmalı veya hastanın büyük bir toplar damarına geçici kateter konmalıdır.  Hemodiyaliz tedavisi hastanın böbrek yetmezliğinin şiddetine, yaptığı idrar miktarına bağlı olmak üzere haftada 2 - 3 kez 4 - 6 saat süre ile uygulanır. Yetersiz hemodiyaliz tedavisi hastada hasara ve ölümlere yol açabilir. Hemodiyaliz tedavisi genellikle hastanede veya bir hemodiyaliz ünitesinde uygulanır. Ancak uygun makine ve ekipmanla evde de uygulanabilir.  Türkiye’de yaklaşık 15 bin hemodiyaliz hastası vardır.  www.dersimiz.com

Periton diyalizi  Periton karın boşluğunda bulunan organların etrafındaki zar için kullanılan tıbbi terimdir. Periton zarının (membran) insanlardaki yüzey alanı yaklaşık 2 m2’dir. Periton diyalizinde (hemodiyalizden farklı olarak özel bir membran yerine) periton membranı kullanılır. İlk kez 1923 yılında Ganter tarafından gerçekleştirilmiştir. Periton diyalizinin gerçekleşmesi için 3 teknik unsura gereksinim vardır:  1.Karına yerleştirilmiş kateter  2.Uygun diyaliz sıvısı  3.Kateter ve diyaliz sıvısı arasındaki bağlantı sistemi  Periton diyalizi tedavisi değişik şekillerde uygulanabilir. Bunlardan en sık uygulanan teknik sürekli ayaktan periton diyalizidir. Periton diyalizi makinesi kullanılarak değişik periton diyalizi teknikleri geliştirilmiştir.  www.dersimiz.com

Örnek Sorular www.dersimiz.com

www.dersimiz.com

www.dersimiz.com

1.Aşağıdakilerden karışımlardan hangisi, süzerek kendisini oluşturan maddelere ayrılabilir? A)Kum-Su B)Kum-–Tuz C)Tuz-Su D)Alkol-–Su E)Zeytinyağı-Su www.dersimiz.com

1.Aşağıdakilerden karışımlardan hangisi, süzerek kendisini oluşturan maddelere ayrılabilir? A)Kum-–Su B)Kum-Tuz C)Tuz-Su D)Alkol-–Su E)Zeytinyağı-Su www.dersimiz.com

2. I.Buharlaştırma II.Mıknatıs yaklaştırma III.Suda çözme IV.Süzme Toz halinde karışmış bulunan tuz, kömür ve demiri birbirinden ayırmak için, aşağıdakilerden hangileri, hangi sırayla uygulanmalıdır? A)I,II,III B)II,III,I C)II,I,III,IV D)IV,II,III,I E)II,III,IV,I www.dersimiz.com

2. I.Buharlaştırma II.Mıknatıs yaklaştırma III.Suda çözme IV.Süzme Toz halinde karışmış bulunan tuz, kömür ve demiri birbirinden ayırmak için, aşağıdakilerden hangileri, hangi sırayla uygulanmalıdır? A)I,II,III B)II,III,I C)II,I,III,IV D)IV,II,III,I E)II,III,IV,I www.dersimiz.com

A)Renk farkından yararlanarak cımbız ile ayırmak. 3.Karışık halde bulunan pudra şekeri ile kırmızı toz biberi ayırmak için en kolay yol aşağıdakilerden hangisidir? A)Renk farkından yararlanarak cımbız ile ayırmak. B)Tat farkından yaralanarak ayırmak. C)Öz kütle farkından yaralanarak ayırmak D)Sudaki çözünürlüklerinin farklı olmasından yaralanarak ayırmak. E)Erime noktası farkından yaralanarak ayırmak. www.dersimiz.com

A)Renk farkından yararlanarak cımbız ile ayırmak. 3.Karışık halde bulunan pudra şekeri ile kırmızı toz biberi ayırmak için en kolay yol aşağıdakilerden hangisidir? A)Renk farkından yararlanarak cımbız ile ayırmak. B)Tat farkından yaralanarak ayırmak. C)Öz kütle farkından yaralanarak ayırmak D)Sudaki çözünürlüklerinin farklı olmasından yaralanarak ayırmak. E)Erime noktası farkından yaralanarak ayırmak. www.dersimiz.com

I. Demir tozu – talaş karışımı II. Deniz suyu III. Su –kum karışımı 4. I. Demir tozu – talaş karışımı II. Deniz suyu III. Su –kum karışımı Yukarıdakilerden hangileri bileşenlerine fiziksel yöntemlerle ayrıştırılabilir? A)Yalnız I B)Yalnız II C)Yalnız III D)I ve II E)I, II ve III www.dersimiz.com

I. Demir tozu – talaş karışımı II. Deniz suyu III. Su –kum karışımı 4. I. Demir tozu – talaş karışımı II. Deniz suyu III. Su –kum karışımı Yukarıdakilerden hangileri bileşenlerine fiziksel yöntemlerle ayrıştırılabilir? A)Yalnız I B)Yalnız II C)Yalnız III D)I ve II E)I,II ve III www.dersimiz.com

D) Ayrımsal kristallendirme E) Eleme 5.Kum ve demir tozu karışımını ayırmak için en uygun yöntem aşağıdakilerden hangisidir? A) Mıknatısla ayırma B) Süzme C) Suda yüzdürme D) Ayrımsal kristallendirme E) Eleme www.dersimiz.com

D) Ayrımsal kristallendirme E) Eleme 5.Kum ve demir tozu karışımını ayırmak için en uygun yöntem aşağıdakilerden hangisidir? A) Mıknatısla ayırma B) Süzme C) Suda yüzdürme D) Ayrımsal kristallendirme E) Eleme www.dersimiz.com

Geleceğin güvencesi sağlam temellere dayalı bir eğitime, eğitim ise öğretmene dayalıdır. www.dersimiz.com

BENİ DİNLEDİĞİNİZ İÇİN TEŞEKKÜRLER. www.dersimiz.com

Hazırlayan; Taha Yasin ÖZEL 103 http://www.facebook.com/taha.ozel.3 www.dersimiz.com