5. SINIF 1

2 BASİT ELEKTRİK DEVRESİ Bir elektrik üreticinden başlayıp yine orada biten kesintisiz bir yoldur. Pil, ampul, bağlantı kablosu ve anahtar kullanarak basit bir elektrik devresi kurabiliriz.

5. SINIF 3 BASİT ELEKTRİK DEVRELERİ

5. SINIF 4 AMPUL: Devrede ışık veren devre elemanıdır. Ampul ışık verirken ampule gelen elektrik enerjisinin bir kısmı ışığa (% 10) u, bir kısmını da (% 90) ı ısıya dönüştürür. Ampul havası alınmış,ısıya dayanıklı camdan yapılmıştır.Camın içindeki tel TUNGSTEN denilen ısıya dayanıklı bir metalden yapılmıştır. PİL(üreteç):Devrede elektriği üreten devre elemanıdır. Pillerin (+) pozitif, (-) negatif olmak üzere iki kutbu vardır. Bazı piller şarj edilerek tekrar kullanılır. Pillerin üzerinde 1,5 V gibi bilgi bize, pilin içindeki enerjinin miktarını gösterir. BAĞLANTI KABLOSU:Devrede elektriğin dolaşmasını sağlar. ANAHTAR: Elektrik devresini açıp kapamaya yarar. Anahtar açıkken devreden elektrik geçmez (ışık vermez), kapalı iken devreden elektrik geçer (ışık verir). DUY: Ampulün yerleştirildiği yuvadır. DEVRE ELEMANLARINI TANIYALIM PİL YATAĞI: Pillerin yerleştirildiği yer, bölüm.

5. SINIF 5 DEVRE ELEMANLARINI RESİM ve SEMBOLLERLE TANIYALIM DEVREELEMANIRESMİSEMBOLÜ Pil Ampul Anahtar Bağlantıkablosu + _ Açık anahtar Kapalı anahtar

5. SINIF 6 VERİLEN DEVRE ŞEMALARINA GÖRE ÇALIŞIP ÇALIŞMAYACAĞINA BAKALIM Anahtar kapatıldığında ampuller ışık vermez; çünkü, Elektrik enerjisini üretecek pil yok. +- Anahtar kapatıldığında ampul ışık vermez; çünkü, Bağlantı kablosunda kopukluk var. Anahtar kapatıldığında ampul ışık vermez; çünkü, Devredeki piller ters bağlanmıştır. Başka hangi durumlarda devre çalışmaz? Söyleyelim.

5. SINIF 7 PİL SAYISI SABİT, AMPUL SAYISI DEĞİŞKEN Bir elektrik devresinde pil sayısı sabit kalmak koşuluyla; ampul sayısı artıkça ampulün parlaklığı azalır. AMPUL SAYISI SABİT, PİL SAYISI DEĞİŞKEN Ampul sayısı sabit kalmak koşuluyla; pil sayısı arttıkça ampulün parlaklığı artar. Pil sayısı sabit,ampul sayısı değişken ise; Bağımlı değişken: Parlaklık Bağımsız değişken: Ampul sayısı Kontrollü değişken :Pil sayısı Ampul sayısı sabit, pil sayısı değişken ise; Bağımlı değişken: Parlaklık Bağımsız değişken: Pil sayısı Kontrollü değişken: Ampul sayısı

5. SINIF 8 A B C D Yukarıda verilen devrelerin çalışır konuma gelmesi gereken durumu tabloda işaretleyelim. Ampul takılmalı Kablolar birleştirilmeli Anahtar kapatılmalı Piller doğru bağlanmalı A devresi B devresi C devresi D devresi

5. SINIF 9 D E A B M N M ve N ampul D ve E kapalı anahtar A ve B pil Yukarıdaki devreye göre, verilen olaylar sonucunda N ampulünün parlaklığında meydana gelebilecek değişiklikleri tablodan söyleyelim. Ampulün parlaklığı artar Ampulün parlaklığı değişmez Ampulün parlaklığı azalır Ampul eklemek Pil eklemek Anahtar eklemek M ampulünü çıkarıp bağlantı kablosu eklemek B pilini çıkarıp yerine bağlantı kablosu eklemek

5. SINIF Yukarıdaki devrelerdeki ampullerin parlaklıklarını karşılaştıralım. Parlaklıklarını n büyükten küçüğe sıralayalım. 4 > 2 > 1 > 3 Şeklinde sıralamalıyız. Yukarıdaki devrelerle ilgili aşağıdaki bilgilerden doğru olana (+), yanlış olana (-) koyalım. 1. devredeki ampullerin birini çıkarırsak diğer ampulün parlaklığı artar. 2. devreye anahtar konulması parlaklığı azalır. 3. devredeki ampullerin parlaklıkları aynıdır. 4. devredeki ampulün parlaklığının devredeki pillerle ilgisi yoktur. 1. devredeki ampulün yeri değiştirilirse parlaklığı değişmez. 3. devreye iki pil daha eklenirse ampuller 4. devredeki ampul kadar parlak yanar. 4. devredeki ampul sayısını artırırsak ampullerin parlaklığı azalır. 2. devredeki pilin birini çıkarırsak 4. devredeki ampul kadar parlak olur. (+) (-) (+) (-) (+) (-) (+) (-)

5. SINIF 11 KAVRAM HARİTASINI TAMAMLAYALIM Ampul duya tam yerleşmemiş Gelen elektriği durdurabilir Elemanıdır Bağlantı kablosu Bağlantı kopuk Piller doğru bağlanmamış Anahtar açık Olabilir Pil yatağı Hatalı bağlama Basit elektrik devresi Anahtar Ampul Duy Pil Elektrik Çalıştırmaz Elemanıdır Yerleştirilir Işık vermesini sağlar Üretir İletir Elemanıdır Elemanıdır

5. SINIF 12 A B C D E Yandaki grafik A, B, C,D, E devrelerindeki lambaların parlaklığını göstermektedir. Grafiğe göre aşağıdaki şemaların hangi devreye ait olduğunu söyleyelim. Ampul parlaklığı Devreler C B AD E Devreler Parlaklık A B C D Parlaklıkları grafikteki gibi olan devredeki ampul sayısı eşit olduğuna göre, pil sayılarını büyükten küçüğe sıralayalım. Yanıt: C > B> D > A

5. SINIF 13 Basit Elektrik Devreleri Hatalı bağlama Bağlantı kopuk Piller ters bağlanmış Ampul patlak Olabilir Çalıştırmaz Devre Elemanları Bağlantı kablosu Anahtar Duy Ampul Pil Pil yatağı Pilin konulduğu yer Devreye elektrik verir Işık verir Ampulün takıldığı yer Devreyi açıp, kapatır Elektriğin dolaşımın sağlar KAVRAM HARİTASI

5. SINIF 14