international business, 5 th edition bölüm 4 Kültürün rolü

4-2 Bölümün Hedefleri 1 Kültürün temel özelliklerinin tartışılması Kültürün çeşitli öğelerinin tanımlanması ve bunların uluslar arası işletmeciliği nasıl etkilediklerine ilişkin örnekler verilmesi Bir kültürün üyelerinin diğerleriyle nasıl iletişim kurduklarının belirlenmesi

4-3 Bölümün Hedefleri 2 Dini değerlerin ve diğer değerlerin uluslararası işletmenin faaliyet gösterdiği ülkelerin iç çevrelerini nasıl etkilediklerinin tartışılması Bellibaşlı kültürel kümelerin ve bunların uluslararası yöneticilere yararlarının belirlenmesi Hofstede’nin kültürel değerlerdeki farklılıklara ilişkin temel bulgularının açıklanması Kültürel çatışmaların nasıl ortaya çıktığının açıklanması

4-4 Kültür Kültür bir toplumu diğerlerinden ayıran değerlerin, inançların, davranışların, geleneklerin ve tavırların toplamıdır. Toplumun kültürü, işletmelerin toplum içinde nasıl faaliyet göstereceklerini gösteren kuralları belirler.

4-5 Kültürün Özellikleri Öğrenilmiş davranış Birbiriyle ilişkili öğeler Uyum sağlama özelliği Paylaşılmakta olması

4-6 Şekil 4.1 Kültürün Öğeleri Kültür Dil İletişim Din Değerler / Tavırlar Toplumsal yapı

4-7 Toplumsal Yapı Bireyler, aileler ve gruplar Toplumsal tabakalaşma: toplumun insanları doğum, meslek, eğitim, başarı ve diğer özellikleri temelinde bir ölçüde kategorize etmesi Toplumsal hareketlilik: bireylerin toplumda bir tabakadan diğerine hareket etme, geçme olanakları

4-8 Dil: toplumun bireylerinin birbiriyle iletişim kurma aracı Dünya üzerinde konuşulan 3000’den fazla değişik dil 10,000’den fazla lehçe Kültürel grupların temel nitelendiricisi

4-9 Map 4.1 Dünya dilleri

4-10 Harita 4.2 Afrika’nın Sömürge Mirası

4-11 Dilde Çeviri Felaketleri KFC’nin Finger Lickin’ Good (Yerken Parmaklarınızı Yalarsınız’ı) –Parmaklarınızı yiyin (Çin) Pillsbury’nin Jolly Green Giant (Neşeli Yeşil Devi) –Göz korkutan yeşil devi (Suudi Arabistan)

4-12 Caterpillar’ın Temel İngilizcesi Caterpillar kendi basitleştirilmiş dil eğitimi programını geliştirmiştir.

4-13 Kültürlere Göre Evet Hayır Sözcükleri Latin Amerika – “manana” (yarın) anlamında Japonya – “evet” değil de “evet, anladım” anlamında

4-14 Sözsüz İletişim: Toplumun üyeleri birbirleriyle kelimelerden daha fazlasını kullanarak iletişim kurar Sözsüz iletişim bir kültürün bireyleri arasında iletilen tüm bilginin yüzde 80-90’ının dil dışında başka araçlarla olması anlamına gelir.

4-15 Tablo 4.1 Sözsüz İletişim Biçimleri 1 El hareketleri Yüz ifadeleri Duruş ve tavırlar Giyim/saç biçimi Yürüme biçimi Kişiler arasındaki mesafe Dokunmak Göz teması Mimari/İç Tasarım El eşyaları ve sözsüz simgeler Grafik simgeler

4-16 Tablo 4.1 Sözsüz İletişim Biçimleri 2 Sanat ve hitap tarzları Koku Konuşma hızı, tonu, iniş çıkışları ve ses düzeyi Renk simgeleri Konuşma ve hareket arasındaki senkronizasyon Tat, yiyeceklerin simgeledikleri, damak zevki:yemek sonrası çay ve kahve içilmesi, sohbet Kozmetikler: dudak boyası, dövme, boyalar Ses ve gürültü işaretleri:yangın, fabrika ve polis sirenleri Zaman simgeleri: telefon ya da ziyaret için uygun saatler, ziyaretin ya da bir konuşmanın uzunluğu Suskunluk, sessiz kalma.

4-17 Hediye Verme ve Konuk Ağırlama Hediye verme önemli bir iletişim biçimidir, fakat neyin uygun hediye olduğu farklılık gösterir.

4-18 Din Toplumda bireylerin rolleri üzerinde kısıtlamalar koyar Tüketicilerin satın alabilecekleri ürün tiplerini etkiler Ülkeden ülkeye değişiklik gösterir

4-19 Din Hristiyanlık Hinduizm Budizm Müslümanlık

4-20 Harita 4.3 Başlıca Dünya Dinleri

4-21 Din Her yıl iki milyon müslüman, hac farizasının bir bölümü olarak Mekke’deki Büyük Camiyi tavaf eder.

4-22 Değerler ve Davranışlar Değerler toplumun üyeleri tarafından kabul edilmiş ilkeler ve standartlardır; davranışlar bu değerlerden ortaya çıkan hareketler, duygular ve düşüncelerdir.

4-23 Değerler ve Davranışlar: Kültürel tavırların farklılık gösterdiği faktörler Zaman : zamana ilişkin tavırlar kültürlere göre farklıdır Yaş: yaşa ilişkin tavırlar kültürlere göre farklılık gösterir Eğitim: Ülkenin resmi özel ve devlet eğitim sistemi, o toplumun kültürel değerlerinin önemli bir ileticisi ve yansımasıdır. Statü: statüye ulaşma, bunu elde etme biçimleri kültürlere göre farklılık gösterir.

4-24 Kültür Teorileri Hall’un Dar Bağlam ve Geniş Bağlam Yaklaşımı: Düşük bağlamlı kültürde konuşanın kullandığı kelimeler konuşanın mesajını dinleyene açık biçimde ulaştırır (Anglo Sakson ülkeleri). Yüksek bağlamlı kültürlerde bir konuşmanın gerçekleştiği ortam, kullanılan sözcükler kadar önemlidir ve kültürel ipuçları iletilen şeyin anlaşılmasında önemlidir (Arap ülkeleri, Japonya) Kültürel Küme Yaklaşımı: ulusal kültürlerin sınıflandırılmasında ve anlaşılmasında kullanılır. Kültürel küme, bazı farklılıklar olmakla birlikte, birçok kültürel benzerlik bulunan ülkelerden oluşur. (dil, kültürel değerler gibi faktörlere göre) Hofstede’nin beş boyutu: düzinelerce ülkede 116 bin kişi incelenerek yapılan kültürel benzerlikler ve farklılıklar araştırmasına dayanır. Kültürler arasındaki eğilimleri yansıtan beş boyut. Her kültür içinde her boyutta her noktada bireyler bulunabilir.

4-25 Hall’un Dar Bağlam Geniş Bağlam Yaklaşımı Anlamı iletmede sözlü ve sözsüz ipuçlarının göreli önemlerine dayalı olarak iletişimi anlama yaklaşımı

4-26 Şekil 4.2 Dar ve Geniş Bağlamlı Kültürler AlmanyaİsviçreİskandinavyaA.B.D. / KanadaBritanyaİtalyaİspanyaYunanistanAra p ülkeleri VietnamJap onya Ko re Çin Düşük Bağlam Yüksek Bağlam

4-27 Kültürel Kümelenme Yaklaşımı Benzer kültürel değerleri paylaşan ülke kümelenmelerine dayalı olarak iletişimi anlama yaklaşımı

4-28 Harita 4.4 Ülke Kümelenmelerinin Bir Sentezi

4-29 Hofstede’nin Beş Boyutu Toplumsal Yönelim: bireyin çıkarlarına karşılık kolektif çıkarlara öncelik, bunların göreli önemleri Güç yönelimi: örgütte güç/yetkinin uygunluğu1) güce saygı: hiyerarşi içindeki yerden kaynaklanan güç 2) kişilerin otoriteyi Kendi kişisel çıkarlarının haklı olarak algılanmasına dayalı olarak değerlendirmeleri Belirsizlik yönelimi: belirsizlik ya da değişime karşı duygusal tavır 1) belirsizliği kabul etme: Değişime ve yeni fırsatlara pozitif tepki 2) belirsizlikten kaçınma:Yapıyı ve sürekli bir rutini tercih etme Hedef yönelimi: insanları farklı hedef ulaşmaya yönelten güdüler 1) Saldırgan hedef davranışı: mal, para ve iddialı olmaya değer verme 2) Edilgen hedef davranışı: toplumsal uyum, yaşam kalitesi ve başkalarının refahına önem verme Zaman yönelimi : bir kültürün bireylerinin yaşam ve işe ilişkin olarak uzun ya da kısa dönemli bakış açısına sahip olmaları 1)Uzun dönemli bakış açısı: değerlere bağlılık, sıkı çalışma ve tutumluluk 2) kısa dönemli bakış açısı: gelenekler ve toplumsal yükümlülüklere değer verme

4-30 Toplumsal Yönelim Bireycilik: bireyler Kolektiflik: grupların önce gelir öncelikli olması Bireyin çıkarlarına ve grubun çıkarlarına verilen göreli önem konusunda kişilerin inanç ve düşünceleri

4-31 Güç Yönelimi Güce Saygı: üstlerinin Gücü Tolere Etme: kişinin hiyerarşideki hiyerarşideki konumlarına konumuna daha az önem göre Gücün kabul edilmesi verilmesi Örgütlerde güç/yetkinin uygunluğuna ilişkin olarak Bir kültürdeki insanların inançları ve düşünceleri

4-32 Şekil 4.4 Sosyal Yönelim ve Güç Yönelimi Tarzları

4-33 Belirsizlik Yönelimi Belirsizliği kabullenme: değişim Belirsizlikten kaçınma: tarafından harekete geçirilir ve belirsizlikten hoşlanmaz ve yeni fırsatlara yönelir mümkün olduğu kadar kaçınır İnsanların belirsizlik içeren durumlara ilişkin duyguları ve tepkileri

4-34 Hedef Yönelimi Saldırgan hedef davranışı: Edilgen hedef davranışı: sosyal ilişki, Maddi varlıklar, para ve iddialıyaşam kalitesi ve başkalarına ilgi ve Olmaya önem veren davranışyardıma daha fazla değer verme biçimi İnsanları farklı hedeflere ve amaçlara ulaşmaya motive eden faktörler

4-35 Zaman Yönelimi Uzun dönemli Kısa dönemli bakış açısı: Bir kültürün üyelerinin çalışma ve yaşama ilişkin olarak uzun ya da kısa dönemli bakış açısını benimsemeleri

4-36 Yeni Kültürlerin Anlaşılması Kendini referans alma kriteri: Yeni bir kültürle karşılaşıldığında yeni çevrenin değerlendirilmesinde bilinçdışı bir şekilde kendi kültürün kullanılması biçimindeki yanlış Kültürleşme : insanların yabancı bir Kültürü anlamakla kalmadıkları, aynı zamanda o kültüre uyum sağlamak için kendi davranışlarını değiştirmeleri ve uyumlu hale getirmeleri Kültürü okuyabilme: diğer kültürler hakkında bilgi toplamanın yollarını bilme