Omurgasız hayvanlar SÜNGERLER SÖLENTERLER YASSI SOLUCANLAR YUVARLAK SOLUCANLAR HALKALI SOLUCANLAR YUMUŞAKÇALAR EKLEM BACAKLILAR DERİSİ DİKENLİLER

SÜNGERLER Parlak sarı, turuncu, kırmızımtrak, siyah ve menekşe renkli olabilirler. Belli bir şekilleri yoktur. Vazo, kadeh, torba, boru, çalı gibi muntazam olmayan kümeler meydana getirirler. Hakiki doku ve organları yoktur. Duyu, sinir ve hareketi sağlayan hücreleri bulunmadığından yapıştıkları zeminlerde sabit yaşarlar. Hayvanlardan çok bitki hissini verirler. Boyları birkaç milimetreden, 3 metreye kadar değişir. Büyük çoğunluğu sıcak denizlerde yaşar. Çok azı tatlı sularda bulunur. Bir sünger zemine yapışan kapalı bir kısımla vücut boşluğuna açılan oskulum denen bir açıklıktan ibarettir. Yanlarda da suyun girip çıkmasını sağlayan delikler/porlar vardır. Bu delikli yapıdan dolayı süngerlere porifera denir. Küçük ağız vazifesini gören yan deliklerden giren su, vücut boşluğunu dolaştıktan sonra, oskulumdan tekrar dışarı atılır.

SÖLENTERLER SÖLENTERLER Vücutlarının merkezinde bir sindirim boşluğu bulunur. Vücutları iki tabakadan oluşmuştur. Dış hücre tabakasında yakıcı kapsüller vardır. Bu kapsüller canlıyı düşmanlarına karşı korur. Hayvanlar dünyasının ilk gerçek sinir hücreleri sölenterlerde bulunur. Deniz anası, hidra ve mercanlar sölenterlerdendir.

YASSI SOLUCANLAR Acoelomata'nın ilk şubesidir. Sindirim kanalı boşluğu bulunur, ancak bu boşluk sölom olarak kabul edilmez. Bilateral simetri, triploblasti, spiral segmentasyon ve buna bağlı olarak da mozaik gelişim görülür. Organizasyon organ-sistem düzeyindedir. Protostomia üyeleri oldukları için, sadece ağız bulunur ve anüs olmaması nedeniyle sindirim tek yönlüdür. Boşaltım sistemleri bulunur. Alev hücreleri taşıyan protonefridiumları vardır. Vücut dorso-ventral olarak (alt-üst yönünde) yassılaşmıştır. Solunum, iskelet ve dolaşım sistemleri bulunmaz. Basit duyu organlarına sahiptirler. Çoğu tür monoiktir. Bazı denizel formlarda, silli ve serbest yüzücü olan Müller larvası görülür.

YUVARLAK SOLUCANLAR Yuvarlak solucanlar (İpliksisolucanlar) ya da Nematodlar, yuvarlak yapıda, sayıca Dünya üzerinde en fazla bulunan omurgasız hayvan şubesidir. Hayvan ve bitkilerde önemli zararlara neden olan birçok türü vardır. Yalancısölomları bulunur. Vücutları uzamış, silindirik, bilateral simetrilidir. Dünya üzerinde çok değişik yaşam yerlerine uyum sağlamışlardır. Bazıları serbest, bazıları parazitik yaşar. Marin nematodları, hayvan parazitleri, insan parazitleri, karasal nematodlar olarak gruplandırılırlar.

HALKALI SOLUCANLAR Halkalı solucanlar (Annelida), Polymera olarak da bilinir, segmentleri dıştan belirgin olarak görülen, gelişmiş sölomları ve düz sindirim sistemleri ile bilinen bir omurgasız hayvanlar şubesi. uzun vücutlu solucanlardır. Baş kısımları belirgin olup, dolaşım sistemleri, sinir sistemleri ve nefridyumları bulunur. 9.000 civarında türü bilinmektedir.

YUMUŞAKÇALAR Yumuşakçalar ya da Mollusca, genellikle sucul ortamlarda yaşayan omurgasız hayvanlar şubesidir. Vücutları, baş, kaslı ayak ve "manto"dan meydana gelir. Segmentleri yoktur. Sistematikteki yeri henüz tam belli değildir. Bu nedenle çeşitli yazarlar bu hayvanları farklı kategorilere koyarlar. Bazıları Arthropod'lardan sonra, bazıları ise trochospher denilen larva tipinin Annelid'lerin larvalarına benzemesi nedeniyle Annelid'lerden sonra geldiğini kabul ederler. Yumuşakçalar tür sayısı bakımından oldukça zengin bir filumdur. Bilinen 80.000'den fazla türü vardır. En az 47.000 yaşayan türü tanımlanmıştır. Yaklaşık olarak da 35.000 kadar da fosil türü bulunmuştur.

EKLEM BACAKLILAR Vücutları; baş (caput veya cephalo), göğüs (thorax) ve karın (abdomen) olmak üzere üç bölgeden meydana gelir. Her bölge çeşitli sayıda segmentten (parçadan) ibarettir. Vücudun her bir segmenti esnek bir deriyle birbirine bağlanmıştır. Vücut yüzeyi, sert bir madde olan kitinden meydana gelen bir dış iskeletle örtülüdür. Kitin, dış epitelin salgısıdır ve hayvanların büyümesi için zaman zaman değiştirilerek atılır. Ekstremiteler (bacak, kanat, duyarga ve ağız parçaları gibi hareket edebilen çıkıntılar) daima eklemli parçalardan meydana gelmiştir. Sindirim sistemi ön, orta ve arka barsak olmak üzere üç bölümden ve bunların çeşitli kalınlıktaki kısımlarından meydana gelir. Kan dolaşımı açıktır. Kan oksijen taşımayıp, besin maddeleri, artık maddeler ve hormonları taşır. Dolaşım sistemi, sırtta bir yürek ve ana damardan meydana gelir. Bazılarında sırt damarından kollar da çıkar. Sinir sistemi, birbirine bağlantısı bulunan gonglion adı verilen boğumlardan ibarettir.

DERİSİ DİKENLİLER Derisi dikenliler ya da Echinodermata, su hayvanlarının bir kolu olan ve okyanusun tüm derinliklerinde bulunan omurgasız hayvanlar şubesidir.Tamamı denizlerde dağılım göstermektedir. Acı sularda rastlansa da, tamamıyla tatlı suda yaşayan hiçbir temsilcisi yoktur. 542 milyon yıl önce görülmeye başlayan ve bu gün yaklaşık 7.000 türü bulunan ve yaklaşık 13.000 türü yok olan bu şube 5 ya da 6 sınıftan oluşur. Derisi dikenlilerin

SON