OSMANLI İMPARATORLUĞU’NUN DEMOKRATİKLEŞME HAREKETLERİ CUMHURİYET II.MEŞRUTİYET I.MEŞRUTİYET ISLAHAT TANZİMAT
TANZİMAT FERMANI (GÜLHANE HATT-I HÜMAYUNU) (3 Kasım 1839) İlan Edilme Nedenleri Osmanlı toprak bütünlüğünü sağlamak (Osmanlıcılık) Avrupa’nın içişlerimize karışmasını engelleme
TANZİMAT FERMANI (GÜLHANE HATT-I HÜMAYUNU) (3 Kasım 1839) Temel Hükümler Haklar alanında: Müslüman ve Gayrımüslim bütün halkın can ve mal güvenliğinin sağlanması, adil ve açık mahkemeler Mal alanında: Vergide adalet , gelire göre vergilendirme Askerlik alanında: Askerliğin zorunlu bir vatan görevi haline getirilmesi ve gayrimüslimlere de askerlik yükümlülüğü getirilmesi
TANZİMAT FERMANI (GÜLHANE HATT-I HÜMAYUNU) (3 Kasım 1839) Tanzimat Fermanı’nın Önemi Padişah yetkileri ilk kez kanun gücüyle sınırlandırılmıştır. Kanunlaştırma hareketleriyle kanun gücünün üstünlüğü kabul edilmiştir. İlk kez vatandaşlık kavramı ortaya çıkmıştır. Tanrı hakları sistemi ortadan kaldırılmasa da bunun yanında batı tarafından kabul edilmiş olan laik sistem değer kazanmaya başlamıştır.
ISLAHAT FERMANI (İMTİYAZLAR FERMANI) (28 Şubat 1856) İlan Edilme Nedenleri Kırım Savaşı’nda Ruslara karşı İngiltere ve Fransa’nın desteğini sağlamak Müslümanlar ile gayrımüslimler arasında tam bir eşitlik sağlamak. İmparatorluğun toprak bütünlüğünü sağlamak.
ISLAHAT FERMANI (İMTİYAZLAR FERMANI) (28 Şubat 1856) Temel Hükümler Gülhane Hattı’nın prensipleri yenilenmiştir: Din, mezhep ve ırk ayrımı gözetilmeksizin bütün Osmanlı tebasının eşitliği, din serbestliği ve kanun güvencesine alınması, yargılamada adalet, vergide adalet, zorunlu askerlik ilkesinin yeniden benimsenmesi (ancak askerlik yapmak istemeyen Müslüman ve Gayrımüslim tebaa için bedel-i nakdî) Gayrımüslimlere il meclislerine katılma hakkı Gayrımüslimlere memur olma hakkı Gayrımüslimlere devletin askerî ve sivil okullarına kayıt yaptırabilme hakkı Gayrımüslim cemaate okul açma hakkı
ISLAHAT FERMANI (İMTİYAZLAR FERMANI) (18 Şubat 1856) Islahat Fermanı’nın Önemi Gayrımüslimlere verilen haklar genişletilmiştir; her alanda Müslümanlarla eşitlenmişlerdir. İlk kez siyasî haklar da elde etmişlerdir.
TANZİMAT VE ISLAHAT FERMANLARI Farkları Islahat Fermanı’nda İngiltere ve Fransa’nın açık bir müdahalesi, hatta zorlaması vardır. Tanzimat Fermanı’nda sadece temel tabii haklar noktasında Müslüman gayrımüslim eşitliği sağlandığı halde, Islahat Fermanı’nda gayrımüslimler daha kapsamlı haklar elde etmişlerdir.
TANZİMAT VE ISLAHAT FERMANI Tanzimat ve Islahat Fermanlarının Başarılı Olmama Nedenleri Halka indirgenememiştir. Avrupa’nın içişlerimize müdahalesi önlenememiştir. Eski sistemler ve kurumlar kapatılmamıştır. Doğu ile batının sistem ve kurumları bağdaştırılmaya çalışılmış, ancak hemen hemen her alanda ikiliklerin ve çatışmaların ortaya çıkmasına engel olunamamıştır. (Tanzimat inkılapçı değildir.)