ACİL DURUM YÖNETİMİ TEPE SAVUNMA VE GÜVENLİK SİSTEMLERİ SANAYİ A.Ş.

Acil durum, çalışanlar, müşteriler, ziyaretçiler veya halk arasında, ölüm ve ciddi yaralanmaya neden olabilecek veya işin durmasına, faaliyetlerin aksamasına, fiziksel veya çevresel olarak zarar görmesine, tesisin mali yapısının bozulmasına ve toplum içinde itibarının düşmesine neden olabilecek, plan dışı, istem dışı gelişen olaylardır. Acil durum, çalışanlar, müşteriler, ziyaretçiler veya halk arasında, ölüm ve ciddi yaralanmaya neden olabilecek veya işin durmasına, faaliyetlerin aksamasına, fiziksel veya çevresel olarak zarar görmesine, tesisin mali yapısının bozulmasına ve toplum içinde itibarının düşmesine neden olabilecek, plan dışı, istem dışı gelişen olaylardır. Gerçekten de, birçok acil durum sayabiliriz, örnek vermek gerekirse: Yangın Yangın Deprem Deprem Tehlikeli madde olayları Tehlikeli madde olayları Sel ve su baskını Sel ve su baskını Aşırı soğuk veya aşırı sıcak Aşırı soğuk veya aşırı sıcak Sabotaj Sabotaj Ana tedarikçi kaybı/Ham madde girişinin durması Ana tedarikçi kaybı/Ham madde girişinin durması Toplumsal olaylar Toplumsal olaylar Patlama Patlama Burada “Afet” kelimesi özellikle kullanılmamaktadır. Çünkü “Afet” dendiğinde çok büyük çaplı (genellikle, “Doğal Afet” gibi) olaylara çağrışım yapmaktadır. Bununla birlikte, her olay, kurumda ve toplumda yarattığı etkiyle ayrı ayrı ele alınmalıdır. Büyük bir tesis için nüans olarak nitelendirilecek bir olay, küçük bir kurum için öldürücü darbe olabilir. Burada “Afet” kelimesi özellikle kullanılmamaktadır. Çünkü “Afet” dendiğinde çok büyük çaplı (genellikle, “Doğal Afet” gibi) olaylara çağrışım yapmaktadır. Bununla birlikte, her olay, kurumda ve toplumda yarattığı etkiyle ayrı ayrı ele alınmalıdır. Büyük bir tesis için nüans olarak nitelendirilecek bir olay, küçük bir kurum için öldürücü darbe olabilir.

Alınabilecek ÖnlemlerAlınabilecek Önlemler Acil durumları genelde önlenebilir ve önlenemez olarak ikiye ayırabiliriz. Örneğin; yangın, su baskını, iletişim sorunları, tesis işletim sorunları, tehlikeli madde kazaları, hatta bir ölçüye kadar terörist faaliyetler bile önlenebilir acil durumlardandır. Deprem, şiddetli kış, yanardağ patlaması, şiddetli yağmur ve sel, heyelan, çığ önlenemez acil durumlardandır. Bununla birlikte, bunlar için bile alınabilecek önlemler vardır. Önlemler, belki bu olayların oluşmasına engel olamaz, ancak bunlardan doğabilecek zarar ve hasarları en az seviyeye indirerek bir o kadar önemli bir yarar sağlar. Şunu hepimiz öğrendik ki, deprem sırasında yapısal bir hasar olmasa bile, birçok ev ve iş yeri yapısal olmayan malzemeden dolayı hasar görmüşlerdir. Acil durumları genelde önlenebilir ve önlenemez olarak ikiye ayırabiliriz. Örneğin; yangın, su baskını, iletişim sorunları, tesis işletim sorunları, tehlikeli madde kazaları, hatta bir ölçüye kadar terörist faaliyetler bile önlenebilir acil durumlardandır. Deprem, şiddetli kış, yanardağ patlaması, şiddetli yağmur ve sel, heyelan, çığ önlenemez acil durumlardandır. Bununla birlikte, bunlar için bile alınabilecek önlemler vardır. Önlemler, belki bu olayların oluşmasına engel olamaz, ancak bunlardan doğabilecek zarar ve hasarları en az seviyeye indirerek bir o kadar önemli bir yarar sağlar. Şunu hepimiz öğrendik ki, deprem sırasında yapısal bir hasar olmasa bile, birçok ev ve iş yeri yapısal olmayan malzemeden dolayı hasar görmüşlerdir.

Hele önlenebilir acil durumlara gelince, bunlar için hiç mazerete gerek yoktur. Bir boru veya dirseğin paslanması çok olağan bir durumdur. Bu hiç kontrol edilmez, durumu hiç takip edilmezse, günün birinde sızdırmakla başlayıp daha ileri, akıtma seviyesine kadar çıkabilir ve bir sabah işe geldiğinizde deponuzu su basmış bulabilirsiniz. Bu durum önlenemez miydi? Sigara içilmemesi gereken yerde sigara içildiği takdirde, yangın çıkması veya patlama olması kısmet midir? Benzer örnekleri çoğaltmak mümkündür.Hele önlenebilir acil durumlara gelince, bunlar için hiç mazerete gerek yoktur. Bir boru veya dirseğin paslanması çok olağan bir durumdur. Bu hiç kontrol edilmez, durumu hiç takip edilmezse, günün birinde sızdırmakla başlayıp daha ileri, akıtma seviyesine kadar çıkabilir ve bir sabah işe geldiğinizde deponuzu su basmış bulabilirsiniz. Bu durum önlenemez miydi? Sigara içilmemesi gereken yerde sigara içildiği takdirde, yangın çıkması veya patlama olması kısmet midir? Benzer örnekleri çoğaltmak mümkündür. Acil durum için en önemli hazırlık eğitimdir. Bir acil durum sırasında durup, düşünmek ve muhakeme yapmak için bol bol zaman yoktur. Her şey çok kısa sürede olup bitmektedir. Bu nedenle yapmamız gerekenleri, düşünüp yorumlayarak değil, bir refleks, bir reaksiyon olarak yapmalıyız. Bu da ancak eğitimle olur. Eğitim, reaksiyonları hızlandırır, hataları azaltır. Ancak, bunun için doğru şekilde eğitim yapılması gerekir. Doğru eğitim de, eğitim sonunda hataların, eksiklerin –hiç kimseyi suçlamadan, hiç kimseyi hedef almadan– açıkça ortaya konduğu, bir eleştiri veya kritik periyoduyla tamamlanmalıdır.Acil durum için en önemli hazırlık eğitimdir. Bir acil durum sırasında durup, düşünmek ve muhakeme yapmak için bol bol zaman yoktur. Her şey çok kısa sürede olup bitmektedir. Bu nedenle yapmamız gerekenleri, düşünüp yorumlayarak değil, bir refleks, bir reaksiyon olarak yapmalıyız. Bu da ancak eğitimle olur. Eğitim, reaksiyonları hızlandırır, hataları azaltır. Ancak, bunun için doğru şekilde eğitim yapılması gerekir. Doğru eğitim de, eğitim sonunda hataların, eksiklerin –hiç kimseyi suçlamadan, hiç kimseyi hedef almadan– açıkça ortaya konduğu, bir eleştiri veya kritik periyoduyla tamamlanmalıdır.

Meydana Geldiğinde YapılacaklarMeydana Geldiğinde Yapılacaklar Acil durum bir tesiste sadece görevlileri değil tesiste bulunan herkesi ilgilendirir. Örneğin bir binada yangın çıktığında, onu söndürecek, insanların binayı emniyetle terk etmesini sağlayacak, yaralılara ilkyardım yapacak görevliler dışında hiç kimse etkilenmez mi? Bırakın orada çalışan birini olmayı, o anda herhangi bir amaçla o binaya gelmiş olan bir ziyaretçi bile yangından etkilenir. Acil durum bir tesiste sadece görevlileri değil tesiste bulunan herkesi ilgilendirir. Örneğin bir binada yangın çıktığında, onu söndürecek, insanların binayı emniyetle terk etmesini sağlayacak, yaralılara ilkyardım yapacak görevliler dışında hiç kimse etkilenmez mi? Bırakın orada çalışan birini olmayı, o anda herhangi bir amaçla o binaya gelmiş olan bir ziyaretçi bile yangından etkilenir. Bunun için acil durumlarda herkese bir görev verilmelidir. Bu görev, binayı terk etmek veya toplanma bölgesine gitmek bile olsa, herkese bir görev verilmelidir. Acil Durum Yönetim Planı’nda, kimin, hangi acil durumda, ne yapması gerektiği yazılıdır. Görevler bu plana uygun olarak yapılır ve sonuçları mutlaka bildirilir. Bunun için acil durumlarda herkese bir görev verilmelidir. Bu görev, binayı terk etmek veya toplanma bölgesine gitmek bile olsa, herkese bir görev verilmelidir. Acil Durum Yönetim Planı’nda, kimin, hangi acil durumda, ne yapması gerektiği yazılıdır. Görevler bu plana uygun olarak yapılır ve sonuçları mutlaka bildirilir. Acil durum sırasında kurallara uyma ve yapılanları bildirme çok önemlidir. Örneğin bir yangın çıktığında, yangına bir yandan müdahale edilirken, bir yandan da yönetime durum hakkında bilgi verilmelidir. Çünkü yönetim, dışarıdan yardım isteme, tesisi terk etme gibi konularda karar verme durumundadır. Acil durum sırasında kurallara uyma ve yapılanları bildirme çok önemlidir. Örneğin bir yangın çıktığında, yangına bir yandan müdahale edilirken, bir yandan da yönetime durum hakkında bilgi verilmelidir. Çünkü yönetim, dışarıdan yardım isteme, tesisi terk etme gibi konularda karar verme durumundadır.

Sonrasında YapılacaklarSonrasında Yapılacaklar Acil durum sonrasında yapılacak ilk iş ne kadar etkilendiğinizi saptamaktır. Yaranız var mı? Bir tarafınızda kırık çıkık var mı? Eğer her şey yolundaysa derhal görevinize başlamalısınız. İşyerinizde göreviniz bellidir, Acil Durum Yönetim Planı’nda belirtilmiştir. Ancak her yerde aynı açıklıkçıkta değildir göreviniz. Örneğin evde, alış veriş yapmaya gittiğiniz markette veya eve dönüş yolundaki otobüsün içinde. Hiç düşündünüz mü otobüsteyken deprem olduğu takdirde ne yapabilirim diye? Bu saydığımız belirtilmemiş göreviniz, başta aileniz olmak üzere diğerlerine yardım etmektir. Bu görevi yerine getirirken, acil durumdan sadece sizin ve ailenizin değil, başka insanların da etkilendiğini unutmamak gerekir. Örneğin demin belirttiğimiz durumda ilk tepkilerden biri telefonla aile yakınlarına ulaşmaktır, ki bu tepki çok doğal ve normal bir tepkidir. Ancak tek tek bütün bir aile efradı birbirlerini arayacak olurlarsa, inanın acil duruma gerek yok, telefon sistemleri çöker. Bunun için bir takım tedbirler alınabilir. Örneğin başka şehirde yaşayan bir akraba mesaj merkezi gibi kullanılabilir, herkes onu arar ve diğerleri hakkında bilgiyi ondan alır. Düşünün bir hat kullanımı nasıl azalacak. Böylece kurtarma ve yardım ekiplerine de konuşabilme olanağı sağlanırken, insanlar birbirlerinden de haber alabilir. Acil durum sonrasında yapılacak ilk iş ne kadar etkilendiğinizi saptamaktır. Yaranız var mı? Bir tarafınızda kırık çıkık var mı? Eğer her şey yolundaysa derhal görevinize başlamalısınız. İşyerinizde göreviniz bellidir, Acil Durum Yönetim Planı’nda belirtilmiştir. Ancak her yerde aynı açıklıkçıkta değildir göreviniz. Örneğin evde, alış veriş yapmaya gittiğiniz markette veya eve dönüş yolundaki otobüsün içinde. Hiç düşündünüz mü otobüsteyken deprem olduğu takdirde ne yapabilirim diye? Bu saydığımız belirtilmemiş göreviniz, başta aileniz olmak üzere diğerlerine yardım etmektir. Bu görevi yerine getirirken, acil durumdan sadece sizin ve ailenizin değil, başka insanların da etkilendiğini unutmamak gerekir. Örneğin demin belirttiğimiz durumda ilk tepkilerden biri telefonla aile yakınlarına ulaşmaktır, ki bu tepki çok doğal ve normal bir tepkidir. Ancak tek tek bütün bir aile efradı birbirlerini arayacak olurlarsa, inanın acil duruma gerek yok, telefon sistemleri çöker. Bunun için bir takım tedbirler alınabilir. Örneğin başka şehirde yaşayan bir akraba mesaj merkezi gibi kullanılabilir, herkes onu arar ve diğerleri hakkında bilgiyi ondan alır. Düşünün bir hat kullanımı nasıl azalacak. Böylece kurtarma ve yardım ekiplerine de konuşabilme olanağı sağlanırken, insanlar birbirlerinden de haber alabilir.