SAKARYA ÜNİVERSİTESİ SPOR BİLİMLERİ FAKÜLTESİ AD-SOYAD: GİZEM YENİLMEZ ÖDEV KONUSU: DOPİNG ve TÜRKİYE’DEKİ DOPİNG OLAYLARI

DOPİNG;  Doping, sporcuların yarışta kendilerine avantaj saplamaları için kullandıkları performans arttırıcı ilaç veya yöntemlerin genel adıdır.  Kullanılan metotlar sporcuların dokularında bulunan oksijen miktarının arttırılmasına yöneliktir.  Bunun için temel olarak iki metot vardır. Birincisi yapay oksijen taşınımı ve ikincisi de kan dopingidir.  Dünya Anti Doping Ajansı’na (WADA) göre, yapay oksijen taşıyıcılar “kanda ekstra oksijen taşınımı kabiliyetini arttırmak amacıyla kullanılan kimyasallar” olarak tanımlanır.

Yapay Oksijen Taşınımı ;  Yapay oksijen taşıyıcılar, oksijenin vücut içerisinde taşınımını arttırmak için dizayn edilen maddelerdir.

Kan Dopingi;  Nakil işlemi bir kişinin toplardamarına kanın transfer edilmesidir.  Yapılan araştırmalara göre kan nakli vücuttaki hemoglobin konsantrasyonunu normal düzeyin üzerine taşımaktadır. Hemoglobin miktarındaki artış, maksimum oksijen taşınımı ile doğrudan alakalıdır çünkü eklenen her hemoglobin molekülü ekstra oksijen molekülünün vücut içerisinde taşınımını sağlamaktadır.  Vücudun dokularına taşınan her oksijen molekülü de sporcunun performansını daha iyi ve daha uzun sürelerde sergilemesine yardımcı olmaktadır. Bu tarz doping uygulamasını gerçekleştirebilmek için sporcular kendisinin veya başkasının birkaç ünite kanını müsabakalardan önce biriktirerek vücutlarına transfer ettirirler.

Türkiye’deki Doping Olayları !

SÜREYYA AYHAN

 Türkiye adına atletizm dalında önemli başarılara imza atan 'Rüzgarın Kızı' lakaplı sporcumuz Süreyya Ayhan, Avrupa şampiyonu ve Dünya ikincisi oldu.  Ancak doping kısa sürede O’nu da etkisi altına aldı. Ayhan ilk olarak eşi ve antrenörü Yücel Kop doping kontrolü yapacak olan görevlileri engellediği gerekçesiyle 2004 Atina Olimpiyatları’nda yarışamadı.  Yaşanan olay sonrası 2 yıl pistlerden uzaklaştırılan Ayhan için asıl kabus 2008 yılında yaşandı.  2008 Pekin Olimpiyatları’nda kötü günleri geride bırakmak isteyen Süreyya Ayhan'ın yapılan kontrollerinde yasaklı madde kullandığı tespit edildi. Uluslararası Doping Ajansı(WADA) tarafından müsabakalardan ömür boyu men edildi.

NURCAN TAYLAN

 Halterde 6 Avrupa ve 2 Dünya rekoru kıran, 2004 yılında Atina'daki Olimpiyatlar 'da 48 kiloda dünya ve olimpiyat rekoru kırarak altın madalya kazandı.  Naim Süleymanoğlu ve Halil Mutlu’dan sonra gözlerin tekrar haltere çevrilmesine neden oldu. Taylan, Türk spor tarihinde bu başarıya ulaşan ilk kadın sporcu olmuştu.  Ancak Taylan’ın ismi de dopingle anıldı ve Nurcan Taylan 2012 yılında doping kullandığı gerekçesiyle 4 yıl müsabakalardan men cezası aldı.

HALİL MUTLU

 3 olimpiyat, 5 Dünya, 10 Avrupa şampiyonluğu bulunan, sayısız rekora imza atan Halil Mutlu 2005 yılında dopingli çıkmış ve 2 yıl men cezası almıştı

GAMZE BULUT

 Türkiye'ye atletizmde bir kara haber daha geldi ne yazık ki… 2012'de düzenlenen Londra Olimpiyatları'nda kadınlar 1500 metrede altın madalya kazanan Aslı Çakır Alptekin'in ardından aynı kulvarda gümüş madalyayı elde eden Gamze Bulut'un da doping yaptığı maalesef kesinleşti.  Uluslararası Atletizm Federasyonu (IAAF), Londra Olimpiyatları'nda elde ettiği ikinciliğin ardından çıktığı yarışlarda başarısız sonuçlar elde eden 1992 doğumlu Gamze'yi yakın takibe almıştı. Hatırlatmak gerekirse Gamze, Londra'da elemelerde 4:06.69, yarı finalde 4:01.18, finalde ise 4:10.40 koşmuş ve 4:10.23'le altını boynuna takan Aslı'nın ardından gümüş madalyayı kazanmıştı. Ancak yapılan incelemeler neticesinde biyolojik pasaportunda meydana gelen normal dışı sapmalar nedeniyle Gamze'nin dopingli olduğuna kesin kanaat getirildi.

ASLI ÇAKIR ALPTEKİN

 CAS'tan yapılan açıklamaya göre, davanın tarafları, Aslı Çakır Alptekin ve Türkiye Atletizm Federasyonu (TAF), milli sporcunun 2010 Temmuz ile 2012 Ekim tarihleri arasında verdiği kan numunelerinde anormal değerlere rastlandığı konusunda uzlaşmaya vardı.  Bunun sonucunda mahkeme, 29 yaşındaki atlete, 2004'ten sonra ikinci kez doping maddesi kullandığı gerekçesiyle 8 yıl men cezası verilmesine hükmetti. Cezanın, 9 Ocak 2021 gece yarısına kadar süreceği bildirildi. Ayrıca Aslı'nın 29 Temmuz 2010'dan bu yana katıldığı yarışmalarda elde ettiği madalya, derece, ödül, puan ve para ödüllerinin de geri alınmasına karar verildi.  Milli sporcu böylece 2012 Londra Olimpiyatları, 2012 Avrupa Atletizm Şampiyonası ve 2011 Dünya Üniversiteler Yaz Spor Oyunları'nda kazandığı altın madalyaların yanı sıra 2012 Dünya Salon Atletizm Şampiyonası'nda aldığı bronz madalyayı da kaybetti.

 Bunlar ve bunlar gibi daha sayamadığımız birçok olayla Türkiye doping hakkında kendinden çokça bahsettirmiştir.  Verilen madalyaların geri alınması, sporcularımızın yarışmalardan men edilmesi, cezalar verilmesi, kara leke olarak bahsi geçen ‘doping’ ile Türkiye’nin adı geçmesi ülke olarak hepimizin gururunu sevincini yarıda bırakmaya yetmektedir.

DOPİNGE HAYIR !!

Kaynaklar;  ortaya-cikan-14-turk-sporcu ortaya-cikan-14-turk-sporcu   cezasi  &bih=599&source=lnms&tbm=isch&sa=X&ved=0ahUKEwjTh8- ugazLAhVI3CwKHSqUC9sQ_AUIBigB#tbm=isch&q=asl%C4%B1+%C3%A7ak% C4%B1r+alptekin&imgrc=_