PHP Nedir? ● Bir web sayfası oluşturabilmeniz için: ● HTML kullanmalısınız. ● Sayfadaki etkileşimi artırmak için ● JavaScript/VBScript ● Görselliği bütün hale getirmek için ● CSS ● Animasyon gerekiyorsa ● Flash ● Web sayfasından bilgi girişi sağlamak, anket yapmak, kullanıcı bilgilerini saklamak, şifreli girişe olanak vermek gibi veri alış verişinin yapılması gerektiği durumlarda – Server-side (sunucu taraflı) programlama dili kullanılmalıdır. – PHP (Personal Home Page Hyper text preprocessor) bir server- side programlama dilidir. (Personal Home Pages → kişisel ana sayfa anlamına gelir.)
PHP'nin Avantajları ● GPL (açık kaynak kod) lisansıyla dağıtıldığı için, geliştiriciler açısından düşük bütçe anlamına gelir. ● WAMP (Windows, Apache, MySQl ve PHP) teknolojileri olarak adlandırılan programların bütüb olarak çalışmasından dolayı tercih edilir. – LAMP,EASY-PHP bu teknolojileri diğer örneklerdir. ● Diğer dillere nazaran esnek programlama dili olması, mevcut projelerin PHP altyapısına geçirilmesi kolaydır. ● Hemen tüm platformlarda çalışır. (Unix, Windows, MAC,...) ● Birçok server üzerinde çalışır. (IIS, Apache,lighttpd, AOL Server,...) ● GPL ile geliştirildiği için geliştiriciler kolaylıkla ek modüller oluşturabilir (pecl.php.net).
PHP'nin Dezavantajları ● PHP'de tek tip değişken yapısı olması mesela büyük sayılarla uğraşırken PHP'nin kendi yapısı haricinde araçlar kullanımını gerektirir. ● PHP script dilidir. Diğer sunucu taraflı(server-side) programlama dilleri derleme usulünde çalıştığı için daha performanslı sonuçlar elde edilir.
PHP'nin çalışma mantığı ● PHP desteği etkinleştirilmiş web server,.php uzantısına sahip olan bir dosyayı gördüğünde bu dosyayı PHP derleyicisine gönderir. ● PHP derleyicisi dosyayı üstten aşağıya doğru satır satır okur ve PHP kodlarını çalıştırır. Geriye kalan bütün kodları görmezden gelir (Javascript, HTML vs..). ● Çalıştırılan kodların sonucu olarak saf HTML çıktısı client'e(istemci, browser) geriye kalan bütün kodlarla birlikte göderilir.
PHP'nin çalışma mantığı ● Örnek olarak aşağıdaki.php uzantılı dosya sunucudan client tarafından istendiğinde: – – document.writeln(“Merhaba”); – ● Göderilen sayfanın Client'te (browser'de) kaynak koduna bakıldığında kod şöyledir: – – document.writeln(“Merhaba”); – – Dünya –
PHP'nin çalışma aralığı ● Dosyanın uzantısı.php olmalıdır. ● PHP Script'lerinde PHP kodu olarak yazılan kısımlar: – aralığında yazılmalıdır ● Veya – Tek satırlık kod yazılacaksa –
PHP' de Değişkenler ● PHP' de değişken oluşturmak için $ işareti kullanılır. ● İlk karakter olmaması koşuluyla değişken isimleri içerisinde sayılar kullanılabilir. ● Türkçe karakterler kullanılamaz. ● $x, $isim1, $a_b geçerli değişken isimleridir.
PHP kodları ● PHP' de bir işlemin bittiğini belirtmek için noktalı virgül kullanılır. – $isim=”Emre”; ● PHP' de metinler mutlaka tırnak içine alınmalıdır. ● PHP büyük küçük harf duyarlıdır.( $y $Y farkli iki değişkendir.)
Tek Tırnak mı Çift Tırnak mı? ● <?php ● $isim=”Emre”; ● echo 'Benim adım $isim'. $isim; ● echo “Benim adım $isim”; ● ?> ● Yukarıdaki örneğin ekran çıktısı: – Benim adım $isim Emre – Benim adım Emre. ● Kısaca düz metinlerde tek tırnak, metin içerisinde değişken kullanmak istediğimizde ise çift tırnak kullanılmalıdır. ●. (nokta) yapıştırma (concatenation) içindir. ● echo ekrana yazdırma komutudur.
Metin içerisindeki özel karakterler ● Eğer metin $ veya tırnak işaretlerini içeriyorsa, o işareti etkisiz hale getirmek için ters bölü \ işareti kullanılır. ● Örnek : – echo “Arkadaşımdan 100\$ borç aldım”; – echo 'Emre\'nin kalemi';
Değişken değerini değiştirmek ● <?php ● $x=5; ● echo $x; ● $x='Emre'; ● echo “Merhaba $x”; ● $x=3.14; ● echo 'Pi='.$x; ● ?> ● Yukarıdaki script tamamen hatasız çalışmaktadır. Çıktısı: 5Merhaba EmrePi=3.14
Değişken Tipleri ● PHP de değişken tanımlamak için ifademizi $ işareti ile başlatmak yeterlidir. ● Değişkenin ne tip değer taşıyacağı belirtilmez. ● Değişkenlerde kullanılabilecek tipler aşağıdaki gibidir. ● int: en çok kullanılan sayı tipidir. 32 bit tamsayıdır. ● string: Metin değerlerinin tutulacağı değişkendir. ● float: 32 bitlik bir ondalık sayı tipidir. ● double: 64 bitlik bir ondalık sayı tipidir. ● boolean: mantıksal tip
Değişken tipleri ● <?php ● $x=5; ● $y=6; ● $z=$x+$y; ● echo $z; ● ?> ● Ve ● <?php ● $x=”5”; ● $y=”6”; ● $z=$x+$y; ● echo $z; ● ?> ● Tamamen aynı sonucu döndürür. Hata oluşmaz PHP esnek bir dildir. Tip çevirme işlemini otomatik olarak kendi yapar.
Özel karakterler ● C tabanlı dillerde olduğu gibi PHP'nin de özel karakter oluşturma yöntemleri standarttır. ● \n: Satır sonu ● \r: satır başı ● \t: yatay sekme ● \v: dikey sekme ● \f: sayfa ileri ● \\: Ters bölüişareti ● \$: dolar işareti ● \”: Çift tırnak
Özel karakterler ● <?php ● $metin1=”\tMetin buraya girilir.\n”; ● $metin2=”Metin buraya girilir.”; ● echo $metin1; ● echo $metin2; ● ?> ● Unutmayalım ki bu özel karakterler sadece kaynak kod da veya dosya içerisine yazdırma esnasında etkilidir. Client (browser) görüntüsü için HTML tagları( ) kullanılmalıdır.)
Uzun Metinler ● PHP ve HTML içeren metinleri yazdırmak için; tek ve çift tırnak sorunu yaşıyoruz. Her tırnağı etkisiz hale getirmek için ters bölü işareti koymak ve bunları takip etmek uzun metinlerde zorlaşıyor. Çözüm ise: – <?php – $name=”Emre”; – echo <<<Z – Benim adım $name – En sevdiğim yemek makarna – En sevdiğim tatlı şamişi. – Z; – ?>
Uzun metinler ● Bir önceki örnekte üç adet küçüktür işareti girdikten sonra bir karakter veya isim giriyoruz. Biz burada <<<Z kullandık. Daha sonra metnimiz geldi eğer istersek metin içerisinde değişken de kullanabiliyoruz. Çift tırnakmış gibi işlem yapıyor. ● Metin sonlandırma işlemi için de üç adet küçüktür simgesinden sonra girilen karakter veya ismin sonuna noktalı virgül koyup metnimizi sonlandırıyoruz.
Değişkenlerin farklı kullanımı ● <?php ● $icecek=”Limonata”; ● echo “$iceceklar geldi”; ● ?> – Burada php derleyicisi $iceceklar diye bir değişken arayacağından sonuç istediğimiz gibi olmaz. Bunun yerine ● <?php ● $icecek=”Limonata”; ● echo “{$icecek}lar geldi”; ● ?> – sonucu limonatalar geldi çıktısı ekranda görülür.
Değişkenlerin farklı kullanımı ● <?php ● $a=b; ● $b=5; ● echo $$a; ● ?> – Sonucu ekranda 5 belirir. ($$a-->$b-->5)
Değişken öldürme ● PHPnin çöp toplayıcı özelliği olmadığından, büyük değerleri taşıyan değişkenler sunucuda belli oranda RAM kullanacaktır. RAM'dan tasarruf edilmesi gereken durumlarda değişkenleri öldürmemiz gerekebilir. Değişken öldürmek için kullanılan komut unset tir. ● <?php ● $isim=”Emre”; ● echo $isim; ● unset($isim); ● echo $isim; ● ?> ● İkinci çıktı satırı ekrana hiçbirşey yansıtmayacaktır.
Yorum satrıları ● Her programcı ilerde yazılan kodların amacını hatırlayabilmek amacı ile programlarına kısa yorum satırları eklemelidir. PHP' de üç çeşit yorum satırı komutu bulunmaktadır. ● <?php ● $x=5; ● // 5 başlangıç sayısıdır bu da tek satırlık yorumudur ● $y=6; ● # 6 başlangıç sayısı bu da tek satırlık yorumudur. ● $z=$x+$y*6; ● /* buradaki formül alanın bulmak içindir. ● Alan bulunduktan sonra sonucu kullanılacaktır. ● Bu da çok satırlı yorum girme yöntemidir. ● */ ● ?> ● // ve # tek satırlık yorum. /*..*/ ise çok satırlı yorumların yapılmasına olanak sağlar.