GIDA GÜVENLİĞİ VE KALİTESİNİN SAĞLANMASI FAO and WHO, 2003
Birçok ülkede, etkili gıda kontrolü aşağıdaki nedenlerle zayıflamaktadır. Karmaşık yetkiler, Dağınık ve anlaşılmaz yasalar Kontrol, açıklama ve gözetimdeki zayıflıklar
Kurallar, gıda sistemlerini güçlendirmede uygulanacak stratejiler için ulusal makamlara şu çözüm önerilerini sunar Halk sağlığını koru, Gıda hile ve dolandırıcılığını önle Gıda tağşişini engelle Ticareti kolaylaştır.
Gıda kontrol yetkilileri için zorluklar 1. Gıda kaynaklı hastalık ve yeni ve gelişmekte olan gıda kaynaklı tehlikelerin artan yükü, 2. Gıda üretim, işleme ve pazarlama teknolojilerindeki hızlı değişim, 3. Tüketicinin korunmasına odaklanarak, bilime dayalı gıda kontrol sistemlerinin geliştirilmesi.
Bizim en büyük korkularımız ve en büyük zevklerimiz ne yetiğimizle ilgilidir
NextPrevious Gıda Güvenliği- Uluslararası bir endişedir Gelişmekte olan ülkeler(WHO, 2004) - İshal (foodborne or waterborne): 1.8 million deaths per year Endüstrileşmiş ülkeler –up to 30% of the population gets diseased –up to 20 per million die Dünya geneli (WHO, 2005) – billions cases of foodborne diarrhea – million cases of foodborne salmonellosis WHO/OMS
GIDALARDA GÖRÜNMEYEN KİMYASAL TEHLİKELER TEMİZLİK KİMYASALLARI HİLE AMAÇLI KATKI PESTİSİT KALINTILARI VETERİNER KALINTILARI MÜSAADE EDİLMEYEN KATKILAR MÜSAADE EDİLEN KATKILARIN FAZLALIĞI
Korku Tüketicinin gıda risklerini algılaması Korku yok Bilinen Bilinmeyen
Gıda kontrol yetkilileri için Zorluklar 4. Uluslararası gıda ticareti ve Gıda güvenliği ve kalite standartlarının uyumu için duyulan ihtiyaç 5. Hızlı kentleşmeye bağlı olarak insanların yaşam tarzlarındaki değişiklikler, 6. Gıda güvenliği ve kalite konularında artan tüketici bilinci ve daha iyi ürün için artan talepler.
NextPrevious Küreselleşen Ticaret:“Senin tabağındaki Dünya” Herb Butter : Salted butter garlic puree garlic salt lemonparsleypepperwater Chicken Breast Chicken Breast: Chicken Batter: Flour Water Bread Crumb: Bread crumb Rape-seed oil - Ireland - China, USA, Spain - USA - France, UK - Indonesia - Ireland - Ireland, Belgium UK, France etc. UK, France etc. - Belgium, France - Ireland - Ireland, UK - EU, Australia Eastern Europe Chicken Kiev Courtesy A. Reilly, FSAI, Ireland
NextPrevious Canlı inekler İnek eti içeren gıdalar İlaçlarİlaçlar Kan ve kan ürünleri Jelatinde kullanılan sığır dokusu Jelatinde kullanılan sığır dokusu Biyolojik olarak kullanılan insan ve sığır dokusu (Oklar ticaret hareketliliğinin olduğu bölgeleri göstermektedir) b) ve Jakob yayılması (ticaret ve seyahat) b) deli dana hastalığı ve Jakob yayılması (ticaret ve seyahat)
NextPrevious c) Hayvan pazarları
Gıda Görüşmeleri Yöneticiler Politikacılar Bilim Adamları Medya Uzmanlar Endüstri TÜKETİCİLER Faaliyet Grupları
NextPrevious Görünürdeki Risk Yönetimi Endüstri “Biz onu içeride arıyoruz” Medya BİNLERCE RİSK Killer Bug GIDA GÜVENLİĞİ UZMANLARI Orada bir problem vardır ve o gerçek bir risktir
Önemli gıda sorunları 1. Gıda güvenliği, kalitesi ve tüketicinin korunması 2. Küresel sebepler
Gıda güvenliği Kronik veya akut olsun tüm bu tehlikelere neden olan tüketici sağlığına zararlı üretilen gıdaları ifade eder
Potansiyel tehlikelere neden olan faktörler Yanlış tarım uygulamaları Gıda zincirinin tüm aşamalarında yetersiz hijyen Gıda işleme ya da muhafaza uygulamalarında engelleyici kontrollerin eksikliği Kimyasalların yanlış kullanımı Kontamine olmuş hammadde, katkılar ve su Yetersiz ve uygun olmayan depolama
Gıda kalite Tüketici için bir ürünün değerini etkileyen tüm özelliklerini içerir.
Gıda Kontrol Ulusal veya yerel makamlar tarafından uygulanması zorunlu düzenleyici bir aktivitedir. Tüketicinin korunmasını sağlar Üretim, taşıma, depolama, işleme ve dağıtım sırasında tüm gıdalar aşağıdaki özelliklere sahip olduğundan emin olunması gerekir İnsan tüketimi için güvenli, sağlıklı ve uygun, Güvenli ve kalite gereksinimlerine uygun, kanun tarafından öngörülen ve doğru bir şekilde etiketlenmiş
Tüketicinin korunması Bütün sektörlerde olduğu gibi, bütünleşmiş bir şekilde bütün gıda zincir sistemlerinde de kontrol gerçekleştirilir ve gıda kontrol sistemleri bu zincirin bütün aşamalarını ele alır.
Gıda kontrol sistemi Doğadaki zorunlu olmayan etkinlik hedeflerine; birliktelik olmadan ve çiftçi, sanayici ve tüketiciler gibi tüm paydaşların aktif katılımı olmadan tam olarak ulaşabilirsiniz ve Ancak, önleyici ve eğitsel stratejiler ile zorunlu bir düzenleyici yaklaşımın entegrasyonu, tüm gıda zincirinin korunmasını sağlar
İdeal Gıda Kontrol Sistemi Zorunluluk gereksinimlerinin etkin uygulanması Eğitim ve öğretim, toplumsal sosyal yardım programları Gönüllü uyumluluğun arttırılması
Küresel Konular Uluslararası ticaret Codex Alimentarius Commission Uluslar arası kalite anlaşmaları
Ulusal gıda kontrol sisteminin hedefleri 1. Halkın sağlığını korumak 2. Tüketiciyi korumak Protecting consumers from unsanitary, unwholesome, mislabeled or adulterated food 3. Ekonomik gelişmeye katkı sağlamak by maintaining consumer confidence in the food system and providing a sound regulatory foundation for domestic and international trade in food
Gıda kontrol sisteminin kapsamı Bir ülke içerisindeki üretilmiş, işlenmiş ve satışa sunulmuş tüm gıdaları kapsar ayrıca ithal edilmiş gıdaları da içerir Yasal bir temele sahiptir ve temelinde zorunluluk vardır
NextPrevious Tüm Zincire Baktığımızda Ulusal bir strateji bir ülkede entegre ve etkili bir gıda güvenliği kontrol sisteminin geliştirilmesini sağlar. Tüketiciyi koruma önceliklerini belirler ve ekonomik gelişmeye katkı sağlar. Önleme çabaları bütün gıda üretim zincirini kapsamalıdır: tarladan çatala Pek çok hazırlanan gıda güvenlik sistemleri bu önemli prensiplere göre yapılandırılmamıştır. Bu da gıda güvenlik sistemlerinde tutarsızlık ve verimsizliğe neden olmaktadır.
Ulusal bir gıda kontrol sisteminin bileşenleri 1. Temel Yapı a) Gıda kanunu ve yönetmelikler b) Gıda kontrol yönetimi c) Kontrol servisleri d) Laboratuvar servisleri: Gıda izleme ve bulaşıcı hastalık verileri e) Bilgi, eğitim, iletişim ve uygulama.
Denetim Hükümet (Gıda Kontrol Otoritesi) Hükümet (Gıda Kontrol Otoritesi) Gıda üreticisi/sanayici Food producer/Industry is responsible to produce better quality and safer foods Gıda üreticisi/sanayici Food producer/Industry is responsible to produce better quality and safer foods Tüketici Consumer has a right to select better quality and safer foods of their choice Tüketici Consumer has a right to select better quality and safer foods of their choice Daha kaliteli ve daha güvenli gıda Laboratory Gıda Yasası Gıda Kontrol Yönetimi Bilgi, Eğitim, İletişim, Uygulama Government provides consumer protection and ensures that all foods are fit and safe for human consumption Gıda kontrol sistemi geliştirilmeli ve şeffaf bir şekilde uygulanmalıdır.
Gıda kanun ve yönetmeliklerine yaklaşım Tepkili ve uygulama odaklı Ticaretten güvensiz gıdaların uzaklaştırılması ve tespit edildikten sonra sorumluların cezalandırılması Önleyici ve bütünsel Gıda kaynaklı riskin azaltılması
Gıda güvenliği ile ilgili tehlikelerin kontrolü
Gıda Yasaları Şunları Gerektirir 1. Yüksek seviyede sağlığın korunmasını sağlamak 2. Tutarlılığı ve yasal güvenilirliği arttırmak için net tanımları içerir 3. Yüksek kalite esasına dayalı, şeffaf ve risk değerlendirmesi ile risk iletişimini izleyen bağımsız bir bilimsel risk yönetimi danışma kurulu olmalı
4. Önlemlerin uygulanması için hükümleri, geçici önlemlerin benimsenmesini içerir. Burada sağlık riski kabul edilemez bir seviyede tespit edilmiştir ve burada tam bir risk değerlendirmesi yapılamaz 5. doğru ve yeterli bilgiye erişimde tüketicilerin hakları için hükümler içerir 6. Gıda ürünlerinin izlenmesini ve problem olması durumunda geri toplanmalarını içerir.
7. gıda güvenliği ve kalitesi için birincil sorumluluğun üretici ve işletmecilere ait olduğunu belirten açık hükümlere yer verilmelidir 8. Sadece güvenli ve sağlıklı gıdaların pazara sunulabileceği hükmü açık bir şekilde yer almalı 9. Özellikle ticaretle ilgili ülkenin uluslararası sorumlulukları tanımlanmalıdır. 10. gıda yasasının iyileştirilmesi ve bilgiye erişimde şeffaflığın sağlanması
NextPrevious Gıda endüstrisinin rolü Gıda endüstrisi güvenli gıda üretimi için sorumluluk alır Uyum kültüründen bağlantı ya yönelme Ortaklık- sanayi kuruluşları Kalite güvence şemalarına sahip olmak
Gıda kontrol yönetimi Ulusal düzeyde politika ve uygulamada koordinasyon gerektirir Bir liderlik fonksiyonunun geliştirilmesi Çalışmalar için sorumluluğu açıkça tanımlanmış idari yapı……
Açık olarak tanımlanmış sorumluluk Bütünleşik bir ulusal gıda kontrol stratejisinin geliştirilmesi ve uygulanması Ulusal bir gıda kontrol programının uygulanması Fon ve tahsis edilen kaynakların güvenliği Standartların ve yönetmeliklerin ayarlaması Uluslararası gıda kontrolü ile ilgili aktivitelere katılım. Acil müdahale prosedürlerinin geliştirilmesi Risk analizi yapılması
NextPrevious Ulusal yönetim için temel sorumluluklar Food Safety Policies to address consumer health & interests and facilitate trade. Resources Legislation for cooperation between central and local agencies Coordination & integration of food control Risk Assessment/Management Communication
Kontrol servisleri 1. Standart ve yönetmeliklerin diğer gereksinimleri ve hijyen ile ilgili uyum için bina ve süreçlerin incelenmesi 2. HACCP planları ve bunların uygulanmasının değerlendirilmesi. 3. Hasat, işleme, depolama, taşıma, ya da satış sırasında gıda örnekleme Uyum sağlamak, risk değerlendirmesi için veri katkısında bulunmak Sorumluları tespit etmek
Kontrol servisleri 4. duyusal değerlendirme ile gıda bozulmalarının farklı şekillerini tanımlamak; identifying food which is unfit for human consumption; or food which is otherwise deceptively sold to the consumer; and taking the necessary remedial action. 5. Hukuk ihlalleri ortaya çıktığında ve kovuşturmaya yardımcı olmak için kanıtların tanımlanması, toplanması ve taşınması 6. kalite güvence prosedürleri vasıtasıyla özellikle gönüllülerin cesaretinin arttırılması
Kontrol servisleri 7. Gerekli görüldüğünde denetleme amacıyla muayene, numune alma ve ithalat/ihracat için gıda belgelendirme işleminin gerçekleştirilmesi 8. HACCP gibi güvenliği sağlayıcı programlarla çalışan işyerlerinde, riske dayalı denetimlerin dayalı yönetim uygulanması
Food monitoring and epidemiological data Annual incidence trends Identification of susceptible population groups Identification of hazardous foods Identification and tracing of causes of foodborne diseases Development of early warning systems for outbreaks and food contamination
NextPrevious New ways of pulling data together - Attributable Fractions Salmonella Source Account (DK) Registered human cases Registered human cases –Sero-, phage- & DNA types. Prevalence in food animal reservoirs Prevalence in food animal reservoirs –Sero-, phage- & DNA types. Comparison of types isolated Comparison of types isolated –certain types almost exclusively isolated from single sources. –Other types ascribed to source proportionally to indicative types
NextPrevious Using Attributable Fractions in interventions - Estimated primary sources of human salmonellosis in Denmark
Information, education, communication and training Consumers Key officials and workers in food industry Trainers Extension workers in the agriculture and health sectors Food inspectors Laboratory analysts
NextPrevious Educational and promotional materials Available in 27 languages
Outline 1. Preamble 2. Introduction 3. Important food issues 4. Elements of a national food control system 5. Strengthening national food control system 6. Specific issues of developing countries
Strengthening national food control systems 1. Principles of food control 2. Developing a national food control strategy 3. Strengthening organizational structures 4. Funding national food control systems
Principles of food control Maximizing risk reduction by applying the principle of prevention as fully as possible throughout the food chain Addressing the farm-to-table continuum Establishing emergency procedures for dealing with particular hazards Developing science-based food control strategies
Principles of food control Establishing priorities based on risk analysis and efficacy in risk management Establishing holistic, integrated initiatives which target risks and impact on economic wellbeing and Recognizing that food control is a widely shared responsibility that requires positive interaction between all stakeholders
Integrated farm-to-table concept It is impossible to provide adequate protection to the consumer by merely sampling and analysing the final product This calls for a comprehensive and integrated farm-to-table approach
Reduced risk can be achieved Prevention throughout the food chain Food producers and operators are entrusted with primary responsibility for food safety and quality Good practices: GAP, GMP, GHP HACCP Government are then responsible for Auditing performance by monitoring and surveillance Enforcing legal and regulatory requirements
NextPrevious Shared Responsibility – genuine partnerships Government Industry Consumer
Risk analysis Risk assessment Risk management Risk communication
Risk assessment A scientifically based process consisting of Hazard identification Hazard characterization Exposure assessment Risk characterization
Risk management The process of Weighing policy alternatives Selecting appropriate prevention and control options
Risk communication The interactive exchange of information and opinions Throughout the risk analysis process Concerning hazards and risks, risk related factors and risk perceptions Among risk assessors, risk managers, consumers, industry, the academic community and other interested parties
Developing countries Risk analysis must be the foundation on which food control policy and consumer protection measures are based While not all countries may have sufficient scientific resources, capabilities or data to carry out risk assessments, it may not even be necessary in all cases to generate local data for the purpose Instead countries should make full use of the international data and expertise as well as data from other countries that are consistent with internationally accepted approaches
Transparency The confidence of consumers in the safety and quality of the food supply depends on their perception of the integrity and effectiveness of food control operations and activities It is important that all decision-making processes are transparent, allow all stakeholders in the food chain to make effective contributions, and explain the basis for all decisions
Regulatory impact assessment Consideration must be given to the costs of compliance to the food industry, as these costs are ultimately passed onto consumers Do the benefits of regulation justify the costs? What is the most efficient management option? Regulatory impact assessment (RIA) Willingness to pay (WTP) Cost of illness (COI)
Strengthening national food control systems 1. Principles of food control 2. Developing a national food control strategy 3. Strengthening organizational structures 4. Funding national food control systems
Developing a national strategy Collection of information Country profile Development of strategy Objectives and priorities Multi-sectoral inputs Economic interests Risk based approach Areas for voluntary compliance and mandatory action Human resource and infrastructure Gradual phasing
The strategy should include Objectives, plan of action, milestones Development of legislation, regulation, standards and codes of practice Strengthening surveillance and control systems Promotion of systems ex. HACCP Development of training Enhanced research and surveillance Promotion of consumer education
Strengthening national food control systems 1. Principles of food control 2. Developing a national food control strategy 3. Strengthening organizational structures 4. Funding national food control systems
Organizational arrangements Three types of organizational arrangement that may be appropriate at the national level Multiple Agency System Single Agency System Integrated System
Multiple agency system Food control responsibilities are shared between government ministries Health, Agriculture, Commerce, Environment, Trade and Industry, Tourism …… May also be fragmented between national, state and local bodies
Multiple agency system May be the norm Drawbacks Lack of overall coordination at national level Frequent confusion over jurisdiction and resultant inefficiencies in performance Conflict between public health objectives and the facilitation of trade and industry development ……
Limited capacity for appropriate scientific inputs in decision-making processes Lack of coherence leading to over-regulation or time gaps in adequate regulatory activity Reductions in the confidence of domestic consumers and foreign buyers in the credibility of the system
NextPrevious Multi-Disciplinary, Inter-agency THE TRUTH! I’m not taking Orders from Her! Report to Him, You must be joking! “You agreed to do what” “And what about the job you’re paid to do?” Major Food Safety Fault Line
NextPrevious Problem with change… It’s Not My Job!
Multiple agency system During the preparation of a national food control strategy, it is important to consider the type and size of the organization(s) that are necessary to implement the strategy It is often not possible to have a single unified structure or an integrated food control system due to various historical and political reasons ……
In such cases, it is necessary for the national food control strategy to clearly identify the role of each agency to avoid duplication of effort and to bring about a measure of coherence among them It should also identify areas or segments of the food chain which require special attention and need additional resources for strengthening
Single agency system Consolidation of all responsibility for protecting public health and food safety into a single food control agency with clearly defined terms of reference
Single agency system Merit Acknowledges the high priority and commitment Benefits Uniform application of protection measures Ability to act quickly to protect consumers Improved cost efficiency and more effective use of resources and expertise ……
Harmonization of food standards Capacity to quickly respond to emerging challenges and the demands of the domestic and international marketplace Provision of more streamlined and efficient services, benefiting industry and promoting trade
Single agency system It is not possible to recommend a single organizational structure that will universally meet the requirements and resources of every country There are often few opportunities for countries to build a new food control system based on a single agency
Integrated system Levels of operation of food control system 1. Formulation of policy, risk assessment and management, and development of standards and regulations 2. Coordination of food control activity, monitoring, and auditing 3. Inspection, and enforcement 4. Education and training
Integrated system Establishment of an autonomous national food agency which is responsible for activities at levels 1 and 2, with existing multi-sectoral agencies retaining responsibility for level 3 and 4 activities
Integrated system Advantages Provides coherence in the national food control system Politically more acceptable as it does not disturb the day to day inspection and enforcement role of other agencies Promotes uniform application of control measures across the whole food chain throughout the country ……
Separates risk assessment and risk management functions, resulting in objective consumer protection measures with resultant confidence among domestic consumers and credibility with foreign buyers Better equipped to deal with international dimensions of food control such as participation in work of Codex, follow-up on SPS/TBT Agreements, etc Encourage transparency in decision-making process, and accountability in implementation Is more cost-effective in long term
Integrated system Role of a competent, autonomous agency Establish national food control goals Put into effect the strategic and operational activities necessary to achieve those goals Other functions Revising and updating the national food control strategy Advising relevant ministerial officials on policy matters, including determination of priorities and use of resources Drafting regulations, standards and codes of practice and promoting their implementation ……
Coordinating the activity of the various inspection agencies, and monitoring performance Developing consumer education and community outreach initiatives and promoting their implementation Supporting research and development Establishing quality assurance schemes for industry and supporting their implementation
Strengthening national food control systems 1. Principles of food control 2. Developing a national food control strategy 3. Strengthening organizational structures 4. Funding national food control systems
Funding national food control systems Securing sufficient resources Cost recovery
Outline 1. Preamble 2. Introduction 3. Important food issues 4. Elements of a national food control system 5. Strengthening national food control system 6. Specific issues of developing countries
Specific issues of developing countries 1. Food systems 2. Food processing industry 3. Street foods 4. Food control infrastructure and resources 5. Technical assistance: role of international agencies
Food systems Food production, processing, and marketing systems are complex, large quantities of food pass through a multitude of food handlers and middlemen Majority of food producers and handlers lack appropriate knowledge and expertise, not able to cope with new environmental and food safety risks
Food control infrastructure and resources Tends to be inadequate, due to limited resources and often poor management Lack of scientific resources