Coğrafya Performans Ödevi Burçin Taş 11-F 1572 KÜRESEL ve BÖLGESEL ÖRGÜTLER

ULUSLARASI ŞİRKETLER

1. Siyasi Örgütler Birleşmiş Milletler 24 Ekim 1945 tarihinde 51 üye ülkenin katılımıyla kurulmuştur. II. Dünya Savaşı sonrasında çıkabilecek anlaşmazlıkları çözmek amacıyla kurulmuştur. Türkiye, Birleşmiş Milletler’in kurucuları arasındadır. Birleşmiş Milletler örgütü amaçlarını yerine getirebilmek için çeşitli organlar kurmuştur.

Bu organlar şunlardır: Genel Sekreterlik: Birleşmiş Milletler Örgütünün en üst organıdır. Genel sekreter, Genel Kurulca seçilir. Birleşmiş Milletler’in idari işlerini yürütmek ve arabuluculuk yapmak yetkilerine sahiptir. Genel Kurul: Bir tartışma ve karar organıdır. Her üye ülkenin bir oy hakkı vardır. Genel Kurul kararları tavsiye niteliğindedir. Ülkeler için bağlayıcılığı yoktur. Ekonomik ve Sosyal Konsey ile Vesayet Konseyi doğrudan genel kurula bağlıdır. Güvenlik Konseyi: Beş sürekli ve on geçici üyeden oluşur.

Sürekli üyeler ABD, Fransa, Çin, İngiltere ve Rusya’dır Sürekli üyeler ABD, Fransa, Çin, İngiltere ve Rusya’dır. Bu üyelerin alınan kararları veto hakları vardır. Alınan kararlara uymayan ülkelere karşı, konsey kararı ile yaptırımlar uygulanabilir. Güvenlik konseyi her ay bir sürekli üyenin başkanlığında toplanır. Ekonomik ve Sosyal Konsey: Genel kurul tarafından üç yıl için seçilmiş 54 üyeden oluşur. Ekonomik ve sosyal konularda Genel Kurula yardımcı olur. Uluslararası Adalet Divanı: Genel kurul ve Güvenlik konseyi tarafından dokuz yıl için seçilen Onbeş üyeden oluşmaktadır. Merkezi Hollanda’nın Lahey kentindedir. ülkeler arasındaki Hukuki anlaşmazlıklara bakar. Birleşmiş Milletler’in uluslararası sorunlarla ilgilenmek ve Genel Kurul’a yadımcı olmak için birçok yardımcı organı vardır. 

 Bunlar; UNESCO : Bilim ve Kültür Örgütü FAO : Gıda ve Tarım Örgütü UNİCEF : Çocuklara Yardım Fonu WHO : Dünya Sağlık Örgütü İLO : Uluslararası Çalışma Örgütü IMF : Dünya Para Fonu

2. Askeri Örgütler NATO (Kuzey Atlantik Antlaşması Örgütü) İkinci Dünya Savaşı sonrasında Doğu Bloku ülkelerinden gelebilecek herhangi bir saldırıya karşı 9 Nisan 1949 tarihinde kurulmuştur. Kurucu ülkeler: ABD, Kanada, Belçika,Hollanda, Fransa, Danimarka, İngiltere, İzlanda, İtalya, Lüksemburg, Norveç ve Portekiz. Türkiye 1952 yılında NATO’ya üye olmuştur. NATO’nun en yüksek sivil organı Kuzey Atlantik Konseyi’dir. Merkezi Brüksel’dedir. NATO’nun en yüksek askeri organı ise Askeri Komite’dir. Üye devletlerin Genelkurmay başkanlarından oluşur.

3. Ekonomik Örgütler: OPEC (Petrol İhraç Eden Ülkeler Örgütü) 1960 yılında Bağdat’ta petrol ihraç eden Suudi Arabistan,Kuveyt, Irak, İran ve Venezuela’nın birleşerek kurdukları bir örgüttür. Dünya petrol fiyatlarının ve üretim miktarlarının belirlenmesinde büyük etkileri vardır.

OECD (Ekonomik Kalkınma ve İşbirliği Örgütü) 14 Aralık 1960 tarihinde imzalanan Paris sözleşmesi’ne dayanılarak kurulmuştur. Savaş yıkıntıları içindeki Avrupa’nın yeniden yapılandırılması amacıyla kurulan Avrupa Ekonomik İşbirliği Örgütünün devamıdır. ABD, Kanada,Japonya, Avustralya ve Yeni Zelanda’nın katılımıyla sınırları genişlemiştir. OECD’nin başlıca hedefi; ülkelerin sosyoekonomik gelişmelerine katkı sağlamaktır.

Dünya Bankası 1945 yılında Uluslararası yeniden yapılanma ve kalkınma Bankası adıyla kurulmuştur. Birleşmiş Milletlerin Özerk kuruluşlarından biridir. Dünya Bankası gelişmekte olan ülkelerin kredi ihtiyacını karşılamaktadır. IMF (Ulusulararası Para Fonu) 1944 yılında kurulmuş, 1947 de fiilen çalışmaya başlamıştır. IMF ortaya çıkabilecek kısa vadeli ödeme güçlükleri için devletlere kredi vererek Dünya ticaretinin canlılığını korumaya çalışmaktadır. Türkiye 1947 yılında IMF’ye üye olmuştur. Zaman zaman IMF’den kredi kullanmıştır.

4. Çevre Örgütleri Greenpeace (Yeşil Barış) 1971 yılında Dünya çapında çevre duyarlılığını artırmak amacıyla kurulmuştur. Çalışmalarını bağımsız olarak sürdürmektedir. Hiçbir kurum ve kuruluştan maddi destek almamaktadır. Greenpeace Çevre sorunlarını barışçıl yollarla duyurmak ve kamuoyu oluşturmak için çalışır.