BBY 467 Bilimsel ve Kültürel Mirasın Dijitalleştirilmesi Ders 6: Dijitalleştirilen materyallerin tanımlanması Arş. Gör. Tolga Çakmak

Dijitalleştirme ile eş zamanlı yapılması beklenen işlemler Standartlara uyumluluk Kurumsal hedefler Görünürlük – her yerden erişilebilirlik, görünürlük sağlayan platformlarda yer alma Koruma – sadece kurumsal (in-house) kullanım Kurumun bulunduğu sektör Tanımlama

Neden dijitalleştirme ile eş zamanlı yapılmalı? Materyalin doğası gereği yok olma riskinin bulunması Dijital nesnenin orijinal nesnenin özelliklerini aynı şekilde yansıtmaması Orijinal nesnenin kaybolması! riski Envanter kayıtları Tanımlama sadece eseri ortaya çıkaran ya da ona erişilebilirlik sağlayan bir işlem değil! Aynı zamanda esere kimin sahip olduğunu ortaya koyan işlemler «koruyucu metadata» Tanımlama

Standartlar Nesnelerin belirli bir düzen içerisinde tanımlanması için belirlenmiş kurallar Tanımlama verisinin dönüştürülmesi ve farklı araçlara entegrasyonu Karşılıklı işlerlik standartlarıyla uyum Tanımlama

Standartlar Harmanlama protokolleriyle uyumluluk Harmanlama: bir dijital kütüphane ya da sistemden verilerin arama motoruna ya da başka bir bilgi erişim sistemine taşınabilirliğini sağlayan protokol OAI – PMH Open Archives Initiative - Protocol for Metadata Harvesting Tanımlama

Örnek inceleme: Açık erişimi destekleyen platformlarla uyum Arama motorlarında yer alma ve görünürlük Tanımlama

Standartlar: Veri yapısı ile ilgili standartlar Verinin içeriğine yönelik standartlar Verinin değeri ile ilgili standartlar Tanımlama

Amaçlar kadar kurumun bulunduğu sektör belirleyici Kaynakların özellikleri ve bunlara yönelik tanımlama alanlarının oluşturulması Otomasyon sisteminin seçim aşamasında karar verilmesi gereken bir konu Tanımlama – Veri yapısı standartları

Örneğin Habercilikle uğraşan bir kurumda çalışıyorsanız örneğin TRT Arşivi, ya da Anadolu Ajansı hangi tanımlama standardını seçmeniz gerekir? Kaynağın hangi özellikleri öne çıkacaktır? Tanımlama – Veri yapısı standartları

City (legacy) Country (legacy) Country Code (legacy) Description Headline Keywords Province or State (legacy) Scene Code Subject Code Sublocation (legacy) Location Shown in the Image Date Created Title Copyright Notice Creator Creator's Contact Info Creator's jobtitle Credit Line Event Image Supplier Person Shown in the Image Name of Organisation Featured in the Image Artwork or Object in the Image IPTC

Gümrük kayıtları ile ilgili çalışmalar yapan kültürel miras ürünlerinin envanterini tutmaya çalışan bir kurumda görev yaptığınızı düşünün hangi tanımlama standardını seçmeniz gerekir? Kaynağın hangi özellikleri öne çıkacaktır? Tanımlama – Veri yapısı standartları

ObjectID

Tanımlama – Veri yapısı standartları Dublin Core (15 tanımlama alanı, genişletmelerle 50 alan) EAD – Arşivler için MODS, METS - Arşivler VRA Core, INSPEC, CDWA – Müzeler MARC - kütüphaneler

Tanımlama – Veri yapısı standartları Tezlere yönelik bir elektronik arşiv projeniz var. Bu kapsamda tezlerin elektronik kopyalarını yazarlarından aldınız. Elektronik kopyası olmayan tezleri ise dijitalleştirdiniz. Otomasyon sisteminde hangi tanımlama standardını kullanabilirsiniz?

Tanımlama – Veri yapısı standartları NDLTD – ndltd.org d/standards/metadata#

Alanlara girilecek verinin özelliklerini gösteren dokümanlar CCQ Veri içeriğine yönelik standartlar

Terim listeleri Yetke/Otorite Dizinleri (cultural objects name authorities - cona) Sınıflama şemaları Koordinat verileri Tarihler Veri değerine yönelik standartlar

BBY 467 Bilimsel ve Kültürel Mirasın Dijitalleştirilmesi Arş. Gör. Tolga Çakmak Ders 6: Dijitalleştirilen materyallerin tanımlanması