CÜMLEDE ANLAM GURBET DUYMUŞ

CÜMLEDE ANLAM CÜMLEDE ANLATIM TEKNİKLERİ 1)DOĞRUDAN ANLATIMLI CÜMLELER Anlatıcının kişisel duygu ve ifade ederken başka birinin söylediklerini söyleyenin ağzından çıktığı biçimiyle kendi cümlesi içinde aktarmasıyla oluşan iç içe cümlelerdir. Yahya Kemâl:”Mısra benim namusumdur.” demiş. Paul Valery şiir yazma sanatından söz ederken:”İlk mısra Tanrı vergisidir, ondan sonrası da çaba…” demiş”. “Sınavı kazanırsan sana bisiklet alacağım.” demiştin.

2)DOLAYLI ANLATIMLI CÜMLELER Anlatıcının duygu ve ifadelerini ifade ederken başka birinin söylediklerini söyleyenin ağzından çıktığı biçimini değiştirip anlamına dokunmadan kendi cümlesi içinde aktarmasıyla oluşan iç içe cümlelerdir. Sınavı kazandığımda bisiklet alacağını söylemiştin. Newton insanların köprü kuracakları yerde duvar örmesinden dolayı yalnız kaldığını söyler. Selim, öğretmene konuyu anladığını söyledi.

ANLAM BAĞINRILARINA GÖRE CÜMLELER 1)EŞ ANLAMLI CÜMLELER SBS öğrencileri soru çözmelidir. SBS talebelerinin soru çözmesi gerekir.

2)YAKIN ANLAMLI CÜMLELER Sanat topluma tutulan aynadır. Sanat toplumu yansıtır. Suçlular yaşamları boyunca vicdan azabı çekerler. Hiçbir suçlu kendi yargıçlığından kurtulamaz. Eğer yaşam bir yolsa her zaman yokuş yukarı gider. İnsanoğlu yaşam boyunca zorluklarla karşılaşmıştır.

ANLAMCA ÇELİŞEN CÜMLELER Sigara içen adam elindeki sigaradan bir nefes çekerek: “ Çocuklar, sigara içmeyin, sigara sağlığa zararlıdır.” diyordu. Sanat, sanat içindir. Sanat, toplum içindir.

CÜMLEDE ANLAM İLİŞKİLERİ 1)NEDEN-SONUÇ BİLDİREN YARGILAR Çok çalıştığından sınavı kazandı. Selam vermedim diye bana darılmış. Hastalandığından okula gelmedi. Metro hizmete başladı trafik rahatladı.

2)GEREKÇE(AÇIKLAMA) İLİŞKİSİ Yargılardan biri diğerinin açıklayıcısıdır. Sonuç önce neden sonradır. İfadelerin arasına çünkü getirebiliyorsak gerekçe ilişkisi vardır. Dün size gelemedim çünkü son anda sonuç neden konuklar geldi.

Filmi çok beğendim; her karesi özenle çekilmiş. sonuç neden Ben yarime gül demem, Sonuç Gülün ömrü az olur. Açıklama Gönül gurbet ele çıkma , Sonuç Ya gelinir ya gelinmez. Açıklama

3)AMAÇ-SONUÇ BİLDİREN YARGILAR İki ifade arasına amacıyla getirebiliyorsak amaç-sonuç cümlesidir. Güzel bir gün geçirmek için gitmiştik. amaç Amacıyla sonuç Sebze alacaktı; manava gitti. amaç sonuç Yazdıklarını sıradan okurların bile anlayabilmesi için amaç mecazlı söyleyişlerden , süsten, abartıdan kaçınır. sonuç

4)KOŞUL (ŞART) İLİŞKİSİ Gözlerimin içine baksa onu ne kadar sevdiğimi anlar. koşul sonuç Kitabı geri vermek üzere alabilirsin. Eski borcunu ödemeden yeni borç alamazsın. Erken yattın mı erken kalkarsın. Ders çalışırsan yüksek not alırsın.

5)ZAMAN İLİŞKİSİ Yargılardan biri diğerinin zamanını bildirebilir. İçeri girer girmez oynamaya başladı. koşul sonuç Sen gideli yüzü gülmüyor bizim çocuğun. Sınavı kazanınca uzun bir tatile çıkacağım.

CÜMLEDE YARGILAR VARSAYIM BİLDİREN YARGILAR Olmamış bir şeyi olmuş gibi kabul edip “ diyelim ki, tut ki, varsayalım ki” gibi ifadelerle varsayım anlamı sağlanır. Diyelim ki sınavı kazandım. Bir noktadan birden fazla nokta geçtiğini farz et.

2)OLASILIK BİLDİREN YARGILAR Arkadaşlarıyla top oynuyor olabilir. Sensiz ders çalışmaya başlamayabilir. Şimdi bizim oralarda havalar ısınmış, denize giriyorlardır.

3)ÖZNEL(SUBJEKTİF) YARGILAR Doğruluğu veya yanlışlığı kanıtlanamayan yargılardır. Sarı ve kırmızı en güzel renklerdir. Yaz aylarında yaylanın havasına, suyuna doyum olmaz. Yazarın diyaloglardan yararlanması anlatımı canlı kılmış.

4)NESNEL(OBJEKTİF) YARGILAR Doğruluğu veya yanlışlığı kanıtlanabilen yargılardır. Çalıkuşu Reşat Nuri’nin bir eseridir. Roman baştan sona mektuplaşmalarla süren altı bölümden oluşur. Ağaçların yaprakları yeşildir, sonra sararırlar.

5)KARŞIT(ZIT) DURUMLAR İÇEREN YARGILAR Ağlarım hatıralar geldikçe gülüştüklerimiz. Karlar altında bir ilkbaharım ben. Derin ırmaklara girdiğinde coşup köpüren ırmak dize inince miskinleşir.

6)KARŞILAŞTIRMA BİLDİREN YARGILAR Bu elbise sana daha çok yakıştı. Sınıfın en akıllısı Bilge’ydi. GORA Vizontele’nin izleyici rekorunu kırdı.

7)MONOTON (TEK DÜZEN DURUM) BİLDİREN YARGILAR Her sabah evden okula, okuldan eve gidip geliyorum. Her gün şuraya oturur, gazeteleri tek tek okur.

8)EŞİTLİK VE EŞİTSİZLİK BİLDİREN YARGILAR Maç berabere bitti. Mirasın aslan payını babam kaptı.

9)GENEL-ÖZEL ANLAM BİLDİREN YARGILAR Petrol ürünlerinden benzine zam geldi. Genel Özel Çocukluk günleri ömrümün en güzel Özel genel günleridir.

10)AŞAMALI BİR DURUM BİLDİREN YARGILAR Yıldan yıla açılıyor izler. Bu çocuk günden güne ilerleme kaydediyor.

11)ÜSLUPLA İLGİLİ YARGILAR Üslup kelimeleri, cümleleri, dili kullanma tarzıdır. Kısa, devrik cümleler kullanması okurun ilgisini ayakta tutuyor. Yazar deyim ve atasözlerini çok iyi kullanıyor. Söyleyeceklerini süslemeden diline geldiği gibi anlatıveriyor.

12)İÇERİKLE(KONUYLA) İLGİLİ YARGILAR Konu yazarın ele alıp işlediği olaydır. Yaşar Kemal eserlerinde Çukurova insanının sorunlarını anlatır. Son şiirinde bir genç kızın dramıyla çıkıyor karşımıza.

13)TANIMLAMA BİLDİREN YARGILAR Buz, donarak katı hale gelmiş sudur. Mısra sonlarındaki ses benzerliğidir uyak.

14)OLUMLU YA DA OLUMSUZ YARGILAR Yazarın etkili betimlemesi romanı başarılı kılmış. Şair farklı olmak kaygısıyla sık sık anlamsızlığa düşmüş.

15)ÖN YARGI BİLDİREN YARGILAR Göreceksiniz bu işi de yüzüne gözüne bulaştıracak. Bu çocuk kesin sınavı kazanır.

16)İKİLEM BİLDİREN YARGILAR Aşağı tükürsem sakal yukarı tükürsem bıyık. Ona sevdiğimi söylesem mi, söylemesem mi?

17)AZIMSAMA BİLDİREN YARGILAR Sayılabilir, ölçülebilir değerler için kullanılır. Nicelikle ilgilidir. Bu kadarcık parayla bir simit bile alınmaz. Bu hayat pahalılığında bana bu kadarcık maaş artışını uygun görmüş.

18)KÜÇÜMSEME BİLDİREN YARGILAR O iş kuracak kadar akıllı mı sanıyor kendini. Benimle çalışması için daha çok çalışması lazım.

19)YAKINMA BİLDİREN YARGILAR Söylesem de beni dinlemez ki. Toplum gerçek sanatçının değerini bilmekten çok uzak

20)SİTEM BİLDİREN YARGILAR Adana’ya gelmişsin de bize uğramamışsın. Onca ısrarıma rağmen doğum günüme gelmedin.

21)PİŞMANLIK BİLDİREN YARGILAR Keşke elimdeki parayı çarçur etmeseydim. Nerden uydum senin sözüne.

22)ÖNERİ BİLDİREN YARGILAR Çalışırken kısa notlar çıkarırsan iyi olur. İstersen hafta sonu bizim yazlığa gidelim

23)ÖZLEM BİLDİREN YARGILAR Hani onun saçlarına taç yaptığım çiçekler. Çocukluğumuzda ne güzel şarkılar söylerdik. Babanı öyle göresim geldi ki.

24)ŞAŞMA BİLDİREN YARGILAR Birden bir bataklığın içine dalmayayım mı? Bu saate kadar nerede kaldılar, ya başlarına bir şey geldiyse! 25)KAYGI BİLDİREN YARGILAR

26)KARARLILIK BİLDİREN YARGILAR Haksızlıklarla sonuna kadar mücadele edeceğim. Bu sınavı mutlaka kazanacağım.

28)BEKLEDİĞİNİ BULAMAMA ANLAMI 27)ÇARESİZLİK ANLAMI Tek oğlunu da yitirince eli böğründe kaldı. Doğum günümde bana hediye alacağını sanmıştım. 28)BEKLEDİĞİNİ BULAMAMA ANLAMI

GURBET DUYMUŞ www.turkceogretmenleri.com