GENEL İŞLETME İŞLETMENİN AMAÇLARI ADIYAMAN ÜNİVERSİTESİ GÖLBAŞI MESLEK YÜKSEKOKULU Öğr. Gör. Arif YILDIZ

Bölüm 2 İŞLETMENİN AMAÇLARI

2. İŞLETMENİN AMAÇLARI 2.1. AMACIN ANLAMI 2.1.1. Amaçların Özellikleri 2.1.2. Amaçların Fonksiyonları 2.2. İŞLETMELERİN AMAÇLARI 2.2.1. İşletmelerin Genel Amaçları 2.2.2. İşletmelerin Özel Amaçları

2.1. AMACIN ANLAMI Amaç, işletmenin hangi yönde gideceğini gösterir. Amaçlar, yönetimi yönlendiren, organizasyonun ulaşmak ve gerçekleştirmek istediği sonuçlardır. Stratejiler, planlar, çeşitli öncelikler, kaynakların dağılımındaki temeller, amaçlara göre belirlenir.

Amaçlar yalnız planlamanın değil, tüm yönetim faaliyetlerinin bitiş noktalarıdır. Başarıya ulaşmak için işletmenin bağlı bölüm ve birimlerinin amaçlarının açık seçik belirlenmiş olması ve işlerinin yürütülmesinde amaçların göz önünde tutulması gerekmektedir.

Amaç; bir işletmenin başarmak istediği ve belirli bir süre içinde yerine getirmeyi istediği bir görevdir. İşletme yönetimi açısından amaç, işletmenin kuruluş ve varoluş nedenidir. İşletmenin amaçları, işletmenin gelecekte ulaşmak istediği yeri gösterir. Amaçlar, işletmelerin plan, proje ve stratejilerine yol gösterir.

Her işletme kurma fikrinin altında mutlaka bir amaç vardır Her işletme kurma fikrinin altında mutlaka bir amaç vardır. Bu amaçlar kişi veya kişilerde kâr olabileceği gibi devlet için sosyal kâr ve sorumluluk olabilir. Bu açıdan bakıldığına işletmenin amaçları; işletmenin yapısına, kuruluş nedenine, işletmenin faaliyet göstereceği ekonomik sistem ve yapıya, yönetim anlayışlarına ve diğer etkenlere bağlı olarak farklılık gösterebilir.

Amaçlar, örgütün tümüne ilişkin olabileceği gibi, bölümlere ve kısımlara ilişkin de olabilir. Amaçlar, yönetimin fonksiyonlarından ilki olan planlamanın temelini oluşturur. İşletmelerde başarının birinci koşulu, ulaşılmak istenen hedeflerin ve güdülen amacın ne olduğunun açıkça belirlenmesidir.

Gideceği Limanı bilmeyene, Hiçbir rüzgar ' Hayır ' demez.. Gayesiz ve amaçsız bir işletme, rüzgarın önüne katılmış kuru yaprağa benzer. İşletmenin her düzeyindeki yöneticiler, işlerini hangi gayeyle yaptıklarını ve bu çabalar ile ulaşılmak istenen amacın ne olduğunu iyice bilmelidirler. Gideceği Limanı bilmeyene, Hiçbir rüzgar ' Hayır ' demez..

2.1.1. Amaçların Özellikleri Amaçlar Kabul edilebilir olmalıdır: Amaçlar ne kadar çok kişi tarafından ve ne kadar çok benimsenirse o kadar yararlı olacaktır. Amaçlar Ulaşılabilir (başarılablir) olmalıdır: Amaçlar belirli bir zaman dilimi içerisinde ve ne çok kolay ne de çok zor olmalıdır. Amaçlar Açıkça Tanımlanmış Olmalıdır: Amaçlar açıkça ifade edilmeli ve mümkün olduğu kadar ölçülebilir nitelik taşımalıdır. İşletme içinde çalışanlar, gerçekleştirmek zorunda oldukları amaçları ne kadar iyi bilirlerse çabalarını o kadar iyi yönlendireceklerdir.

Örneğin bir projenin bitişi ile ilgili olarak «mümkün olduğu kadar çabuk» veya «yapabileceğin en uygun zaman» yerine «Cuma günü saat 17:00’a kadar bitmiş olmalı» ifadesi, daha yönlendirici olacaktır.

Amaçlar Motive Edici Olmalıdır: Amaçlar tüm yönetici ve çalışanlara rehber olarak onları yeni başarılara yönlendirmeli ve teşvik etmelidir. Ortaklaşa paylaşılan bir değer olarak insanı harekete geçirmeli ve yapılacak faaliyetler için ortak bir çıktı sunmalıdır.

Amaçlar Birbirleriyle Uyumlu Olmalıdır: Farklı kişi ve seviyedeki değişik kişi ve örgüt amaçları, birbirleriyle uyumlu olmalıdır. Örneğin, işletmenin daha fazla üretim ve üstün kaliteye yönelik olarak tanımlamış amaçları olduğunu varsayalım.

Doğru Amaçlar Seçilmeli, Yani Amaç İşletmeye Ve Duruma Göre Özel Olmalıdır: Amaçlar alternatif durumlar arasında en uygun olanın seçilmesiyle belirginleşir. Amaçların Belirlenmesinde Fırsat Maliyetleri Göz Önüne Alınmalıdır: fırsat maliyeti, belirli bir amacın seçilmesi sebebiyle, kişi veya örgütün vazgeçtiği faydayı ifade eder.

Amaçların açık olarak belirlenmesi işletmelere aşağıdaki faydaları sağlayacaktır: Motivasyon sağlar, Planlamayı kolaylaştırır, Yetki devrini kolaylaştırır, Koordinasyona yardımcı olur, Kontrol sürecini kolaylaştırır.

Amaçların Fonksiyonları Amaçların Olumlu Fonksiyonları: İşletmeyi kendi çevresi içinde tanımlar, Çalışanların davranışlarına yön verir, Ortak hedefler oluşturur ve dolayısıyla yönetim birliği sağlar. Alınabilecek kararlara sınırlama getirir. Başarıların ölçülmesinde standartlar sağlar. Değişiklik düşüncesinin test edilmesi imkanını verir. Yönetim süreçlerine temel oluşturur.

Amaçların Olumsuz Fonksiyonları: Belirli bir amaç üzerinde yoğunlaşmak, diğer amaçların gözden kaçmasına veya ihmaline sebep olabilir. Bütün çalışanların ve örgütün davranışını veya başarılarını sadece bir kavramla değerlendirme yanlışlığına sevk eder.

2.2. İşletmenin Amaçları İşletmelerin amaçları, işletme mülkiyetini elinde bulunduran kişi ve kuruluşların ve faaliyetlerini yürüten kişilerin özelliklerine göre farklılık göstermektedir. Adıyaman Üniversitesi’nin temel amacı sosyal fayda oluşturmak iken Grand Otel’in amacı kâr elde etmektir.

2.2.1.1. İşletmelerin Genel Amaçları Kar Sağlamak, Topluma Hizmet Etmek, İşletmenin Yaşamını Sürekli Kılmak

2.2.2. İşletmenin Özel Amaçları İşletmenin büyümesini ve gelişmesini sağlamak, Tüketicilere nitelikli mal vermek, İstihdam olanağı sağlamak, Çalışanlara uygun ücret vermek, Bağımsız olmak ve prestij sağlamak, Tüketicilere hizmet etmek, Toplumsal kar sağlamak, Rekabet üstünlüğü sağlamak,

Rekabete neden olan 5 güç: Potansiyel rakipler, Tüketicilerin pazarlık gücü, Tedarikçilerin pazarlık gücü, İkame malların tehdidi, Rakipler arasındaki rekabet.

Çevrenin Korunmasını sağlamak, Sosyal sorumluluk.

…TEŞEKKÜRLER…