TOPLU İŞ HUKUKU SENDİKA İŞYERİ TEMSİLCİĞİ

İŞYERİ SENDİKA TEMSİLCİLİĞİ

İşyeri Sendika Temsilciliği ILO’nun İşçi Temsilcilerinin Korunması ve Onlara Sağlanacak Kolaylıklar Hakkında 135 Sayılı Sözleşme (1971) Türkiye bunu 1992 yılında kabul etmiştir. Sözleşmenin 1. maddesi «İşletmelerdeki işçi temsilcileri, kanunlara, toplu sözleşmelere veya yürürlükteki sözleşmelere dayalı diğer düzenlemelere uygun hareket etmeleri koşulu ile, işten çıkarma dahil kendilerine zarar verebilecek ve işçi temsilcisi sıfatını taşımalarından veya bu sıfatla faaliyetlerde bulunmalarından, sendika üyesi olmalarından veya sendika faaliyetlerine katılmalarından ileri gelecek her nevi işleme karşı etkili bir korumadan yararlanırlar».

Toplu iş sözleşmesi yapmak üzere yetkisi kesinleşen sendika; STİSK m. 27 Toplu iş sözleşmesi yapmak üzere yetkisi kesinleşen sendika; İşyerindeki işçi sayısı Sendika temsilcisi işyerinde işçi sayısı elliye kadar ise 1 elli bir ile yüz arasında ise En çok 2 yüz bir ile beş yüz arasında ise En çok 3 beş yüz bir ile bin arasında ise En çok 4 bin bir ile iki bin arasında ise En çok 6 iki binden fazla ise En çok 8

İşyeri sendika temsilcisini işyerinde çalışan üyeleri arasından atayarak 15 gün içinde kimliklerini işverene bildirir. •Bunlardan biri baş temsilci olarak görevlendirilebilir. •Temsilcilerin görevi, sendikanın yetkisi süresince devam eder. •«bu sayıları aşan atamaların yapılması halinde, sınırın dışında kalanlar için temsilcilik sıfatı geçerli olmaz» (Y9HD. 24.10.1985, E. 1885/7353, K. 1985/9823) m.27/f.2. : Sendika tüzüğünde işyeri sendika temsilcisinin seçimle belirlenmesine ilişkin hüküm bulunması hâlinde, seçilen üye temsilci olarak atanır.

Temsilcilerin görevleri STİSK’dan doğan görevleri (m. 27/3,4) İşyeri sendika temsilcileri ve baş temsilcisi; işyeri ile sınırlı olmak kaydı ile işçilerin dileklerini dinlemek ve şikâyetlerini çözümlemek, işçi ve işveren arasındaki iş birliğini, çalışma barışını ve uyumunu sağlamak, işçilerin hak ve çıkarlarını gözetmek ve iş kanunları ile toplu iş sözleşmelerinde öngörülen çalışma şartlarının uygulanmasına yardımcı olmakla görevlidir. İşyeri sendika temsilcileri, işyerindeki işlerini aksatmamak ve iş disiplinine aykırı olmamak şartı ile görevlerini yerine getirir. İşyerlerinde, sendika temsilcilerine görevlerini hızlı ve etkili biçimde yapmalarına imkân verecek kolaylıklar sağlanır.

İş Kanunu ve ilgili mevzuattan doğan görevleri Yıllık Ücretli İzin Yönetmeliği ( m.15 ) İzin Kurulu: İşçi sayısı yüzden fazla olan işyerlerinde işveren veya işveren vekilini temsilen bir, işçileri temsilen iki kişi olmak üzere toplam üç kişiden oluşan izin kurulu kurulur. Kurula işveren temsilcisi başkanlık eder. Kurulun başkanı dışında kalan işçi üyeleri ve yedekleri işyerinde varsa, işyeri sendika temsilcileri tarafından seçilir. İş sağlığı ve güvenliği Kurulu (Yönetmeliği) (1) Kurul aşağıda belirtilen kişilerden oluşur: m. 6/1-f: Çalışan temsilcisi, işyerinde birden çok çalışan temsilcisi olması halinde baştemsilci. TİS’dendoğan görevler TİS ile de görev yüklenebilir.

Temsilcilerin Görev Süresi Madde 27 Temsilcilerin görevi, sendikanın yetkisi süresince devam eder. Yeniden yetki alamayan sendikanın temsilcilerinin görev süresi: TİS yapma yetkisini alamayan sendika buna bağlı sendika temsilcisi atama yetkisini de kaybedecektir. Ancak seçilmiş olan temsilcilerini sendikanın taraf olma sıfatının süreceği TİS’nin bitimi tarihine kadar sürecektir. İşçi sayısındaki değişikliğin etkisi: Öğreti: işçi sayısındaki değişiklik temsilci sayısını etkilemez. Yargıtay: işçi sayısında azalma olduğu gerekçesiyle işveren temsilci sayısının azaltılmasını isteyemez.

İşyeri Sendika Temsilciliği Güvencesi Madde 24 Bu madde hükümleri işyerinde çalışmaya devam eden yöneticiler hakkında da uygulanır. (m. 24/son) İki güvenceye dayanır: 1. Sözleşmenin feshedilememesi 2. işyerini değiştirememesi veya işinde esaslı tarzda değişiklik yapamaması İşveren, işyeri sendika temsilcilerinin iş sözleşmelerini haklı bir neden olmadıkça ve nedenini yazılı olarak açık ve kesin şekilde belirtmedikçe feshedemez. Fesih bildiriminin tebliği tarihinden itibaren bir ay içinde, temsilci veya üyesi bulunduğu sendika dava açabilir.

Dava basit yargılama usulüne göre sonuçlandırılır Dava basit yargılama usulüne göre sonuçlandırılır. Mahkemece verilen kararın temyizi hâlinde Yargıtay kesin olarak karar verir. •Temsilcinin işe iadesine karar verilirse fesih geçersiz sayılarak temsilcilik süresini aşmamak kaydıyla fesih tarihi ile kararın kesinleşme tarihi arasındaki ücret ve diğer hakları ödenir. •Kararın kesinleşmesinden itibaren altı iş günü içinde temsilcinin işe başvurması şartıyla, altı iş günü içinde işe başlatılmaması hâlinde, iş ilişkisinin devam ettiği kabul edilerek ücreti ve diğer hakları temsilcilik süresince ödenmeye devam edilir. Bu hüküm yeniden temsilciliğe atanma hâlinde de uygulanır.

2. İşyerini değiştirememesi veya işinde esaslı tarzda değişiklik yapamaması •İşveren, yazılı rızası olmadıkça işyeri sendika temsilcisinin işyerini değiştiremez veya işinde esaslı tarzda değişiklik yapamaz. Aksi hâlde değişiklik geçersiz sayılır.