Prof. Dr. Güler Küçükturan DOĞUM ÖNCESİ GELİŞİM Prof. Dr. Güler Küçükturan
Döllenme ile başlayıp doğuma kadar devam eden süreçtir. Kendi içinde 3 döneme ayrılır.
Germinal Dönem: Döllenmiş yumurtanın bir yandan bölünerek, diğer yandan fallop tüplerinden ilerleyerek uterus, iç duvarına yapışana (implantasyon) kadar geçen aşağı yukarı 2 haftalık (14 gün) dönemdir. Embiryonik Dönem: Germinal dönemin bittiği 2. haftadan başlar ve 2.ayın bitimine kadar devam eder.Büyümenin ve organ gelişiminin en hızlı olduğu dönemdir. Fetal Dönem: Bu dönem 2. ayın bitiminden doğuma kadar devam eder ve oluşan organlar bu dönemde gelişimlerini tamamlarlar.
1.TRİMESTR (İLK ÜÇ AY) 2.Hafta:Fertilizasyon: Sperm ve yumurta hücreleri fallop tüpü içinde yeni bir insan oluşturmak için buluşurlar.
4.Hafta Uterusa yerleşmiş olan embriyo salgıladığı hormonlarla annenin adet kanamasını durdurur.
2.Ay Gebeliğin 45.gününde (6 hafta) embriyo dış görünüşü ile ortaya çıkmış, göbek kordonu ile plasentaya bağlanmış, amnion kesesi ve amnion suyu tam oluşmuştur. Embriyo 2,5 cm.lik boya ulaşmıştır.
3.Ay: Baş, vücut boyunun yarısı kadar büyüktür. Ağız, burun ve kulaklar belirir, gözler yanlarda oluşmuştur, El ve ayaklar daha belirgindir Tırnaklanma başlamıştır. Dış genital organlarda cinsiyet farklılıkları ortaya çıkmıştır. Anüs açılmıştır. Amniyon sıvısı içinde spontan hareketler yapabilir.
2.TRİMESTR (İKİNCİ ÜÇ AY) 4.Ay:Bu ay sonunda fetus 10-17 cm. uzunluğunda ve 100 gr. kadar ağırlıktadır. Deri saydam ve düz kırmızı renklidir. Kafa büyük, yüz küçüktür. Çene ve alında tüyler belirmiştir. Genital organlarda cinsiyet belirlenebilir. Tırnakları tamamen oluşmuştur. Kalbi annesininkinden iki kat fazla atmaktadır.
5.Ay Bebek yaklaşık 24cm boyunda ve 320 gram ağırlığındadır. Artık yeni doğmuş bir bebek gibi uyku ve uyanık dönemleri var. Kaslar ve sinir sistemi çalışmaktadır.
6.Ay Bebek yaklaşık 31cm ve 660 gramdır. Iç kulak kemikleri artık oluşur, böylece içten ve dıştan gelen sesleri ayıt edebilir. Beyaz kan hücrelerini oluşturmaya başlar, bu kan hücreleri kendinisini enfeksiyonlara karşı korur. Akciğerler gelişir fakat hala tam fonksiyonunu gerçekleştiremez
3.TRİMESTR (3. ÜÇ AY) Doğum hazırlıklarının başladığı ve doğumun gerçekleştiği dönemdir.
7. Ay Bebek yaklaşık 36cm ve 1100 gram ağırlığındadır. Akciğerleri gelişir ve artık dışarda yaşamaya hazır hale gelmektedir. Akciğerler ve beyin gelişimini sürdürür. Bebek artık gözlerini açıp kapatmakta, ağlama ve gülme mimikleri yapmaktadır. Artık dışarda yaşamaya hazır hale gelmektedir. Ses, tat, koku algıları tümüyle, ışık algısı ise kısmen gelişmiştir. Kemik iliği artık kan yapma işini yavaş yavaş karaciğerden devralmaya başlar. Bebeğin cildini kaplıyan lunago adı verilen tüyler yavaş yavaş dökülmeye başlar.
8. Ay Bebek yaklaşık 42cm ve 1800 gramdır. Artık rahim içinde yer daralmaya başlar ve bebek eskisi kadar hareket edemez. Cildaltı yağ depolamaya devam eder ve artık bebeğin rengi kırmızıdan pembeye dönüşür. Cildindeki verniks (kremsi madde) incelmeye başlar. Bebeğın bütün sistemleri tamama yakın olgunlaşmıştır, sindirim sistemi çalışmaktadır.
9. Ay Bebek yaklaşık 48cm ve 3000 gramdır. Günde 25-30 gr. Kadar ağırlık artışı olmaktadır. Beyni hızla gelişmesine devam eder. Bebek dış hayata hazırlık olarak sık sık solunum hareketleri yapar. Bebek doğum kanalına yerleşmiş ve devamlı tekme atabilir.
DOĞUM Doğum anı yaklaştıkça rahim ağzı yavaş yavaş açılmaya başlar. Bu açıklık yaklaşık 10 cm’e ulaştığında doğumun ilk evresi tamamlanmıştır. Bundan sonra ikinci evre ile bebek anne karnında geçirdiği yaklaşık 41 haftalık süreyi tamamlayarak dünyaya gelir.