CEREBELLUM Prof.Dr. Yalçın KIRICI

CEREBELLUM Esas fonksiyonu, hareketlerin koordinasyonudur. Böylece postürün devamını ve dengeyi sağlar. Özellikle agonist ve antagonist kasların koordinasyonu ile ilgilidir.

1/9 (yetişkin)---- 1/20 (infant) CEREBELLUM “Küçük beyin (beyincik)” olarak bilinen cerebellum, fossa cranii posterior’da, pons ve medulla oblongata (bulbus)’nın arkasında yer alır. Dördüncü ventrikül boşluğu ile pons ve bulbus’tan, dura mater’in uzantısı olan tentorium cerebelli ile oksipital loblardan ayrılır. Cerebrum’dan sonra beynin en büyük parçasıdır. Yaklaşık 150 gr ağırlığındadır. Cerebrum/Cerebellum oranı; 1/9 (yetişkin)---- 1/20 (infant)

CEREBELLUM Yukarısında cisterna quadrigemina (cisterna superior), Aşağısında cisterna cerebellomedullaris (cisterna magna) denilen genişlemiş subaraknoidal aralıklar bulunur.

CEREBELLUM PCS:4 Üç çift sapçıkla beyin sapına bağlanır. PCM:5 Pedunculus cerebellaris superior (PCS) ile mesencephalon’a, Pedunculus cerebellaris medius (PCM) ile pons’a, Pedunculus cerebellaris inferior (PCI) ile medulla oblongata (bulbus)’ya birleşir. Pedunculus’lar, cerebelluma giren ve çıkan yollardır. PCM:5 PCI:7

CEREBELLUM Pedunculus cerebellaris superior (brachium conjunctivum) Başlıca serebellar çekirdeklerdeki nöronların uzantıları tarafından oluşturulur ve büyük bölümünü nucleus dentatus’tan çıkan (dentatotalamik) lifler yapar. Bu pedunculus’tan geçen en önemli afferent yol, tractus spinocerebellaris anterior’dur.

CEREBELLUM Pedunculus cerebellaris medius (brachium pontis) Korteksten nuclei pontis’e gelen ve sonrasında cerebellum’a geçen kortikopontoserebellar yol oluşturur. Bu yola ait lifler, vermis bölümlerinde sonlanır (lingula, flokkulonoduler lob ve ön lobun küçük bir bölümü hariç).

CEREBELLUM Pedunculus cerebellaris inferior (corpus restiforme) Afferentler tr. spinocerebellaris posterior, tr. cuneocerebellaris, tr. olivocerebellaris, tr. reticulocerebellaris, tr. vestibulo-cerebellaris, striae medullares, fibrae trigeminocerebellares. Efferentler fibrae cerebello-olivares, fibrae cerebellovestibulares, fibrae cerebelloreticulares. Pedunkulus’un en büyük bölümünü tractus olivocerebellaris yapar. CEREBELLUM Vestibüler çekirdeklerden çıkan lifler (tractus vestibulocerebellaris), pedunculus cerebellaris inferior’dan geçer. Nodulus’a gelen afferentlerin ana kaynağıdır.

Velum medullare superius Velum medullare superius (VMS) İnce bir beyaz cevher laminasıdır. Pedunculus cerebellaris superior’lar arasında uzanır. 4. ventrikül çatısının üst bölümünü oluşturur. Ventral (ön) yüzü ependim ile örtülüdür. Lingula ile devamlıdır. CEREBELLUM VMS VMI Velum medullare superius

CEREBELLUM Velum medullare inferius (VMI) Ay şeklinde, bir çift sinir lifleri tabakasıdır. Nodulus ve tonsilla cerebelli ile komşudur. VMS VMI

CEREBELLUM Cerebellum, sağ ve sol iki tane hemispherium cerebelli ile bunları orta hatta birleştiren vermis cerebelli’den oluşur. Hemisferlerin alt yüzü; temporal kemiğin petroz parçasının arka yüzü, sinus sigmoideus, temporal kemiğin mastoid parçası ve oksipital kemiğin skuamoz parçası ile komşudur. Inc. cerebelli anterior Hemisferler arasında önde ve arkada iki çentik bulunur. Ön çentik geniş, arkada olanı derindir. Arka çentiğe falx cerebelli girer. Inc. cerebelli posterior

CEREBELLUM Vermis cerebelli, hemispherium cerebelli’leri birleştirir. Vermis bölümleri, önden-arkaya doğru; -lingula (L), -lobulus centralis (LC), -culmen (C) , -declive (D), -folium (F), -tuber (T), -pyramis (P), -uvula (U) ve -nodulus (N) denilen parçalardan oluşur. Nodulus, dördüncü ventrikülün çatısındadır. Üst bölümüne (üst vermis) ait olanlar; L,LC,C,D,F Alt bölümüne (alt vermis) ait olanlar; T,P,U,N D C F T LC P L N U Tonsilla cerebelli

CEREBELLUM Lingula hariç, vermis cerebelli bölümlerinin hemispherium cerebelli’lerde karşılıkları vardır. Lobulus centralis ------ Ala lobuli centralis Culmen ------------------ Lobulus quadrangularis ……………………………………………………..Fissura prima Declive ------------------ Lobulus simplex Folium vermis --------- Lobulus semilunaris superior ……………………………………………………….Fissura horizontalis Tuber -------------------- Lobulus semilunaris inferior Pyramis ----------------- Lobulus biventer Uvula -------------------- Tonsilla cerebelli ……………………………………………….Fissura posterolateralis Nodulus ----------------- Flocculus

CEREBELLUM Hemisferlerin yüzeyleri birçok yarık (fissurae cerebelli) içerir ve bu nedenle laminalı (folia cerebelli) bir görüntüsü vardır. Bazı yarıklar derindir. Hemisfer ve vermis cerebelli bölümleri arasından geçer.

CEREBELLUM Nodulus (N); vermis cerebelli’nin en öndeki parçasıdır. 4. ventriküle bakar. Her iki yanda flocculus’a irtibatlanır. Velum medullare inferius’la devamlıdır. Flocculus (F); 8’inci sinirin beyin sapına girdiği yerin hemen altındadır. For. jugulare yakınında, 9 ve 10’uncu kranyal sinirlerin kökleri ile çaprazlanır. PF Pedunculus flocculi (PF); Flocculus ile nodulus’u birleştiren sapçıktır. N

CEREBELLUM Hemisferlerden geçen kesitlerde, beyaz cevher ağaç dalları gibi bir düzenlenme gösterir ve bu görünümünden dolayı arbor vitae (yaşam ağacı) denir.

CEREBELLUM LOBI CEREBELLI Cerebellum, embriyolojik, anatomik ve fonksiyonel olarak corpus cerebelli ve lobus flocculonodularis olarak iki bölüme ayrılabilir. Corpus cerebelli, lobus cerebelli anterior ve lobus cerebelli posterior (medius) denilen iki loba sahiptir. Lobus flocculonodularis; nodulus, flocculus ve pedunculus flocculi’den oluşur. Lobus flocculonodularis, corpus cerebelli’den fissura posterolateralis ile ayrılır.

CEREBELLUM LOBI CEREBELLI Corpus cerebelli, fissura prima ile lobus cerebelli anterior ve lobus cerebelli posterior (medius)’a ayrılır. Lobus cerebelli anterior; lingula, lobulus centralis (ala lobuli centralis) ve culmen (lobulus quadrangularis)’i içerir. Lobus cerebelli posterior (medius); declive, folium vermis, tuber vermis, pyramis, uvula ve bunların hemisferlerdeki karşılıklarını içerir.

CEREBELLUM Cerebellum, fonksiyonel (ve filogenetik) olarak üç bölgeye ayrılır. VESTIBULOCEREBELLUM (ARCHICEREBELLUM) Lobus flocculonodularis’e karşılık gelir. Vestibüler çekirdeklerle bağlantılıdır. Denge ve postürün devamı (vestibüler sistem) ile ilgilidir. Nucleus fastigii, bu parça ile ilgili serebellar çekirdektir.

CEREBELLUM SPINOCEREBELLUM (PALEOCEREBELLUM) Lobus cerebelli anterior’a ve lobus cerebelli posterior’un küçük bir parçasına karşılık gelir. Medulla spinalis’le bağlantılıdır. Spinoserebellar yolların geldiği bölgedir. Gövde ve ekstremite hareketleri ile kas tonusunun kontrolünde rolü vardır. Nucleus globossus ve nucleus emboliformis, bu parça ile ilgili serebellar çekirdektir.

CEREBELLUM PONTOCEREBELLUM (CEREBROCEREBELLUM, NEOCEREBELLUM) Lobus cerebelli posterior’a karşılık gelir. Cortex cerebri ile bağlantılıdır. Kortikopontoserebellar liflerin geldiği yerdir. Ekstremite hareketlerinin düzenlenmesinde (kas koordinasyonu) rolü vardır. Tonsilla cerebelli, bu bölgedeki en belirgin yapıdır. Nucleus dentatus, bu parça ile ilgili serebellar çekirdektir.

CEREBELLUM NUCLEI CEREBELLI Cerebellum’un beyaz cevherinde bilateral olarak gömülü dört çekirdek. Dıştan-içe doğru; DEGF olarak dizilirler. Nucleus globossus Nucleus dentatus; en lateraldeki ve en büyük olanıdır. Hilum’u vardır. Nucleus emboliformis Nucleus fastigii; dördüncü ventrikülün çatısındadır. En içteki serebellar çekirdektir. Vestibüler çekirdeklerle bağlantılıdır. Vestibüler sistemle ilgili esas serebellar çekirdektir. (hatırlamak için; DEFG). CEREBELLUM

CEREBELLUM’UN ARTERLERİ A. superior cerebelli A. inferior posterior cerebelli A. inferior anterior cerebelli

CEREBELLUM’UN VENLERİ Cerebellum’un venleri; vv. superiores cerebelli, vv. inferiores cerebelli, v. superior vermis ve v. inferior vermis’tir. Venler; v. magna cerebri, sinus petrosus superior, sinus transversus ve sinus sigmoideus’a açılır. V. magna cerebri (Galen veni)