İKLİM DEĞİŞİKLİĞİNİN SU KAYNAKLARINA ETKİSİ PROJESİ IV. Yönlendirme Kurulu Toplantısı İKLİM DEĞİŞİKLİĞİNİN SU KAYNAKLARINA ETKİSİ PROJESİ IV. Yönlendirme Kurulu Toplantısı 11 MART 2015 T.C. ORMAN VE SU İŞLERİ BAKANLIĞI SU YÖNETİMİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ TAŞKIN VE KURAKLIK YÖNETİMİ DAİRESİ BAŞKANLIĞI

İKLİM DEĞİŞİKLİĞİNİN SU KAYNAKLARINA ETKİSİ PROJESİ Projenin Amacı: iklim değişikliği senaryolarının yüzey ve yer altı sularına havza bazında etkisinin tespiti ve uyum faaliyetlerinin belirlenmesidir. Projenin Süresi: 930 takvim günüdür. Başlangıç Tarihi: 18/12/2013 Bitiş Tarihi: 05/07/2016

İKLİM DEĞİŞİKLİĞİNİN SU KAYNAKLARINA ETKİSİ PROJESİ Sunumun Amacı: Bir önceki Yönlendirme Kurulu’ndan ( ) sonra gerçekleştirilen çalışmaların değerlendirilmesi ve önümüzdeki dönemde yapılacak çalışmaların paylaşılması. II. Ara Rapor döneminde elde edilen sonuçların değerlendirilmesi

PROJE KAPSAMINDA TESLİM EDİLECEK RAPORLAR VE SÜRELERİ

ARA RAPORLAR KAPSAMINDA ÇALIŞILACAK HAVZALAR

BUGÜNE KADAR YAPILAN ÇALIŞMALAR HadGEM2-ES ve MPI-ESM-MR küresel iklim modellerinin tüm Türkiye için 10x10 km çözünürlükte çalıştırılarak sonuçlarının görselleştirilmesi ve yorumlanması. Hidrolojik ve hidrolik modellerin 14 havza için kurulması ve iklim modeli sonuçları ile çalıştırılması.

İKLİM MODELLERİNİN ÇALIŞILMAYA BAŞLANACAĞI ARA RAPOR DÖNEMLERİ

III. YÖNLENDİRME KURULU SONRASINDAKİ GELİŞMELER İlk 14 havza için hidrolojik modelin parametrizasyon çalışmaları daha hassas olarak ele alınmıştır. Hidrolojik modelin MPI-ESM modeli çıktılarıyla ilk 14 havza için çalıştırılması tamamlanmıştır. Parametrizasyon çalışmaları sonrasında hidrolojik model HadGEM2-ES modeli çıktılarıyla ilk 14 havza için tekrar çalıştırılmıştır. İlk 14 havza için hidrolik modelin kurulumu tamamlanmıştır. Hidrolojik modelin çıktılarıyla hidrolik modelin ilk 14 havza için çalıştırılması tamamlanmıştır.

III. YÖNLENDİRME KURULU SONRASINDAKİ GELİŞMELER Model sonuçlarının görselleştirilmesi ve sonuçların yorumlanması çalışmaları tamamlanmıştır. II. Ara Rapor hazırlanarak 10 Şubat 2015 tarihinde İdare’ye sunulmuştur. İklim Su Veri Tabanının kavramsal tasarımı ve varlık-bağıntı modeli oluşturulmuştur. İVT Oracle uygulaması tasarımlanan kavramsal modele uygun olarak tamamlanmıştır. İVT mekansal veri altyapısı mevcut veriler dikkate alınarak hazırlanmıştır.

II. ARA RAPORUN CİLTLERİ CiltBölümCiltBölüm IGirişXKüçük Menderes Havzası IITürkiye’nin Su KaynaklarıXIBüyük Menderes Havzası IIIÇalışma MetodolojisiXIIBatı Akdeniz Havzası IVİklim Değişikliği ProjeksiyonlarıXIIIAntalya Havzası VMeriç-Ergene HavzasıXIVBurdur Havzası VIMarmara HavzasıXVAkarçay Havzası VIISusurluk HavzasıXVISakarya Havzası VIIIKuzey Ege HavzasıXVIIBatı Karadeniz Havzası IXGediz HavzasıXVIIIDoğu Akdeniz Havzası

SONUÇLAR ve DEĞERLENDİRME

İKLİM DEĞİŞİKLİĞİ PROJEKSİYONLARI Sıcaklık – Her iki model ve her iki senaryoya göre de projeksiyon dönemi boyunca artış devam ediyor. – Genel olarak RCP8.5 senaryosu ve HadGEM2-ES modeli daha sıcak sonuçlar üretiyor. – Sıcaklıktaki anomalilerin ortalaması yüzyıl sonunda HadGEM2-ES modeli RCP4.5 senaryosu için 3,5°C’ye, RCP8.5 senaryosu için ise yaklaşık 6°C’ye ulaşmakta MPI-ESM-MR modeli RCP4.5 senaryosu için yaklaşık 2°C’ye, RCP8.5 senaryosu için ise yaklaşık 4,5°C’ye ulaşmakta

İKLİM DEĞİŞİKLİĞİ PROJEKSİYONLARI HadGEM2-ES RCP8.5 Sıcaklık Farkları Referans Dönemi Sıcaklık Değerleri MPI-ESM-MR RCP8.5 Sıcaklık Farkları Sıcaklık – Artışlar Türkiye’nin doğu ve güneydoğusunda, diğer bölgelere kıyasla daha fazla – Artışlar yaz aylarında daha fazla – RCP4.5 ve RCP8.5 senaryoları sonuçları mevsimsellik ve bölgesellik düzeyinde benzer – HadGEM2-ES ve MPI-ESM-MR model sonuçları mevsimsellik ve bölgesellik düzeyinde benzer – Minimum ve maksimum sıcaklık değerlerindeki değişimler de ortalama sıcaklık değerleri ile paralel

İKLİM DEĞİŞİKLİĞİ PROJEKSİYONLARI Yağış – Her iki senaryoya göre de Türkiye genelinde yılları arasında toplam yağış miktarlarında azalma bekleniyor – 2050’den itibaren daha belirgin ve mm’ye varıyor (Türkiye ortalaması 60 mm) – Ege ve Akdeniz kıyılarında, Güneydoğu ve Doğu bölgelerinde kuraklık bekleniyor – Karadeniz Bölge’sinde toplam yağış miktarında 100 mm’ye varan artışlar öngörülmekte

İKLİM DEĞİŞİKLİĞİ PROJEKSİYONLARI HadGEM2-ES RCP4.5 Yağış Farkları Referans Dönemi Yağış Değerleri MPI-ESM-MR RCP4.5 Yağış Farkları Yağış – Şiddetli yağışın olduğu bölgeler kıyı şeridinden özellikle Karadeniz ve Akdeniz kıyılarından kara içlerine doğru genişlemektedir – Kuraklığın öncelikle Türkiye’nin güneyini etkisi altına alması ve yüzyılın sonuna doğru tüm Türkiye’ye yayılması bekleniyor – Kış yağışlarındaki azalmalar daha fazla – MPI-ESM-MR modeli sonuçlarına göre bölgesellik daha blirgin

EKSTREM HAVA OLAYLARINA AİT İKLİM İNDİSLERİ İndis –IDİndis AdıTanımlamaBirim FD0Don olan günlerMinimum sıcaklığın 0°C den küçük olduğu günlerGün SU25Yaz günleriMaksimum sıcaklığın 25°C ’ den büyük olduğu günlerGün TN10pSerin Soğuk gecelerTminimum < normalinin %10 olduğu günlerGün TX10pSerin Soğuk günlerTmaksimum < normalinin %10 olduğu günlerGün TN90pSıcak gecelerTminimum > normalinin %90 olduğu günlerGün TX90pSıcak günlerTmaksimum > normalinin %90 olduğu günlerGün TX35Yaz günleriMaksimum sıcaklığın 35°C ’ den büyük olduğu gün sayısıGün WSDISıcak hava dalgasıTmaksimum > normalinin %90 olduğu en az 6 ardışık gün sayısıGün CSDISoğuk hava dalgasıTminimum < normalinin %10 olduğu en az 6 ardışık gün sayısıGün DTRGünlük sıcaklık genişliğiGünlük maksimum ve minimum sıcaklıkların farkı °C°C Rx5gün5 günlük maksimum yağış5 günlük ardışık maksimum yağış miktarımm RX1gün1 günlükRX5ksimum yağışGünlük maksimum yağış miktarımm R10Şiddetli yağışlı gün sayısıYağışın 10mm yüksek olduğu günlerGün R20Çok Şiddetli yağışlı gün sayısıYağışın 20mm den yüksek olduğu günlerGün R25Çok Şiddetli yağışlı gün sayısıYağışın 25mm den yüksek olduğu günlerGün CDDArdışık kurak gün sayısıYağışın 1mm den az olduğu ardışık gün sayısıGün CWDArdışık ıslak gün sayısıYağışın 1mm den büyük olduğu ardışık gün sayısıGün

YAZ GÜNLERİ

YAZ GÜNLERİ TX35 (HadGEM2-ES, RCP 4.5)

YAZ GÜNLERİ TX35 (MPI-ESM-MR, RCP 4.5)

ARDIŞIK KURAK VE ISLAK GÜN SAYILARI

ARDIŞIK KURAK GÜN SAYILARI (HadGEM2-ES, RCP 4.5)

ARDIŞIK KURAK GÜN SAYILARI (MPI-ESM-MR, RCP 4.5)

ŞİDDETLİ YAĞIŞLI GÜN SAYILARI

ÇOK ŞİDDETLİ YAĞIŞLI GÜN SAYILARI (R20) (HadGEM2-ES, RCP 4.5)

ÇOK ŞİDDETLİ YAĞIŞLI GÜN SAYILARI (R20) (MPI-ESM-MR, RCP 4.5)

İKLİM DEĞİŞİKLİĞİ PROJEKSİYONLARI – Türkiye üzerinde toplam kar örtüsü miktarında azalmalar öngörülmektedir – Ayrıca artan sıcaklıklara bağlı olarak bahar aylarında mevcut kar daha erken erime fazına geçerek bahar aylarının sonlarında ve yazın bölgede su stresini arttıracaktır – Günlük maksimum sıcaklıkların 25°C‘yi aştığı günlerin sayısında artış gözlenmektedir – Donlu gün sayılarında ise belirgin azalma göze çarpmaktadır – Yüzyıl sonuna doğru sıcak hava dalgalarındaki hızlı artışın, Türkiye’nin orman yangınları riskini dramatik olarak arttırması beklenmektedir – Türkiye’nin Doğu Anadolu ve Güney Doğu Anadolu bölgelerinde sıcak hava dalgası beklenen gün sayıları 200’lere ulaşacaktır

HAVZA CİLTLERİ (V – XVIII) Havzanın genel özellikleri İklim değişikliği projeksiyon çalışmaları Hidrolojik projeksiyon çalışmaları Hidrojeolojik projeksiyon çalışmaları Hidrolik projeksiyon çalışmaları

V. – X. CİLTLERİN (HAVZA CİLTLERİ) İÇERİĞİ Havzanın genel özellikleri – Yüzeysel ve Yeraltı Su Kaynaklarının Mevcut Kullanımı – Atıksu Kaynak ve Miktarları – Sulama Suyu Kaynak ve Miktarları – Havzadaki Su Hareketleri

BÜYÜK MENDERES HAVZASI

YAĞIŞ Büyük Menderes Havzası Yılları MPI-ESM-MR, RCP8.5 Yağış Model Sonuçları

BÜYÜK MENDERES HAVZASI YILLARI YAĞIŞ ANOMALİLERİ

TEMEL HİDROLOJİK DEĞİŞKENLERİN EĞİLİM ANALİZİ Toplam Akış (Brüt Yerüstü Suları Potansiyeli veya Mavi Su Akışı) Yeraltı Suyu Beslemesi Evapotranspirasyon Zemin Nemi

TOPLAM AKIŞ HadGEM2-ES MPI-ESM-MR

NET YERALTI SUYU BESLEMESİ HadGEM2-ES MPI-ESM-MR

EVAPOTRANSPİRASYON HadGEM2-ES MPI-ESM-MR

ZEMİN NEMİ HadGEM2-ES MPI-ESM-MR

BRÜT SU POTANSİYELİ

SU FAZLASI/AÇIĞININ DEĞİŞİMİ (HadGEM2-ES)

SU FAZLASI/AÇIĞININ DEĞİŞİMİ (MPI-ESM-MR)

SEÇİLEN KONTROL NOKTALARININ KONUMLARI AGİ İstasyon NoVeri Varlığı (%)

NO’LU AGİ İÇİN MODEL SONUÇLARI (HadGEM2-ES, RCP 8.5)

HAVZA MANSABI İÇİN ORTALAMA DEBİ DEĞERLERİ

DEĞERLENDİRME Her iki model sonucuna göre de sıcaklıklarda artışlar beklenmektedir. Sıcaklık artışları RCP 8.5 senaryosuna göre çok daha belirgin olacaktır. Her iki model ve her iki senaryoya göre de toplam yağış değerlerinde 2050’lerden itibaren belirgin azalmalar beklenmektedir. Havza iç kısımlarının mansaba göre daha az yağış alacağı tahmin edilmektedir.

DEĞERLENDİRME Özellikle 2050’lerden sonra, yüzeysel akış, yeraltı suyu beslemesi, evapotarnspirasyon ve zemin nemi gibi hidrolojik parametrelerin referans dönemine kıyasla daha düşük olacağı tahmin edilmektedir. Havzadaki toplam su ihtiyacında %40’lara varan artışlar öngörülmektedir. HadGEM2-ES modeline göre özellikle 2050’lerden sonra, MPI-ESM-MR modeline göre ise projeksiyon döneminin tamamında havzada su sıkıntısı yaşanabilecektir.

ÖNÜMÜZDEKİ DÖNEMDE GERÇEKLEŞTİRİLMESİ PLANLANAN ÇALIŞMALAR

İKLİM MODELLERİNİN ÇALIŞILMAYA BAŞLANACAĞI ARA RAPOR DÖNEMLERİ

İKLİM DEĞİŞİKLİĞİNİN SU KAYNAKLARINA ETKİSİ PROJESİ İKLİM DEĞİŞİKLİĞİNİN SU KAYNAKLARINA ETKİSİ PROJESİ Teşekkürler Mart 2014 ANKARA T.C. ORMAN VE SU İŞLERİ BAKANLIĞI SU YÖNETİMİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ TAŞKIN VE KURAKLIK YÖNETİMİ DAİRESİ BAŞKANLIĞI