VERGİ DENETİM KURULU BAĞIMSIZ DENETİM İLE VERGİ DENETİMİ ARASINDAKİ GEÇİŞLER Mehmet Ali KAYA İSTANBUL ÖRTÜLÜ SERMAYE, TRANSFER FİYATLARDIRMASI VE YURTDIŞI KAZANÇLAR GRUP BAŞKANI 17/Mart/2016

Denetim: İktisadi faaliyet ve olaylarla ilgili iddiaların önceden saptanmış ölçütlere uygunluk derecesini araştırmak ve sonuçları ilgi duyanlara bildirmek amacıyla tarafsızca kanıt toplayan ve bu kanıtları değerleyen sistematik bir süreçtir. Özellikleri: - Faaliyeti belli evreler halinde gerçekleştirilen sistematik bir süreçtir. - İktisadi faaliyet ve olaylarla ilgili iddiaları araştırır. - Önceden belirlenmiş kriterlere uygunluğu test eder. - Uygunluk derecesini tespit eder. - Tarafsızca kanıt toplar ve kanıtları değerler. - Sonuçları ilgi duyanlara (bilgi kullanıcılarına) bildirir.

Denetimin Konusuna ve Amacına Göre Denetim Türleri - Muhasebe Denetimi (Finansal Denetim - Mali Tabloların Denetimi) - Uygunluk Denetimi (Usul Denetimi) - Faaliyet Denetimi (Performans Denetimi) Amacına Göre Denetim Türü Bağımlı Bulunan ÖlçütDenetim KonusuDenetçinin Statüsü Muhasebe Denetimi Genel Kabul Görmüş Muhasebe İlkeleri Finansal TablolarBağımsız Denetçi, Kamu Denetçisi Uygunluk Denetimi İlgili Kanun, Yönetmelik, Tebliğ, İşletme Politikaları İşletmenin Finansal İşlemleri ve Faaliyetleri İç Denetçi, Bağımsız Denetçi, Kamu Denetçisi Faaliyet Denetimi Yönetim Tarafından Hazırlanmış Bütçeler ve/veya Diğer Başarı Ölçütleri İşletmenin Finansal veya Finansal Olmayan İşlemleri ve Faaliyetleri İç Denetçi, Bağımsız Denetçi

Finansal tablo ve diğer finansal bilgilerin, finansal raporlama standartlarına uygunluğu ve doğruluğu hususunda, makul güvence sağlayacak yeterli ve uygun bağımsız denetim kanıtlarının elde edilmesi amacıyla, denetim standartlarında öngörülen gerekli bağımsız denetim tekniklerinin uygulanarak defter, kayıt ve belgeler üzerinden denetlenmesi ve değerlendirilerek rapora bağlanmasını ifade etmektedir. ( 660 sy. KHK )

Finansal tabloların, finansal raporlama standartları doğrultusunda bir işletmenin finansal durumunu ve faaliyet sonuçlarını tüm önemli yönleriyle gerçeğe uygun ve doğru bir biçimde gösterip göstermediği konusunda bağımsız denetçinin görüş bildirmesini sağlamaktır.

sayılı Türk Ticaret Kanunu Sayılı Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlik ve Yeminli Mali Müşavirlik Kanunu -660 Sayılı Kamu Gözetimi, Muhasebe ve Denetim Standartları Kurumunun Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararname -Bağımsız Denetime Tabi Olacak Şirketlerin Belirlenmesine Dair Bakanlar Kurulu Kararı -Bağımsız Denetim Yönetmeliği -Kamu Gözetimi, Muhasebe ve Denetim Standartları Kurumunun Teşkilat ve Görevleri Hakkında Yönetmelik

6102 sayılı Yeni TTK’nın 397/4. maddesi bağımsız denetime tabi olacak şirketleri belirleme konusunda Bakanlar Kuruluna yetki vermiştir. Bu yetkiye istinaden çıkarılan 2012/4213 sayılı BKK ile 1 Ocak 2013 tarihinden itibaren Yeni TTK ve 660 sayılı KHK çerçevesinde bağımsız denetime tabi olacak şirketlere ilişkin usul ve esaslar belirlenmiştir. (Güncel liste, 2014/7149 sayılı BKK ile belirlenmiştir.) Söz konusu Karar’a baktığımızda, Kararın 3’üncü maddesinde belli kriterler dikkate alınarak bağımsız denetim yapılacak şirketlerin üç farklı gruba ayrıldığı görülmektedir. 1- Genel Kriterler ile Bağımsız Denetime Tabi Olacak Şirketler, 2- Herhangi Bir Kritere Bağlı Olmaksızın Bağımsız Denetime Tabi Olacak Şirketler, 3- Özel Kriterler ile Bağımsız Denetime Tabi Olacak Şirketler,

1.Genel İlke ve Sorumluluklar (8 Adet) 2.Risk Değerlendirmesi ve Değerlendirilmiş Risklere Verilecek Karşılıklar (6 Adet) 3.Bağımsız Denetim Kanıtları (11 Adet) 4.Başkalarının Çalışmalarının Kullanılması (3 Adet) 5.Bağımsız Denetimin Sonuçları ve Raporlama (5 Adet) 6.Özel Alanlar (3 Adet)

- Vergi İncelemesi (VUK 134) -Tam Tasdik Denetimi (3568 Sayılı Kanun)

Yıllık gelir veya kurumlar vergisi beyannamesi (tasfiye, birleşme ve devir ve beyannameleri dahil) vermek durumunda bulunan mükellefler, söz konusu beyannameleri ile bunlara ekli mali tablolarını ve bildirimlerini diledikleri takdirde yeminli mali müşavirlere tasdik ettirebilirler. Bu şekilde Yeminli Mali Müşavir olarak yetkilendirilen meslek mensuplarının kamu adına yaptığı vergi denetimi, tam tasdik denetimi olarak tanımlanır. Kısaca, tam tasdik denetimi, işletmelerin yıllık gelir veya kurumlar vergisi matrahlarının doğru saptanabilmesi için yapılan bir denetim türü olarak tanımlanabilir.

Yeminli malî müşavirler gerçek ve tüzelkişilerin veya bunların teşebbüs ve işletmelerinin malî tablolarının ve beyannamelerinin mevzuat hükümleri, muhasebe prensipleri ile muhasebe standartlarına uygunluğunu ve hesapların denetim standartlarına göre incelediğini tasdik ederler. Tam tasdik işlemi yaptırmak, zorunlu olmayıp, mükelleflerin tercihine bırakılmıştır.

Yeminli mali müşavirlerin yapacağı beyanname tasdikinin amacı, VUK’un 134’üncü maddesine paralel olarak, ödenmesi gereken gelir ya da kurumlar vergisinin doğruluğunu araştırmak, tespit etmek ve sağlamaktır. Bu nedenle, yeminli mali müşavirler, gerçek durumu tespit etmek için her türlü belgeden yararlanmak ve her türlü inceleme tekniğini kullanmak zorundadırlar.

Yeminli mali müşavirler, sözleşme imzaladıkları mükelleflerin vergiye müteallik bütün işlemlerini sürekli olarak denetleyeceklerdir. Yeminli mali müşavirlerce tasdik edilecek yıllık gelir ya da kurumlar vergisi beyannamesi ile ilgili defter ve belgeler üzerinde yapılacak denetim, cari denetim şeklinde olacaktır. Yıl içinde yapılacak bu denetimlerde mükellef tarafından yapılan hataların anında düzeltilmesi esastır. Vergi mevzuatına aykırı hususların mükellef tarafından düzeltilmemesi halinde, bu aykırılıklar ve karşıt inceleme sırasında nezdinde karşıt inceleme yapılan mükellefle ilgili olarak tespit edilen vergi mevzuatına aykırı hususlar, yeminli mali müşavirler tarafından tasdik raporlarında belirtilecektir.

KONU BAKIMINDAN Bağımsız Denetim Bağımsız denetçinin asıl faaliyet konusu finansal tablo (muhasebe) denetimidir. Mali tablolarının, finansal raporlama standartlarına uygunluğunu ve doğruluğunuu belirlemek amacıyla yapılan denetimdir. Vergi İncelemesi Vergi denetim elemanlarının yaptıkları denetim, uygunluk denetimine karşılık gelmektedir. Vergi mevzuatına uygunluk açısından yapılan denetimdir. Tam Tasdik Denetimi Kurumlar vergisi ve gelir vergisi mükelleflerinin beyannameleri ile bunlara ekli mali tablo ve bildirimlerinin denetlenmesine yöneliktir. Vergi mevzuatına uygunluk açısından yapılan denetimidir. VUK’un 134’üncü maddesine paralel olarak, meslek mensupları (YMM) tarafından kamu adına yapılan denetimdir.

DENETİMİ YAPANLAR BAKIMINDAN Bağımsız Denetim Bağımsız Denetçi: Bağımsız denetim yapmak üzere, 1/6/1989 tarihli ve 3568 sayılı Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlik ve Yeminli Mali Müşavirlik Kanununa göre yeminli mali müşavirlik ya da serbest muhasebeci mali müşavirlik ruhsatını almış meslek mensupları arasından KGK tarafından yetkilendirilen kişiler Vergi İncelemesi - Vergi Müfettişleri ve Vergi Müfettiş Yardımcıları, - İlin en büyük mal memuru veya vergi dairesi müdürleri - Ayrıca Gelir İdaresi Başkanlığının merkez ve taşra teşkilatında müdür kadrolarında görev yapanlar Tam Tasdik Denetimi 3568 sayılı Kanun’a göre Yeminli Mali Müşavirlik yetkisine haiz meslek mensupları

DENETİMİN DAYANAĞI BAKIMINDAN Bağımsız Denetim - KGK Tarafından Yayınlanan Denetim Standartları - Finansal Raporlama Muhasebe Standartları sayılı TTK sayılı KHK Vergi İncelemesi -Vergi Mevzuatı (Kanun, Tebliğ, Sirküler vb.) Tam Tasdik Denetimi sayılı Kanun ve bu Kanun’a dayalı olarak yayımlanan ikincil Mevzuat -Vergi Mevzuatı (Kanun, Tebliğ, Sirküler vb.)

ZORUNLULUK BAKIMINDAN Bağımsız Denetim - BKK kararı ile belirlenenler için zorunlu - İhtiyarilik vardır; İşletme kendisi talep edebilir. Vergi İncelemesi - Kamu otoritesi tarafından her zaman yapılabilir. - İhtiyarilik içermez. Tam Tasdik Denetimi -İhtiyarilik vardır; İşletme kendisi talep edebilir.

STANDARTLAR AÇISINDAN Bağımsız Denetim - Uluslararası Muhasebe Standartlarına uyumlu olarak KGK tarafından yayınlanan Denetim Standartları Tam Tasdik Denetimi - Serbest Muhasebeci, Serbest Muhasebeci Mali Müşavir ve Yeminli Mali Müşavirlerin Çalışma Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik’te düzenlenen Usul ve Esaslar

Teşekkürler… Mehmet Ali KAYA Grup Başkanı