UCK 474 UÇAK MOTOR TASARIMI Yrd.Doç.Dr. Onur Tunçer İstanbul Teknik Üniversitesi KISITLARIN İNCELENMESİ
İtki Yüklemesi Kanat Yüklemesi
(Sivil Uçaklar)
İtki Yüklemesi Kanat Yüklemesi (Savaş Uçakları)
Hız vektörü V yönünde Hız vektörüne dik yönde İlk denklemi hız ile çarparak, İrtifa değişim hızı, P s : Özgül artık güç “specific excess power” Enerji yüksekliği
Eş Enerji Yüksekliği Eğrileri
Kaldırma ve sürükleme kuvveti arasındaki ilişkiden, İtki Ağırlık
I. Sabit İrtifada & Sabit Hızda Seyir (P s =0) Bu koşul minimum itkiye, minimum sürüklenme kuvvetine ve maksimum menzile karşılık gelir. Eğer q çok büyük ise,
II. Sabit Hızda Tırmanma (P s =dh/dt) Son terim sabittir!!!
III. Sabit İrtifada & Sabit Hızda Dönüş (P s =0)
IV. Yatay İvmelenme [P s =(V/g)(dV/dt)] Yeniden düzenlersek, Gerçek değeri bulmak için yukarıdaki denklemin ilk hızdan son hıza kadar integrali alınmalıdır. Fakat, aşağıdaki yaklaştırmayı kullanmak daha pratik olacaktır. Bu durumda kısıt eğrisi yukarıdaki yeşil denklemden hesaplanır. i.Kinetik enerjideki eşit aralıklara ayırıp, her aralık için P s =0’a karşılık gelen maksimum itki yüklemesini hesaplayın. ii.Minimumdan daha yüksek bir itki yüklemesi seçip ivmelenme süresini hesaplayın. Elde edilen süre ile aynı olana dek iterasyona devam edin.
Kalkış Terminolojisi (h TR <h obs )
Kalkış Terminolojisi (h TR >h obs )
V. Kalkış Rulesi (s G ) (T SL >>D+R) Havacılık kuralları tarafından belirlenir.
VI. Kalkış Rulesi (s G )
Rotasyon (burun kaldırma) mesafesi, Teker kesip tırmanma açısına geçme mesafesi, Eğer h TR <h obs ise bu durumda, Eğer bir engel “transition” yani tırmanış açısına geçme sırasında aşılıyorsa bu durumda s G ve s R aynı olur.
VII. İniş Rulesi Yön değiştirme tertibatı (thrust reverser) açık
Toplam iniş mesafesi,
VIII. İrtifa Tavanı (P s =dh/dt)
IX. Kalkış Tırmanma Açısı
Sivil Uçak Görev Profili
Savaş Uçağı Görev Profili
I. Kalkış
II. Seyir
III. Savaş Manevrası (5 g dönüş)
IV. Yatay İvmelenme (50 saniyeden Kısa Sürede 30 kft İrtifada 0.6M 1.6 M )
Özgül Artık Güç Hesabı