KESİN HESAP KANUN TASARISI
Kesin Hesap Kanunu Nedir? Belirli bir malî yıla ait bütçe uygulamasının dönem sonunda T.B.M.M. tarafından kontrolü sonucunda kabul edilen ve o bütçe yılında gerçekleşen gelir ve gider tutarını gösteren bir kanundur
Kesin Hesap Hazırlama Süreci Genel Bilgi • Özel kesimde olduğu gibi kamu kesiminde de bir harcamanın yapılabilmesi için kaynağa ihtiyaç vardır. Kamu harcamalarının kaynağı ise bütçe kanunu ile verilen ödeneklerdir. • Bütçe kanunu, merkezi yönetim kapsamındaki kamu idarelerinin gelir ve gider tahminlerini gösteren, bunların uygulanmasına ve yürütülmesine yetki ve izin veren kanundur. • Kesin hesap sürecinin ilk aşaması ise, Bütçe kanunu ile verilen ödeneklerin Bütçe ve Mali Kontrol Gen.Müd. tarafından serbest bırakılması ile başlar.
Anayasanın Mali ve Ekonomik hükümlerini düzenleyen dördüncü kısmına bakıldığında Kesin hesaba ilişkin hükümler 164. maddede belirtilmiştir. İlgili maddeye göre; Kesin hesap, kanunda daha kısa bir süre kabul edilmemiş ise, ilgili oldukları malî yılın sonundan başlayarak, en geç yedi ay sonra, Bakanlar Kurulunca TBMM’ne sunulur. Sayıştay, genel uygunluk bildirimini Kesin hesabın verilmesinden sonra en geç yetmiş beş gün içinde TBMM’ne sunar. Kesin hesap, yeni yıl bütçe kanunu tasarısıyla birlikte Bütçe Komisyonu gündemine alınır. Bütçe Komisyonu, bütçe kanunu tasarısıyla kesin hesap kanunu tasarısını Genel Kurula birlikte sunar, Genel Kurul, kesin hesap kanunu tasarısını, yeni yıl bütçe kanunu tasarısıyla beraber görüşerek karara bağlar. Kesin hesabın ve genel uygunluk bildiriminin TBMM’ne verilmiş olması, ilgili yıla ait Sayıştay ca sonuçlandırılamamış denetim ve hesap yargılamasını önlemez ve bunların karara bağlandığı anlamına gelmez.
5018 Sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanununda Kesin Hesap 5018 Sayılı kanunun 42. maddesinde, Kesin hesaba ilişkin hususlar şu şekilde özetlenebilir; • TBMM, merkezi yönetim bütçe kanununun uygulama sonuçlarını onama yetkisini kesin hesap kanunuyla kullanır. • Kesin hesap kanunu tasarısı, muhasebe kayıtları dikkate alınarak, merkezi yönetim bütçe kanununun şekline uygun olarak Maliye Bakanlığınca hazırlanır. Bu tasarı izleyen mali yılın Haziran ayı sonuna kadar Bakanlar Kurulunca TBMM’ne sunulur ve bir örneği Sayıştay’a gönderilir
Kanunda Bahsi Geçen Diğer Hususlar • Kapsamdaki kamu idareleri için Kesin hesaba ilişkin usul ve esasları belirlemeye Maliye Bakanlığı yetkilidir. • İdarelerin faaliyet raporları, genel faaliyet raporu, dış denetim genel değerlendirme raporu ve kesin hesap kanunu tasarısı ile bütçe kanunu tasarısı birlikte görüşülür. Ancak, bu raporlar ile genel uygunluk bildirimi TBMM komisyonlarında öncelikle görüşülür. • Mahalli idare bütçelerinin ve sosyal güvenlik kurumlarının kesin hesaplarının hazırlanması, ilgili kanunlarındaki hükümlere göre yapılır.
Kesin Hesap Yönetmeliği Kesin hesap yönetmeliği 26/04/2006 tarihli ve 26150 sayılı Resmi Gazetede yayınlanmıştır. Yönetmelikte bahsi geçen hususlar özetle şöyle sıralanabilir; • Kesin hesaba ilişkin genel hususlara, • Kesin hesaba eklenecek cetvel ve belgelerin neler olduğuna, • İdare kesin hesaplarının kimler tarafından imza edileceğine, • Kesin hesapların hazırlanmasında nelere dikkat edileceğine, • Kesin hesapların verilme zamanına, • Kesin hesap kanunu tasarısının hazırlanmasına ilişkin açıklamalar bulunur.
Mahalli İdareler İçin Bütçe ve Kesin Hesap Yönetmeliği 1 Mahalli idareler yönetmeliği 10/03/2006 tarihli ve 26104 sayılı Resmi Gazetede yayınlanmıştır. Yönetmelikte bahsi geçen hususlar özetle şöyledir; MADDE 40 – Bütçe kesin hesabının düzenlenmesi ve görüşülmesi • Kesin hesap; mali hizmetler birimi tarafından mali yılın bitiminden itibaren hazırlanarak, üst yönetici tarafından il özel idarelerinde Mart, belediyelerde Nisan ayı içinde encümene sunulur. Encümen kesin hesabı en geç Nisan ayının sonuna kadar inceleyip, görüşü ile birlikte meclisin Mayıs ayı toplantısında görüşülmek üzere üst yöneticiye sunar. • Kesin hesabın görüşülmesi ve kesinleşmesinde, bütçeye ilişkin hükümler uygulanır. Kesin hesabın meclislerde görüşülmesine ilişkin toplantı süresi en çok beş gündür. • Kesin hesap meclisçe görüşülerek kabul edilir. Ancak kabul edilmeyen hususlar gerekçeleri belirtilmek suretiyle karara bağlanır. Konusu suç teşkil eden hususlar var ise meclis başkanlığınca yetkili mercilere iletilir. Belirtilen durumların dışında meclisçe kesin hesabın reddedilmesi halinde, durum üst yönetici tarafından 5302 sayılı İl Özel İdaresi Kanununun 22’inci ve 5393 sayılı Belediye Kanunun 30. maddesine göre değerlendirmek üzere Bakanlığa bildirilir.
Mahalli İdareler İçin Bütçe ve Kesin Hesap Yönetmeliği 2 • Bağlı idarelerde ve birliklerde kendi özel mevzuat hükümleri uygulanır. • Büyükşehir ilçe ve ilk kademe belediyelerinin kesin hesapları ayrıca Büyükşehir belediye meclisinde görüşülmez. Ancak Büyükşehir Belediyesi Kanununun 14 üncü maddesine göre büyükşehir belediye başkanına gönderilir. • Kesin hesap Haziran ayının sonuna kadar Sayıştay Başkanlığına gönderilir. MADDE 41 – Kesin hesabı oluşturan cetveller; • Bütçe Giderleri Kesin Hesap Cetveli , • Bütçe Gelirleri Kesin Hesap Cetveli • Finansmanın Ekonomik Sınıflandırması Kesin Hesap Cetveli • Genel Mizan • Bilanço • Görev Yapan Muhasebe Yetkililerine Ait Liste • Gerek duyulan diğer belgeler
MİZAN Mizanın Tanımı: Mizan, muhasebede kontrol aracı olarak kullanılan, hesapların belli tarihlerde tekrar incelendikten sonra, borç ve alacak toplamlarıyla bakiyelerinin bir tabloya toplu bir şekilde yazılmasıyla oluşan özet bir tablodur. Mizan, hesapların gerçek duruma uygun olup olmadığını, kurallarına göre çalıştırılıp çalıştırılmadığını da kontrol etmemizi sağlar. Mizan çeşitleri 3 türlüdür. Bunlar aylık mizan, genel geçici mizan ve kesin mizandır. 1. Aylık Mizan: Yevmiye defteri kayıtlarını defterikebire geçirdikten sonra genellikle ay sonlarında kontrol amacı ile düzenlenen mizandır. 2. Genel Geçici Mizan: 31 aralık tarihinde düzenlenen, aylık mizanlardan farklı olmamakla beraber bütün muhasebe dönemini kapsayan mizandır. Bu mizana aralık ayı mizanı da denir. 3. Kesin Mizan: Dönem sonu işlemleri ile ilgili yevmiye ve defterikebir kayıtları yapılarak hesapların defterikebir bakiyeleri, envanter sonuçlarına göre düzeltildikten sonra yani dönem sonu ile ilgili kayıtlardan sonra düzenlenen mizandır.