1 ZAMİRLER Dil, kısa, öz anlatımı sever. Konuşurken, yazarken gereksiz, sevimsiz tekrarlardan kaçınmak için, daha önce anılan bir ismin yerine, onu karşılayacak başka kelimeler ya da ekler kullanırız. Zamirler, adını bilmediğimiz ya da hatırlayamadığımız nesnelerin anlatımında da bize yardımcı olurlar. Sözgelimi, beğendiğimiz bir kumaş için satıcıya,” onu indir.” dememiz yeterlidir.

2 Tanım  İsimlerin ya da daha önce anılan (adı geçen) şeylerin yerini tutan kelimelere ve ya eklere zamir denir.

3 ZAMİRLERLE İLGİLİ ÖZELLİKLER  Zamirler ad durumlarına girerler: Bu, bu nu, bu na, bun da, bun dan Ora, ora yı, ora ya, ora da, ora dan Ben ve sen zamirleri –e durumuna girerken değişime uğrarlar; Ben bana Sen sana

4 ZAMİRLERLE İLGİLİ ÖZELLİKLER  Zamirler, kimileri dışında çoğul eki alırlar. Biz ler, on lar, bura lar, ne ler, kim ler...  Zamirler, tamlama kurarlar; görev aldıkları tamlamalarda, hem tamlayan, hem de tamlanan olabilirler. Benim kardeşim Buranın havası Kendi sözü Onların hepsi Zamirler ek alırken sözcükle ek arasına gereğine göre n,y,s harflerinden biri girer: O n da, bu n lar, şu n lar, şu n un, bura y ı, ora s ı v.b.

5 ZAMİR TÜRLERİ(ÇEŞİTLERİ) ZAMİRLER Kelime Halindeki Zamirler Ek Halindeki Zamirler Kişi Zamirleri İyelik zamirleri İşaret zamirleri İlgi zamiri Belgisiz zamirler Soru Zamirleri

6 ZAMİR TÜRLERİ(ÇEŞİTLERİ)  KİŞİ (ŞAHIS) ZAMİRLERİ Kişi zamirleri, insan adlarının yerine kullanılan kelimelerdir. “ Ben i, sen mi aradın?” cümlesinde, “ ben ” konuşan kişinin; “ sen ” de, kendisine söz söylenen, karşımızdaki kişinin adı yerine kullanılmıştır. Kişi zamirleri, üçü tekil, üçü çoğul, altı sözcükten oluşur:

7 KİŞİ (ŞAHIS) ZAMİRLERİ  Kişi Tekil Çoğul Tanım 1. Ben Biz Konuşan, Kendimiz 2. Sen Siz Dinleyen, Karşımızdaki 3. O Onlar Kendinden sözü edilen Ben ve arkadaşlarım, sizi çok seviyoruz. Onun işi gücü, bana seni anlatmak. Onlara söyledim, sana da uğrayacaklar.

8 KİŞİ (ŞAHIS) ZAMİRLERİ Söze saygı, incelik katmak amacıyla sen yerine siz kullanılır. Siz benden gençsiniz.(siz, sen yerine) Öğretmenim, sizi çok seviyorum.( siz,sen yerine) Kişi zamirleri ile tamlama kurulurken çoğu kez zamir düşer. “Senin baban geldi ” yerine, sadece “Baban geldi ” “Benim başım ağrıyor ” yerine “Başım ağrıyor ” denir.

9 KİŞİ (ŞAHIS) ZAMİRLERİ “ kendi” kelimesi de tüm kişiler için kullanılan bir kişi zamiri dir. Burası bizim kendi evimiz. Kendisi niçin gelmedi? Gel, durumu kendi gözlerinle gör... Kendinize güveniniz.

10 İŞARET (GÖSTERME) ZAMİRLERİ  Varlıkları ya da daha önce sözü edilenleri işaret ederek onların adı yerine kullanılan kelimelere işaret zamirleri denir. Başlıca işaret zamirleri şunlardır: Tekil Çoğul Kullanım yeri Bu Bunlar Yakın için Şu Şunlar Biraz uzak için O Onlar Uzaktakiler için

11 İŞARET (GÖSTERME) ZAMİRLERİ  İşaret sıfatları ile işaret zamirleri aynı kelimelerdir. Ancak: İşaret sıfatları adları belirtir. İşaret zamirleri adların yerini tutar. “ O adamı tanımıyorum cümlesinde “o” işaret yoluyla adamı belirtmektedir; yani sıfattır. “Onu tanımıyorum” cümlesinde ise “o “ kelimesi, tanımadığımız bir kişinin adının yerine kullanıldığı için zamir dir.

12 İŞARET (GÖSTERME) ZAMİRLERİ  O ve onlar kelimeleri; İnsanlar için kullanılıyorsa Kişi zamiri dir. O, okumayı çok sever. Bu güzel fıkrayı onlar da anlattı.  Başka varlıkları anlatmak için kullanılıyorsa işaret zamiri olurlar. O çok dar, onu giyemem. Kitaplar en yakın dostlarımdır; ben onlarsız edemem.

13 İŞARET (GÖSTERME) ZAMİRLERİ  Öteki, beriki, bura,burası, şura, şurası, ora, orası, öyle, şöyle, böyle sözcüklerinin de, gerekli eklerle biçimlenerek işaret zamiri olarak kullanılırlar. Burayı çok sevdik. Aslanın böylesini hiç görmemiştim. Orası bize göre bir yer değil...

14 BELGİSİZ ZAMİRLER  Belli bir kişi, bir nesne gözetmeksizin adların yerini tutan zamirlere belgisiz zamirler denir.  Herkes, kimse, kimi, kimisi, çoğu, biri, birisi, hiçbiri, bazısı, hepsi, birçoğu, öteki, birtakımı, başkası, şey... Kelimeleri başlıca belgisiz zamirlerdir.  Birimiz hepimiz; hepimiz, birimiz için!  Sınıfta kimse kalmasın.  Birini mi arıyorsunuz?

15 SORU ZAMİRLERİ  Soru yoluyla adların yerini tutan zamirlere soru zamiri denir. Ne,kim, kaçı, hangisi... kelimeleri, başlıca soru  bana ne getireceksin? Bu kitabı nereden aldınız? O hanım senin neyin olur? Kimler tahtaya kalkmak ister? Bunların h angisi senin?

16 İYELİK ZAMİRLERİ  İsimlerin, isim yoluyla kullanılan kelimelerin sonlarına getirilerek onların kime, neye ait olduklarını gösteren eklere iyelik zamirleri denir. Bu ekler, benim, senin, onun; bizim, sizin, onların kelimelerine karşılık olurlar.  Bu eklere iyelik ekleri de denir.

17 İYELİK ZAMİRLERİ İyelik kelime ekleri karşılığı kullanım örnekleri -(i)m benim baba-m göz-üm -(i)n senin baba-n göz-ün -(s)i onun baba-sı göz-ü -(i)miz bizim baba-mız göz-ümüz -(i)niz sizin baba-nız göz-ünüz -leri onların baba-lar ı göz-leri

18 İYELİK ZAMİRLERİ  İyelik ekleri alan kelimeler, tamlayanı(zamiri) düşmüş birer tamlama dır. “Benim anne m, senin annen i tanıyor.” cümle- sindeki –m ve –n(i) ekleri, eklendikleri isimlerin (annelerin) kime ait olduğunu göstermektedir. Bu yüzden, “benim annem” yerine” annem ”, “senin annen” yerine “ annen ” demek yeterlidir. Cümleyi kısaca “Annem, anneni tanıyor.” biçiminde kullanabiliriz.

19 İLGİ ZAMİRİ  Söylemde ya da isim tamlamasında daha önce anılmış bir adın yerini tutan “-ki” ye ilgi zamiri denir. “Hatice’nin saçları uzun, Demet’in ki kısadır.” Demet’in adına eklenen “-ki” eki, daha önce anılan “saçlar”ın yerine kullanıldığı için ilgi zamiri dir. “Benim boyum, onun ki nden uzundur. “Bizim okul, sizin ki nden büyük.”