OKUL ÖNCESİ ÇOCUKLARIN BESLENMESİ

Bu yaş grubunun beslenmesinde en önemli husus, çocuğun iyi bir yemek yeme alışkanlığı kazanmış olmasıdır. OKUL ÖNCESİ ÇOCUKLARIN BESLENMESİ Bu dönem 1-6 yaş arası çocukları kapsamaktadır. Çocuklukta edinilen beslenme alışkanlıklarının yetişkinlik dönemindeki beslenme düzeni üzerinde önemli bir etkisi vardır.

Beslenme alışkanlığını etkileyen faktörler Ailenin –Ekonomik düzeyi –Eğitim düzeyi –Gıda harcamaları –Tutumu ve alışkanlıkları Diyetin kalitesi Diyetin çeşitliliği Çocuğun özellikleri

Okul öncesi çocuğun yemek yeme alışkanlıkları Kendi başına yemek yeme –15. ay: bardak tutabilir – aylar: bileğini çevirebilir –2 yaş: kendi başına yemek yiyebilir Açlık ve iştah –Açlığı engelleyen durumlar Enfeksiyonlar Açık havada yeterli bulunmama Uykusuzluk

ÇOCUKLARDA İŞTAHI AZALTAN DURUMLAR 1)YEMEK ÖNCESİ SU İÇME Çocuğun yemeğini daha uzun sürede tüketmesine izin verilmeli.Sabırlı ve anlayışlı olunmalıdır. 2)ÖĞÜN ARASINDA BİR ŞEYLER, ÖZELLİKLE ŞEKER, ÇİKOLATA, PASTA VS. YEME Özellikle iştahsız çocuklara bu tür besinler öğün aralarında verilmemelidir.

ÇOCUKLARDA İŞTAHI AZALTAN DURUMLAR 3)ÖĞÜN SIRASINDA DUYGUSAL SORUN YAŞANMASI Çocuk yemek istemediğinde ısrar edilmemelidir. Bir sonraki öğünde açığını kapatabilir. 4)YEMEK ÖNCESİ TOP OYNAMAK,İP ATLAMAK GİBİ YORUCU AKTİVİTELER YAPILMASI Bu tür aktivitelerden sonra çocuk bir süre dinlenmeli,yemek yemesi için ısrar edilmemelidir. Ancak aktiviteden sonra uzun zaman geçerse de doğru olmaz

Çocukları beslemede sık yapılan hatalar Zorlama ve tehdit Her istediğini yaparak yedirmek Eğlendirerek yedirmek Acele ettirmek ya da oyalanmasına izin vermek Yarışma, kıskandırma Pazarlık, yalvarma, ödüllendirme

Okul öncesi çocuklar ne yemeli?

Besin Grupları1-3 Yaş Grubu4-6 Yaş Grubu 1- Süt ve Ürünleri Süt-Yoğurt Peynir-Çökelek 2.5 Su bardağı 2/3 Kibrit kutusu 2 Su bardağı 1 Kibrit kutusu 2- Et-Yumurta-Kuru baklagil Et-Tavuk-Balık Yumurta Kuru baklagil 1 Köfte kadar 1 Adet 2/3 Porsiyon 1 Köfte 1 Adet 2/3 Porsiyon 3- Sebze ve Meyve Yeşil ve Sarı Diğerleri ½ Porsiyon 2/3 Porsiyon 1/2 Porsiyon 1 Porsiyon 4- Tahıllar Ekmek Bisküvi Pirinç-Bulgur 1-2 Orta dilim 2-3 Adet 2/3 Porsiyon 2 Orta dilim 4-5 Adet 1 Porsiyon 5- Yağ ve Şekerler Yağ (yemeklerin içine giren) Şeker* 1.5 Yemek kaşığı 5 Yemek kaşığı 2 Yemek kaşığı 5 Yemek kaşığı Okul Öncesi Çağı Çocuklar İçin Önerilen Günlük Besin Miktarları

Süt Ürünleri Kurabiyeler Krakerler Meyve suları TERCİH EDİLEN GIDALAR Karbonhidratça zengin kolay çiğnenen gıdalar Et yerine köfte Pişmiş yerine çiğ yenen sebzeler

OKUL ÖNCESİ DÖNEMDE ÇOCUĞUN BESİN ÖGELERİ İHTİYACI : ENERJİ: Çocuklar yaş grubu ne olursa olsun devamlı bir büyüme ve gelişme sürecindedirler. Günlük enerji ihtiyacı kal/kg/gün’ dür. Günlük enerji gereksinimleri 1-3 yaş için 1300 kalori, 4-6 yaş için 1800 kaloridir.

1 yumurta, 500 ml süt veya yoğurt, 1 köfte kadar et veya 1 porsiyon kuru bakliyat çocuğun günlük protein ihtiyacı için yeterlidir. PROTEİN: Bu yaş grubunun günlük protein ihtiyacı 1-2gr/kg/gün olup toplam protein miktarının %50 si hayvansal kaynaklı olmalıdır.

KARBONHİDRAT:Yetişkinlere ve okul çocuklarına kıyasla okul öncesi çocukların beslenmesinde karbonhidratlardan şeker, günlük enerjinin çoğunu sağlamaktadır.Günlük enerjinin %50-60 ‘ı değişik türdeki karbonhidratlardan karşılanmalıdır. YAĞ:Yağlar enerji sağlamaları yanında yağda eriyen vitaminlerin kullanılmasında, sinir sisteminin çalışmasında önemli görevleri vardır. Bu nedenle günlük enerjinin %30 nun yağlardan gelmesi sağlıklı bir beslenme için gereklidir.

Kasların güçlenmesi, kan yapımı, vücudun sağlıklı büyümesi için gereklidir. ET VE ET YERİNE GEÇENLER Et, tavuk, yumurta, kuru fasülye, mercimek

SÜT GRUBU SÜT GRUBU Süt, yoğurt, peynir, çökelek Kemiklerin,dişlerin gelişimi, sinir ve kasların düzenli çalışması için gerekli kalsiyum, A vitamini, B vitamini ve kaliteli protein sağlar. Günde 500ml ( su bardağı) süt veya yoğurt ve 1 kibrit kutusu kadar peynir veya çökelek verilmelidir.

TAHIL GRUBU Günlük enerjinin çoğu bu grupta yer alan tahıllar ve tahıl grubu gıdalardan sağlanır. Bu gruptaki besinlerde bitkisel protein ve B vitamini bulunur. Bu besinler pilav, makarna,çorbalar (süt ve yoğurtla) ile zenginleştirilir. 3-5 dilim ekmek

ŞEKERLER 1-2 yemek kaşığı bal veya pekmez

Sebze meyveler 1. C vitamini ve liften zengin 2.Özellikle yeşil yapraklı sebzeler,A vitamini,C vitamini ve B grubu vitaminlerinden zengindir. 3.A ve C vitaminleri çocuğun büyümesi ve hastalıklardan korunması için gereklidir.

Vitaminler ve Mineraller: Büyüme ve gelişmesi normal olan çocuklara ilk yaştan itibaren dişleri korumak için flor tuzları ve kış aylarında D vitamini ilave edilmelidir. Ancak demir eksikliğinin çok yaygın olduğu sosyo-ekonomik düzeyi düşük ailelerin çocuklarına demir preparatları verilmelidir.

Okul Öncesi Çocuk Beslenmesinde Menüde Yer Alacak BesinlerOkul Öncesi Çocuk Beslenmesinde Menüde Yer Alacak Besinler

Her öğünde bir adet protein değeri yüksek gıda olmalıdır Büyüme çağında protein gereksinimi de yüksektir.

Örnek Mönü Listesi: Sabah 1 Bardak süt 1 Adet yumurta 1- 2 Dilim ekmek 1 Adet domates veya portakal Öğle 1/2 (2/3) Porsiyon et veya kuru baklagil yemeği 1/2 (1/3) Porsiyon pilav-makarna Yoğurt veya ayran Salata 1 dilim ekmek Akşam 1/2 (2/3) Porsiyon etli sebze yemeği 1/2 (1/3) Porsiyon yoğurtlu pilav-makarna 1 Adet meyve 1 Dilim ekmek

Kahvaltı Yumurta / Et / Peynir Bir bardak süt Meyve suyu Ekmek

Öğle Koyu çorba/etli yemek Sebze Meyve, süt/yumurta içeren tatlı ya da meyve Ekmek

Akşam Etli sebze yemeği Meyveli sütlü tatlı ya da meyve Ekmek

Ara öğünler Meyve suyu Ekmek/bisküvi Meyve Çiğ sebze Kraker-peynir

Öğün hazırlarken dikat edilecek noktalar; Kıvam Tat Renk Sıcaklık Miktar

Okul öncesi dönemde görülebilecek sorunlar

Kabızlık Yüksek posalı yiyecekler içeren öğünler tüketilmeli Esmer buğday ekmeği, baklagiller, meyve (özellikle kurutulmuş), sebze, su

Besin alerjisi İnek sütü, yumurta Katkı maddesi içeren gıdalar (sucuk, salam, et suyu tabletleri) Balık, yağlı gıdalar

Allerji belirtileri Yüzde kızarıklık ya da solukluk Kaşıntı Ödem Astım Migren (peynir, çikolata)

Okul öncesi çocuklar beslenirken; Oturarak yemek yemeleri sağlanmalı Yiyecekleri çiğneyip yutmaları için zaman verilmeli Yemek yerken ne yedikleri izlenmeli Üç yaşından küçüklerde kraker, lokum, meyve, reçel vb. gıdalar boğulma oluşturabilir. Kontrollü verilmeli Gıdalar iyi pişirilmeli Arabada hareket halinde yemek yememeli

Okul öncesi çocuklar beslenirken; Verilen gıdalar, Kolay çiğnenebilir olmalı; Et yerine köfte Kolay yutulabilir olmalı; Haşlanmış patates ezilirken süt katılması Bir seferde yiyebileceğinden az yemek verilmeli. İlk kez verilen gıdalar küçük miktarda verilmeli Besin değeri yüksek gıdalar seçilmeli

Öğün sayısı 4-6 arasında olmalı