SİGARA NEDİR? İnce kâğıda, kıyılmış tütün sarılarak hazırlanan, silindir biçiminde, ağızdan dumanı çekilen nesne.
UYUŞTURUCU NEDİR? Uyuşturma özelliği olan, uyuşturan (madde), narkotik.
Alkollü İçki İçmek,Sigara ve Uyuşturucu Kullanmak Sigara,alkol ve uyuşturucu, insanın aklını ve iradesini kullanmasını engelleyen ve bağımlılığa yol açan zararlı maddelerdir. İslam; aklı, canı, nesli, malı ve dini korumayı esas almış, bu değerlere herhangi bir şekilde zarar verilmesini de yasaklamıştır. Bu değerlere zarar veren davranışların başında da alkol,sigara ve uyuşturucu maddeler gelmektedir.
Alkol ve uyuşturucu maddeleri, beyin ve merkezî sinir sistemini etkileyerek insanın karar verme yeteneğini olumsuz yönde etkiler. İnsanın iradesini zayıflatır. Aklını kullanarak doğru karar vermesine ve sorumluluklarını yerine getirmesine engel olur. İçki ve uyuşturucu, bireyin aile huzurunu, sosyal ve mesleki hayatını olumsuz yönde etkiler. Ayrıca hırsızlık, cinayet, trafik kazaları, kırgınlık, dargınlık ve aile içi geçimsizliklere neden olabilir. Bu nedenle Yüce Allah Kur’an’da, “…Kendi elinizle kendinizi tehlikeye atmayın...” buyurmaktadır.
İnsan elindeki imkânları kendisini tehlikeye götürecek şekilde ve sorumsuzca kullanmamalıdır. Peygamberimiz, “Hastalık gelmeden önce sağlığın, ihtiyarlık gelmeden önce gençliğin ve ölüm gelmeden önce hayatın değerini bilin…” buyurarak bedenimizin bize emanet olarak verildiğini belirtmiş, sağlığımızın değerini bilerek onu korumamızı istemiştir.
Sosyal bir varlık olan insanın çevresi ile uyum içinde olması, akıl ve zihin sağlığı ile mümkündür. Sigara,alkol ve uyuşturucu madde kullanımı çevrenin etkisi, merak ya da özenti ile başlar. Bu gibi zararlı maddeleri bir kere veya az da olsa tatmak, ilerde önü alınmaz alışkanlıklara neden olabilir. Peygamberimiz, “Her sarhoş edici haramdır. Çoğu içildiği zaman sarhoş eden şeyin azının içilmesi de haramdır.” buyurmuştur.
Alkol ve uyuşturucu bazen yalnızlıktan kurtulmanın veya sorunlardan kaçmanın bir aracıymış gibi algılanır. Ancak, bu maddeleri kullanmak insanın gerçekte hiçbir sorununu çözmez. Mevcut sorunların çözümünü zorlaştırır. Hatta daha büyük sorunların ortaya çıkmasına yol açar.
Zararlı alışkanlıklardan biri de sigara içmektir. Dünya Sağlık Örgütü istatistiklerine göre dünyada ölüme yol açan nedenler arasında sigara içmek ilk sırayı almaktadır. Sigarada vücudumuza zarar veren birçok kimyasal madde bulunmaktadır. Bunların içinde en tehlikeli olanları karbonmonoksittir. Bu, arabaların egzoz gazının aynısıdır. Sigarada bulunan maddelerden nikotin, birçok uyuşturucu gibi bağımlılık yapar. Katran, akciğer kanseri ve kronik bronşite yol açar. Uyuşturucu kullanmak insanı çabucak yıkıma sürüklerken sigara sağlığa sinsice ve ağır ağır zarar vermektedir.
İnsanların en sinsi düşmanının sigara olduğu bilinmektedir. Sigara kronik bronşitten akciğer kanserine, damar sertliğinden kalp hastalığına, ağız ve boğaz kanseri gibi daha birçok hastalığa neden olmaktadır. Erken yaşlanmaya da yol açan sigara alışkanlığı kişinin kendisine zarar vermekle kalmaz. Ailesinden başlayarak çevresindeki herkese zarar verir. Böylece başkalarının da sağlıklı yaşama hakkını olumsuz yönde etkiler.
Alkol ve uyuşturucu bağımlılığının başta bağımlının kendisi olmak üzere ailesi, çocukları, iş hayatı ve ülke ekonomisi üzerinde pek çok zararları vardır. Kendimize, ailemize ve topluma hiçbir yararı olmayan, insanların yeteneklerinin ortaya çıkmasını engelleyen, üretkenliği ve verimi düşüren bu gibi zararlı maddelerden uzak durmalıyız.
KÖTÜ ALIŞKANLIKLAR NASIL BAŞLIYOR? 1-AİLE ORTAMI: Sağlıksız, düzensiz ve ilgisiz aile ortamında yetişen çocuklar kötü alışkanlıklara daha kolay yönelirler. 2- BİLGİSİZLİK: Kişinin bu konuda iyi bir eğitim almamış olması, kötü alışkanlıklara yönelmesine sebep olur. 3- ARKADAŞ ÇEVRESİ: Arkadaşlar birbirlerinden etkilenirler. Kötü alışkanlıkları olan bir kişiyi arkadaş edinen kimse, arkadaşından etkilenir ve zamanla o kötü davranışları kendisi de yapmaya başlar. 4- KİTLE İLETİŞİM ARAÇLARI: Kitle iletişim araçlarındaki özendirici görüntüler, reklamlar, fotoğraflar, yazılar, filmler ve diziler, internet ortamındaki siteler gençlerin kötü alışkanlıklar edinmelerini teşvik eder.
5- ÖZENTİ VE TAKLİT: Arkadaşlarına özenme, onlar gibi olma isteği ve kendini kanıtlama duyguları da kötü alışkanlıklara başlama nedenlerindendir. Aynı zamanda çocuklar da, büyüklerini ve sevdikleri insanları taklit ederler. 6- KİŞİLİK ÖZELLİKLERİ: Meraklı olmak, heves ve irade zayıflığı da kötü alışkanlıklara başlama nedenlerindendir. Bazı kişiler alkolün, uyuşturucunun nasıl bir şey olduğunu ve tadını merak ederler. Bunları kullanmak isterler ancak bu maddelerin bağımlılık yaratacağını düşünmezler. Önceleri tek tük şeklinde, küçük kaçamaklarla başlayan alkol ve kumar hevesi, zamanla bağımlılık yapar ve daha büyük boyutlara ulaşır. Böylelikle yarattığı sorunlar da büyür.
KONUYLA İLGİLİ SÖZLER "İyilerle dost olmayan kötülere komşu olur." (Mevlana Celaleddin-i Rumî) "Üzüm üzüme baka baka kararır." (Atasözü) "Bana arkadaşını söyle, sana kim olduğunu söyleyeyim." (Atasözü)
Kötü Alışkanlık ve Davranışlardan Nasıl Korunalım? Kötü alışkanlık ve davranışlardan korunabilmek için bireye, aileye ve devlete bazı görevler düşmektedir. Herkes üzerine düşen görevi zamanında yerine getirirse kötü alışkanlık ve davranışlardan korunmak mümkün olur. Arkadaşlarımızı seçerken onların güzel ahlaklı olmasına dikkat etmeliyiz. Kötü davranışları ve alışkanlıkları olan insanlardan uzak durmalıyız. Çünkü pek çok kötü alışkanlık, arkadaş çevresinin etkisiyle ve özentiyle başlar. Bundan dolayı kötü alışkanlığı olmayan, dürüst, güvenilir kimseleri arkadaş edinmeliyiz.
Aileler, çocuklarına küçük yaştan itibaren iyi bir eğitim vermeli ve davranışları ile de örnek olmalıdır. Çünkü alışkanlıkların iyisi de kötüsü de küçük yaştan itibaren kazanılır. Bu nedenle aileler çocuklarının arkadaş çevresinden ve yaptıklarından haberdar olmalı, yanlışlarını gördüklerinde onları uygun bir dille uyarmalıdır. Bizler anne ve babamızın uyarılarını dikkate almalıyız. Çünkü onlar daima bizim iyiliğimizi isterler.
Kötü alışkanlıkların olduğu yerlerden uzak durmalıyız. Boş zamanlarımızı spor yaparak, kitap okuyarak değerlendirmeliyiz. Televizyon, gazete ve dergilerde içki, kumar, sigara gibi kötü davranış ve alışkanlıkları özendirici fotoğraflar ve görüntüler konusunda duyarlı davranmalıyız.
Bizler kendimizi her türlü kötü alışkanlık ve davranışlardan korumalıyız. Bunun yanında kötü davranışları olanları da uyarmalıyız. Çünkü içki, kumar ve uyuşturucu gibi kötü alışkanlıklar tüm toplumu olumsuz yönde etkiler. Yüce Allah Kur’an-ı Kerim’de, “Onlar Allah’a ve ahiret gününe inanırlar. İyiliği emrederler, kötülükten alıkoyarlar. Hayır işlerinde birbirleriyle yarışırlar. İşte onlar iyi insanlardandır.”1 buyurarak iyiliği öğütlemenin ve kötülükten sakındırmanın en temel görevlerimizden biri olduğunu vurgulamıştır.
Kötülükler karşısında duyarsız kalmamalıyız. Kötü davranış ve alışkanlıkları önlemek için el ele vermeliyiz. Kur’an’da, “...İyilik ve takva hususunda yardımlaşın, günah ve düşmanlık konusunda yardımlaşmayın...”2 buyrulmaktadır. Toplumda adalet, güven ve huzurun sağlanmasında vatandaşlık görevimizi ve sorumluluklarımızı yerine getirmeliyiz.
Yaşadığımız toplumda kötü alışkanlık sahibi kişiler bulunabilir. Bundan dolayı onların topluma kazandırılması için elimizden geleni yapmalıyız.
NOT: Dünya Sağlık Örgütünün (WHO) istatistiklerine göre dünyada ölüme yol açan sebepler arasında sigara ilk sırada yer almaktadır.
KONU İLE İLGİLİ SORULAR
KONU İLE İLGİLİ FOTOĞRAFLAR