DÜNYADA MADEN KÖMÜRÜ AÇISINDAN ZENGİN YATAKLAR

AMERİKA YATAKLARI ABD Kanada Kolombiya Meksika Brezilya

ABD KÖMÜR YATAKLARI 1-Appalaş dağları yatakları Pensilvenya,Kentaki,Batı Virginia(Virjinya),Tennessee(Tenisi),Ohio(Ohayo),Alabama,Georgia(Corciya) yatakları rezerv bakımından zengindir. 2-İç havzalar a-İçdoğu havzalar:Misisipi’nin doğusu( Illionis,Indiyana,Kentaki) b-İçbatı havzalar:Misisipi’nin batısı(Ayova,Misori,kansas,Oklahoma,Arkansas) C-içgüneybatı havzaları: D-Mişıgın Havzası:Mişıgın ve Huron Gölü arası)

3-Kayalık dağları Havzaları Dağların doğu ve batı eteklerinde yer alırlar. 4-Pasifik Kıyı Eyaleti Yatakları Washington,Oregon ve Kaliforniya

www.fmo.org.tr. Amerika Birleşik Devletleri Appalaş (Appalachian) Bölgesi Kentucky, West Virginia Eyaletleri Kömür Madenciliği Sektörü Ekonomik Sorunları(A.C.Taner).11/12/2014.

KANADA YATAKLARI a-Alberta ve Britanya Kolombiyası Eyaletleri yatakları B-Vancouver yatakları Yeni İskoçya yatakları

http://tr.wikipedia.org/wiki/Kanada_co%C4%9Frafyas%C4%B1

KOLOMBİYA YATAKLARI Doğu ve Orta Kordilleralar,medellin kenti yatakları.

https://www. google. com. tr/ https://www.google.com.tr/?gfe_rd=cr&ei=or_hVMLSFKXe8gec84HACA&gws_rd=ssl#q=meksika+%C4%B1rmaklar%C4%B1

AVRUPA KÖMÜR YATAKLARI BİRLEŞİK KRALLIK KÖMÜR YATAKLARI a-İskoçya kömür havzası: Edinburg ve Glasgow arasındaki alçak ve yüksek platolar) 1-Batıda Ayrşair yatakları 2-Merkezde Fayvşair ve Lenarşair yatakları 3-Güneydoğuda Lotiyen yatakları

b-Penine dağları çevresindeki havzalar( Kuzey,orta ve güney Penineler) c-Galler( Wales) ülkesi güneyindeki havzalar( Newport limanı ve batıda Llanelh arasında) d-Doğu kent havzası ( İngilterenin Dover kentibatısında)

Birleşik Krallık Kömür yataklarının özellikleri 1-hem birbirlerine hem kıyılara yakındırlar 2-Tüketim merkezlerine yakındırlar 3-Denizyolu,demiryolu ve kanal taşımacılığı ile çıkarılan kömürler kolayca taşınmaktadır 4-Geniş alanlara yayılmışlardır. 5-İşletilmeleri ekonomiktir. 6-Ülke rezervleri halen zengindir.

Almanya Kömür Yatakları 1-Ruhr havzası( Westfalya yatakları da denir)Ukraynanın Donbas havzasından sonra Avrupa’nın ikinci büyük yatağıdır. Çıkarım alanı Lippe,Ruhr ve Agger ırmağı arasındaki alanlardır. 2-Saar havzası

POLONYA YATAKLARI Silaezya yatakları olarak bilinir. A-Aşağı Silezya( Oder ırmağı ile Südet arasında) B-Yukarı Silezya( Ostrava havzası)

Çek Cumhuriyetinde Ostrava ve Şivodoviz yatakları,Bohemya bölgesi yatakları önemlidir. Macaristan’nın Pecs taşkömürü havzası Romanya’nın Petroşeni ve Braşov yatakları taşkömürü çıkarımına uygundur.

FRANSA KÖMÜR YATAKLARI Fransa’nın kuzeybatısında Fransa-Belçika kömür havzası önemlidir. Kuzeydoğusunda Loraine havzası Massif Central dağlarında Blanzy havzası Averjen ve Atikanya havzaları kömür zengini alanlardır.

BELÇİKA KÖMÜR YATAKLARI Güney Limburg ve Campine yatakları yani PEEL havzası.Bunlar Ruhr havzasının batıya doğru uzantısıdır. İSPANYA KÖMÜR YATAKLARI Kuzeyde kantabriya dağları eteklerinde Asturya yönetim bölgesi sınırlarındaki yataklardır.Yataklar Nalon,Sil ve Mino ırmakları vadi boylarınca uzanır.Bir de Berga yatakları vardır.

UKRAYNA KÖMÜR YATAKLARI Ukrayna yer altı ve yerüstü kaynakları bakımından zengin bir ülkedir.En zengin olduğu madenler demir ve kömürdür. En önemli havzası Don ırmağının kolu olan Donec ırmağı aşağı yatağındaki Donets veya Donbass havzasıdır.Avrupanın en büyük antrasit rezerv sahasıdır.yakınında Krivoy Rog demir yatakları mevcuttur.

RUSYA KÖMÜR YATAKLARI Rusya’nın Avrupa kesimi kömür yatakları Moskova ve Tula bölgesi yataklarıdır. Bir diğer önemli havza Ural dağları havzalarıdır.Bunların en kuzeyde olanları Peçora,Vorkuta ve Kojva havzalarıdır.

Orta ve güney Urallar’da ise Kizel,Serov ve Çelyabinsk yataklarıdır. Rusya’nın Asyada kalan havzaları ise şunlardır: a-Kuzbas havzası: batı Sibiryanın güneyinde Obi ile Tom ırmakları arasında Altay dağları eteklerinde yer alır. Rusya Federasyonu içinde kalan en büyük taşkömürü havzasıdır.

b-Abakan ve Minusinsk-Çernogorsk yatakları: Yukarı yenisey ırmağı çevresinde yer alırlar. c-Angara havzası:Angara ırmağı yukarı yatağı çevresinde yer alır.Havza Baykal gölü kuzeybatısında yer almaktadır.İrkutsk havzası olarak da bilinir.

d-Bukaçaça yatakları e-Bureya yatakları f-Arsenyev ( Suşan ) yatakları g-Sahalin Adası yatakları Rusya Linyit yatakları a-Lena Havzası: Orta ve Doğu Sibirya b-Tunguska havzası:Yenisey ve Lena ırmakları arasında

ASYA KÖMÜR REZERVLERİNİN DAĞILIŞI Asya’nın taşkömürü rezervleri açısından en zengin ülkesi Çin’dir.Önceleri ABD dünya sıralamasında birinci iken yapılan yeni etüdler ile Çin ilk sırayı almıştır.

ORTA ASYA TÜRK ÜLKELERİ KÖMÜR YATAKLARI 1- KAZAKİSTAN Ülkenin en büyük havzası,Orta Kazakistan Bölgesindeki Karaganda taşkömürü havzasıdır.60 milyar tonluk rezervi olduğu bilinmektedir. Ayrıca Ekibastuz,Kuşburnu,Uspenkiz,Baykonur,Ariş ve Lenger diğer havzalardır.Ancak hepsinin toplam üretimi ülke üretiminin ancak % 25’ini sağlamaktadır. Kazakistan’da ayrıca ülke kuzeyinde,Aktuba ve berçukur havzalarında linyit çıkarılmaktadır.

2-KIRGIZİSTAN Ülkede yedi farklı bölgede çıkarım yapılmaktadır. Taş-Kumır, Kok-Yangag,Kızılkaya,Uçkorgan,Cergalan ve Sulyukta

3-Özbekistan Kokant’ta Linyit çıkarılmaktadır. Taşkömürü ise Lenger,Gazalkent,Angren,fergana havzası ve Kokant’ın güneyinde çıkarılmaktadır.

ÇİN KÖMÜR YATAKLARI 1-Kuzey ve Doğu Çin yatakları Şansi,Hopei,Honan ve Şantung bu bölgenin en önemli yataklarıdır. Bunlar arasınde rezervi en zengin olan Şansi’dir.Havza demir yolları ile sanayi merkezine bağlanmıştır.Şensi havzası da bu bölgenin önemli rezerv alanıdır.İki havzayı birbirinde Hoang-Ho ırmağı ayırır.

Şansi ve Şensi havzaları dünyanın en büyük taşkömürü rezervlerine sahiptir. Bu havzaları dışında Tangşan,Hoan ve şantung yatakları çıkarım yapılan diğer alanlardır.

2-Kuzeydoğu Çin ( Mançurya) yatakları Ülke rezervlerinin ancak % 10’nun bu bölgede olduğu tahmin edilmektedir. Fuşin,Fuşun ve Kailan yatakları bu bölge için önemlidir.

2- Güney Çin Kömür yatakları Bu yataklar Seçuan yatakları ve kuzeyde Yangçe ırmağı yatağı ile Sikyang ırmağı vadisi arasında kalan yataklar olarak ikiye ayrılır.Yunnan yataklarında da çıkarım yapılmaktadır.

Çin işgalindeki Doğu Türkistan yatakları Urumçi yatakları,Karamay,Aksu,Kaşkar,Hami önemli yataklarıdır.

HİNDİSTAN KÖMÜR YATAKLARI Ülkenin başlıca büyük kömür rezervleri kuzeydoğu eyaletlerinde işletilmektedir. 1-Bengal ve Bihar Eyaletleri:Bir bütün olarak Damodar havzası yatakları ile temsil edilir. 2- Madya Pradeş yatakları 3-Orissa Eyaleti yatakları

JAPONYA’NIN KÖMÜR YATAKLARI a-Hokkaido adası yatakları b-Honşu adası yatakları c-Kiyuşu adası yatakları

Japonya Kömür Madenciliği Japonya kömür yatakları tersiyerde teşekkül etmiş olup tektonik ve volkanik tesirlerle kömürleşme antrasit hatta tabii kok'a kadar ilerlemiştir. Japonya kömür havzalarında damar meyilleri çok değişik olup 0 la 50 derece arasında değişmekte ve bir çok faylar vasıtası ile parçalanmış durumdadır. Japonyada kömür madenlerinde kullanılan işletme metotları rambleli veya göçertmeli uzun ayak metottandır. Memleketin umumi maden kömürü rezervi 20 Milyar ton olup kömür yatakları bütün memleket sahasına yayılmış, kısmen kara ve kısmende deniz altına doğru yayılmış vaziyettedir. Japonya taş kömür istihsali irili ufaklı 800 ocaktan yapılmaktadır. 1957 istihsali 52 255 000 t, 1961 istilısalide 56 600 00ü t dur WEB_1,2014

ENDONEZYA KÖMÜR YATAKLARI a-Sumatra adası yatakları b-Borneo adası yatakları

AFRİKA KITASINDA KÖMÜR REZERVLERİNİN DAĞILIŞI Afrika kıtasının en önemli kömür üreticisi Güney Afrika Cumhuriyetidir. Kömür yataklarının büyük çoğunluğu Transvaal eyaletinde yer almaktadır.Bu eyaletteki yataklar WİTBANK havzası yatakları olarak tanımlanır. Kömür çıkarılan diğer Afrika ülkeleri Zimbabve,Bostvana ve Svaziland’dır.

OKYANUSYA KÖMÜR REZERVLERİNİN DAĞILIŞI AVUSTRALYA KÖMÜR YATAKLARI Queesland eyaleti başta olmak üzere,Yeni Güney Galler ve daha az önemli sayılan Viktorya,Güney ve Batı Avustralya eyaletleri yatakları işletilmektedir. Queesland eyaletinde Blair Atol havzası ve Ipswich havzası önemlidir. Ayrıca Perth havzası çıkarımın önemli olduğu havzalardandır.

Yeni Zelanda kömür havzaları ,Güney adasının kuzeybatı kıyılarında toplanmıştır.Üretim Nelson kenti demir çelik fabrikalarına gönderilir.

Dünya taş Kömürü rezervleri Dünya toplam antrasit-bitümlü, alt-bitümlü kömürler ve linyit rezervlerinin 826 milyar ton olduğu ve bu rezerv toplamının 411 milyar tonunun antrasit-bitümlü kömür (taskömürü)rezervleri oldugu belirtilmektedir (Tablo-3) Kömür rezervlerinin miktar olarak çokluğu yanında en önemli özelliği ise, coğrafi olarak hemen hemen dünyanın bütün bölgelerinde 100’den fazla ülkeye yayılmıs ve 50’den fazla ülkede üretiliyor olmasıdır (Sekil-1).

Kömür rezervleri birçok ülkede bulunmasına ragmen dünya kömür rezervlerinin % 71’i dört ülkede bulunmaktadır. En fazla rezerve % 28,9 payla A.B.D. sahiptir. Bunu %19 payla Rusya, % 13,9 ile Çin, %9,2 ile Avustralya ve % 7,1 payla Hindistan izlemektedir

Rezervler ve Üretim Dünya bilinen kömür rezervlerinin üçte ikisine üç ülke sahip bulunmaktadır. A.B.D.(23.3),B.D.T.(Ukrayna,Rusya,Kazakistan % 23.4) ve Çin ( %11.1). Avustralya ( % 8.8),Hindistan ( %6.8),Almanya ( %6.5),Güney Afrika ( % 5.4) ve Polonya ( % 4.1).

İkinci Dünya Savaşı öncesinde kömür ticareti,Büyük Britanya başta olmak üzere,Almanya ve Polonya gibi üç ülkenin elinde bulunuyordu. Savaş sonrası yıllarda dünya kömür ticaretinde bazı değişiklikler olmuştur.Giderek üretimi artan A.B.D’nin pazara girmesi ve onu Avustralya ve Güney Afrika Cumhuriyetinin takip etmesidir.

Bugün ABD,Avustralya,G.Afrika Cumhuriyeti,Polonya ,Ukrayna,Büyük Britanya ve Almanya en çok kömür ihraç eden ülkelerdir. ABD,BDT,Hindistan,Çin ve G. Afrika Cumhuriyeti önemli kömür rezervine sahip ülkelerdir.

Dünya enerji üretiminde kömürün payının düşmesini beş sebeple açıklayabiliriz. a-Yeni kömür ocaklarının işletilmeye açılarak üretime geçmesi uzun zaman almaktadır. b-Termik satrallerin daha çok petrole dayalı kurulmuş olması

c-Petrolle çalışan santrallerin kömürle çalışır duruma getirilmesinin uzun sürmesi ve kömürün hemenkullanılamaması d-Nükleer santrallerin devreye girmesi e-Kömür madencilerinin sürekli ücret artışı taleplerinin olması