REKREASYON EĞİTİMİ

Rekreasyon; Latince bir terimdir.’’RECREATİO’’kelimesinden gelmektedir. Yenileme ,yeniden yapılanma anlamına gelir. Kişiyi zorunlu iş ve etkinliklerden sonra yenileyen dinlendiren ve gönüllü olarak yapılan faaliyetler olarak tanımlanır.

Rekreasyon; insanların serbest zamanlarında yaptıkları, zorunlu çalışma faaliyetlerinden bağımsız olarak kişinin serbest ve dilediği gibi kullandığı fiziksel gücünü onarmaya ve ruhsal kapasitesini zenginleştirmeye yönelik zorunlu faaliyetlere karşıt, özgürce seçilen ve fiziksel sosyal çevrenin değişmesi anlamına gelen faaliyetler olarak da tanımlayabiliriz.

Rekreasyon, kişinin fizyolojik (yeme içme barınma, uyuma) dışında kalan zamanlarında severek ve isteyerek yapmış olduğu etkinliklere denir. Bireyin mesleki, ailevi, toplumsal ödevlerini yerine getirdikten sonra, bağımsız iradesiyle seçebileceği bir seri dinlenme, eğlenme, bilgi ve becerilerini artırma ve kendini yenileme uğraşlarına katılması olarak da tanımlayabiliriz.

Türkçe olarak rekreasyon, serbest zamanları değerlendirme anlamında kullanılır. Klasik yaklaşıma göre rekreasyon, kişiyi zorunlu iş ve etkinliklerden sonra yenileyen , dinlendiren ve gönüllü olarak yapılan faaliyetlerdir. Modern anlamda rekreasyon,insanların gönüllü olarak serbest zamanlarında katıldıkları ve kişisel doyum sağladıkları aktiviteler olarak tanımlanabilir.

Kapsamlı olarak rekreasyon, insanın yoğun çalışma yükü, rutin hayat tarzı ve çevresel etkilerden tehlikeye giren veya olumsuz etkilenen bedeni ve ruhi sağlığını tekrar elde etmek, korumak veya devam ettirmek, aynı zamanda zevk ve haz almak amacıyla, zorunlu ihtiyaçlar için ayrılan zamanın dışında kalan bağımsız ve bağlantısız, serbest zaman içinde isteğe bağlı ve gönüllü olarak ferdi veya gurup içinde seçerek yaptığı etkinliklerdir.

Rekreasyon kavramının geniş açıklanabilmesi için şu tanımlayıcı temel ifadeler kullanılmaktadır; Rekreasyon serbest zamanda yapılır. Rekreasyonda kişi gönüllü olarak ve tamamen kendi arzusuyla katıldığı etkinliklerde bulunur. Rekreasyon faaliyetleri katılana zevk veren mutlu eden ve neşelendiren tarzda olur. Rekreasyon faaliyeti kişisel ve toplumsal fayda sağlar. Toplumsal değerlere aykırı değildir.

Zaman, birbirini takip eden saniye dakika saat gün ay ve yıllardan oluşan soyut kavramdır. Başka bir deyişle çoğu kez insanların eşit olarak sahip olduğu bir değer olarak görülmektedir. Zaman hayattır.

Zaman Kullanımı Zaman kullanımı; yıl, ay, hafta, gün, saat, dakika ne yapılacağının ve bunun nasıl yapılacağı üzerine verilen sayısız değişik kararı ve seçeneklerin bir sonucudur. Zamanı verimli kullanabilme öncelikle bir eğitim işidir. Bu ise okulların ve ailenin üzerinde olan bir sorumluluktur.

Zamanı iyi kullanabilmek, insanın kendisine, çalışma hayatına, sosyal hayatına, dinlenme ve eğlenmesine, biyolojik ve fizyolojik, ihtiyaçların karşılanmasına ayırdığı zaman birimleri arasında dengeyi iyi kurabilmesine bağlıdır. Eğer insan sürekli meşgul olduğundan sevdiklerine veya sevdiği işlere zaman ayıramıyorsa yaşamda bir dengesizliğin olduğu rahatlıkla söylenebilir. Zamanın yanlış ve verimsiz kullanımında ortaya çıkan rahatsızlık ve aksaklıklar, bütün toplumu etkilemektedir.

Zamanı kullanmayı bilmek insan şahsiyetinin en geçerli alt yapısını oluşturmaktadır. İyi bir işi veya mesleği icra eden bir profesyonel gibi zaman iyi kullanılmalıdır. Yani zaman kullanımının ustası, profesyoneli olunmalıdır. Bu aynı zamanda çağdaş, modern, bilgi toplumunu insanı için gerekli olan bir değerdir.

Zamanı iyi kullanmak için, öncelikle kişinin kendisini iyi tanıması gereklidir. Yani ne yapacağını, hedeflerinin, amaçlarının ne olduğunu bu amaçlarını yaşama ve işe yönelik boyutlarının neler olabileceğini iyi kavramalıdır. Neyi yapıp yapamayacağının sınırlarını iyi çizmelidir. Düşünce ve ayrıntılarda zaman kaybetmeyip, kısa zamanda çok iş yapmak, zamanı iyi kullanmak anlamına gelmemektedir.

Özetle, insan zamanı iyi planlamak zorundadır çünkü; Zaman tasarruf edilemeyen, Ödünç alınamayan, kiralanmayan, Satın alınamayan, çoğaltılamayan, Para gibi toplanamayan, ham madde gibi depolanmayan, Sadece kullanılan ve kaybedilen kavramdır.

Zamanını iyi kullanabilen insan; Her an ne yapacağını ve zamanını en faydalı şekilde nasıl kullanılacağını bilir. Hatasını, eksiklerini, karakterlerinin hangi kötü yola sapmaya elverişli olduğunu çok iyi öğrenmiştir. Hayatında yaşadığı her olaydan gereken dersi alarak tecrübelerini zenginleştirir. Kişi kendi hayatını ve şahsiyetini yaşar.

Birçok şeyi unutmayacak şekilde ek hafıza sistemine sahip olduğundan, hafızasındaki bütün anlamsız nedenlerin yerini anlamlı sorular alır. Ulaşmak istediği hedeflere göre her gün zamanını, nerelerde kullanması gerektiği hakkında yeterince kendini hazırlar. Böylece daha verimli olur ve daha fazla mutlu olmak için serbest zaman ilgilerine ve hobilerine zaman ayırabilir.

Bilinçaltı, sabah tam istenilen saatte insanı uyandıran, gece yarısı kurulu saat gibi kalkılmak istenilen saatte kalkmayı sağlayan ve dolayısıyla zaman konusunda insanın kendisini yönetmede önemli rol oynar.

Zamanın verimsiz kullanımında insanın yanlışları şöyle sıralanmaktadır. Karmaşık ve değişken hedef ve öncelik seçimi. Günlük çalışma planının olmayışı. Bir türlü bitmeyen, her zaman üzerinde çalışılmakta olan işler Daha önceden sınırlı tarihleri belirleyip kendi kendini zorlayıcı kurallar koymamak Kusursuz iş yapmayı istemekte direnmek Düzeni olamayan dağınık sıkıcı bir ortamda çalışmak Yapılacak işte yetki ve sorumluluğun net ve kesin şekilde belli olmayışı. Çok çabuk acele karar vermek veya reddetmek.

İş vermeyi bilmemek Detaylar üzerinde gereğinden fazla durmak ayrıntılarda boğulmak Anlaşmazlıkların karşısında direnmek Yeniliklerinin karşısında direnmek Alışılagelmiş yolla işleri yapma eğiliminden kurtulamamak Çok sayıda iş yapma eğiliminde olmak Bazen “hayır” demesini bilmemek, her şeye “evet” demek. Aşırı bilgi alışverişi ve haberleşmeye maruz kalmak veya bilgi ve haberlşeme yetersizliği.

Zamanın kötü düzenlenmesinin sebep olabileceği şu belirtilerden de bahsedilebilir. Acelecilik Hoşa gitmeyen seçenekler arasında devamlı bir bocalama Bir çok zamanın yararlı olmayan faaliyetlerle gevşek veya yorgun geçirilmesi Belirli bir zamanda bitirilmesi gereken işlerin zamanında bitirilmemesi Dinlenmek veya yapılacak işlerin altında ezilme duygusu ve zamanın büyükü bölümünde istenilmeyen şeyleri yapmak.

Bu belirtilerden kurtulabilmek için; En önemli amaçlar doğrultusunda öncelikler belirlenir Daha önemsiz olan işler elenerek zaman yaratılır Temel seçimler yapmak öğrenilir

ZAMAN KULLANMA AÇISINDAN 3’E AYRILIR Temel gereksinimlerin giderilmesine ayrılan zaman:Uyku,temizlik,giyinme,ve yemek yeme. Çalışma ve buna bağlı etkinlikler ve görevler için ayrılan zaman:İş, yolculuk, ödev,öğrenim için geçen süre… Serbest zaman-rekreasyona ayrılan zaman:Eğlence, spor, dinlenme vb…

İş , özellikle belirli bir sınırı geçtikten sonra insan için yorgunluk ve bıkkınlık yaratır. Bu nedenle devamlı çalışmamak, iş saatleri arasına serbest zaman koymak, çalışan insan için büyük kolaylık sağlar. İnsan hayatı genelde; zorlama (iş) yorgunluk rahatlama (dinlenme) evrelerinden oluşmaktadır.

İnsan Hayatı yorgunluk Dinlenme (rahatlama) İş (zorlama)

Günümüzde endüstri ve teknolojideki gelişmeler, kalkınma ve refahtaki büyük aşamalar ile makinanın insan üzerindeki egemenliği , bu defa çalışmaya karşı bir tepki oluşturarak, serbest zamana ilginin artmasına neden olmuştur. Çalışma saatlerinin refahtaki artış ve otomasyon , dinlenme; rekreasyon etkinliklerinden daha fazla yararlanma , daha çok seyahat edebilme ,değişik bir sorun olarak da artan işsizliğe bir çare ve yaşanan ekonomik krizleri yenme amaçlarıyla azaltılması süreci hızlı bir şekilde devam etmektedir.

Çalışma dışı zaman: insanın işinden arta kalan serbest zamanı insanın kendi yargı ve seçimine göre kullanacağı, ve kişinin her türlü bağımlılıktan ve bağlantılardan kurtularak özgürce kullanacağı zaman dilimini anlatır. Çalışma ve çalışma dışı zaman aktiviteleri birbirini tamamlamak ve dengeli olmak zorunluluğundadır. Ancak; bu denge ülkelerin gelişmişlik düzeylerine, çalışma ve serbest zaman ihtiyacının şiddetine göre de esneklik kazanmalıdır.

Serbest Zaman Rekreasyon ile ilgili olarak yapılacak bir çalışmada öncelikle ele alınacak konuların başında kuşkusuz serbest zaman kavramı gelmektedir. Çünkü rekreasyon her şeyden önce serbest zamanı olan insanların bu serbest zamanlarında gerçekleştirecekleri etkinliklerle ilgilidir.

Kişinin hem kendisi hem de başkaları için bütün zorunluluklarından veya bağlantılarından kurtulduğu ve kendi isteği ile seçeceği bir faaliyetle uğraşacağı zaman olarak bağımsız ve özgür olduğu iş hayatının dışındaki zaman serbest zamandır. Serbest zaman zorlama duygusunun en az olduğu, kişinin kendi yargı ve seçimlerine göre kullandığı isteğe bağlı bir zaman parçası olarak da tanımlanmaktadır.

Serbest zaman davranışları işlevsel açıdan iki güdüleme gücünün aynı anda etkisi altında kalmaktadır. 1-Günlük yaşamın sıradanlığından, çevreden ve ilişkilerden uzaklaşmaktır. 2- Serbest zaman etkinliklerine katılarak kendini belirme, etkin olma, öğrenme, keşif, rahatlama gibi kişisel toplumsal iletişim gibi psikolojik ödül beklentisi ile güdülenmesidir.

SERBEST ZAMANIN KİŞİYE SAĞLADIKLARI OLANAKLAR Dinlenmek, eğlenmek, kendini geliştirmek, Toplumsallaşmak,olgunlaşmak, Mesleğinde gelişmek, Bilgisini genişletmek, Kendi özgürlüğünü yaşamak, Kişinin kendini ifade etmesini, Yaratıcılığını geliştirmesini, Yeni deneyimler kazanması, Toplumsal çevresini geliştirmesini ve üretkenliğini arttırmasını sağlar.

T.C anayasasının (1982) 17.maddesi herkes yaşama,maddi ve manevi varlığını koruma ve geliştirme hakkına sahiptir diyerek temel yaşama hakkını dokunulmazlığını sağlamaktadır.50. madde ise çalışma hakkını ve dinlenme hakkını garanti altına almaktır.bu maddeye göre dinlenmek çalışanların hakkıdır. Yine 58.madde ile devlet gençleri alkol düşkünlüğünden, uyuşturucu maddelerden, suçluluk,kumar,vb. kötü alışkanlıklardan ve cehaletten korumak için gerekli olan tedbirleri alır.

Ayrıca, 2547 sayılı Yüksek Öğretim Kanunun 47 Ayrıca, 2547 sayılı Yüksek Öğretim Kanunun 47. maddesi yüksek öğretim kurumları YÖK’ün yapacağı plan ve programlar uyarınca öğrencilerin beden ve ruh sağlığını korunması, beslenme,çalışma,dinlenme,serbest zaman değerlendirme gibi sosyal ihtiyaçlarını karşılamak ve bu amaçla bütçe imkanları nispetinde okuma salonları, yataklı sağlık merkezleri, öğrenci kantini ve lokantaları açmak, toplantı, sinema, tiyatro salonları, spor salonu ve sahalar,kamp yerleri sağlamak ve bunlardan öğrencilerin en iyi şekilde yararlanmaları için gerekli önlemleri almakla görevlidir.

Serbest zamanın temel fonksiyonları: Dinlenme fonksiyonu: Günümüz sanayileşmiş,çalışma dışı süreler düzene konulmuş çağdaş insan için dinlenme, bedensel ve ruhsal yönden yenilenmek için aktif ve pasif serbest zaman etkinliğini ifade etmektedir. Eğlenme fonksiyonu: can sıkıntısını yok eden veya sıkıntı sonrası eğlenme ve rahatlamayı ifade eden eğlenmek, zamanı hoş bir şekilde geçirmek ve bunu bazen can sıkıntısından kurtulma için değil ayrıca, tasayı, merakı v.b. Gidermek içinde yapmak anlamı taşımaktadır. Gelişim fonksiyonu: insan düşüncesini günlük eylemlerini otomatizminden kurtaran daha geniş sosyal katılıma zemin hazırlayan ve insan kişiliğini geliştirmesine ve gösterilmesine eğilimli olan çıkarcı olmayan faaliyetlerini içerir.

SERBEST ZAMANI ETKİLEYEN FAKTÖRLER Genel faktörler;toplumun üretim ilişkileri, örgütlenme biçimi, teknolojik gelişmesinde yansıyan sosyoekonomik yapısı, kültürü, değer yargıları, örf ve adetleri kapsamaktadır. Fiziksel faktörler; İnsanların kırsal, kentsel ayırım yaşama, çalışma alanları, ulaşım şekilleri, yakın, uzak, fiziki çevre, doğal değerler ve iklim. Kişiye dönük faktörler; Cinsiyet, yaş, sosyal sınıf, eğitim düzeyi, çalışma alanı, aile yapısı gibi değerlerdir.

SERBEST ZAMAN FAALİYETLERİNE KATILMAYI ETKİLEYEN FAKTÖRLER Kişisel faktörler: Yaş, yaşam dönemi, cinsiyet, medeni hal,istek ve amaçlar, beceriklilik, ilgiler, kişilik, kişinin doğduğu kültür, eğitim geçmişi… Sosyal ve durumsal faktörler: Meslek, gelir, maddi zenginlik, hareketlilik, elverişli zaman, ev ve sosyal çevre,arkadaş akran grupları, çevresel faktörler, yoğunluk ve kültürel faktörler.

3. Fırsat faktörleri: Elverişli kaynaklar, tesisler, duyarlılık, fırsatların algılanması,rekreasyon hizmetleri ve tesislerin dağılımı, ulaşabilme ve konum, faaliyetlerin tercihi… - Yapılan araştırmalara göre serbest zaman kullanımı gençlik ve yaşlılık döneminde yüksek düzeyde iken, yetişkinlik yada aile döneminde daha düşüktür.Aile kurmuş ve sorumluluk altına girmiş bireylerin kendisi dışında kişilere de zaman ayırması gerektiğinden serbest zamanı ve kullanımı daha azdır.

Serbest zamanları iki tarafı keskin bir kılıca benzetmek mümkündür Serbest zamanları iki tarafı keskin bir kılıca benzetmek mümkündür. Olumlu kullanılırsa kişisel ve toplumsal gelişim olumsuz kullanılırsa, bunalım, başıbozukluk gibi problemler doğurabilmektedir.

SERBEST ZAMAN DOYUMUNA İLİŞKİN DEĞİŞKENLER 3’AYRILIR Öncelikle var olan etkenler:Yaş,cinsiyet, serbest zamanın kaynağı bilgisi,serbest zaman değerleri. Olanak etkenler:Gelir, maddi durumun uygunluğu. Pekiştirici etkenler:Stres, en yakın arkadaşın serbest zaman tutumu,karı-kocanın serbest zaman tutumu.

TOPLUMSALLAŞMA Toplumsallaşma, süreci bireyin kişiler arası ilişkiler yolu ile içinde bulunduğu toplumun rol beklentilerini, değerlerini ve tutumlarını öğrenme sürecidir.Başka değişle Toplumsallaşma, bireyin biyolojik kökenli iç güdülerinin, toplumdaki geçerli değer yargıları ve davranış kalıplarına göre biçimlenmesini sağlayan bir toplumsal öğrenme ve uygulama sürecidir.Toplumsallaşma süreci içinde birey benliğini arar, bağımsızlık ve sorumluluk arasındaki dengeyi kurarak kişiliğini oluşturmaya çalışır.

Toplumsallaşma süreci, bir toplumsal olgu olarak, bireyin doğuştan itibaren toplum üyeliğini kazanmasında geçirdiği sürecin tümüne verilen addır. Toplumsallaşma, toplumsal yapıdan ve yaşam deneyimlerinden etkilenir.Çocuk aile, akran grubu ve diğer rekreasyon gruplarında toplumsallaşmayı yaşar.Rekreasyon etkinliklerine katılım gruplarında toplumsallaşma içsel ve kalıcıdır.Çocuk için oyun, en iyi toplumsallaşma ortamıdır demektir.Oyun oryamı çocuk için bir çok davranış biçimini deneyebildiği özgür bir ortamdır.

Toplumsallaşmanın 4 temel evresi olan, 1-Aile, 2-Yakın çevre, 3-Okul ve iş, 4-Toplum ve kitle iletişimi, çerçevesinde dört ara değişkende ele alınan çalışmada bu değişkenler, 1-Psiko-fizyolojik, 2-Kişilik yapısı, 3-Ekonomik durum, 4-Rekreasyon,ile bu bulgular gençlerin serbest zamanlarını spor, oyun, sohbet,

sanatsal-kültürel etkinlikler ve TV izleme gibi etkinliklerle değerlendirdiklerini göstermektedir.Gençlerin serbest zamanını nasıl değerlendirdiğinde cinsiyeti,öğrenim düzeyi,kır yada kentte yaşıyor olması etkili olmaktadır.Gencin öğrenim düzeyi yükseldikçe serbest zamanlarında okuma ve kültürel etkinliklerinin önemi artmaktadır.Kırda ki gençler daha çok arkadaşlarla oynama-sohbet etme ağırlıklı iken,büyük kentlerde spor daha çok önem kazanmaktadır.

Rekreasyonun Özellikleri Gönüllü ve istekli olmalıdır, Her yaş ve cinstekilere katılım imkanı verir, Açık kapalı alanlarda, her mevsim tüm iklim şartlarında uygulanabilir, Rekreasyon bir faaliyet gerektirir, Rekreasyon haz ve neşe sağlayan bir faaliyettir, Rekreasyon evrensel olarak uygulanır, Kişinin kendini ifade etmesini sağlar, Her kişiye göre bir amacı vardır,

Katılımcıya kişisel ve toplumsal özellikler kazandırmalıdır, 2 yada daha fazla uğraşa imkan verebilir, Bir başkası için yerine getirilemez, Rekreatif etkinliklere katılma sonucu ortaya çıkan bir deneyimdir. Rekreasyon çok çeşitli faaliyetler içerir. Özgürlük hissi verir. Rekreasyon faaliyetlerinin katılımcıya kişisel ve toplumsal özellikler kazandırması beklenir. Rekreasyon etkinlikleri REKREASYONİST ‘ler tarafından üstlenilir.

REKREASYONUN İNSAN HAYATINDAKİ FAYDALARI İnsanların kendilerini mutlu ve huzurlu hissetmesini sağlar. İnsanların sosyalleşmelerini sağlar Fiziksel ve zihinsel gelişime katkıda bulunur Stresi ve kaygıyı azaltır İnsanlar kendini toplumdan soyutlamaz, kendini toplumun bir parçası olarak görür, İnsanı can sıkıntısı ve bunalımdan korur, Kişisel beceri ve yeteneklerini kullanma fırsatı doğar,

Kendini ifada edebilme yeteneği gelişir, Arkadaş ortamlarına girer ve yeni arkadaşlar edinir, İnsan sağlığını olumlu etkiler,

REKREASYON ETKİNLİK ALANLARI Müzik uğraşıları:Enstrümanlı,orkestralı,solo ve koro çalışmaları. Spor faaliyetleri:Takım,ferdi, doğa,mücadele ve zihin sporları gibi. Oyunlar:Her yaş kesimi için eğitsel oyunlar. Dans:Halk oyunları, modern ve ritmik danslar. Sanat ve hüner gerektiren faaliyetler:Plastik, deri, grafik, seramik,metal, fotoğraf, resim, ahşap gibi. Mekan dışı faaliyetler:Kamp kurmak,piknik yapmak gibi. İlmi ve kültürel faaliyetler:Edebiyat, tiyatro gibi.

REKREASYONUN ÖNEMLİ FONKSİYONLARI Bu güne kadar yapılan çalışmalar gerek bireylerin gerek toplumların fiziksel, fikri, hissi ve moral sağlığı yönünden rekreasyonun önemini ortaya koymuştur.Rekreasyon fırsatlarından yoksun kalan bir kimse ile bu yönden iyi imkanları kullanma şansına sahip olan kimse arasında sağlık yönünden, çevreye ve kanunlara karşı tutum bakımından belirli farklar görülür.Her şeyden önemlisi rekreasyon hayatı değerlendiren ve ona anlam kazandıran bir ruhsal davranıştır.

Dünyanın her yerinde insanlar : -fiziksel, -ruhsal ve -Toplumsal yapıları yönünden rekreasyona muhtaçtırlar. Rekreasyon kişiye ruh ve beden sağlığının kazandırması yanında kişinin toplumla iç içe olması ve o toplumun bir üyesi olması yolunda önemli katkılar sağlar.

REKREASYONUN ÖNEMLİ FONKSİYONLARI Kişi ve toplum sağlığını düzeltir. Fiziksel sağlık oluşturan,sportif faaliyetler ve açık havada serbest hareket imkanı organizmayı olumlu yönde geliştirir,organların düzenli çalışmasını sağlar, sinir gerginliklerini giderir. Ruhsal sağlık oluşturan, çevre değişimi, tabi ve kırsal alanlar, ruhsal gerginlikleri giderir,iç huzuru sağlar. Kişinin suça yönelimini azaltır.Kişi ve toplum morali yükselir.

Eğitime yardım eder Oyunlar ve gezilerle insanların tecrübe kazanmayı, yeni şeyler öğrenmesi mümkün olur. Güzel sanatlarla ilgili rekreasyon faaliyetleri ve çeşitli sporlar aynı zamanda öğretici düşündürücü ve geliştirici yönleri ile de önem taşırlar. Rekreasyon faaliyetleri insanı zaman tasarrufuna teşvik eder,çalışma hızını yükseltir. Toplumsal hayatı düzenler. Rekreasyon faaliyetleri ile kişilerin ve grupların bir araya gelmesi toplumsal ilişkileri geliştirir,dayanışma ve yardımlaşmayı sağlar.

Serbest hareket düşünce imkanı, dayanışma ve yardımlaşma ile demokratik bir toplum ortaya çıkar. Uluslar arası ilişkileri geliştirir. Çok yönlü bir rekreasyonel faaliyet diyebileceğimiz turizm yoluyla çeşitli ülke insanlarının birbirini tanıması ,anlaması mümkün olur. Uluslar arası yakınlaşma dünya barışı için elverişli bir zemin hazırlar.

Rekreasyon Bölümünün İstihdam Alanları Gençlik ve Spor Genel Müdürlüğü Gençlik kampları ve Gençlik merkezlerinde Federasyonlarda Yerel Yönetimlerde (Belediyeler) Silahlı Kuvvetlerde Polis Teşkilatında Endüstriyel Kuruluşlarda Üniversitelerde

REKREASYON BÖLÜMÜNÜN ALDIĞI EĞİTİMLER Branş Eğitimleri Basketbol Hentbol Voleybol Futbol Yüzme Tenis Masa Tenisi Kayak Badminton Atletizm Jimnastik Step Aerobik Dağcılık Bisiklet

Alan Bilgisi Eğitimleri Spor ve Rekreasyona giriş Serbest Zaman Sosyolojisi Rekreasyon Yönetimi Rekreasyonda Program Geliştirme Spor Bilimlerinde Ölçme ve Değerlendirme Öğrenme ve Öğretme Yöntemleri Rekreasyon Liderliği Rekreasyonda Tesisi ve Araç Kullanımı Rekreasyon Uygulaması Fiziksel Aktivite ve Beslenme Engellilerde Spor

REKREASYONEL FAALİYETLERE KATILIMI ETKİLEYEN FAKTÖRLER Bireylerin veya toplumun rekreasyonel faaliyetlere katılabilmesi yada katıldıkları rekreasyon faaliyetlerini daha iyi şartlarda yapabilmesi için çeşitli kriterlerin oluşması gerekmektedir.Bu kriterlerden en öncelikli olanları ise zaman, yeterli ekonomik güç, ve rekreasyonel faaliyetleri yapacak alanların varlığıdır.Rekreasyon faaliyetlerine katılmayı engelleyen faktörler, -Rekreasyon alanlarının uzaklığı, -Mevsimsel özellikler,

-Rekreasyon araçlarının çekiciliği, -Kişilerin zevk ve tercihlerinde meydana gelen değişme ve gelişme eğilimleri,rekreasyon faaliyetlerine katılmayı engelleyen önemli faktörler arasındadır.

REKREASYON EĞİTİMİNİN AMAÇLARI Rekreasyon bölümü serbest zaman etkinlikleri planlayan ve bu etkinlikleri organize eden kişileri yetiştirmektir. Rekreasyon bölümü eğitim programının genel amacı, öğrencilere rekreasyon programlarını uygulayabilecek şekilde genel kültür, alan bilgisi, yöneticilik ve eğiticilik açıdan toplumun, alanın ve bireyin ihtiyaçlarını karşılayabilecek nitelikte yetiştirmektir.

Türkiye’de Rekreasyon Eğitimi Ülkelerin özellikle sosyal hayatlarında, gelişmişlik derecelerine paralel olarak gittikçe önemi artan rekreasyon çeşitli ülkelerde ya aynı isim altında yada eğlence, sanat, kültürel faaliyetler ile birlikte Beden Eğitimi Spor’da, çeşitli branşların ve aktivitelerin oluşturduğu serbest zamanların bileşenleri ile ifade edilmektedir.

Rekreatif eğitimler her yaştaki insanın yaşam kalitesini artırmak, daha yaratıcı, mutlu ve sağlıklı birey ve toplum olmanın yolu, çocukluk çağından itibaren kazanılan alışkanlıklar ile vücudunu doğru kullanma doğru değerleri yaşam felsefesi olarak benimseme özelliklerini geliştirmeyi hedefler. Ayrıca sigara alkol gibi zararlı alışkanlıktan uzak durma, daima aktif yaşam tarzını benimseme aile ve toplum ile uyum içinde olma gibi değerleri kazandırmaya çalışır. Ailede başlayan bu alışkanlıklar okul çağında gelişir. Bu sebeple serbest zamanını doğru kullanma konusunda, kişilerin, ailelerin, eğitimcilerin ve yöneticilerin bilinçli olması ve bu eğitimi alan rekreasyon liderinin daha çok kitlelere ulaşabilmesi için uygulama alanlarının artması gerekmektedir.

GENÇ NÜFUS ve REKREASYON Rekreasyonun gençler üzerindeki etkisini daha iyi anlayabilmek için, her şeyden önce gençlerin yaşadıkları ortamı ve genel sorunlarını irdelemek gerekmektedir. Gençlerin sorunları üzerinde yapılan bir araştırmada uzmanların Davranış bozukluğu, Saldırganlık, Şiddet gibi 3 ana başlıkta yoğunlaştığı tespit edilmiştir. Günümüzde gençlerin sergilediği bu durum toplumda güvensizlik, belirsizlik ve insanlarda gittikçe artan oranda gerginlik yaratmaktadır.

Alkol sigara ve madde kullanımının gittikçe daha küçük yaşlarda olması gençlerin ruh sağlığının bugün ki durumunu ortaya koyan önemli bir göstergesidir. Ve tüm bu göstergeler açıkça ifade ediyor ki gençlerin olumsuz alışkanlıklardan uzaklaştırılması üzerinde Rekreasyon çalışmaların etkisi artırılırsa genç nüfusun aktif ve sosyal hayata dahil edilmesi daha da kolaylaşacaktır. Birçok ülkede çeşitli suçlardan ceza evlerinde yatan çocuk ve genç suçluların sayısının azaltılmasında ve hayata kazandırılmasında da rekreasyon faaliyet çalışmalarının etkisi ortadadır. Gençler arasında en rağbet gören etkinlik spordur. Rekreatif sporlar suçun önlenmesinde önemli bir araç olarak kullanılmaktadır. Araştırmalar rekreatif sporlar uğraşmanın gençliği suça katılımdan vazgeçirme eyleminde olduğunu göstermekte, diğer bölgelerde suç oranları artarken rekreatif etkinliklerin uygulandığı bölgelerde suç oranları azalmaktadır.

Tüm dünyada olduğu gibi Türkiye de de özellikle büyük kentlerde ciddi suçlar devam etmekte artan nüfus ve istikrarsız ekonomi sorunu daha da büyümektedir. Buna karşın kentin içinde ve çevresinde rekreatif etkinliklerin verildiği merkezlerin olması suçun azalmasına önemli bir caydırıcı etkendir. Sonuç olarak rekreasyon ve özellikle çocuk ve gençler için sportif rekreasyon suçu önlemede en etkili ve ucuz yöntemlerden biridir. Rekreasyon etkinliklerinin özellikle gençler için rekreatif sporun suça tamponluk yapmada aktif rol oynayabileceği bilinmektedir. Bu amaç doğrultusunda genç suçlu sayısında azalma yaratmak için aileleri bilinçlendirici eğitim etkinlikleri düzenlenmesi ve gençlerin suça karışmadan rekreatif etkinliklerle tanışmalarında aile desteği alınması bu sorunun önüne geçilmesinde yarar sağlayacaktır.

Spor ve Rekreasyon Spor ve Rekreasyon birbirlerini tamamlayan ve birçok ortak payda ile hareket eden bir bütündür. Spor insanların rekreatif gereksinimlerini karşılamada önemli bir hareket alanı sağlarken, Rekreasyon da, sporun toplumsal yaygınlaşmasında ve sportif başarılar elde edilmesinde önemli roller üstlenmiştir. Spor ve Rekreasyon arasında ilişki, kişilerin serbest zaman değerlendirilmelerinde sportif faaliyetleri diğer sosyal faaliyetlere göre daha çok tercih etmeleriyle daha da pekişmiş ve bütünleşmiştir. Spor ve Rekreasyonun en aktif yürütülebileceği alan ülkelerin nitelikli çoğunluğu olan ve geleceği oluşturacak genç nüfustur. Anayasamızda da bu açık olarak belirtilmiş ve vurgulanmıştır.

1982 yılında kabul edilen Türkiye Cumhuriyetinin anayasasının 58. ve 59. maddelerinde de ‘Devlet gençlere alkol düşkünlüğünden kötü alışkanlıklardan ve cehaletten kurtarmak için gerekli tedbirleri alır. Devlet her yaştaki Türk vatandaşlarının beden ve ruh sağlığını geliştirecek tedbirleri alır ve sporun kitlelere yaygınlaştırılmasını teşvik eder. Devlet başarılı sporcuyu korur.’

Spor, rekrasyonun en kapsamlı, çeşitli ve ilgi çeken alanlarından birini oluşturmaktadır.Spor ve rekreasyon karşılıklı olarak birbirlerini etkiler.Spor insanların rekreatif ihtiyaçlarını karşılamada önemli bir hareket alanı sağlarken, rekreasyonda, sporun toplumda yaygınlaşması, tanınması ve sportif başarılar elde edilmesinde önemli roller üstlenmiştir.Rekreasyon anlayışının artması, sportif hareketliliğin gelişmesine neden olmaktadır.Herkes için spor, her yerde spor, sağlık için spor, yaşam boyu spor gibi .

Rekreasyonun gerekliliği büyük ölçüde bu amaçlar doğrultusunda daha çok anlaşılmak da ve hissedilmektedir. Rekreasyonun da amacı kişilerin serbest zamanlarını kişinin isteği ve yetenekleri ölçüsünde planlayarak onları olumsuz alışkanlıklardan ve koşullardan uzaklaştırmak, onları mutlu oldukları ve severek yapacakları bir faaliyete yönlendirerek bireyi olumlu yönde kazanmak ve bunu topluma yansıtmaktır. Her geçen değişen ve gelişen hayat koşulları ve bunların kişiler üzerindeki etkisi gün geçtikçe artmakta ve bu koşulları insan üzerindeki olumsuz etkisini azaltmak için rekreasyon artık yaşamın bir parçası ve çağın bir ihtiyacı hale gelmiştir.

REKREASYON VE ÇEVRE Çevre: Canlı ve cansız varlıkların yaşadığı ortama çevre denir. Çevre :İnsanların ve diğer canlıların yaşam boyunca ilişkilerini sürdürdükleri ve karşılıklı olarak etkileşim bulundukları fiziki,biyolojik,sosyal, ekonomik ve kültürel ortam olarak da açıklayabiliriz. Yaşam ve çevre birbirlerine bağlı iki önemli yaşam çerçevesidir.

Rekreasyon ve çevre ilişkisi,insanları monotonluktan, sıkıcı bir şehir hayatından ve hareketsizlikten kaçış olarak, özellikle açık alanları rekreasyon etkinliklerinde tercih etmeleri sonucu daha belirgin bir şekilde ortaya çıkmaktadır.Rekreasyon etkinlikleri çeşidine göre değişik çevrelerde bir çok bozulmalara neden olabilmektedir. Rekreasyon etkinliklerinin çevreye olumsuz katkıları: ateş ve çöp olarak kendini göstermektedir.Dikkatsiz ve kontrolsüz yakılan bir ateş güzel bir doğa parçasını içindeki bütün canlılarıyla beraber korkunç bir şekilde yok edebilmektedir.

Çöp ise özellikle sportif amaçlı yapılan rekreatif etkinliklerde büyük bir sorun teşkil etmektedir.Gelişmemiş çevre bilinci doğayı bir çöplüğe dönüştürebilmektedir.Özellikle dağcılık sporunda ana kam yerleri bir çöplüğü andırmaktadır.Rekreasyon ile çevrenin olumsuz ilişkisine bir diğer örnek serbest zamanı avlanmakla geçirmek isteyen insanların, bilinçsizce bu işi yapmaları sonucu hayvanların neslinin yok olmasına kadar giden bir doğa tahribatına yol açmalarıdır.Mevsim dışı ve uygun olmayan yöntemlerle yapılan avlanmalar, canlılara büyük zararlar vermektedir.

Rekreasyonun çevreye olumlu katkıları 1-insanların serbest zamanlarını olumlu etkinliklerle değerlendirebilme bilincine ulaşmaları belirli bir eğitim almalarını gerektirmektedir.Bu eğitim ise kişilere serbest zamanlarını çevreye zarar vererek değil, bilakis çevreyi koruyarak ve zenginleştirerek değerlendirmesi davranışını kazandıracaktır. 2-Rekreasyon etkinliklerinde doğada bıraktıkları beslenme artıklarından diğer canlılar istifade etmektedirler.Burada çöp ile doğada kaybolacak yada canlıların yiyebilecekleri artıkları ayırmak gerekir.

3-Çevrenin rekreasyon amaçlı kullanım talebinin artması sonucu kent içi veya kent dışı yeni düzenlemelere gidilmesi ihtiyacını doğurmaktadır.Kent içinde düzgün, amaca uygun ve çevre güzelliğine katkı sağlayacak parklar, yeşil alanlar,oyun ve spor sahaları gibi yerler yapılacaktır.Kent dışında ise doğanın korunması daha dikkatli olacaktır.Vahşi doğanın korunması, rekreatif etkinlikler için bölgelerin düzenlenmesi gibi uygulamalar yapılacaktır.Milli parklar çoğaltılacak ve doğal yaşam denetim altına alınacaktır.

İhtiyaç nedir? Genel olarak bir eksiklik hissi ve aynı zamanda bu hissin giderilmesi arzusuna veya doğal yada sosyal yaşamdan doğmuş bir gerekliliğin ifadesine ihtiyaç denmektedir. İnsan bir şeyin eksikliğini duyduğu zaman bu eksikliği giderecek amaçlı eylemlerde bulunarak tatmin olmak ister.Amaçlı eylemler ihtiyacı gidermeye yöneliktir.İhtiyaçlar davranışları başlatır ve devam ettirirler.İnsanların üzerinde onların düşünce ve karakterlerini belirtmesi bakımından doğrudan etkili olurlar.

İhtiyaçlar, her insan için aynı olmasına karşın, çeşitlilik ve şiddet bakımından farklılık taşımaktadır.Bazı insanlarda öncelikle iyi beslenme söz konusu iken, bazılarında eğlenme ön plana çıkabilir.Eğlenirken ise kimileri ihtiyacını tiyatroya, sinemaya giderek tatmin ederken, kimileri daha farklı uğraşlar bulabilirler. İhtiyaçlar aynı tipte değildir.Yoğunlukları farklaşan ve insandan insana farklılık gösteren bir yapıya sahiptir.

İHTİYAÇLARIN SINIFLANDIRILMASI Birincil ihtiyaçlar:İnsanın yaşamını devam ettirebilmek ve gerekli etkinlikleri yapabilmek için yemek-içmek, soğuktan-sıcaktan korunmak, dinlenmek,uyumak, solunum gibi faktörleri kapsamaktadır. İkincil ihtiyaçlar:Düşünce ve duygularla ilgili olduğundan sosyal ve psikolojik bir özelliğe sahiptir.kişisel takdir, görev sorumluluğu, hissetme, iddia etme, şefkat, yarışma,yakınlık kurma gibi ihtiyaçlar örnek verilebilir.İkincil ihtiyaçlar, insan yaşamının ilk yıllardan itibaren çıkar,zamanla bilgi ,görgü, tecrübe arttıkça gelişir.

GÜDÜLEME Güdüleme kavramı, insanın gereksinimlerine ilişkin olup tüm insan davranışları , - bireysel, - fizyolojik, - psikolojik , gereksinimleri karşılamaya yöneliktir. Güdüleme içsel-psikolojik bir olgu olarak da ele alınmıştır.

İlişkinin en basit biçimde bir güdü bir etkinliğe yol açar,bu etkinlik başarıyla tamamlanınca güdü ortadan kaybolur.Güdü ile etkinlik arasında ilişki karşılıklıdır. İnsanın güdülenmesine ilişkin Maslow’un geliştirdiği beş aşamalı ihtiyaçların sınıflandırılması yaşamsal alandan toplumsal alana doğru sıralandıklarında, gereksinimlerin doyurulmasına en alt basamaktan başlanması gerekir.

Maslow’a Göre İhtiyaçların Sınıflandırılması Temel Fizyolojik İhtiyaçlar Güvenirlik Ait olma ve sosyal ihtiyaçlar Saygınlık ve statü ihtiyacı Kendini gerçekleştirme ihtiyacı

Temel Fizyolojik İhtiyaçlar İnsan hayatını devam ettirecek eylemlerdir. Açlıktan ölmek üzere olan bir insan için sevgi, özgürlük, eğlenme, güvenlik, dostluk gibi kavramlar pek bir şey ifade etmemektedir. Bu yüzden fizyolojik ihtiyaçlar hiyerarşinin en tabanında yer almaktadır Güvenlik İhtiyaçları Can ve mal tehdidi altındaki bir insan için güvenlik arama ihtiyacı yerine göre 1.derece önem kazanabilir. Ayrıca iş güvenliği sosyal güvenlik gibi alanlarda da güvenlik ihtiyacı şiddetle hissedebilir. Sosyal İhtiyaç İnsan ait olmak başkalarıyla bir arada olmak, onlar tarafından kabul görmek, arkadaş olmak, arkadaş olarak kabul edilmek ve çevresini etkilemek ister. İnsan bu ihtiyaçları çoğu kez aç bir insanı gıdaya olan arzusu kadar şiddetle duyar. Bu ihtiyaçların giderilmesinde onların sportif faaliyetlere katılmasını sağlamak.Piknikler, akşam yemekleri, doğum günü partileri, sinema veya tiyatro faaliyetleri etkilidir.

Saygı Görme İhtiyacı İnsan hem kendi kendine hem de başkalarına karşı önemli görünme ihtiyacı duyar. İnsan kendine güven duygusu edinmeye ve her yönüyle hak edilen bir prestij sağlamaya çalışır.Bu ihtiyaç tatmin edilmezse insan da bir takım aşağılık duyguları oluşabilir.Bunun için saygı görme ihtiyaç düzeyine ulaşan insanlar oturdukları konutlara, kullandıkları arabalara, konuştukları insanlara, yaptıkları sporlara ve sanat çalışmalara özel bir önem verirler. Kendini Geliştirme İhtiyacı Bu ihtiyaçlar kişinin kendi potansiyelinin farkına varması, bir işi yalnız başına yapması, yaratıcı olabilmek için kendini sürekli bir gelişime tabii tutması ile ilgili ihtiyaçlardır. Bu ihtiyaçların belirli türleri insandan insana sonsuz sayıda değişebilmektedir. Örnek; başarılı bir sporcu olmak, başarılı bir yönetici olmak, siyasal bir partide yükselmek gibi.. (Rekreasyonu bu ihtiyaçlar içinde kendini gerçekleştirme ihtiyacı içinde düşünmek gerekmektedir.)

Rekreasyona Niçin İhtiyaç Duyulur? Rekreasyona duyulan ihtiyaç; Kişisel Yönden Fiziki sağlık gelişiminin sağlanması, (Teknolojinin gelişmesiyle insanlar daha az hareket ederek bazı sağlık sorunları oluşmaktadır.) Ruh sağlığı kazandırılması, (Kişinin rutin hayatından uzaklaşması onun rahatlamasına ve mutlu olmasına imkan verir.) İnsanı sosyalleştirmesi, (Aynı konuda hevesli ve istekli diğer insanlarla bir uğraşı içinde bulunmak kişilerin sosyal çevresinin artmasına yeni arkadaş ve dostlar edinmesine yardımcı olmaktadır.) Yaratıcı gücünü geliştirir, (İnsanın içinde saklı olan ve her insanda var olan bir yetenektir. Bu özellik denemelerle gelişmektedir. örnek; bir resmi bir besteyi bir şiiri örnek verebiliriz.) Kişisel beceri ve yeteneğinin geliştirilmesi, (kişinin beceri ve yeteneğini de olumlu etkiler.)

Çalışma başarısı ve iş verimine etkisi, Ekonomik hareketlilik, (Kırsal kesimde açılan halıcılık kursları, ceza evlerinde mahkumlara yaptırılan kunduracılık, tamircilik, marangozluk hizmetleri gibi faaliyetler örnek teşkil edebilir.) İnsanı mutlu etmesi, (Sporun ve sosyal aktivitelerin moral değerler üzerindeki etkisinden yararlanarak kişiyi günlük hayatın stresinden uzaklaştırmaktır.)

2. Toplumsal Yönden Toplumsal dayanışma ve bütünleşmeyi sağlaması, (Bugün ki toplumlarda değişik bir çok faktör insanları birbirlerinden ayırmaktadır. Irk, millet, din, mezhep sosyal konum, eğitim, kültür ve ekonomik farklılıklar bu ayırım gruplarını oluşturmaktadır. Rekreasyon faaliyetleri gruplar arasındaki bu farklılığın azaltılmasında önemli rol oynamaktadır. Rekreasyon aktivitelerde sosyal, ekonomik, eğitim farklılıkları ortadan kalkar veya önemsizleşir. Her kesimden insan ortak zevkleri doğrultusunda bir araya gelir ve ortak uğraşılarda bulunurlar.) Demokratik toplum yaratılması (İnsanların birbirleriyle olan ilişkilerinin düzenlenmesinde ve toplumsal kurallara uyulmasında iyi bir yurttaş olabilmenin öğretilmesinin temelinde insanların sosyal ortamda toplumun kurallarına uymaları, davranışları kontrol etmeleri gerekmektedir. Kişinin rekreatif faaliyetlerle kazanacağı belli kurallar içinde yaşamak bu kurallara uymakta ve uygulamakta zorluk çekmemek başkalarının haklarına saygılı olmak böylece medeni bir toplum olmaya katkıda bulunmaktır. Sağlıklı düşünen, hareket eden toplum oluşur.

Rekreasyon etkinliklerinin türü ve bu zaman biriminin ölçümü bir çok değişkene göre farklılık göstermektedir.Bireyin , kişilik özellikleri, Yaşam biçimi, Toplumsal çevresi bunlar içerisinde etkin olan değişkenlerdir.

BİREYİN REKREASYON ETKİNLİKLERİNE KATILIMDA TEMEL SEKİZ GEREKSİNİM Kendini yenileme gereksinmesi, Ödünlenme gereksinmesi, Eğitim gereksinmesi, Gözlem gereksinmesi, İletişim gereksinmesi, Bütünleşme gereksinmesi, Gruplaşma gereksinmesi, Kültürel etkileşim gereksinmesi

Rekreatif Etkinliklere Katılımda Etken Olan Temel Faktörler Günlük yaşantıdan kaçış, Alışkanlık ve sorumluluktan kurtulma, Sosyal kurallardan ayrılma, Doğaya yönelme, Değişiklik yeni şeyler yaşama, Kendini bulma: bedensel, ruhsal, sosyal, psikolojik ve yaratıcılık bakımından aktif olma İlişki arama: sosyal soyutlanmayı aşma, eş arama Dinlenme: bedensel ve ruhsal dinlenme Kültür Sağlığın elde edilmesi

REKREASYONUN SINIFLANDIRILMASI 1-AMAÇLARINA GÖRE a-Dinlenme b-Kültürel c-Toplumsal d-Sportif e-Turizm f-Sanatsal 2-ÇEŞİTLİ KRİTERLERE GÖRE a-Yaş faktörlerine göre b-Katılanların sayısı c-Zaman göre d-Kullanılan mekana göre e-Sosyolojik muhtevaya(içerik) göre.

3. REKREASYONUN ÖZEL İŞLEVLERİNE GÖRE SINIFLANDIRILMASI a- Ticari rekreasyon: insanların rekreatif ihtiyaçlarını, çeşitli kurum ve kuruluşların sunduğu hizmetlerden masrafsız olarak giderebilecekleri gibi kar amacıyla sunulan hizmetleri de aynı amaçla satın alabilir. b- Sosyal rekreasyon: Çeşitli şekillerde insanları bir araya gelip katıldıkları rekreasyon etkinliklerdir. c- Uluslar arası rekreasyon: Gelişen serbest zaman anlayışıyla beraber şehir içi rekreasyondan sonra kırsal ve sonrasında da eylemler, uluslararası seyahatler ve etkinlikler olarak da kendisini göstermeye başlamıştır.

d- Estetik rekreasyon: Pasif bir nitelik taşıyan bu eylemler, daha çok yüksek eğitim ve kültür düzeyli insanlar için söz konusu olmaktadır. Sanat olaylarını izleme ünlü müzik yapıtlarını dinleme gibi eylemleri oluşturmaktadır. e- Fiziksel rekreasyon: Açık ve kapalı alanlarda yapılan tüm spor çeşitlerini kapsar. Spor yapabileceği sahaları kapsamaktadır. f- Orman rekreasyonu: Arazi ve su kullanımı rekreasyon eylemlerinin çoğunda önemli yer tutmaktadır. Bu imkanları ise ormanlar sağlamaktadır. Kullanım açısından orman rekreasyon eylemleri 1.Yoğun: Oldukça merkezileştirilmiş ve kullanım için geliştirilmiş alanlar. Örnek; piknik ve yürüyüş 2.Az yoğun yada dağınık eylemler: Orman içi sularda balık avcılığı, kara avcılığı her hangi bir alan geliştirilmesine gerek duymadan ve geniş alanlar içinde yapılan eylemler oluşturmaktadır.

4.MEKANSAL AÇIDAN REKREASYON ÇEŞİTLERİ a. Açık Alan Rekreasyonu: Açık havada yapılan rekreasyon faaliyetlerini içerir. Açık alan rekreasyonu temel fonksiyonları ormanlar dağlar ve su bölgeleri oluşturmaktadır. Örnek balonla gezme, yat gezisi, kano yapma, kaya tırmanışı, yamaç paraşütü, balık avlama, bisiklete binme vs. b. Kapalı Alan Rekreasyonu: Toplumun kullanımına ayrılmış kapalı mekanlardaki serbest zamanı değerlendiren etkinliklerdir. İşletme spor özel ilgi ve sosyal klüpler gibi mekanlarda ve derneklerdeki kapalı mekan etkinliklerine katılması.Sergi, defile, kongre, kutlama, basketbol, buz pateni, yüzme vs.

5.ETKİNLİKLERE KATILMA ŞEKLİNE GÖRE REKREASYON ÇEŞİTLERİ a. Aktif Rekreasyon: Rekreasyonel aktiviteye bireylerin aktif katılımıyla oluşan rekreasyondur. Spor en önemli örnektir. Müzik aleti çalmak, şarkı söylemek, tiyatro ve gösterilerde aktif rol almak vs. b. Pasif Rekreasyon: İnsanların rol almadıkları izleyici olarak katıldıkları serbest zaman etkinlikleridir. T v izlemek, radyo dinlemek, sinemaya gitmek, spor müsabakası seyretmek örnek gösterilebilir.

6. KATILIMCILARIN SAYISINA GÖRE REKREASYON ÇEŞİTLERİ a. Bireysel Rekreasyon: İnsanların yalnız olarak serbest zamanlarını değerlendirmesidir. Müzik dinlenmek, kitap okumak, yürüyüş b. Grup Rekreasyonu: İnsanların grup halinde serbest zamanlarını değerlendirmeleridir. Grup rekreasyon faaliyetleri rekreasyonun sosyalleştirici özelliğinin de bir örneğidir. İnsanlar grup rekreasyon aktiviteleri katılımı sayesinde bir grubun üyesi olur ve topluluğun özelliğini taşırlar. Örnek; Takım sporları, toplu müzik, toplu piknik aktiviteleri vs. c. Kitlesel Rekreasyon: İnsanların serbest zamanlarını kitlesel olarak değerlendirmesidir. Milli maçlar, Olimpiyatlar, Dünya kupası, Şampiyonlar ligi organizasyonları örnek gösterilebilir.

Rekreatif katılımı teşvik eden sosyal ve ekonomik faktörler Ekonomik verimlilik ve çalışma koşullarındaki gelişmeler (kişinin kendine ayırabildiği zamanda artış): Teknolojinin gelişmesiyle işlerin daha çabuk yapılması insanlara rekreasyon etkinliklerine katılma zamanlarının oluşması. Çalışma koşullarındaki gelişmeler çerçevesinde çalışanlara özgürce kullanabilecekleri geniş serbest zaman imkanı sunmaktadır. Harcanabilir gelirin artması: Gelir seviyesinin yüksek olduğu toplumlarda rekreatif etkinliklerin daha yoğun ve yaygın şekilde yapılmasına ve gelişmesini görmekteyiz. Ekonomik ve sosyal bakımından gelişmiş, gelir seviyesi yüksek toplumlarda rekreatif etkinlikler çeşitlilik ve yaygınlık bakımından ileri bir düzeyde bulunmaktadır. Örneğin, önemli bir rekreasyon etkinlik çeşidi olan sporun topluma yaygınlaşması gelişmiş ülkelerde daha fazla görülmektedir. Şehirleşme: Şehirler, toplumsal ilişkileri günlük yaşamları çalışma koşulları ve yoğunlukları teknolojik imkanlar ve nüfus bakımdan kırsal bölgelere göre büyük farklılıklar gösterir. Şehirlerde ilişkiler yüzeysel, soyut ve resmidir. Kent yaşantısı insanı doğadan ve doğal ortamdan uzaklaştırmıştır. Teknolojik kullanım araçları ile yoğun çalışma ortamları, iş disipilini, katı kurallar, hareketsizlik,kentin gürültüsü yoruculuğu ve kirliliği ile insan bunalmaktadır. Kent yaşamının bütün bu özellikleri insanları kent içinde açık veya kapalı alanlarda yapılan rekreatif etkinliklere yada doğrudan kent dışındaki doğal ortamlara sürüklemektedir.

4. Nüfus artışı ve hareketliliği: Hızlı nüfus artışı beslenme eğitim sağlık kentleşmeyle beraber rekreasyon hizmetleri gibi alanlarda karşılaşılan nitelik ve nicelik yönünden artırılmaktadır. Bu yüzden rekreatif etkinliği fazla ve düzenli olan ülkelerde nüfus artışına rastlanılmamaktadır. Nüfusta meydana gelen hareketlilik bir rekreasyonel potansiyeli oluşturmaktadır. Hareketliliğe imkan sağlayan ulaşım sektörü rekabete dayalı ucuzluğu lüks ve güven vericiliğiyle bir yerden bir yere rekreasyon amaçlı hareket içerisinde olan insanların rekreasyon taleplerini ortaya çıkarmaktadır. 5. Teknoloji: Teknolojinin gelişmesi günlük hayatı zorunlu işleri için gerekli süreleri de kısaltmıştır. Çamaşır, Bulaşık makineleri vb. Bu ürünler yanında rekreasyon sektörü içinde rekreasyon etkinliklerini cazipleştirecek çeşitlendirecek ve daha da fazla amaçlı kullanımlarını arttırabilecek çeşitli ürünler yaratmıştır. Gelişmiş spor ve oyun ekipmanları, yapay çim, buz, kar, dalga yapma aletleri vs. 6. Kitle iletişim araçlarının etkisi: Milyonlarca insana birden etki eden internet, tv, radyo, sinema, gazete, dergi, iletişim araçları yaratmıştır. Bu araçlar günümüzde insanları belirli düşüncelere, duygulara, çeşitli yaşama tarzlarına kolayca yönlenmelerine önemli roller üstlenmişlerdir.

7. Kültürel etki: Milli kültür ne kadar zengin ise o ülkede rekreatif etkinlik çeşitlerinin de o kadar zengin ve çok çeşitli olacağı söylenebilir. Tarihsel geçmişe ve zengin bir kültüre sahip Türkiye’de insanların bir çoğunun serbest zamanlarında beğenerek uğraşabilecekleri çok sayıda rekreatif etkinlik çeşidi bulunmaktadır. Müzik, tiyatro, cirit, yağlı karakucak, binicilik, okçuluk, avcılık, atıcılık.. 8. Eğitim düzeyi: Eğitim düzeyinin artması ile rekreatif faaliyetlerine katılım arasına yakın bir ilişki bulunmaktadır. Eğitim seviyesinin yükselmesi ekonomik geliri de artırmaktadır. Bu ise serbest zamanı daha iyi kullanabilmeyi sağlamaktadır. Eğitim sosyal statünün elde edilmesinde önemli bir etkendir. 9. Çevre bilinci: Sanayileşme ve yaygın kentleşme sonucu ortaya çıkan kalabalık, kirlilik ve betonlaşma yapay oluşumlar insanların çevreleriyle daha fazla ilgilenmelerini gerektiriyor. Olumsuz faktörlerini ortadan kaldırmak yada en aza indirmek için özellikle açık hava rekreasyon etkinliklerine temel olabilecek çevre koruyucu geliştirici veya güzelleştirici etkinliklere yoğun olarak katılım söz konusu olmaktadır. Ayrıca gelişen çevre bilinci, insanları doğaya yöneltme, çeşitli rekreatif etkinliklere teşvik etme doğanın daha fazla rekreatif kullanımı için organize edilmesine ancak ekolojik dengenin korunmasına da dikkat edilmesi gerekmektedir.

10. Değişen yeni sağlık bilinci ve isteklerin bilinci: Son yıllarda özellikle sportif etkinlikle kazanılabilecek sağlık bilincinin gelişmesi gündeme gelmektedir.Bedensel ve ruhsal sağlığı beraberce ve etkin bir biçimde elde edilebileceği rekreatif etkinliklerin başında çeşitli spor branşları gelmektedir.Sporun bu amaca yönelik çeşitlerini daha çok yarışmasız bireysel,maceraya yönelik, ve doğa ile iç içe yapılanları oluşturmaktadır.Rafting,sörf,dağcılık,tenis,bisiklet vs. 11. Değerlerde ki değişmeler: Değerler güdülenmeyi ve davranışların değişmesini sağlayan en güçlü araçlardır.Rekreatif katılımı destekleyen bu değişmeleri, a.Çalışma: Çalışanların değerleri kendilerine gerilim yaşatmayacak sağlıklarını riske atmayacak ancak sorumluluğun ağır bastığı bir çalışma ortamı ile serbest zamana sahip olarak onu dolu dolu değerlendirmek mutlu olmak anlayışından oluşmaktadır.Bu anlayış rekreatif canlılığı teşvik etmektedir. b.Sosyal değerlerdeki değişmeler:Öncelikle kadınların rekreatif etkinliklere katılımında söz edilebilir. Kadının toplumsal hayatındaki yerinin farklılaşması ile birlikte spor,tiyatro,müzik gibi etkinliklere katılımları eğlence ve turizme olan ilgilerinin artması sonucunu getirmiştir.

12. Siyasal otorite ve diğer kurumların etkileri: Çalışma hayatını düzenlemek serbest zaman sağlamak, uzun ücretli tatiller ve normal çalışma dönemleri süresince rekreasyon için imkan oluşturmak.Çalışanların rekreasyonel ihtiyaçlarının karşılanmasında maddi yönden destek olmak,rekreasyona olan ilgiyi artırmak,bunun için alt ve üst yapıyı oluşturmak. 13. Eğlence hareketinin etkisi: Rekreasyon anlayışının ve etkinliklerinin gelişimi ülkelerin sosyal ve ekonomik yapılarındaki değişmelere paralel yükselmekte veya gerilemektedir. Yüzme,tiyatro,sinema,konser,spor,dans vb. gibi eğlenceleri içerir. 14. Doğal zenginliklerin etkisi: Mili parklar, deniz, plaj, vahşi hayat, dağlar, ormanlar, kaplıcalar, peri bacaları, göller, nehirler daha birçok rekreasyon amaçlı düzenlenmiş doğal ortamların bulunması rekreasyon katılımına teşvik etmektedir. 15. Sosyal hareketliliğin etkisi: Rekreatif etkinlikler sosyal hareketliliğe neden olmaktadır. Eğitim, sosyal çevre ve aile yapısının etkisiyle sağlanan sosyal hareketliliğin yanında kişinin uğraştığı rekreatif etkinlikler onun hareketli olmasına neden olmaktadır.

16. Araç – gereç malzemenin teşviki: Rekreasyonel etkinliklerde kullanılan malzemenin görkemi rahatlığı gibi özellikleri etkinlikleri daha cazip kılabilmektedir. Etkinliklerde kullanılan malzemenin birçoğunun günlük yaşamda kullanılmaya devam etmesi rekreasyonel yaşamı günlük yaşamın bir parçası haline getirme de önemli bir rol oynamaktadır.(Bir spor giysi ve ayakkabının böyle bir fonksiyonu yerine getirdiği söylenebilir.) 17. Rekreasyonel merkezler: Rekreasyonel amaçlı kullanılabilen spor, turizm veya kış etkinliklerinin yapılabileceği mekanların günümüz rekreatif anlayışına uygun tasarlanması ve bu amaca hizmet edilebilir durumda olması tesislerin cazibesini artırıp kullanıcı sayısını çoğaltabilen önemli bir etki olarak görülmektedir.

REKREASYONİSTLERİN GENEL NİTELİKLERİ Kaynakların kullanımı, zamanı,hedef kitlelerin gönüllü hizmetlerini en ekonomik şekilde değerlendirebilme ve grup ekonomisinden maksimum düzeyde yararlanabilme yeteneğine sahip bulunmak. Sempatik, sıcakkanlı, hoş görülü, sabırlı, kararlı,esnek, güvenilir, yenilikçi olmak. Ruhsal, fiziksel ve zihinsel açıdan sağlıklı olmak ve düzgün bir fiziki görünüme sahip bulunmak. Mükemmel beşeri ilişkileri kurabilme yeteneğine sahip bulunmak. Etkili iletişim kurma ve üstün bir algılama yeteneğine sahip bulunmak.

6- Faaliyetlere toplu katılma sağlama,katılımcıları güdüleme ve teşvik etme becerisine sahip olmak. 7- Açık kararlı olmak ve mantıklı karar almak. Objektif değerlendirme yapabilmek. 8- Tehlikeli riskleri tahmin etmek ve girmemek, katılımcıları risklerden korumak. 9- Grubun yapısını, ortak amaçlarını, değer yargılarını ve duygularını anlayabilmek ve şartlara uygun akılcı davranışları sergilemek. 10- Hedef kitlenin ihtiyaçlardaki değişimleri önceden sezinleyebilme, gerekli önlemleri almak, değişimlere uyum sağlamak

11- Rekreasyon planlarını ve programlarını hazırlayabilmek,uygulamaları değerlendirebilmek, 12- Yenilikçi üretim, ürün çeşitliliği, fırsatları değerlendirme yoluyla programların kalitesini artırmak becerisine sahip olmak, 13- Grup oluşturma, grubu yönetme, hitap etme, yönlendirebilme yeteneğine sahip olmak, 14- Sorumlu olduğu görev alanı dışında da liderlik rolünü devam ettirmek, diğer etkinliklerine katılmak ve kişileri katılmalarını teşvik etmek.