AKRAN EĞİTİMİ Tıp Eğitimi Anabilim Dalı Seminerleri / 181

GİRİŞ Giderek daha fazla üniversite akran eğitimini programına entegre etmektedir. Giderek daha fazla bilimsel kanıt da akran eğitimini desteklemektedir. ‘peer-assisted learning’ (PAL) = akran destekli öğrenme (akran eğitimi) Akran eğitiminin tarihi Aristo’ya kadar geri gitse de eskiden genelde planlanmamış, fırsat oldukça yapılan bir etkinlik iken günümüzde planlı ve sistemli bir şekilde uygulanmaktadır. / 182

GİRİŞ “See one, do one, teach one” tabirinin kökeni bilinmese de efsanesi devam etmektedir. Bununla birlikte, günümüzde hasta güvenliği ve kalite güvencesi prensipleri ön plandadır. Günümüzde tıp fakültesi müfredatlarında “eğiticilik” de önemli bir yer tutmaktadır. İşe alımlarda dahi eğiticilik tecrübesi önemli olmaktadır. / 183

4 [Program Çıktısı Örneği]

/ [Turgut Özal Üniversitesi]

/ 186

/ f

TANIMI Benzer sosyal gruplardan gelen ve birbirine eğitim vermek suretiyle öğrenmelerine yardımcı olan kişilerin yaptıkları işe akran destekli öğrenme denir. – Öğrencilerin aynı sınıftan veya aynı programdan olmaları gerekmez. – Dersi anlatanlar konusunda uzman değildir. – “yakın akran” olabilirler (yeni mezun doktor-intörn) / 188

BENZER TERİMLER (Terminoloji standart değildir)) PAL Peer teaching or tutoring; Near-peer teaching; Peer-supported learning; Peer-assisted study; Peer assessment; Cooperative or collaborative learning; Peer group learning; / 189 Students helping students; Student tutoring or facilitation; Student mentoring; Study advisory schemes; Teaching assistant schemes; Supplemental instruction; Parrainage and proctoring.

AKRAN EĞİTİMİNİN TEORİSİ Akran eğiticisi ile öğrenci arasındaki etkileşim profesyonel eğiticiyle öğrenci arasındakinden farklıdır. Akran eğitiminde oluşan “kognitif çatışma” öğrenme için elzemdir. Akranların düzeyleri birbirine yakın olduğundan öğrenme zorluklarını anlamaları daha kolaydır. Vygotsky’nin “Zone of proximal developmen” kuramı ile uyumludur. Bir konuyu “öğretmek” amacıyla çalışmak “sınav için” çalışmaya göre daha verimli olmaktadır. / 1810

AKRAN EĞİTİMİNİN ORGANİZASYONU Akran eğitimi genelde gönüllülük esasına göre yapılır. Akran eğiticilerine uzmanlar tarafından ek eğitim verilebilir. Grup sayıları genelde küçük olur; böylece geribildirim ve etkileşim artar. İç motivasyon: tutum, motivasyon... Dış motivasyon: ödeme, yetki verme, belgelendirme... / 1811

AKRAN EĞİTİCİLERİNE AVANTAJLARI Akran eğiticisinin kendini geliştirmesini sağlar. Akran eğiticisini öğrenmeye motive eder. Akran eğiticisini düşünmeye teşvik eder. Sunum becerilerini ve tutumlarını geliştirir. Akran eğiticileri programı daha fazla benimser. Ekip çalışması güçlenir. Sorumluluk alma, yönetme becerileri ve empati. / 1812

ÖĞRENENLERE AVANTAJLARI Ek bilgi kazanırlar. “aptalca” sorular sorabilir. Sorularına ayrıntılı cevap bulma fırsatı yakalarlar. Değerlendirmeyi yapacak eğiticiyle arasını açma riski yok. Temel eğitimlerini akran eğitimi yoluyla alanların sınavlarda diğer öğrenciler kadar başarılı olabildikleri gösterilmiştir. / 1813

EĞİTİM KURUMUNA FAYDALARI Öğrenim çıktılarına ulaşılmasına katkı sağlar. Müfredattaki delikleri yamamayı sağlar. İşbirliği kültürü oluşturur. Öğrenci eğiticileri standardize etmek daha kolaydır. İlk bakıştan ucuz gözükmekle beraber genelde mevcut müfredat ek olarak yapıldığından ek masraf getirir. / 1814

MUHTEMEL DEZAVANTAJLARI Akran eğiticilerinin bilgi derinliği yeterli olmayabilir. Yanlış bilgi aktarımı söz konusu olabilir. Akran eğiticilerinin eğitici tecrübesi düşüktür. Öğrenciler arasında kişisel sorunlar oluşabilir. Uygulamanın “ucuz iş gücü”ne dönüşme riski dillendirilmiştir. Organizasyonu zaman ve emek gerektirir. / 1815

AKRAN EĞİTİMİ NASIL PLANLANMALI? KonuSoru ArkaplanMüfredatın şu anki durumu nedir? Neden akran eğitimi yapmak istiyorsunuz? Projeden kim sorumludur ve kim yönetecek? AmaçlarBu projenin eğiticiler için amaç ve hedefleri nedir? Bu projenin öğrenenler için amaç ve hedefleri nedir? Bu projenin kurum için amaç ve hedefleri nedir? Eğiticiler (kalfalar) Eğiticiler kim olacak ve nasıl seçilecekler? Eğiticilere hangi eğitimler ve nasıl verilecek? Eğiticiler nasıl hazırlanacaklar ve değerlendirilecekler? Öğenenler (çıraklar) Öğrenenler kim olacak ve nasıl seçilecekler? Öğrenenlerin mevcut bilgi durumları ne olacak? Öğrenciler bu eğitimden önce nasıl bilgilendirilecekler? / 1816

KonuSoru EtkileşimFormat ne olacak ve hangi kaynaklar gerekecek? Tipik bir akran eğitimi planı nasıl olacak? Eğitimler nerede, ne zaman ve nasıl yapılacak? DeğerlendirmeKatılımcılardan hangi geribildirimler alınacak? Pilot uygulama ve değerlendirme nasıl olacak? Hipotezler ne olacak ve nasıl test edilecek? KurumProjede muhtemel taraflar kimler? Ekibin zamanı ve mali konular ne durumda? Proje nasıl geliştirilebilir ve müfredata faydalı olur? UygulamaProjenin muhtemel riskleri ve engelleri nelerdir? Zaman iş planı nasıl? Projeyi geliştirmek için kimler hangi işleri yapmalı? / 1817

SONUÇ Giderek daha fazla literatür akran destekli eğitimi teşvik etmektedir. Özellikle iyi tanımlanmış “temel bilimler” gibi derslerde akran eğitimi kullanılabilir. Her kurum öğrenim çıktılarını dikkate alarak bunlara ulaşabilmek için akran eğitimi yapabilir. Akran eğitiminin muhtemel sorunları olmakla birlikte, bunların çoğu normal eğitimde de vardır. / 1818