Arı zararlıları Arı akarı (Varroa) !
VARROA (Varroa jacobsoni ve DESTRUCTOR (odudemans) Bal arılarının larva, pupa ve erginleri üzerinde hemolymflerini emerek beslenen konukçusunu ölüme sürükleyen bir bal arısı dış parazitidir
ama asıl hedef kalıntısız ve katkısız bal. hedef varroa'yı yok etmek
Varroosis nedir ? Varroosis (Varroa spp.) Ergin ve yavru arıları etkileyen, bal arılarının hemolenfini emerek direk ve dolaylı olarak hastalık oluşturması ve sonucunda ölümle seyreden,Varroidea ailesindeki akarların oluşturduğu hastalıktır
VARROA’NIN YAYILIŞI Esas konukçusu Hint arısında (Apis cerana) bulunmasından (1904) 50 yıl sonra buradan dünyaya yayılmıştır.
ÜLKEMİZE BULAŞMASI Ülkemize Bulgaristan’dan girmiştir. 1976 yılında doğal yollarla bulaştığı düşünülmektedir. 1978 yılında Muğla’lı ve İzmirli arıcıların başvurusu üzerine ilk tespit yapılmış ve bulaşık olduğu görülmüştür. 1979-1981 yılları arasında yapılan sürvey sonucunda 60 il’de bulaşık olduğu tespit edilmiştir.
Apis cerana geliştirdiği bazı adaptasyonlar ve savunma mekanizması sayesinde parazite karşı kendini korumakta ve parazitin arı ailesine zarar vermesini engellemektedir. Üzerinde parazit olan arı temizlik dansı yaparak parazitin varlığını diğer arılara bildirir.
Dansı izleyen arılarda paraziti ısırarak parçalarlar Dansı izleyen arılarda paraziti ısırarak parçalarlar . diğer bir avantajı ise apis cerana da kapalı göz süresi daha kısa olduğu için varroa daha az üreme fırsatı bulur , erkek varroalarda öleceğinden bu parazit bu türde fazla gelişip yayılamaz.
bu yetenek apis meliferalarda henüz gelişmemiştir.
Çeşitli ülkelerde V. jacobsoni' nin ve destructor biyolojisi ve mücadelesi konularında birçok araştırılmalar yürütülmekte ve bu parazite karşı çok farklı korunma ve kontrol yöntemleri geliştirilmektedir. Ancak parazitin kapalı yavru gözleri içerisinde çoğalması ve gelişmesini burada tamamlaması nedeniyle uygulanan ilaçların etkinliği azalmakta, bu nedenle sık aralıklarla uygulanan ilaçlara karşı Varroa’ nın direnci artmakta, arı ölümleri ve balda ilaç kalıntısı gibi sorunlarla karşılaşılmaktadır.
varroa ! varroa ! varroa!
Dişi varroa 1,1-1,2 mm uzunluğunda 1,5-1,6 mm genişliğinde Koyu kırmızımsı kahverengi Delici emici ağız yapısı Gelişimini 8-10 günde tamamlar
Yumurtlayabilmesi için mutlaka larvanın hemolymfinde bulunan juvenil hormonuyla beslenmesi gerekir. Kapanmak üzere olan gözlere girer Tercihi en çok erkek arı gözüdür.
Çiftleşme kapalı gözlerde olur. Gözler kapandıktan 60 saat sonra ilk yumurtayı atar. Her 30 saatte bir yumurtlar. Erkek arı gözlerinde 5, işçi arı gözlerinde 3 dişi varroa gelişir.
Yazın 2-3 ay, Kışın 5-8 ay yaşarlar Kapalı gözden çıktıklarında hemen bir ergin arıya tutunurlar 13-14 gün sonra yeniden kapalı gözlere yumurtlamaya girerler.
0,8-1mm çapında ve yuvarlaktır Erkek Varroa 0,8-1mm çapında ve yuvarlaktır Gri sarımsı renktedir Gelişimini 6-8 günde tamamlar Çiftleştikten sonra ölürler Gözden çıktıklarında erkekler ölürler Alttaki sağda bulunan 2 varroa erkek varroadır.Kaynak :http://www.wncbees.org/pests/Varroa.cfm
Beyazlardan ilk 2 tanesi yaşamını devam ettiremez.
Varroaların dışkıları göz içinde ölmüş pupaların üzerinde görülmektedir.
Varroa’nın dışkıları görülüyor
Varronın Zararları Kolonilerin gelişimini durdurarak önlem alınmadığında onları söndürür. Arıların ömrünü azaltır, kış kayıpları artar Arılar küçük,kanatsız ve deforme olmuşlardır. Larvalar beslenemeyerek yavru ölümlerine sebep olur
Kan emerken açtığı yarlardan 40 çeşit civarında virüsün larvalara bulaşmasına neden olur. Kanatsız arı virüsü de bunlardan bir tanesi (deforme kanat virüsü RNA virüsleri (DWV) ana işçi kuluçkaya yayılır)
Larvalar beslenemeyerek yavru ölümlerine sebep olur Varroaların açtığı yaralardan diğer mikroplar girerek Nosema, Arı felci, Amerikan Yavru Çürüklüğü, Avrupa yavru çürüklüğü hastalıkları artar
İşçi arılarda protein kaybı olur Erkek arılarda canlı ağırlık ve spermada azalma olur.
VARROA İLE MÜCADELEDE Kanunsal mücadele · Kimyasal mücadele yöntemleri · Biyolojik mücadele yöntemleri · Erkek arı petekleri yerleştirme ve imha etme · Kışın kovan deliklerinin açılması · Genetik mücadele yöntemleri · Diğer mücadele yöntemleri · Plastik petek kullanımı
Kanunsal mücadele Ülkelerarası ticaretin hastalık ve zararlıları yayılmasını önleyici kontrol ve karantina tedbirleri alınmalı İhbarı mecburi trake akarı,tulumsu yavru çürüklüğü(torba hastalığı) ve akut paraliz görüldüğünde yerinde müdahale edip nakline izin verilmemeli.
Kimyasal Mücadelede Kimyasal Mücadelede Varao’ya karşı Amitraz Fulumetrin Fuluvalinate Asuntol (Coumaphos) Bromopropylate içerikli kimyasal ilaçlar Organik asitler Organik yağlar kullanılmaktadır
Amitraz (C19H23N3) Amidin sınıfına ait bir triazapentadien bileşiğidir. Veteriner hekimliğinde ve ziraatte, insektisit ve akarisit olarak kullanılmaktadır. Temasla etkisini gösterir. Piyasada ticari olarak karton veya plastik taşıyıcılara emdirilmiş şekilde bulunur ve fumigant (tütsü) ya da sprey şeklinde kullanılır. Varroa’ya karşı etkisi % 95’in üzerinde olmasına rağmen, bazı durumlarda yavru ve ergin arılarda ölümlere ve akar direncine yolaçtığı bildirilmektedir
Flumethrin (C28H22Cl2FNO3) Sentetik piretiroiddir. Piyasada polimer plastik veya tahta striplere emdirilmiş şekilde bulunur. Temasla etkisini gösterir. Akar direnci oluşmuştur
Fluvalinate (C26H22ClF3N2O3) Sentetik piretiroiddir. Piyasada polimer plastiğe yada tahta striplere emdirilmiş şekilde bulunur. Temasla etkisini gösterir. Balmumu ve balda kalıntı bıraktığı, erkek ve kraliçe arılara zarar verebileceği ve Varroa’ların direnç geliştirdiği bildirilmiştir
Kamofos(Coumaphos, C14H16ClO5PS) Organotiyofosfat grubu bir akarisittir.Yaklaşık 16 ülkede Varroa mücadelesi için ruhsatlı olan kamofos etken maddeli ilaç akar vücudunda asetil kolin esteraz sentezini inhibe ederek etkisini gösterir.Kamofos’un bal arılarında Varroa mücadelesi için uygulandığında herhangi bir yanetkisinin olmadığı ve arılar için düşük toksisiteye sahip olduğu bildirilmesine rağmen ,dünyanın çeşitli yerlerinden Varroa’nın bu ilaca direnç geliştirdiğine ve ilacın arı ürünlerinde kalıntı bıraktığına dair bildirimler yapılmıştır.
Bromopropylate(C17H16Br2O3) Difenil grubu bir akarisittir. Karton striplere emdirilmiş şekilde bulunur ve tütsü şeklinde yakılır. Temasla etkisini gösterir. Bala ve balmumuna kalıntı bırakmaktadır. Deneysel koşullarda akarların direnç geliştirdikleri bildirilmiştir
Formik asit (CH2O2) Renksiz, keskin kokulu, 1.22 gr/cm3 yoğunlukta, suda çözünebilen bir sıvıdır. Balın içinde doğal olarak bulunan maddelerden birisidir .Doğada birçok maddede bulunmasının yanı sıra en çok arı ve karıncaları içeren Hymenoptera (Zar kanatlılar) dizisindeki artropodların iğne ve ağız zehrinde bulunur. Asit,keşfedildiği ilk zamanlar çok sayıda karıncadan distilasyon yoluyla elde edilmiş, günümüzde ise Karbonmonoksit’ten sentez yoluyla elde edilmektedir. Piyasada ticari olarak % 98-100 saflığında bulunmaktadır.Varroa akarına karşı kullanımından başka, hayvan beslemede,kauçuk ve kimya sanayinde kullanılmaktadır .İnsanlar tarafından solunması ve teması durumunda çeşitli zararlar meydana getirebilir. Ayrıca metaller üzerine paslandırıcı etkisi vardır .Akardaki mitokondrial sitokrom oksidaz kompleksini inhibe ederek doku ve hücre ölümüne neden olmak suretiyle etkisini gösterir
Okzalik asit (C2H2O4) İnce kristalize beyaz toz halinde, kokusu az, piyasada okzalikasitdihidrat (C2H2O42H2O) formunda bulunan, bu formdaki yoğunluğu 1.65 gr/cm3 olan, suda çözünebilen bir tozdur. Doğada birçok bitkinin içeriğinde bol miktarda ve dolayısıyla balda da bulunmaktadır. Laboratuarda sükrozun, nitrik asit ve vanadyum pentoksitle oksidasyonu sonucu hazırlanmaktadır.Varroa akarına kullanımından başka kimya sanayinde ve ağaç işlemede kullanılmaktadır.
Dikkat edilecek hususlar; Ruhsatlı ilaçlar kullanılmalı · İlaçları prospektüse göre kullanılmalı · İlaçları uygun mevsimde (erken ilkbahar ve geç sonbahar) · Bal mevsiminde ilaç kullanılmamalı · Tüm koloniler aynı günde ilaçlanmalı · İlaçlar uzun süre kovanda tutulmamalı · Kullanılan ve artmış ilaçlar kullanılmayıp imha edilmeli
Hava sıcaklığının 14 C den fazla olduğu dönemlerde yapılmalı Kış salkımı oluşmadan önce ilaçlama yapılmalı Aksi durumda ana arıyı sıkıştırarak öldürebilirler ve ishale yakalanabilirler.
Kimyasal Mücadele’de Akarisit ve insektisit (böcek öldürücü) ilaçlar kullanılmaktadır. Bunların sistemik olanları hariç diğerleri kapalı gözdeki akara hiçbir zararı yoktur. Bu yüzden bunların belirli sürelerle 3 kez tekrarlanması ergin akarları yok etmeye yöneliktir. Mücadele erken ilkbahar veya geç sonbaharda yapılmalıdır.
hedef kalıntısız ve katkısız bal
Kimyasal ilaçların kullanım zamanları ! Genel olarak bal hasadı sonrası. bal akımının başladığı tarihler arasındadır
Bu dönem ekim ayı ile nisan ayının başı olarak belirlenmiştir. Çam balı alacaklar için biraz daha geç tarihe bırakılmalıdır.
VARRO İÇİN KULLANILAN ORGANİK İLAÇ İÇERİKLERİ Formik Asit Oksalik Asit Laktik asit Timol
Organik yağların ve organik asitlerin buharlaştırılması için kullanılıyor.
Kaynak : Kenan Gişan bloğspot
Cihaz haznesine konulan ilacı ısı ile buharlaştırarak, duman şeklinde kovana vermeye yarıyor.
Ülkemizde de bu alanda çalışmalar yapıldı
Biyolojik Mücadele Erken ilkbahar veya geç sonbaharda erkek arı gözlerinin yoğun olduğu dönemde boş çerçeveye yarım petek takılarak kovandaki çerçevelerin ortasına konulur. Bunları arılar erkek arı gözü olarak örerler gözler kapandıktan sonra çerçeve alınarak imha edilip yerine yenisi konur.
Plastik Petek Kullanımı Plastik peteklerin işçi arı gözlerinin tabanları geniş olduğundan daha çok arı sütü depolayıp daha çabuk gelişerek larva dönemini 19 günde tamamlarlar varroaların gelişmelerine fırsat vermezler.
Kovan uçuş Deliklerinin açılması Soğuğa dayanıklı olmayan varroalar için Almanya’da yapılan bir çalışmada kovan uçuş delikleri açılarak varroaların dip tahtasına düşmesi ve ordanda dip tahtasının değiştirilmesi güzel sonuçlar vermiştir.
katkısız kalıntısız bal için " baybir "
katkısız kalıntısız bal için " baybir "