Hazırlayanlar: Hamza ÇOLAK Yunus TAŞDEMİR Nurettin Hakan YILDIZ

STANDART VE STANDARDİZASYON STANDARD :Üretimde, anlayışta, ölçme ve deneyde bir örnekliktir. STANDARDİZASYON:Belirli bir faaliyetle ilgili olarak ekonomik fayda sağlamak üzere bütün ilgili tarafların yardım ve işbirliği ile belirli kurallar koyma ve bu kuralları uygulama işlemidir. Standardizasyon işlemi ile öncelikli olarak can ve mal güvenliği hedeflenirken aynı zamanda kalitenin alt sınırı tespit edilmek suretiyle belirlenen düzeyin altında mal ve hizmet üretimine müsaade edilmemektedir.

Standardizasyonun Gelişim Süreci: Kelime Kökeni İhtiyaçlara göre ortaya çıkışı İnsanlık tarihinde örnekleri. Babil ve Sümer Uygarlıkları Eski Mısır -Sultan II. Bayezid ve Bursa Belediye Kanunu Metre ve Ondalık Sistem I. ve II. Dünya Savaşlarındaki durumlar Tüketici-Kalite İlişkisi

Standardizasyonun Amaçları : Üretimde ve malların değişiminde işgücü, malzeme, güç kaynakları vb. faktörlerden en yüksek seviyede tasarruf sağlamak Tatmin edici kalitede mal ve hizmet üretimini sağlayarak, tüketici çıkarlarını gözetmek. İnsan hayatının sağlık ve güvenliğini korumak İlgili grupların, birbirleri ile olan bilgi, alış verişini ve anlaşmalarını kolaylaştırmak.

Standardizasyonun İlkeleri : Standardizasyon, bilinçli gayretlerin sonuçları olarak ortaya çıkan bir sadeleştirme işlemi olduğuna göre, bir takım nesnelerin sayıları azaltılmalıdır. Standardizasyon ekonomik olduğu kadar, sosyal bir çalışma olduğuna göre, tüm ilgililerin katkıları ve karşılıklı işbirliği ile gerçekleştirilmelidir ve genel kabul görmelidir. Standardizasyon çalışmalarının bir eseri olan standart yayımlanmış ve uygulama alanı bulunmuş olmalıdır.

Standardizasyonun İlkeleri : Standart çeşitli alternatifler arasından yapılan bir seçim sonucunda tespit edilmiş olmalıdır. Ancak bu, standardın bir daha değişmeyeceği anlamına gelmez. Standart belli aralıklarla incelenmeli ve gerekirse revizyondan geçirilmeli; zaman zaman günün şartlarına uydurulmalıdır. Standard, herhangi bir malın işleyiş veya özelliklerini belirlemişse o malın bunlara göre denenmesini sağlayacak deney metotlarını da göstermelidir. Deney metodu numune almayı da gerektiriyorsa, alınacak numunelerin sayısı ve numune alma süreleri belirlenmelidir.

Standardizasyonun Konusu : Standardın konusunu somut kavramlar yani her türlü madde, malzeme, ürün ve mamüller ile terimler, birim ve semboller, metodlar, mimikler, uygunluklar gibi somut kavramlar oluşturmaktadır. Ekonomik, sosyal ve kültürel hayatın her kademesinde binlerce standart konusu bulunmaktadır. Ancak güzel sanatlar sanatçının niteliği dolayısıyla kendi ruh ve düşünceleri ve dünya görüşü nedeniyle standart konusu olamaz.

Standardizasyonun Faydaları : ÜRETİCİYE FAYDALARI EKONOMİYE FAYDALARI TÜKETİCİYE FAYDALARI

Üreticiye Faydaları : Üretimin belirli plân ve programlara göre yapılmasına yardımcı olur. Uygun kalite ve seri imalâta imkân sağlar. Kayıp ve artıkları asgariye indirir. Verimliliği ve hasılayı artırır. Depolamayı ve taşımayı kolaylaştırır, stokların azalmasını sağlar. Maliyeti düşürür.

Ekonomiye Faydaları : Kaliteyi teşvik eder, kalite seviyesi düşük üretimle meydana gelecek emek, zaman ve hammadde israfını ortadan kaldırır. Sanayii belirli hedeflere yöneltir. Üretimde kalitenin gelişmesine yardımcı olur. Ekonomide arz ve talebin dengelenmesinde yardımcı olur. Yanlış anlamaları ve anlaşmazlıkları ortadan kaldırır. İhracatta ve ithalatta üstünlük sağlar. Yan sanayi dallarının kurulması ve gelişmesine yardımcı olur. Rekabeti geliştirir. Kötü malı piyasadan siler.

Tüketiciye Faydaları : Can ve mal güvenliğini sağlar. Karşılaştırma ve seçim kolaylığı sağlar. Fiyat ve kalite yönünden aldanmaları önler. Ucuzluğa yol açar. Ruh sağlığını korur. Stresi önler. Tüketicinin bilinçlenmesinde etkili rol oynar.

Standart Çeşitleri : Yapı Karakterine Göre Standartlar Uygulama Alanlarına Göre Standartlar Uygulama Şekillerine Göre Standartlar

Yapı Karakterine Göre Standartlar: Madde Standartları Mamul Standartları Mahsul Standartları Metot (Usül) Standartları Hizmet Standartları

Uygulama Şekillerine Göre Standartlar : Uygulaması İsteğe Bağlı Standartlar Uygulaması Zorunlu Standartlar

Uygulama Alanlarına Göre Standartlar : İşletme Standartları Endüstriyel Standartlar Milli Standartlar Bölgesel Standartlar Uluslararası Standartlar

TÜRKİYE’DE STANDARDİZASYON TÜRKİYE’DE STANDARDİZASYON ÇALIŞMALARI TÜRK STANDARTLARI ENSTİTÜSÜ

TÜRKİYE’DE STANDARDİZASYON ÇALIŞMALARI:

TÜRK STANDARTLARI ENSTİTÜSÜ: Türk Standartları Enstitüsü kısaca TSE başbakanlığa bağlı, tüzel kişiliği olan ve özel hukuk hükümlerine göre yönetilen bir kamu kuruluşu. 25 Eylül 1954’te Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB) bünyesinde kuruldu. 18 Kasım 1960 tarihli 132 sayılı kuruluş kanunuyla TOBB’den ayrıldı. 16 Mayıs 1985’te 3205 sayılı kanunla yeniden düzenlendi.

STANDART HAZIRLAMA ÇALIŞMALARI : YENİ STANDARTLAR REVİZYONLAR TADİLLER (Değişiklikler) AYNA KOMİTELER

YENİ STANDARTLAR : Yeni standartlar insanlar buna ihtiyaç olduğunu hissedince geliştirilir. Yeni bir ürün tipi standart gerektirir, işçi ve tüketicilerin korunması için yeni bir sanayi yönteminin düzenlenmesi lazım olur, ya da bir şirket kendi yöntemlerini düzenlemek için kendine özgü bir standart oluşturmak isteyebilir. Hangi tipin geliştirilmesi gerektiğine bağlı olarak, standart geliştirmenin üç farklı yolu vardır: İngiliz Standardı, PAS veya ısmarlama standart.

REVİZYONLAR Yeniden gözden geçirme anlamında. Bir işin planlandığı biçimde gidip gitmediğini denetleme ve eğer öngörülen plandan bir sapma varsa, gerekli düzeltmeleri yapma.

TADİLLER (Değişiklikler)

AYNA KOMİTELER : ISO, IEC, CEN ve CENELEC teknik komite çalışmaları, paydaşlardan gelen talep üzerine en az 3 ayrı kuruluşun biraraya gelmesiyle TSE tarafından kurulan Ayna Komiteler (MTC-Mirror Tehnical Committees) ile takip edilir.

BELGELENDİRME VE AKREDİTASYON: TÜRKİYE’DE BELGELENDİRME VE AKREDİTASYON TÜRK AKREDİDİTASYON KURUMU - TÜRKAK

TÜRKİYE’DE BELGELENDİRME VE AKREDİTASYON:

TÜRK AKREDİDİTASYON KURUMU - TÜRKAK