BAKANLIK UYGULAMALARI VE MEVZUAT

Öğrenim Hedefleri Katılımcılar bu oturumun sonunda; Lejyoner hastalığı ile ilgili T. C. Sağlık Bakanlığı tarafından uygulanan yönetmelik ve geçmiş yıllarda uygulanan mevzuatları açıklayabilmeli ELDSNet’in tanımını yapabilmeli ELDSNet’in, konaklama birimleri için uygulayabileceği yaptırımların neler olduğunu söyleyebilmeli

Avrupa’da Durum-1 1986 yılında Legionella Enfeksiyonları için Avrupa Çalışma Grubu(EWGLI) oluşturulmuştur. 1987 yılında İngiltere tarafından Avrupa Lejyonella Enfeksiyonları Çalışma Grubu (EWGLI) kurulması ile bu çalışmalara başlanmıştır.

Avrupa’da Durum-2 Mayıs 2002'de Seyahat İlişkili Lejyoner Hastalığı Avrupa Sürveyans Planı (EWGLINET) adını almıştır. 1993'ten Mart 2010'un sonuna dek EWGLINET, Londra'daki Enfeksiyonlar için Sağlık Koruma Ajansı Merkezindeki koordinasyon merkezi tarafından idare edilmiştir. Ocak 2007-Nisan 2010 tarihleri arasında ECDC EWGLINET’i finanse etmiş ve çalışmalarına destek olmuştur.

Avrupa’da Durum-3 2010 yılından itibaren; ECDC (Avrupa Bulaşıcı Hastalıklar Merkez) bünyesine katılmıştır. European Legionnaires' Disease Surveillance Network (ELDSNet) olarak çalışmalarına devam etmektedir. Ülkemiz ELDSNet’e üyedir.

ELDSNet Bildirimleri-1 Ülkemiz Seyahat İlişkili Lejyoner Hastalığı Kontrol Programı kapsamında ELDSNet’ten bildirim almakta ve ELDSNet’e bildirim yapmaktadır. ELDSNet tarafından vakalar tek veya küme vaka olarak bildirilir.

ELDSNet Bildirimleri-2 Seyahat İlişkili Lejyoner Hastalığı vaka bildirimleri ELDSNet aracılığı ile yapılmaktadır. Çalışmalar istenen sürede tamamlanamaz veya yapılamaz ise ELDSNet kendi web sayfasında konaklama birimlerinin isimlerini yayımlar ve tur operatörlerine bildirir. Tur operatörleri sürveyans çalışmalarının sonucuna göre rezervasyonları iptal eder.

ELDSNet Bildirimleri-3 Üye ülkelerde tespit edilen Seyahat İlişkili Lejyoner Hastalığı vakaları, çevresel sürveyansın yapılması amacı ile, seyahat öyküsünün olduğu ülkeye Konaklama yerinin adı Konaklama tarihi ve süresi ile birlikte gönderilmektedir.

ELDSNet Bildirimleri-4 Yapılan bu bildirimler Türkiye Halk Sağlığı Kurumu Bulaşıcı Hastalıklar Daire Başkanlığı tarafından ilgili ilin Halk Sağlığı Müdürlüğüne gönderilerek çevresel sürveyans çalışmalarının başlatılması sağlanır.

Türkiye’de Durum-1 Ülkemizde Lejyoner hastalığının gündeme gelmesi ilk olarak 1995 yılında Kuşadası’nda bir turistik tesisten kaynaklanan ve dokuz kişinin etkilendiği bir salgınla olmuştur. Bu olay ayrıca sorunun bir geçmişinin olduğunu da göstermiştir. Konunun önemi nedeni ile Sağlık Bakanlığı tarafından özel bir kontrol programı geliştirilmiştir. 30/05/1996 tarih ve 6076 sayılı genelge ile vakalar izlenmeye alınmıştır.

Türkiye’de Durum-2 Seyahat İlişkili Lejyoner Hastalığı Kontrol Programı Genelgesi (2001/34) ile LH sürveyansı ve nasıl yapılacağı belirtilmiştir. 2004 yılında bildirimi zorunlu bulaşıcı hastalıklar içerisine alınmıştır. 2005 yılında yayınlanan Bulaşıcı Hastalıkların İhbarı ve Bildirim Sistemi Standart Tanı, Sürveyans ve Laboratuvar Rehberi’ile LH; C grubu Hastalıklar listesinde yer almış ve bildiriminin nasıl yapılacağı tanımlanmıştır.

1996-Genelge Sağlık Bakanlığı Lejyoner Hastalığı Genelgesi yayınladı. (30.05.1996 – 6076). Genelgenin İçeriği Vaka Tanımı Bildirim Dezenfeksiyon ve dekontaminasyon uygulamaları

1996-Genelge Bildirimler Turizm Bakanlığı Dışişleri Bakanlığı Tur operatörleri ve diğer İncelemeler yapıldı. Sistematik geri bildirim yapılmadı.

2001 Genelge Tanı imkanlarının gelişmesi, Dünyada hastalık ile ilgili farkındalığın artması, Alınan imkanların yeterli görülmemesi sonrasında, 2001 yılında (01/05/2001 tarih ve 2749 sayılı) kontrol programının güçlendirilmesi için yeni bir genelge yayınlanmıştır. Seyahat İlişkili Lejyoner Hastalığı Kontrol Programı yeniden düzenlenmiştir Bu kapsamda hastalıkla ilgili olarak vaka sürveyansı ve çevresel sürveyans tanımlanmıştır.

2001 Genelgesi’nde EWGLI Rehberi dikkate alındı. Bildirimler, EWGLI (Avrupa Legionella Çalışma Grubu) aracılığı ile alındı. İncelemeler ve sistematik geri bildirimler yapıldı. Vaka tanımları belirlendi. Sağlık teşkilatı içinde sorumluluklar tanımlandı.

2001 Genelgesi’nde Laboratuvarlar ve görevleri belirlendi. Su analizinden daha önemli olan, “risk yaklaşımı” ele alındı. Numune alma ve gönderme esasları belirlendi. Dezenfeksiyon ve dekontaminasyon işlemleri tanımlandı.

Neden Yeni Bir Yönetmeliğe İhtiyaç Duyuldu? Ülkemizde seyahat ilişkili formu ile önem kazanan Lejyoner Hastalığı turizm sektörünü yakından ilgilendirmektedir. Tanının yaygın olmaması veya bildirim yapılmadığı için yeterli veri bulunmamakla birlikte yerli seyahat ilişkili, toplum kaynaklı ve nozokomiyal Lejyoner hastalığı vakaları da bildirilmiştir. Lejyoner hastalığı yüksek ölüm oranı ve epidemik potansiyeli nedeniyle bir halk sağlığı sorunudur ve sürveyansı bir zorunluluktur.

Bütün bu nedenlerle Lejyoner Hastalığı Kontrol Programının yönetmelik olarak yayınlanması, Diğer kurum ve kuruluşlarında mevzuat kapsamında sorumluluklarının belirlenmesi, Daha önceki mevzuata bağlı olarak yaşanan sorunların en aza indirilmesi, Özel kuruluşlar içinde bağlayıcılığının sağlanması amacı ile, Lejyoner Hastalığı Kontrol Usul ve Esasları Hakkında yeni Yönetmelik Resmi Gazetede yayımlanmıştır (13.05.2015).

Yeni Yönetmelik Yeni yönetmelikle çevresel sürveyans çalışmalarına yataklı tedavi kurumları dahil edilmiştir. Bu kapsamda sağlık kurum ve kuruluşlarında; Bünyesinde riskli ünite olarak tanımlanan doku-organ transplantasyon ünitesi, hematoloji ve onkoloji servisleri içeren hastanelerde eşit aralıklarla yılda iki kez, diğer hastanelerde ise yılda bir kez rutin kontrol önlemleri ve izleme yapılacaktır.

Lejyoner Hastalığı Yeni Yönetmeliği Lejyoner Hastalığından korunma amaçlı alınacak önlemler ve koruyucu uygulamalar Lejyoner Hastalığının tanısı, bildirimi ve takibi Hastalık saptanan yerlerde alınacak önlemler Temizlik ve dezenfeksiyon uygulamaları

Lejyoner Hastalığı Yeni Yönetmeliği Hastalığın tanısı ve yapılacak çevresel çalışmalar sırasında numune alımı, Numunelerin analizlerini gerçekleştirecek laboratuvarlar , Referans laboratuvarının görevleri, Hastalıktan korunma ve hastalık ile mücadele çalışmalarında gerçek ve tüzel kişilerin görev ve sorumlulukları yeniden tanımlanmıştır.

Teşekkür ederim.