BOLOGNA UZMANLARI 5.DÖNEM ULUSAL TAKIM PROJESİ Türkiye’de Hareketlilik ve Erasmus 1 EKİM 2009,NEVŞEHİR Pırıl AKIN YÖK AB ve Uluslararası İlişkiler Birimi Uzman

2 Hareketlilik (Mobilite) Nedir? Yükseköğrenimde Hareketlilik Bologna Sürecinin temel yapı taşlarından olup, reformların başarıya ulaşmasındaki en önemli parametrelerden biridir.

3 Hareketliliğin Önemi Sürecin her ayağıyla yakından ilişkili olan harekelilik unsuru, sosyal boyut konusu için de hayati önem taşımaktadır. Hareketlilik, daha açık ve hoşgörüye dayalı bir Avrupa toplumu yaratması ve Xenofobi’nin (yabancı korkusu) ortadan kalkması açısından da son derece önemlidir.

4 Hareketlilik Bologna Süreci temelde hareketliliğe katkı sağlar. Hareketlilik ise; Öğrencilerin özgüven duygusunu geliştirir. Yeni kültürler tanımasına olanak sağlar. Öğrencilerin ekonomik durumlarını gözetmeksizin aynı eğitimi almasını hedefler.

5 Hareketlilikte Ana Hedef Bologna Sürecinde Hareketliliğin esas hedefi; “herkes için hareketlilik” tir.

Londra Bildirgesi Londra Bildirgesi; -Kişisel gelişim için fırsatlar yaratma, -bireyler ve kurumlar arasında uluslararası işbirliğini geliştirme, -yükseköğretim ve araştırma kalitesini artırma ve -Avrupa boyutuna gerçeklik kazandırma konularında önemli rol oynayan öğrenci, mezun ve öğretim görevlilerinin hareketliliği, Bologna Süreci’nin temel unsurlarından bir tanesidir.

Leuven Bildirgesi Leuven Bildirgesi -Hareketlilik, kişisel gelişim ve istihdam edilebilirlik için önemlidir. -Çeşitliliğe saygı duyma ve diğer kültürlerle iletişim kurma kapasitesinin gelişmesine yardım eder. -Dilsel çoğulculuğu teşvik eder, böylece Avrupa yükseköğretim alanının çok dilli geleneğini destekler ve yüksek öğretim kurumları arasında işbirliği ve rekabeti arttırır.

Leuven Bildirgesi “2020’de, Avrupa yükseköğretim alanına dahil olan ülkelerdeki mezunların en az %20’si yurtdışında bir süre eğitim veya staj amaçlı bulunmuş olmalıdır.”

9 Hareketliliğin Çeşitleri Hareketliliğin bir çok varyasyonu vardır: -yurtiçi -yurtdışı -kısa dönemli -uzun dönemli -dereceler içi -dereceler arası -değişim programları ya da ortak programlar yoluyla, -Avrupa Yükseköğretim Alanı (AYA) içinde ya da dışında vb.

10 Hareketliliğin Özendirilmesi Hareketliliği teşvik edici ve hareketliliğin kalitesini artırmaya yönelik alınması gereken önlemler: Ulusal boyutta, - kabul edilmiş tanıma araçları ve prosedürlerinin tam olarak uygulanması -öğretim elemanları ile öğrenci hareketliliğini teşvik edici yolların bulunmasının sağlanması -ortak programların sayısının artırılması -yurtdışında geçirilen eğitim-öğretim sürecinin tanınmasının kolaylaştırılması -gönderen ve misafir eden kurumlar arasında işbirliklerinin güçlendirilmesi, geliştirilmesi ve teşvik edilmesi -esnek eğitim proramlarının oluşturulması ve yükseköğretim kurumlarımızın Avrupa Yükseköğretim Alanı’nda yer alan ülkeler arasında daha dengeli bir öğrenci ve öğretim elemanı hareketliliği konusunda sorumluluk almaya yönlendirilmesi

11 Yeşil Bildiri (Green Paper) Yükseköğrenimde hareketlilik konusunda Avrupa Komisyonu “Gençlerin Öğrenme Amaçlı Hareketliliğini Özendirmek” amacıyla 2009 yılında bir Yeşil Bildiri hazırlamaktadır. Bu bildirinin asıl amacı gençlerin bilgi ve becerilerini yurtdışına çıkarak nasıl geliştirebileceklerine dair fırsat yaratmak ve geliştirmektir.

12 Yeşil Bildiri’nin Ana Düşüncesi Bildiri, Avrupa Birliği Konseyi’nin Kasım 2008’de kabul ettiği “ Her genç kişinin eğitim-öğretim ya da stajı süresince, gönüllü olarak ya da bir değişim programıyla belirli bir süreliğine hareketlilikten faydalanma fırsatına/ hakkına sahip olduğu” prensibi temeline dayanmaktadır.

13 Türk Yükseköğretiminde Yurtiçi Hareketlilik FARABİ DEĞİŞİM PROGRAMI Hareketlilik konusunun Türk Yükseköğretim sisteminde uygulanma örneği Farabi Programıdır. -üniversite ve yüksek teknoloji enstitüleri bünyesinde ön lisans, lisans, yüksek lisans ve doktora düzeyinde eğitim-öğretim yapan yükseköğretim kurumları arasında öğrenci ve öğretim üyesi değişim programı

14 FARABİ DEĞİŞİM PROGRAMI Farabi Değişim Programı, öğrenci veya öğretim üyelerinin bir veya iki yarıyıl süresince kendi kurumlarının dışında bir yükseköğretim kurumunda eğitim ve öğretim faaliyetlerine devam etmelerini amaçlamaktadır.

15 ERASMUS Türk Yükseköğretiminde Yurtdışı Hareketlilik ERASMUS –Erasmus programı, yükseköğretim kurumlarının birbirleri ile işbirliği yapmalarını teşvik etmeye yönelik bir Avrupa Birliği programıdır (31 ülke katılıyor). –Türkiye’nin katılımı 2004 –Yükseköğretim kurumlarının birbirleri ile ortak projeler üretip hayata geçirmeleri; kısa süreli öğrenci ve personel değişimi yapabilmeleri için karşılıksız mali destek sağlamaktadır. –Yükseköğretim sistemini iş dünyasının gereksinimlerine uygun olarak geliştirmek ve üniversite mezunlarının iş dünyasında istihdam edilebilirliğini arttırmak amacıyla yükseköğretim kurumları ile çalışma çevreleri arasındaki ilişkilerin ve işbirliğinin arttırılmasını da teşvik etmektedir.

16 Erasmus – Özel hedefleri –Avrupa Yükseköğretim Alanı’nın oluşmasına destek vermeyi ve –Yenilik sürecinde yükseköğretim ve mesleki eğitime desteği artırmayı hedeflemektedir.

17 Erasmus - Hedefler -Yükseköğretimde kaliteyi artırma -Öğrenci ve öğretim elemanı hareketliliğini artırma 2012’ye kadar 3 milyon öğrenci hedefine doğru! -Yükseköğretim-iş dünyası işbirliğini (staj hareketliliği) sağlama

18 Erasmus Üniversite Beyannamesi -Tüm Erasmus faaliyetlerine giriş bileti ve kalite taahhüdüdür –Ulusal mevzuatca tanınmış kurumlar müracaat edebilirler –Dünya çapında mevcut 3200 civarında kurum

19 Erasmus Ülke Merkezli Faaliyetler Ulusal Ajanslar tarafından yürütülen Öğrenci Hareketliliği - Öğrenme - Staj (Placement) Personel Hareketliliği - Ders verme - Eğitim alma Yoğun Programlar (IP) Hareketliliği destek Hareketlilik Organizasyonu (HO/OM) Erasmus Yoğun Dil Kursları (EYDK/EILC)

20 Erasmus- Öğrenci Değişimi Bu program öğrencilere bir veya iki dönem Avrupa üniversitelerinden birinde öğrenim desteği veriyor Zaman ve emek kaybı olmuyor Gidilen üniversitede alınan dersler kendi üniversitesinde de tanınıyor Dil becerisi için ilave destek veriyor Gidilen üniversiteye öğrenim harcı ödenmiyor

21 Erasmus Öğrencisi Olmak İçin Ön lisans – Doktora öğrencisi olmak (1. sınıf hariç/ 1.sınıf öğrencisi gidemez ancak 2.sınıfa geçtiğinde gidebilmek için başvuruda bulunabilir) Seçilme kriterleri –Akademik ortalama % 50 –Yabancı dil % 50 –Mülakat yok Asgari: Ön lisans & lisans 2.0/4.0 veya 70/100 lisans üstü 2.5/4 veya 75/100 (Ancak bir kez Erasmus öğrencisi olabilirsiniz!)

22 Verilen Hibeler Gidilecek ülkeler çeşitli kriterlere göre (yaşam standartları vb.) kategorilere ayrılmıştır. Her bir kategorideki ülke için verilen hibe miktarı değişiklik göstermektedir.

23 Verilen Hibeler

24 Öğrenci – Öğrenim Hareketliliği

25 Personel – Ders Verme Hareketliliği

/08 Akademik Yılı Hareketlilik Alanları Çalışma Alanları Öğrenci - öğrenim Oran Öğrenci - staj Oran Personel - ders verme Oran Ziraat Bilimleri2874,58%10313,88%1348,78% Mimarlık, Şehir & Böl. Planlama2734,35%101,35%694,52% Sanat ve Tasarım2113,36%243,23%714,65% İşletme ve Yönetim Bilimleri95115,16%18024,26%1368,91% Eğitim, Öğretmen Eğitimi4296,84%456,06%16410,75% Mühendislik, Teknoloji124019,77%10013,48%23215,20% Coğrafya, Jeoloji540,86%60,81%191,25% Beşeri Bilimler1191,90%20,27%724,72% Diller ve Filoloji Bilimleri4256,78%233,10%1207,86% Hukuk2163,44%131,75%110,72% Matematik, Bilişim2083,32%344,58%563,67% Tıp Bilimleri2493,97%506,74%1519,90% Fen Bilimler2594,13%445,93%915,96% Sosyal Bilimler112217,89%567,55%1328,65% İletişim ve Bilgi Bilimleri1502,39%172,29%332,16% Diğer Çalışma Alanları791,26%354,72%352,29% Toplam

27 Hareketliliğin Üniversitelere Kazandırdıkları Uluslararası tecrübe ve Prestij Çok Kültürlü ve milletli ortamda eğitim Tolerans ve Kültürler arası diyalog Üniversitenin tanıtımı Araştırma ve bilimin gelişimine katkı Projelere ve Değişime Ek kaynak temini Ekip Ruhunu Kazandırmak Üniversiteler arası rekabet, gelişim için itici güç

28 Hareketliliğin Öğrencilere Kazandırdıkları Yabancı dili yerinde öğrenme/geliştirme olanağı Çok kültürlü ortamda eğitim görme 3-12 ay arasında yurt dışı eğitim Eğitim sonrası iş/mesleki bağlantılar Değişik kültürleri tanıma Tüm bunların sonucu olarak esnek düşünebilen birey olma

29 Hareketliliğin Topluma Kazandırdıkları Globalleşen Dünyaya Entegrasyonu kolaylaştırması Xenofobinin(Yabancı Korkusu) Ortadan Kalkması Eğitimde Kalitenin Artması Üniversite Şehrine Canlılık Kazandırması (Turizm, ekonomiye, kültür tanıtımına katkı) Üniversite+Vatandaş+İş dünyası yakınlaşması Türkçenin yaygınlaştırılması Kültürlerin Etkileşimi Türkiye’nin tanıtımı

TEŞEKKÜRLER!