KADASTRO DAVALARI AYLA GÜVEN Yargıtay Tetkik Hakimi Yargıtay 16. Hukuk Dairesi

TAPUDA KAYITLI TAŞINMAZ MALLARIN TESPİTİ -1 m. 13 Tapuda kayıtlı taşınmaz mal: A) Kayıt sahibi veya mirasçıları zilyet bulunuyorsa; a) Kayıt sahibi adına, b) Kayıt sahibi ölmüş ise mirasçıları adına, c) Mirasçılar tayin olunamazsa, ölü olduğu yazılmak suretiyle kayıt sahibi adına, Tescil olunur.

TAPUDA KAYITLI TAŞINMAZ MALLARIN TESPİTİ -2 m. 13 B) Kayıt sahibi veya mirasçılarından başkası zilyet bulunuyorsa; 13/B- a) Kayıt sahibi veya mirasçılarının kadastro teknisyeni huzurunda muvafakatları halinde zilyet adına tescil olunur. 13/son : Noter tarafından tespit ve tevsik edilen muvafakat beyanı veya düzenlenen satış vaadi senedi teknisyen huzurunda yapılmış muvafakat sayılır.

(Harici Satın Alma) 13/B-b) (Tapu Harici Satınalma) TAPUDA KAYITLI TAŞINMAZ MALLARIN TESPİTİ -3 m. 13 13/B-b) (Tapu Harici Satınalma) Zilyet, taşınmaz malı, kayıt malikinden veya mirasçılarından veya mümessillerinden tapu dışı bir yolla iktisap ettiğini, onların beyanı veya herhangi bir belge ile veya bilirkişi veyahut tanık sözleriyle ispat ettiği ve ayrıca en az on yıl müddetle çekişmesiz, aralıksız ve malik sıfatıyla zilyet bulunduğu takdirde zilyet adına tescil olunur.

Tapu Kaydının Hukuki Kıymetini Yitirmesi TAPUDA KAYITLI TAŞINMAZ MALLARIN TESPİTİ - 4 m. 13 13/B-c) (T. Kaydının Hukuki Değerini Yitirmesi) Kayıt sahibi yirmi yıl önce ölmüş* veya gaipliğine hüküm verilmiş veyahut tapu sicilinden malikin kim olduğu anlaşılamamış ise çekişmesiz ve aralıksız yirmi yıl müddetle ve malik sıfatıyla zilyet bulunan kimse adına tespit olunur. Önce Anayasa Mah. 17.03.2011 T. 2009/58-2011/52 sayılı kararı ile TMK m. 713/2 „ölmüş“ kelimesi iptal edilmiş, 03.05.2012 tarihli 6302 sayılı yasanın 4.maddesince 13/B-c maddesinde yapılan değişiklik ile Kadastro Kanunundaki ölmüş kelimeside kanundan çıkartılmıştır.

(m.20) KAYIT VE BELGELERİN KAPSAMINI TAYİN -1 A) Kayıt ve belgeler, harita, plan ve krokiye dayanmakta ve bunların yerlerine uygulanması mümkün bulunmakta ise, harita, plan ve krokideki sınırlara itibar olunur. B) Harita, plan ve krokiye dayanmayan kayıt ve belgelerde belirtilen sınırlar mahalline uygulanabiliyor (*ve bu sınırlar içinde kalan yer hak sahibi tarafından kullanılıyor) ise, kayıt ve belgelerde gösterilen sınırlar esas alınarak tespit yapılır.

(m.20) KAYIT VE BELGELERİN KAPSAMINI TAYİN -2 C) Harita, plan ve krokiye dayanmayan kayıt ve belgelerde belirtilen sınırlar, Değişebilir ve genişletilmeye elverişli nitelikte ise, bunlarda gösterilen yüzölçüme itibar olunur. Ancak değişebilir ve genişletilmeye elverişli sınırlardaki taşınmaz malların kayıtları, fizik yapıları ve konumları itibariyle belli bir yeri kapsıyorsa, tespit o sınır esas alınarak yapılır.

(m.20) KAYIT VE BELGELERİN KAPSAMINI TAYİN -3 D) Hazinece, özel kanunlar hükümlerine göre değişmez ve genişlemeye müsait olmayan sınırlarla miktar üzerinden satılan, tefviz veya tahsis veya parasız dağıtılan taşınmaz mallarda çıkan fazlalık, taşınmaz malla birlikte satış, tefviz, tahsis ve dağıtım tarihinden itibaren on yıl geçmiş ise, miktarına bakılmaksızın kayıt sahibi adına tespit edilir.

(m.20) KAYIT VE BELGELERİN KAPSAMINI TAYİN - 4 M.20/son (Kayıt Miktar Fazlası) Bu maddede yazılı taşınmaz mallarda meydana gelen fazlalıklar hakkında; Şartlar uygun bulunduğu takdirde, 14. ve 17. madde hükümleri (zilyetlikle iktisap) uygulanır.

TAPUDA KAYITLI OLMAYAN TAŞINMAZ MALLARIN TESPİTİ (m. 14) Tapuda kayıtlı olmayan ve aynı çalışma alanı içinde bulunan ve toplam yüzölçümü sulu toprakta 40, kuru toprakta 100 dönüme kadar olan (40 ve 100 dönüm dahil) bir veya birden fazla taşınmaz mal: çekişmesiz ve aralıksız en az yirmi yıldan beri malik sıfatıyla zilyetliğini belgelerle veya bilirkişi veyahut tanık beyanlarıyla ispat eden zilyedi adına tespit edilir. Sulu veya kuru arazi ayrımı Toprak Koruma ve Arazi kullanımı kanun hükümlerine göre yapılır.

M.17 İMAR VE İHYA YOLUYLA İKTİSAP Orman sayılmayan Devletin hüküm ve tasarrufu altında bulunan ve kamu hizmetine tahsis edilmeyen araziden: Masraf ve emek sarfı ile İmar ve ihya edilerek Tarıma elverişli hale getirilen taşınmaz mallar 14 üncü maddedeki şartlar mevcut ise imar ve ihya edenler veya halefleri adına, aksi takdirde hazine adına tespit edilir. İl, ilçe ve kasabaların imar planının kapsadığı alanlarda kalan taşınmaz mallarda bu hüküm uygulanmaz. (İmar planı kapsamına alındığı tarihe dikkat edilmeli)

M.15 // PAYLAŞIM -1 Tapuda kayıtlı taşınmaz malların malikleri veya bunların mirasçıları arasında, Tapuda kayıtlı olmayan taşınmaz malların ise 14. madde gereğince belirlenen zilyetleri arasında, Taksim edildikleri, belgelerle veya bilirkişi veyahut tanık beyanları ile sabit olduğu takdirde bu mallar taksim gereğince zilyetleri adına tespit olunur.

M.15 // PAYLAŞIM -2 İştirak halinde mülkiyet hükümlerinin söz konusu olduğu hallerde, iştirakçilerinden biri veya birkaçının belirli bir taşınmaz maldaki hissesinin diğer iştirakçilere devir ve temliki; Tapulu taşınmaz mallarda yazılı delillerle, (m.13/B-b hükmü unutulmamalı) Tapusuzlarda ise her türlü delille ispat edilebilir.

KAMU MALLARI (m.16) Kamunun ortak kullanılmasına veya bir kamu hizmetinin görülmesine ayrılan yerlerle Devletin hüküm ve tasarrufu altında bulunan sahipsiz yerlerden:

(m.16) Kamu Malları - 2 A) Kamu hizmetinde kullanılan, bütçelerinden ayrılan ödenek veya yardımlarla yapılan resmi bina ve tesisler, (Hükümet, belediye, karakol, okul binaları, köy odası, hastane veya diğer sağlık tesisleri, kütüphane, kitaplık, namazgah, cami genel mezarlık, çeşme, kuyular, yunak ile kapanmış olan yollar, meydanlar, pazar yerleri, parklar ve bahçeler ve boşluklar ve benzeri hizmet malları) kayıt, belge veya özel kanunlarına göre Hazine, kamu kurum ve kuruluşları, il, belediye köy veya mahalli idare birlikleri tüzelkişiliği, adlarına tespit olunur.

(m.16) Kamu Malları - 3 B) Mera, yaylak, kışlak, otlak, harman ve panayır yerleri gibi paralı veya parasız kamunun yararlanmasına tahsis edildiği veya kamunun kadimden beri yararlandığı belgelerle veya bilirkişi veya tanık beyanı ile ispat edilen orta malı taşınmaz mallar sınırlandırılır, parsel numarası verilerek yüzölçümü hesaplanır ve bu gibi taşınmaz mallar özel siciline yazılır. ..... Yol, meydan, köprü gibi orta malları ise haritasında gösterilmekle yetinilir.

Kamu malları-4 Devletin hüküm ve tasarrufu altında bulunan kayalar, tepeler, dağlar (bunlardan çıkan kaynaklar) gibi tarıma elverişli olmayan sahipsiz yerler ile deniz, göl, nehir gibi genel sular tescil ve sınırlandırmaya tabi değildir, istisnalar saklıdır. (Mülkiyet yönünden kıyı kenar çizgisinin belirlenmesi görevi adli yargıya aittir.(28.11.1997 tarih 1196/5-1997/2 say. İ.B.K)

Muhdesat (m. 19/2) Taşınmaz mal üzerinde; malikinden başka bir kimseye veya paydaşlarından birine ait muhdesat mevcut ise bunun; sahibi, cinsi, ihdas tarihi ve iktisap sebebi belirtilerek tutanağın ve kütüğün beyanlar hanesinde gösterilir. _(Aşılanmış menenğiç ve deliceler meyve ağacı haline dönüştürülmüşse, tutanağın beyanlar hanesinde gösterilmesi icap eden muhtesattır.22.12.1995 tarih 1994/1-1995/3 sayılı İçtihadı Birleştirme kararı

m.18 // HAZİNE ADINA TESPİT 13 ila 17. maddeler dışında kalan ve tescile tabi bulunan taşınmaz mallar ile Tarım alanına dönüştürülmesi veya ekonomik yarar sağlanması mümkün olan yerler Hazine adına tespit olunur. ---------------------------------------------------------------- Orta malları, hizmet malları, ormanlar, Devletin hüküm ve tasarrufu altında olup da bir kamu hizmetine tahsis edilen yerler, Kanunları uyarınca Devlete kalan taşınmaz mallar, tapuda kayıtlı olsun olmasın kazandı-rıcı zamanaşımı yolu ile iktisap edilemez.

K.K.nun Genel Hükümleri m.33/3 Bu Kanunun uygulandığı yerler dışında bulunan taşınmaz mallar hakkında da 14,15,17,18,20 ve 21. maddeler Uygulanır. (Dikkat! Burada 13. madde yer almamaktadır)

İHTİLAFLARIN ÇÖZÜMÜNDE YÖNTEM BİR KADASTRO DAVASININ SAĞLIKLI OLARAK ÇÖZÜME KAVUŞTURULABİLMESİ İÇİN DOSYADA; ŞU SORULARIN CEVAPLANABİLİYOR OLMASI GEREKİR :

Kadastro tutanağının; 1) Kadastro tespiti hangi sebeplere dayanılarak ve kim adına yapılmıştır? Kadastro tutanağının; ilk sayfasındaki revizyon bilgileri, ikinci sayfasındaki “edinme sebebi” bölümü üçüncü sayfasındaki tespit maliki bölümü

2) Davacı hangi delillere dayanıyor ve ne talep ediyor? Dava dilekçesinde; Davanın sebebi, Dayanak kayıt ve belgeler Sonuç - talep (K.K. m. 28/2 ve HUMK 75 hatırlanmalı)

3) İhtilaf nedir ? Taraflar hangi hususlarda uzlaşıyorlar? Hangi hususlarda uzlaşamıyorlar? Uzlaşmazlığın hukuk dilindeki adı nedir? (Hakim, uzlaşmazlık konusu hususlarla sınırlı olarak yargılama yapacaktır)

4) İspat yükü kimdedir? Uzlaşmazlıkta ispat yükü kimdedir ? Bu uzlaşmazlığın ispatlanabilmesi için hangi delillerin toplanması gerekmektedir? Olayda re'sen araştırma hükümleri (m.30/2) geçerli midir? (Re'sen araştırma, hukuk yargılamasında “kendiliğinden hazırlama ilkesi”nin istisnasıdır)

BELGE KAVRAMI Belgeler genel olarak ikiye ayrılır; 1) ZİLYETLİK BELGELERİ 14. madde kapsamında olanlar (ispat vasıtası ve miktar sınırı istisnası) Sözleşme vb.leri (ispat vasıtası) 2) MÜLKİYET BELGELERİ 14. maddede sayılan belgeler

Belgelerin hukuki koruması Zilyetlik Belgeleri : Zilyetlikle birleşmiyorsa hüküm ifade etmezler Mülkiyet Belgeleri : Hukuki kıymetlerini korudukları sürece, Kanıtlanan kapsamları üzerinde mutlak koruma sağlarlar

Sınırlarına göre Belgeler Değişebilir Sınırlı Genişlemeye Elverişli :Miktar fazlası zilyetlikle iktisap edilebilinler Hali, taşlık, ham toprak, dağ vb Genişletilemez : Miktar fazlası zilyetlikle iktisap edilemeyenler Orman, mera, yaylak vb Nokta Sınırlı Sabit Sınırlı

Uygulanabilir Belge Bir belgenin uygulanabilmesi için sınır içermelidir. Uygulanabilir bir kaydın en az üç sınır ihtiva etmesi, ya da taşınmazın en az üç sınırını kapsayacak şekilde bir sınır bilgisi içermesi gerekir (Kayıt Kapsamı 20. maddeye göre belirlenir.)

Hazine ile; Zilyetliğe dayalı İhtilaflarının Çözümü Davalı tutanak aslı ve ekleri, çevre parselleri gösterir haritası Tarafların tutundukları sözleşme ve belgeler Komşu taşınmazlara ait kadastro tutanaklarının örnekleri ve varsa tespit dayanağı tapu-vergi kayıtlarının tüm tesis ve tedavülleri Yerel bilirkişi ve tanık sözleri (arazi başında) Zirai bilirkişi incelemesi Fen Bilirkişi incelemesi Gerekirse jeolog, orman vb bilirkişi incelemesi Miktar araştırması (40-100 dönüm sınırı için)

Kişiler arasında zilyetliğe dayalı ihtilafların çözümü Davalı parselin Kadastro tutanak aslı, çevre parselleri gösterir haritası Tarafların tutundukları sözleşme vb belgeler Komşu parsellerin k. tutanağı örnekleri ile dayanağı olan belgeler (tesis ve tedavülleri) Yerel bilirkişi ve tanık sözleri (arazi başında dinlenmeli)

Mer'a ihtilafları Davalı tutanak aslı ve ekleri (harita dahil) Komşu parsel tutanak örnekleri ve dayanakları (tesis ve tedavülleri ile birlikte) Mer'a tahsisi olup olmadığının tespiti Başka köylerden yerel bilirkişi ve tanık Ziraatçi bilirkişi incelemesi (toprak yapısı, çevre parsellerle ayırıcı unsur bulunup bulunmadığını, bitki örtüsü, eğimi, vb özellikleri) Fen bilirkişi

Paylaşım İhtilafları a) Kök muristen kaldığında ihtilaf yoksa Tutanak aslı ve ekleri İspat yükü kural olarak “paylaşım iddiasında bulunan” taraftadır Uzun kullanım karinesi varsa ispat yükü yer değiştirir Paylaşıma ilişkin varsa kayıt ve belgelerin incelenmesi Yerel bilirkişi ve tanık sözleri Ortak muristen kalan diğer taşınmazların akıbeti. (onlara ilişkin tutanak örneklerinin istenmesi)

Paylaşım İhtilafları b) Ortak muristen kaldığı ihtilaflı ise Tutanak aslı ve ekleri (harita dahil) Komşu parsel tutanak örnekleri ve dayanağı belgeler (T.T.) Ortak muristen kaldığını iddia eden önce bu iddiiasını (her türlü delille) kanıtlamalı, kanıtlayamazsa dava reddedilir, kanıtlarsa paylaşım hususu araştırılır. Yerel bilirkişi ve tanık sözleri

Tapu- vergi kaydına (belgeye) dayalı ihtilaflar Tutanak aslı ve ekleri (çevre parselleri gösterir harita dahil) Komşu parsellere ait tutanak örnekleri ve ekleri (T.T.) Tarafların tutundukları belgelerin istenmesi: Tesis ve tedavülleri Tesisine ilişkin belgeler (tescil ilamı vb) Haritası Kadastro sırasında başka parsellere revizyon Kayıt kapsamlarının (yerel bilirkişi ve tanıklar eliyle ve komşu kayıtlardan yararlanılarak) keşfen belirlenmesi Çakışan kayıtlar/ hukuki değer/ ortak sınır vb