ÜREME ORGANLARI ENFEKSİYONLARI Arş. Gör. Kevser İLÇİOĞLU

Üreme sistemi bütünlüğünü çeşitli defans mekanizmaları ile sürdürür Üreme sistemi bütünlüğünü çeşitli defans mekanizmaları ile sürdürür. Bu doğal defans sisteminin mikroorganizmalarla bozulması kadının en sık karşılaştığı sağlık sorunudur.

Vajinal Akıntı: Fizyolojik nedenler Vestibüler bez sekresyonu Serkival mukus Rezidüel menstrual sıvı Vajinal transüdasyon

Hormonal disfonksiyon Patolojik Nedenler Enfeksiyonlar Hormonal disfonksiyon Serviks lezyonları

Normal vajinal sekresyonun özelliği Kokusuz, renksiz veya beyaz, kansızdır. Asidiktir, pH’sı 3.8- 4.2 Miktarı, menstrual siklus ile ilgili olarak değişiklik gösterir. Ovulasyondan ve menstruasyondan önce fazla miktarda salgılanır. Gebelikte, seksüel uyarıda ve oral kontraseptif kullanımında miktarında artma gözlenir.

Anemnez Akıntının özellikleri sorgulanmalıdır!!! Akıntının başlama zamanı Rengi Kokusu Kan varlığı İrritasyon bulguları

Muayene Genel muayene Abdominal palpasyon Spekulum muayenesi Bimanuel muayene Sadece vulval / vajinal muayene değil, herzaman genel fizik muayene ve abdominal palpasyon yapılması unutulmamalıdır!!

Enfeksiyonu düşündüren hikaye Malignansiyi düşündüren hikaye Vajinal akıntı Enfeksiyonu düşündüren hikaye -Yaş -Cinsel hikaye -Koku/ iritasyon -İdrar yolu semptomları -Taşikardi -Ateş -Abdominal hassasiyet -Servikal hassasiyet -Pelvik hassasiyet -Mirobiyolojik örnekler -İdrar örneği -Laparoskopi Malignansiyi düşündüren hikaye -Kilo kaybı -Düzensiz kanama -Postmenapozal kanama - Kaşeksi -Yaygın lenfadenopati -Abdominal/ pelvik kitle -Vulva hastalığı -Vulva biyopsisi -Servikal Smear/biyopsi -Pelvik ultrasonografi -Endometrial örnekleme -Histeroskopi

VAJİNİTİS Vajinanın inflamasyonudur. Normal vajinal flora asittir.Vajen florasında normalde bulunan bakteriler ile östrojen arasındaki denge,bu asit ortamın devamını sağlar. Bu denge bozulduğunda enfeksiyon ortaya çıkar. Enfeksiyonun majör belirtisi bol miktarda, anormal renkte ve anormal kokuda vajinal sekresyondur.

Vajinal enfeksiyon için risk faktörleri: Uzun süren steroid ya da antibiyotik tedavisi almak, Diyabet gibi sistemik bir hastalığın olması, Uzun ve yoğun yaşanan stres, Postmenopozal dönemde olmak, Çok eşlilik,

Uygun olmayan koşullarda yapılan doğum ve kürtajlar, Aşırı doğurganlık, Düşük sosyo ekonomik statünün getirdiği kötü çevre koşulları,beslenme bozukluğu ve yetersiz hijyen.

Postmenopozal kadınlarda atrofik (senil) vajinite sık rastlanır Postmenopozal kadınlarda atrofik (senil) vajinite sık rastlanır. Bu devrede vajinal mukoza atrofik, incelmiş ve florası alkalendir. Çünkü menapozda estrojen salgılanamaması vajen epitelinden glikojenin çekilmesine, dolayısı ile glikojenden laktik asit üretiminin durmasına neden olur. Bu durum ise çevredeki pyojenik bakterilerin artması ile sonuçlanır.

Senil vajinitin bulguları; Hafif kanlı akıntı Vajende yanma hissi Vulvada kaşıntı Disparoni mevcuttur.

Vajinal enfeksiyonlar için başlıca etken ajanlar; Kandida albikans, trikomonas vajinalis ve hemafilus vajinalis gibi organizmalar, Askaris gibi parazitler, Mekanik irritasyon ve alerjenler.

Vajinal enfeksiyon için değerlendirilecek bulgular Enfeksiyonun doğru değerlendirilmesi için; hastanın hikayesine, fiziki muayeneye ve laboratuar testlerine ihtiyaç vardır.

Hikayede; Akıntının özelliği : Renk, yoğunluk, koku ve miktarı nedenini saptamada, Semptomların başlangıcı : Akıntının başladığı zamanın bilinmesi, enfeksiyonun akut mu kronik mi olduğunun tesbitinde Beraberinde bulunan diğer semptomlar: Kaşıntı, vulvada lokal iritasyon, eritem ve disüri

Alınan ilaçlar : Antibiyotik ve oral kontraseptifin uzun süre kullanımı mantar enfeksiyonu riskini arttırır. Kişisel hijyen : Spreyler,pudra, parfüm gibi maddelerin kullanılması irritasyona ve allerjik reaksiyona yolaçabilmekte. Perine bölgesinin nemli olması enfeksiyon riskini arttırmaktadır. Önceki hikaye : Diyabet, mantar enfeksiyonunun tekrarlamasında önemli bir faktördür.

Fiziksel Muayene ve Laboratuvar Testleri Hikayenin alınmasından sonra spekulum ve bimanuel muayene ile teşhis için örnek alınmasını da kapsayan pelvik muayene yapılır. Teşhis için akıntıdan örnek alınır. Muayeneden sonra bir miktar kanama görülebilir.

Tedavi Enfeksiyonun nedenine göre planlanır. Uyku,istirahat, egzersiz, beslenme ve titiz kişisel hijyen özellikle perinatal hijyen tedaviyi destekleyen önemli faktörlerdir.

VULVA HASTALIKLARI İmperfore Himen Himen ile ilgili anomalilerin en önemlisi olup, Hematokolpos, Hematometra, Hematosalpenks nedenidir. Tedavisi; cerrahi eksizyon ile saat 2, 8, 4, 10 hizalarından insizyon ile birlikte himen dokusu açılır.

Pruritis Vulva Neoplastik Dermatolojik Enfeksiyon Vulvar distrofi NEDENLERİ Enfeksiyon Neoplastik Dermatolojik Vulvar distrofi

VULVAR KAŞINTI Enfeksiyon ekarte edilir Uygun şekilde tedavi edilir Vulvar biyopsi Semptomlar devam ederse Vulvar Distrofi Liken sklerozis Skuamöz hücre Hiperplazisi Dermatolojik Sedef Egzema Kontakt dermatit Liken simpleks Liken planus Neoplazi Vulvar intraepitelyal neoplazi Vulvanın paget hastalığı Skuamöz hücreli karsinom

Hiperplazi Liken sklerozis/ Skuamöz hücre Liken sklerozis

Vulvitis Hazırlayıcı faktörler; Vulva ve vajina iritasyonu sonucu ortaya çıkar. Hazırlayıcı faktörler; Deri rahatsızlıkları, Vulvar kerozis ve vulvar lekoplaki, Kontrol edilemeyen diyabet, Perikulosis (bit),skabi (uyuz), Allerjenler, Psikolojik problemler, Kanser, Yetersiz perine hijyeni.

Fizik muayene, laboratuvar testleri, tedavi ve alınacak önlemler vajinitiste olduğu gibidir.

En yaygın semptomu kaşıntıdır. Kaşıntıyı önlemek için; Sıcak kompres ya da sıcak oturma banyosu, Pomat ya da anestetik spreyler, Sedasyon uygulaması, Vulvanın kuru ve temiz tutulması ve Hijyen kuralları kadına öğretilir.

BARTOLİNİTİS Bartolin bezlerinin inflamasyonuna gonokok, streptokok, stafilokok ve E.koli gibi değişik organizmalar neden olur. Enfeksiyon bez kanalına girer, ödem oluşur bu da bartolin bezini tıkar. Enfekte kanal direne olamaz şişer ve apse oluşur.

Semptomlar; Disparoni Yürürken ağrı olabilir.

Tedavi; Kist küçük ise günde 3-4 kez nemli sıcak uygulama ve drenaj sağlanabilir. Büyük ise cerrahi olarak eksize edilir

SERVİSİTİS Servisit, servikal epitel ve stromanın enfeksiyonudur.

Akut Servisit Nedenleri:Streptekok, stafilokok, e.koli, klamidya gibi enfeksiyon ajanlarının servikse yayılmasıdır. Bu organizmalar konjesyona ve ödeme neden olurlar. Daha sonra koyu yapışkan ya da beyaz akıntı ilk belirti olarak ortaya çıkar.

Kronik servisit En sık rastlanan belirti erozyondur. Kronik servisitisin sonucu gelişen erozyon genellikle geçmişteki doğumlarda oluşan servikal os yırtıklarının ve dilatasyonun, endoservikal epiteli bakterilere açık hale getirmesi nedeniyle oluşur.

Belirtileri Servikal erozyon sarı, pürülan, bol miktarda akıntı ile karakterizedir. Endoservikal epitel genellikle ödemlidir ve kolaylıkla travmatize olur. Bu nedenle düzensiz kanamalara neden olur. Koitustan sonra ve muayene sonrası ortaya çıkan dokunma kanamaları oluşabilir.

Tanı ve Tedavi Pap smear ve şüpheli alanlardan biyopsi alınmalıdır. Antibiyotikli jeller yada pomadlar lokal olarak uygulanır. Tedaviden sonra akıntı ve çok hafif kanama olabileceği açıklanmalıdır.

PELVİSİN İNFLAMATUVAR HASTALIĞI (PID) Alt genital bölgedeki enfeksiyonun assendal yolla fallop tüplerine, overlere, pelvik peritona ve pelvik bağ dokusuna yayılması ile PID gelişir. Gonore ve klamidya enfeksiyonlarının en sık görülen komplikasyonudur. Akut salfinjitise neden olur. Enfeksyonun over çevresini tutması ile tuba-overian abse gelişebilir.

PID’in nedeni nadiren Tbc olabilir. Tbc kan yolu ile fallop tüplerine ulaşır ve bazen overleri, uterusu ve pelvik peritonu etkiler. Tedavisi antitüberküloz ilaçlar ile yapılır.

İç genital organları enfeksiyonlardan koruyan koruyucu bir mekanizma vardır. Bu koruyucu mekanizma: Vajen asiditesi Servikal mukus Endometrium

KLİNİK GÖRÜNÜM Abdominal rijidite Her iki alt kadranda pelvik ağrı Düzensiz kanama Ateş genellikle 38 derecenin üstündedir Abdomende ve adnekslerde hassasiyet, dolgunluk Abdominal rijidite

Kısa dönem Uzun dönem PID’ nin Komplikasyonları Uzun dönem komplikasyonların riskini azaltmada erken tanı ve tedavi çok önemlidir. Pelvik abse oluşumu Septisemi Septik şok Kısa dönem İnfertilite Ektopik gebelik Kronik pelvik ağrı Disparoni Menstrual bozukluklar Psikolojik etkiler Uzun dönem

Subakut PID : Belirtileri; Alt abdomende kronik ağrı, disparoni, menstrual düzensizlik, üriner rahatsızlık, hafif ateş, sırtın alt kısmında ağrı, konstipasyon.

Kronik PID : Belirtileri; Kronik ağrı, menstrual bozukluk, ara kanamalar, konstipasyon, halsizlik, periyodik tekrarlayan akut belirtiler bulunur.

Tanı ve Tedavi Vajen ve serviksten kültür için örnek alınır ve beraberinde geniş spekturumlu antibiyotikler ile tedaviye başlanmalıdır. Ayrıcı tanı: Apendisit, Endometriozis, Ektopik gebelik, Over kisti

Hastane Bakımında; Antibiyotik tedavisine başlanır. IV tedavi ile ateş olan hastalarda hidrasyon sağlanır. Hastaya, vajinal drenajı temin etmek için semifowler pozisyonunda istirahat etmesi önerilir.

Analjezikler ve sedatifler hastanın genel rahatını sağlamak için verilir. Abdomenin ya da sırtın alt kısmının ısıtılması sirkülasyonu arttırır. Ağrı düzeyi ve vajinal akıntının miktar, renk, koku ve yoğunluğu yönünden gözlenmesi önemlidir. Hastanın rahatını sağlamak, kokuyu gidermek ve hijyeni temin etmek için sık perine bakımı yapılır.