Öğr.Gör. Seda AKIN GÜRDAL Girişimcilik Öğr.Gör. Seda AKIN GÜRDAL

İşletmelerin Sınıflandırılması Ekonomik Fonksiyonları Bakımından Sınıflandırılması Faaliyet Konuları Bakımından Sınıflandırılması Hukuki Yapıları Bakımından Sınıflandırılması İşletmeler arasındaki anlaşmalar Bakımından Sınıflandırılması Büyüklükleri Bakımından Sınıflandırılması Uluslar arası Olup-olmama Bakımından Sınıflandırılması Sermaye Mülkiyetleri Bakımından Sınıflandırılması

Ekonomik Fonksiyonları Bakımından Sınıflandırılması Üretici İşletmeler Hizmet İşletmeleri Satıcı İşletmeler

Ekonomik Fonksiyonları Bakımından Sınıflandırılması Üretici İşletmeler Tarım, inşaat ve sanayi sektörlerinde, faaliyet gösteren ve fiziksel mal üreten büyük küçük bütün işletmelerdir. Satıcı İşletmeler Ürünleri kendisi üretmeyip üretici işletmelerden alarak yalnızca satışını yapan işletmelerdir. Hizmet İşletmeleri Maddi olmayan mallar yani hizmet üreten işletmelerdir. Örneğin, mali müşavirlik büroları, eğitim ,sağlık işletmeleri bu gruba girer.

Büyüklükleri Bakımından Sınıflandırılması Mikro İşletmeler (<10 kişi) (<1 milyonYTL) Dev İşletmeler (>2000 kişi) Küçük İşletmeler (<50 kişi) (<8 milyon YTL) Büyük İşletmeler (>250 kişi) (>40 milyonYTL) Orta Büyüklükteki İşletmeler (<250 kişi) (<40 milyonYTL)

Faaliyet Konuları Bakımından Sınıflandırılması Serbest meslek ve hizmetler Tarımla uğraşan işletmeler *bitkisel üretim *hayvancılık *ormancılık *balıkçılık Konut geliri sağlayan işletmeler Sanayi faaliyetleri yapan işletmeler Ticaretle uğraşan işletmeler Ulaştırma faaliyetleri İle uğraşan işletmeler İnşaat faaliyetleri İle uğraşan işletmeler *madencilik *imalat *enerji Mali müesseseler *kara *deniz *hava taşımacılığı *posta *telefon *radyo *televizyon *basın *mal/hizmet ticareti *banka *sigorta *bankerlik

Sermaye Mülkiyetleri Bakımından Sınıflandırılması Özel İşletmeler Yabancı Sermayeli İşletmeler Kamu İşletmeleri

Özel İşletmeler Sermayenin tamamı veya büyük kısmı özel kişilere aittir. Bu nedenle işletmenin faaliyetlerinden elde edilen kar veya zararda bu kişilere aittir.

Kamu Sektörü İşletmeleri Sermaye tamamen veya çoğunlukla kamunun olan işletmelerdir. Kar etmek ilk amaç olmadığı için, özel sektörün ilgi duymadığı ve yatırım yapmadığı, ancak toplumun ihtiyacını karşılamak için yatırım devlet tarafından yapılmaktadır.

Yabancı Sermayeli İşletmeler Yabancı sermayeli işletmeler dış ülkelerin girişimcilerinin girdikleri ülkede özel veya kamu işletmeleri ile iş birliği yaparak kurdukları işletmelerdir.

Uluslar arası Olup Olmama Bakımından Sınıflandırılması Ulusal İşletmeler Çokuluslu İşletmeler Uluslararası İşletmeleri 11

Ulusal İşletmeler Bütün kaynaklarını yurt içinden temin eden ve ürettiği ürün ve hizmetlerin tamamını yurt içine satan, sermaye ve yönetim bakımından dışa bağımsız özel veya kamu işletmeleridir.

Uluslar arası İşletmeler Uluslar arası işletmeler, genellikle, bir ülkede kurulmuş ve fakat kaynaklarının ve gelirlerinin önemli bir kısmını diğer ülkelerden elde eden yalnız ülke içinde değil, yabancı ülkelerde de çeşitli faaliyet dallarından biri veya birkaçında üretim veya satış yapan özel veya kamu işletmeleridir.

Çok Uluslu İşletmeler Ülkelerin sınırlarını aşmış, gereksinim duyduğu girdileri dünyanın değişik yerlerinden karşılayan, üretimini değişik ülkelerde gerçekleştiren ve ürünlerini birçok ülkeye pazarlayabilen işletmelere “Çok Uluslu İşletmeler” denir.

İşletmeler Arasındaki Anlaşmalar Bakımından Sınıflandırılması Centilmenlik Anlaşmaları Tam Birleşmeler Konsorsiyumlar Holdingler Karteller Kornerler Konsernler Tröstler 15

Hukuki Yapıları Bakımından Sınıflandırılması Özel İşletmeler Kamu İşletmeleri Yabancı Sermayeli İşletmeler * Döner Sermayeli işletmeler *Katma Bütçeli İşletmeler *Yerel Yönetim İşletmeleri *Kamu İktisadi Teşebbüsleri *Tek Kişı İşletmeleri *Şirketler (ortaklıklar) *Adi Şirketler *Ticari Şirketler *Şahıs Şirketleri *Kollektif Şirketler *Komandit Şirketler * Sermaye Şirketleri *Anonim Şirketler *Limitet Şirket *Sermayesi Paylara bölünmüş komandit Şirket *Kooperatifler *Dernek ve Vakıfların İşl. *Yabancı Sermayeyi Teşvik Kanununa güre Kurulan İşletmeler *Petrol Kanununa Güre *İki ve Çok Taraflı Uluslar arası Anl. Göre Kurulan İşletmeler *Türk Parasının kıymetini koruma kanununa göre kurulan işletmeler

Özel İşletmeler Tek Kişi İşletmeleri Dernek ve Vakıfların İşletmeleri Şirketler (Ortaklıklar) Kooperatifler

Tek Kişi İşletmelerinin Üstünlükleri Kurmak kolaydır İşletmenin sahibi yöneticisi aynı kişi olduğu için yetkiler bir kişide toplanır. İşletmenin sorunları ve alınan kararlar gizli kalır. Karın bölünmesi söz konusu değildir. İşletme örgütü esnektir. Değişen iş kollarına yeniliklere ve alıcının isteklerine kolayca uyabilir Alacaklılarına karşı bütün varlığıyla sorumlu olduğu için kredi alması kolaydır. Kişi kendisinin patronu olduğu için manevi tatmin duyar.

Tek Kişi İşletmelerinin Sakıncaları Büyüklüğü sınırlıdır Başkalarının yardımına ihtiyaç duyabilir Yaşam süresi sınırlı kalabilir İşletme sahibi borçlulara karşı kendi özvarlıklarıyla sorumludur

Anonim Şirketler Bir unvana sahip esas sermayesi belirli ve paylara bölünmüş olan ve borçlardan dolayı yalnız tüm mal varlığıyla sorumlu bulunan şirkettir. (TTK md.269)

Limited Şirketler İki veya daha fazla gerçek veya tüzel kişi tarafından bir ticaret unvanı altında kurulup ortaklarının sorumluluğu koymayı taahhüt ettikleri sermaye ile sınırlı ve esas sermayesi belirlenmiş şirketlere denir. (TTK.Md.503)

Kooperatif Uluslararası Kooperatifler Birliği’ne göre: Kooperatif, kişilerin ortak ekonomik, sosyal ve kültürel gereksinim ve özlemlerini müştereken sahip olunan ve demokratik kurullarla yönetilen bir işletme aracılığı ile karşılamak için gönüllü olarak oluşturdukları özerk bir örgüttür.

Kaynakça