Kas ve Kemik hastalıklarının Genetiği Yrd.Doç.Dr.Özgür Aldemir Tıbbi Genetik AD.

Sunum Akışı Kalıtsal kas ve Kemik hastalıkları türleri Kas hastalıklarının moleküler genetik mekanizması Kemik hastalıklarının moleküler genetik mekanizması Orantılı Boy kısalığı olan kemik hastalıkları Orantısız Boy kısalığı olan kemik hastalıkları

FGFR3 Gen Kondrodisplazi grubu

Tanatoforik dizplazi Yonca yaprağı görünümü kafatası, frontal bossing, orantısız boy kısalığı bulguları ile tanı konur. FGFR3 geninde mutasyon sonucu osteoblastik aktivite artışına bağlı kısalık olur

Akondrodisplazi Akondrodisplazi, orantısız boy kısalığı ile giden kemik hastalıkları arasında yer alır. Dar torax, Belirgin karın, eğri femur,

Hipokondroplazi Hipokondrodisplazi, baş çevresinin normal olduğu boy kısalığı ile giden tek gen(FGFR3) mutasyonuyla olan bir sendromdur Hipokondrodisplazi, normal fenotipik bulgu boy kısalığı vardır

Hipokondroplazi

Akromezomelik displazi

Kollojen2A1 gen defekti olan sendromlar

Tortikolis ile giden sendromlar Klippel-feil sendromu, Grisecelli sendromu gibi hastalıklar tortikolis bulgusuyla gider.

Lambdoidal sinoztozlar

Craniosinostozlar Apert sendromu Crouzon sendromu Pfieffer sendromu

Apert sendromu Apert sendromu,

Pfieffer sendromu

Crouzon Sendromu

Sulfatasyon bozukluğu kemik

Perlekan grubu

TRPV4 grubu

Spindilometafizyal displazi Spindilometafizyal displazi, vertebra-uzun kemiklerin metafizleri ve büyük pelvis bulguları olur Spindilometafizyal displazi dis hipoplazisi, kama, vertebra, gögüs deformitesi görülür.

Kas hastalıklarının genetiği Kasların düzgün çalışması için gerekli proteinlerin doğuştan eksikliği sonucu kaslarda atrofi ve güç kaybı ile giden hastalıklara distrofi denir. X e bağlı ve otozomal resessif kalıtım gösteren distrofiler vardır. Bunlar arasında en sık görülen DMD,BMD dir.

Duchenne muskuler distrofi Duchenne muskuler distrofi kas liflerinde gerekli olan proteinin yok veya çok az üretilmesi le oluşur Anneler tasıyıcıdır ve erkek çocuk hastadır, tasıyıcı annenin oğlunun hasta olma ihtimali %50 dir, kız %50 tasıyıcıdır İlk belirtiler 5 yasına kadar görülür, yürümeye başladığında hızlı ve iyi yürüyemediği,cabuk yorulduğu ve sık düştüğü fark edilir

Duchenne muskuler distrofi Özellikle yokuş çıkarken çabuk yorulduğu,sık düştüğü görülür. 20’li yaşlarda solunum cihazına bağlı kalırlar Kreatin kinaz enzimi çok yüksek seviyelere çıkar

Duchenne muskuler distrofi Duchenne muskuler distrofi, genetik molekuler analiz %70 tanı koydurur,az vakada kas biopsisi ile tanı konur. Becker tipi kas distrofisinde distrofin kısmi vardır, hastalık geç yaşta başlar ve hafif seyreder. Hastalarda baldır kasları daha büyüktür ve DMD lerin tekerlekli sandalyeye bağımlı yaşarlar Hastalığın kesin tedavisi yoktur, fizik tedaviden kısmi fayda görürler. Ailede doğacak çocukların tanısı anne karnında mümkündür

Myotonik distrofi Myotonik distrofi erişkin yaşlarda en sık görülen kalıtsal kas hastalığıdır. Otozomal dominant geçiş gösterir,hastalık anneden alındığında çocuklarda daha ağır seyreder. Kas güçlüğü yüz, el,el bileği ve ayak kaslarında olmakla beraber tüm kasları tutabilir, Saç dökülmesi, katarakt, hormonal düzensizlikler,üreme sorunları,uyku bozuklukları, kalp ritm bozukları görülür Prenatal genetik tanı imkanı vardır.

Myotonik distrofi Myotonik distrofi, üçlü tekrar artışı (CTG) olan kas hastalıklarındandır Myotonik distrofi göz kapağı düşüklüğü, ifadesiz yüz,katarakt,mental retardasyon Yüz ve göz kaslarında güçsüzlük, hipotoni,

Spinal muskuler distrofi Spinal muskuler distrofi(sma), dilde fasikulasyonlar, kas zayıflığı, kas krampları, konuşmada gecikme X ‘e bağlı resessif kalıtım görülür. SMA, 10-20 yas arasında bulgular ortaya çıkar. Ön boynuzu tutan, ilerleyici ve yavaştır.

Fasioskapulohumeral kas distrofisi Özellikle omuz,yüz kasları etkilenir,hasta gözlerini güçlü kapatamaz,dudaklarını büzemez, kollarını iki yana açamaz. Kanat skapula görülür Kuvvet kaybı hastadan hastaya farklılık gösterebilir.