RİSK DEĞERLENDİRMESİ Öğr. Gör. H. Cihangir TUĞSAVUL Kimya Yüksek Mühendisi Adli Bilimler Uzmanı İş Güvenliği Uzmanı Entegre Yönetim Sistemleri İç Denetçisi Uzm. Kimya Teknolojisi Öğretmeni Yangın Eğitmeni Bilirkişi cihangirtug@mynet.com, hctug@yildiz.edu.tr ,

YILDIZ TEKNİK ÜNİVERSİTESİ BAHÇEŞEHİR ÜNİVERSİTESİ İSTANBUL KÜLTÜR ÜNİVERSİTESİ İSTANBUL AYDIN ÜNİVERSİTESİ IŞIK ÜNİVERSİTESİ İSTANBUL GELİŞİM ÜNİVERSİTESİ

İş Güvenliği Koordinatörü, İş Güvenliği Uzmanı FATİH MÜFTÜLÜĞÜ İş Güvenliği Koordinatörü, İş Güvenliği Uzmanı İstanbul İş Güvenliği Derneği Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı

Sabiha Gökçen Havaalanı Türk Loydu Vakfı BP Gaz Sedef Gemi İnşaat AŞ DYO Matbaa Mürekkepleri Sanayi ve Ticaret A.Ş Kağıthane Kaymakamlığı TFKB Genel Müdürlük Carrefour SA İGDAŞ Genel Müdürlük TCDD 1. Bölge Müdürlüğü KOSGEB Marmara Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi İTÜ Deprem Mühendisliği ve Afet Yönetimi Enstitüsü Ekol Temizlik Bakım Yönetim Hizmetleri AŞ.

RİSK DEĞERLENDİRMESİ MADDE 10 - Risk değerlendirmesi, kontrol, ölçüm ve araştırma 10/1 Risk değerlendirmesi yapmamak veya yaptırmamak. 3.700 Türk Lirası 5.550 Türk Lirası / her ay (Aykırılığın devamı halinde)

KAMU KURUMLARINDA RİSK DEĞERLENDİRMESİ NASIL YAPILMALI İŞÇİ SAĞLIĞI VE İŞ GÜVENLİĞİ HİZMETİ NASIL YAPILIR? İşyeri ile sözleşme yapılır. (Kamu kurumlarında Bakanlık, Valilik ve Kaymakamlık OLUR’ u ile görevlendirme yapıldıktan sonra)

RİSK DEĞERLENDİRMESİ HERHANGİ BİR KAMU KURUMUNUN 01.01.2013 TARİHİNDEN GÜNÜMÜZE ÖDEYEBİLECEĞİ CEZAYA İLİŞKİN ÖRNEK HESAPLAMA

Risk Değerlendirme Raporu YÜKÜMLÜLÜKLER BAŞLANGIÇ TABLOSU HİZMET TÜRÜ KANUN MADDESİ YÜRÜRLÜK TARİH/ YÜKÜMLÜLÜK TARİHİ Risk Değerlendirme Raporu Hazırlama Risk değerlendirmesi, kontrol, ölçüm ve araştırma MADDE 10 – (1) İşveren, iş sağlığı ve güvenliği yönünden risk değerlendirmesi yapmak veya yaptırmakla yükümlüdür. Risk değerlendirmesi yapılırken aşağıdaki hususlar dikkate alınır: 28.12.2012

TOPLAM CEZA DEĞERİ (TL) SIRA NO YAPILAMYAN ÇALIŞMA DÖNEM BİRİM CEZA DEĞER (TL) ADET (AY VEYA KİŞİ) TOPLAM CEZA DEĞERİ (TL) 1 Risk Değerlendirme Raporu Hazırlamama 3324 3.324 2 01.01.2013 – 31.12.2013 4851 11 53.361 3 01.01.2014 – 31.12.2014 5041 12 60.492 4 01.01.2015 – 31.12.2015 5550 66.600 TOPLAM 183.777

RİSK DEĞERLENDİRMESİ OLUŞABİLECEK İŞ KAZALARI VE MESLEK HASTALIKLARI İLE BİREYSEL VE ÇOKLU OLUŞUNA BAĞLI OLARAK TÜRK CEZA KANUNU VE BORÇLAR KANUNU KAPSAMINDA HAPİS CEZALARI TAZMİNAT CEZALARI

İşyeri hekimleri ve iş güvenliği uzmanları RİSK DEĞERLENDİRMESİ İşyeri hekimleri ve iş güvenliği uzmanları MADDE 8- (7) Kamu kurum ve kuruluşlarında ilgili mevzuata göre çalıştırılan işyeri hekimi veya iş güvenliği uzmanı olma niteliğini haiz personel, gerekli belgeye sahip olmaları şartıyla asli görevlerinin yanında, belirlenen çalışma süresine riayet ederek çalışmakta oldukları kurumda veya ilgili personelin muvafakati ve üst yöneticinin onayı ile diğer kamu kurum ve kuruluşlarında görevlendirilebilir. Bu şekilde görevlendirilecek personele, görev yaptığı her saat  için  (200)  gösterge  rakamının  memur aylık katsayısı ile çarpımı tutarında ilave ödeme, hizmet alan kurum tarafından yapılır. Bu ödemeden damga vergisi hariç herhangi bir kesinti yapılmaz. Bu durumdaki görevlendirmeye ilişkin ilave ödemelerde, günlük mesai saatlerine bağlı kalmak kaydıyla, aylık toplam seksen saatten fazla olan görevlendirmeler dikkate alınmaz.

KAMU KURUMLARINDA RİSK DEĞERLENDİRMESİ NASIL YAPILMALI Kurum tanıma formu doldurulur.

KAMU KURUMLARINDA RİSK DEĞERLENDİRMESİ NASIL YAPILMALI Yıllık çalışma planı hazırlanır.

KAMU KURUMLARINDA RİSK DEĞERLENDİRMESİ NASIL YAPILMALI İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği hizmetleri için ekipleri oluşturulur.

KAMU KURUMLARINDA RİSK DEĞERLENDİRMESİ NASIL YAPILMALI Ekiplerin görevlendirme tebliğleri yapılır.

KAMU KURUMLARINDA RİSK DEĞERLENDİRMESİ NASIL YAPILMALI Risk Değerlendirme Ekibi ile toplantısı yapılır.

KAMU KURUMLARINDA RİSK DEĞERLENDİRMESİ NASIL YAPILMALI TOPLANTI GÜNDEMİ Açılış Yoklama İşveren ………………….’ nın açış konuşması İş Güvenliği Uzmanı H. Cihangir TUĞSAVUL’ İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği çalışmaları ve yapılacak iş ve işlemler hakkında bilgi vermesi. İş Sağlığı ve Güvenliği Risk Değerlendirme Yönetmeliğinin incelenmesi. Risk Değerlendirmesi için kullanılacak yöntemlerin tespiti Risk Değerlendirmesinde uygulanacak olan çalışma sistemi. Risk Değerlendirme Ekibi üyelerinin soruları. Dilek ve temenniler. Kapanış

KAMU KURUMLARINDA RİSK DEĞERLENDİRMESİ NASIL YAPILMALI İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ RİSK DEĞERLENDİRME YÖNETMELİĞİ

MADDE 4 – (1) Bu Yönetmelikte geçen RİSK DEĞERLENDİRMESİ Tanımlar MADDE 4 – (1) Bu Yönetmelikte geçen ÖNLEME: İşyerinde yürütülen işlerin bütün safhalarında iş sağlığı ve güvenliği ile ilgili riskleri ortadan kaldırmak veya azaltmak için planlanan ve alınan tedbirlerin tümünü, KABUL EDİLEBİLİR RİSK SEVİYESİ: Yasal yükümlülüklere ve işyerinin önleme politikasına uygun, kayıp veya yaralanma oluşturmayacak risk seviyesini, RAMAK KALA OLAY: İşyerinde meydana gelen; çalışan, işyeri ya da iş ekipmanını zarara uğratma potansiyeli olduğu halde zarara uğratmayan olayı,

RİSK DEĞERLENDİRMESİ RİSK: Tehlikeden kaynaklanacak kayıp, yaralanma ya da başka zararlı sonuç meydana gelme ihtimalini, RİSK DEĞERLENDİRMESİ: İşyerinde var olan ya da dışarıdan gelebilecek tehlikelerin belirlenmesi, bu tehlikelerin riske dönüşmesine yol açan faktörler ile tehlikelerden kaynaklanan risklerin analiz edilerek derecelendirilmesi ve kontrol tedbirlerinin kararlaştırılması amacıyla yapılması gerekli çalışmaları, TEHLİKE: İşyerinde var olan ya da dışarıdan gelebilecek, çalışanı veya işyerini etkileyebilecek zarar veya hasar verme potansiyelini, ifade eder.

RİSK DEĞERLENDİRMESİ İşveren yükümlülüğü MADDE 5 – (1) İşveren; çalışma ortamının ve çalışanların sağlık ve güvenliğini sağlama, sürdürme ve geliştirme amacı ile iş sağlığı ve güvenliği yönünden risk değerlendirmesi yapar veya yaptırır. (2) Risk değerlendirmesinin gerçekleştirilmiş olması; işverenin, işyerinde iş sağlığı ve güvenliğinin sağlanması yükümlülüğünü ortadan kaldırmaz. (3) İşveren, risk değerlendirmesi çalışmalarında görevlendirilen kişi veya kişilere risk değerlendirmesi ile ilgili ihtiyaç duydukları her türlü bilgi ve belgeyi temin eder.

Risk değerlendirmesi ekibi MADDE 6 – (1) Risk değerlendirmesi, işverenin oluşturduğu bir ekip tarafından gerçekleştirilir. Risk değerlendirmesi ekibi aşağıdakilerden oluşur.

RİSK DEĞERLENDİRMESİ a) İşveren veya işveren vekili. b) İşyerinde sağlık ve güvenlik hizmetini yürüten iş güvenliği uzmanları ile işyeri hekimleri. c) İşyerindeki çalışan temsilcileri. ç) İşyerindeki destek elemanları. d) İşyerindeki bütün birimleri temsil edecek şekilde belirlenen ve işyerinde yürütülen çalışmalar, mevcut veya muhtemel tehlike kaynakları ile riskler konusunda bilgi sahibi çalışanlar. (2) İşveren, ihtiyaç duyulduğunda bu ekibe destek olmak üzere işyeri dışındaki kişi ve kuruluşlardan hizmet alabilir.

RİSK DEĞERLENDİRMESİ (3) Risk değerlendirmesi çalışmalarının koordinasyonu işveren veya işveren tarafından ekip içinden görevlendirilen bir kişi tarafından da sağlanabilir. (4) İşveren, risk değerlendirmesi çalışmalarında görevlendirilen kişi veya kişilerin görevlerini yerine getirmeleri amacıyla araç, gereç, mekân ve zaman gibi gerekli bütün ihtiyaçlarını karşılar, görevlerini yürütmeleri sebebiyle hak ve yetkilerini kısıtlayamaz.

RİSK DEĞERLENDİRMESİ Risk değerlendirmesi MADDE 7 – (1) Risk değerlendirmesi; tüm işyerleri için tasarım veya kuruluş aşamasından başlamak üzere tehlikeleri tanımlama, riskleri belirleme ve analiz etme, risk kontrol tedbirlerinin kararlaştırılması, dokümantasyon, yapılan çalışmaların güncellenmesi ve gerektiğinde yenileme aşamaları izlenerek gerçekleştirilir. (2) Çalışanların risk değerlendirmesi çalışması yapılırken ihtiyaç duyulan her aşamada sürece katılarak görüşlerinin alınması sağlanır.

Tehlikelerin tanımlanması RİSK DEĞERLENDİRMESİ Tehlikelerin tanımlanması MADDE 8 – (1) Tehlikeler tanımlanırken çalışma ortamı, çalışanlar ve işyerine ilişkin ilgisine göre asgari olarak aşağıda belirtilen bilgiler toplanır.

RİSK DEĞERLENDİRMESİ a) İşyeri bina ve eklentileri. b) İşyerinde yürütülen faaliyetler ile iş ve işlemler. c) Üretim süreç ve teknikleri. ç) İş ekipmanları.

RİSK DEĞERLENDİRMESİ d) Kullanılan maddeler. e) Artık ve atıklarla ilgili işlemler. f) Organizasyon ve hiyerarşik yapı, görev, yetki ve sorumluluklar. g) Çalışanların tecrübe ve düşünceleri.

RİSK DEĞERLENDİRMESİ ğ) İşe başlamadan önce ilgili mevzuat gereği alınacak çalışma izin belgeleri. h) Çalışanların eğitim, yaş, cinsiyet ve benzeri özellikleri ile sağlık gözetimi kayıtları. ı) Genç, yaşlı, engelli, gebe veya emziren çalışanlar gibi özel politika gerektiren gruplar ile kadın çalışanların durumu. i) İşyerinin teftiş sonuçları.

RİSK DEĞERLENDİRMESİ j) Meslek hastalığı kayıtları. k) İş kazası kayıtları. l) İşyerinde meydana gelen ancak yaralanma veya ölüme neden olmadığı halde işyeri ya da iş ekipmanının zarara uğramasına yol açan olaylara ilişkin kayıtlar. m) Ramak kala olay kayıtları.

RİSK DEĞERLENDİRMESİ n) Malzeme güvenlik bilgi formları. o) Ortam ve kişisel maruziyet düzeyi ölçüm sonuçları. ö) Varsa daha önce yapılmış risk değerlendirmesi çalışmaları. p) Acil durum planları. r) Sağlık ve güvenlik planı ve patlamadan korunma dokümanı gibi belirli işyerlerinde hazırlanması gereken dokümanlar.

RİSK DEĞERLENDİRMESİ (2) Tehlikelere ilişkin bilgiler toplanırken aynı üretim, yöntem ve teknikleri ile üretim yapan benzer işyerlerinde meydana gelen iş kazaları ve ortaya çıkan meslek hastalıkları da değerlendirilebilir.

RİSK DEĞERLENDİRMESİ (3) Toplanan bilgiler ışığında; iş sağlığı ve güvenliği ile ilgili mevzuatta yer alan hükümler de dikkate alınarak, çalışma ortamında bulunan fiziksel, kimyasal, biyolojik, psikososyal, ergonomik ve benzeri tehlike kaynaklarından oluşan veya bunların etkileşimi sonucu ortaya çıkabilecek tehlikeler belirlenir ve kayda alınır. Bu belirleme yapılırken aşağıdaki hususlar, bu hususlardan etkilenecekler ve ne şekilde etkilenebilecekleri göz önünde bulundurulur.

RİSK DEĞERLENDİRMESİ a) İşletmenin yeri nedeniyle ortaya çıkabilecek tehlikeler. b) Seçilen alanda, işyeri bina ve eklentilerinin plana uygun yerleştirilmemesi veya planda olmayan ilavelerin yapılmasından kaynaklanabilecek tehlikeler. c) İşyeri bina ve eklentilerinin yapı ve yapım tarzı ile seçilen yapı malzemelerinden kaynaklanabilecek tehlikeler. ç) Bakım ve onarım işleri de dahil işyerinde yürütülecek her türlü faaliyet esnasında çalışma usulleri, vardiya düzeni, ekip çalışması, organizasyon, nezaret sistemi, hiyerarşik düzen, ziyaretçi veya işyeri çalışanı olmayan diğer kişiler gibi faktörlerden kaynaklanabilecek tehlikeler.

RİSK DEĞERLENDİRMESİ d) İşin yürütümü, üretim teknikleri, kullanılan maddeler, makine ve ekipman, araç ve gereçler ile bunların çalışanların fiziksel özelliklerine uygun tasarlanmaması veya kullanılmamasından kaynaklanabilecek tehlikeler. e) Kuvvetli akım, aydınlatma, paratoner, topraklama gibi elektrik tesisatının bileşenleri ile ısıtma, havalandırma, atmosferik ve çevresel şartlardan korunma, drenaj, arıtma, yangın önleme ve mücadele ekipmanı ile benzeri yardımcı tesisat ve donanımlardan kaynaklanabilecek tehlikeler. f) İşyerinde yanma, parlama veya patlama ihtimali olan maddelerin işlenmesi, kullanılması, taşınması, depolanması ya da imha edilmesinden kaynaklanabilecek tehlikeler.

RİSK DEĞERLENDİRMESİ g) Çalışma ortamına ilişkin hijyen koşulları ile çalışanların kişisel hijyen alışkanlıklarından kaynaklanabilecek tehlikeler. ğ) Çalışanın, işyeri içerisindeki ulaşım yollarının kullanımından kaynaklanabilecek tehlikeler. h) Çalışanların iş sağlığı ve güvenliği ile ilgili yeterli eğitim almaması, bilgilendirilmemesi, çalışanlara uygun talimat verilmemesi veya çalışma izni prosedürü gereken durumlarda bu izin olmaksızın çalışılmasından kaynaklanabilecek tehlikeler.

RİSK DEĞERLENDİRMESİ (4) Çalışma ortamında bulunan fiziksel, kimyasal, biyolojik, psikososyal, ergonomik ve benzeri tehlike kaynaklarının neden olduğu tehlikeler ile ilgili işyerinde daha önce kontrol, ölçüm, inceleme ve araştırma çalışması yapılmamış ise risk değerlendirmesi çalışmalarında kullanılmak üzere; bu tehlikelerin, nitelik ve niceliklerini ve çalışanların bunlara maruziyet seviyelerini belirlemek amacıyla gerekli bütün kontrol, ölçüm, inceleme ve araştırmalar yapılır.

Risklerin belirlenmesi ve analizi RİSK DEĞERLENDİRMESİ Risklerin belirlenmesi ve analizi MADDE 9 – (1) Tespit edilmiş olan tehlikelerin her biri ayrı ayrı dikkate alınarak bu tehlikelerden kaynaklanabilecek risklerin hangi sıklıkta oluşabileceği ile bu risklerden kimlerin, nelerin, ne şekilde ve hangi şiddette zarar görebileceği belirlenir. Bu belirleme yapılırken mevcut kontrol tedbirlerinin etkisi de göz önünde bulundurulur.

RİSK DEĞERLENDİRMESİ (2) Toplanan bilgi ve veriler ışığında belirlenen riskler; işletmenin faaliyetine ilişkin özellikleri, işyerindeki tehlike veya risklerin nitelikleri ve işyerinin kısıtları gibi faktörler ya da ulusal veya uluslararası standartlar esas alınarak seçilen yöntemlerden biri veya birkaçı bir arada kullanılarak analiz edilir.

RİSK DEĞERLENDİRMESİ (3) İşyerinde birbirinden farklı işlerin yürütüldüğü bölümlerin bulunması halinde birinci ve ikinci fıkralardaki hususlar her bir bölüm için tekrarlanır.

RİSK DEĞERLENDİRMESİ (4) Analizin ayrı ayrı bölümler için yapılması halinde bölümlerin etkileşimleri de dikkate alınarak bir bütün olarak ele alınıp sonuçlandırılır. (5) Analiz edilen riskler, kontrol tedbirlerine karar verilmek üzere etkilerinin büyüklüğüne ve önemlerine göre en yüksek risk seviyesine sahip olandan başlanarak sıralanır ve yazılı hale getirilir.

RİSK DEĞERLENDİRMESİ Risk kontrol adımları MADDE 10 – (1) Risklerin kontrolünde şu adımlar uygulanır. a) Planlama: Analiz edilerek etkilerinin büyüklüğüne ve önemine göre sıralı hale getirilen risklerin kontrolü amacıyla bir planlama yapılır. b) Risk kontrol tedbirlerinin kararlaştırılması: Riskin tamamen bertaraf edilmesi, bu mümkün değil ise riskin kabul edilebilir seviyeye indirilmesi için aşağıdaki adımlar uygulanır. 1) Tehlike veya tehlike kaynaklarının ortadan kaldırılması. 2) Tehlikelinin, tehlikeli olmayanla veya daha az tehlikeli olanla değiştirilmesi.

RİSK DEĞERLENDİRMESİ 3) Riskler ile kaynağında mücadele edilmesi. c) Risk kontrol tedbirlerinin uygulanması: Kararlaştırılan tedbirlerin iş ve işlem basamakları, işlemi yapacak kişi ya da işyeri bölümü, sorumlu kişi ya da işyeri bölümü, başlama ve bitiş tarihi ile benzeri bilgileri içeren planlar hazırlanır. Bu planlar işverence uygulamaya konulur. ç) Uygulamaların izlenmesi: Hazırlanan planların uygulama adımları düzenli olarak izlenir, denetlenir ve aksayan yönler tespit edilerek gerekli düzeltici ve önleyici işlemler tamamlanır.

RİSK DEĞERLENDİRMESİ (2) Risk kontrol adımları uygulanırken toplu korunma önlemlerine, kişisel korunma önlemlerine göre öncelik verilmesi ve uygulanacak önlemlerin yeni risklere neden olmaması sağlanır. (3) Belirlenen risk için kontrol tedbirlerinin hayata geçirilmesinden sonra yeniden risk seviyesi tespiti yapılır. Yeni seviye, kabul edilebilir risk seviyesinin üzerinde ise bu maddedeki adımlar tekrarlanır.

RİSK DEĞERLENDİRMESİ Dokümantasyon MADDE 11 – (1) Risk değerlendirmesi asgarî aşağıdaki hususları kapsayacak şekilde dokümante edilir. a) İşyerinin unvanı, adresi ve işverenin adı. b) Gerçekleştiren kişilerin isim ve unvanları ile bunlardan iş güvenliği uzmanı ve işyeri hekimi olanların Bakanlıkça verilmiş belge bilgileri. c) Gerçekleştirildiği tarih ve geçerlilik tarihi. ç) Risk değerlendirmesi işyerindeki farklı bölümler için ayrı ayrı yapılmışsa her birinin adı.

RİSK DEĞERLENDİRMESİ d) Belirlenen tehlike kaynakları ile tehlikeler. e) Tespit edilen riskler. f) Risk analizinde kullanılan yöntem veya yöntemler. g) Tespit edilen risklerin önem ve öncelik sırasını da içeren analiz sonuçları. ğ) Düzeltici ve önleyici kontrol tedbirleri, gerçekleştirilme tarihleri ve sonrasında tespit edilen risk seviyesi.

RİSK DEĞERLENDİRMESİ (2) Risk değerlendirmesi dokümanının sayfaları numaralandırılarak; gerçekleştiren kişiler tarafından her sayfası paraflanıp, son sayfası imzalanır ve işyerinde saklanır. (3) Risk değerlendirmesi dokümanı elektronik ve benzeri ortamlarda hazırlanıp arşivlenebilir.

Risk değerlendirmesinin yenilenmesi MADDE 12 – (1) Yapılmış olan risk değerlendirmesi; tehlike sınıfına göre çok tehlikeli, tehlikeli ve az tehlikeli işyerlerinde sırasıyla en geç iki, dört ve altı yılda bir yenilenir. (2) Aşağıda belirtilen durumlarda ortaya çıkabilecek yeni risklerin, işyerinin tamamını veya bir bölümünü etkiliyor olması göz önünde bulundurularak risk değerlendirmesi tamamen veya kısmen yenilenir. a) İşyerinin taşınması veya binalarda değişiklik yapılması.

RİSK DEĞERLENDİRMESİ b) İşyerinde uygulanan teknoloji, kullanılan madde ve ekipmanlarda değişiklikler meydana gelmesi. c) Üretim yönteminde değişiklikler olması. ç) İş kazası, meslek hastalığı veya ramak kala olay meydana gelmesi.

RİSK DEĞERLENDİRMESİ d) Çalışma ortamına ait sınır değerlere ilişkin bir mevzuat değişikliği olması. e) Çalışma ortamı ölçümü ve sağlık gözetim sonuçlarına göre gerekli görülmesi. f) İşyeri dışından kaynaklanan ve işyerini etkileyebilecek yeni bir tehlikenin ortaya çıkması.

Birden fazla işveren olması durumunda risk değerlendirmesi çalışmaları MADDE 14 – (1) Aynı çalışma alanını birden fazla işverenin paylaşması durumunda, yürütülen işler için diğer işverenlerin yürüttüğü işler de göz önünde bulundurularak ayrı ayrı risk değerlendirmesi gerçekleştirilir. İşverenler, risk değerlendirmesi çalışmalarını, koordinasyon içinde yürütür, birbirlerini ve çalışan temsilcilerini tespit edilen riskler konusunda bilgilendirir.

RİSK DEĞERLENDİRMESİ (2) Birden fazla işyerinin bulunduğu iş merkezleri, iş hanları, sanayi bölgeleri veya siteleri gibi yerlerde, işyerlerinde ayrı ayrı gerçekleştirilen risk değerlendirmesi çalışmalarının koordinasyonu yönetim tarafından yürütülür. Yönetim; bu koordinasyonun yürütümünde, işyerlerinde iş sağlığı ve güvenliği yönünden diğer işyerlerini etkileyecek tehlikeler hususunda gerekli tedbirleri almaları için ilgili işverenleri uyarır. Bu uyarılara uymayan işverenleri Bakanlığa bildirir.

RİSK DEĞERLENDİRMESİ Asıl işveren ve alt işveren ilişkisinin bulunduğu işyerlerinde risk değerlendirmesi MADDE 15 – (1) Bir işyerinde bir veya daha fazla alt işveren bulunması halinde: a) Her alt işveren yürüttükleri işlerle ilgili olarak, bu Yönetmelik hükümleri uyarınca gerekli risk değerlendirmesi çalışmalarını yapar veya yaptırır. b) Alt işverenlerin risk değerlendirmesi çalışmaları konusunda asıl işverenin sorumluluk alanları ile ilgili ihtiyaç duydukları bilgi ve belgeler asıl işverence sağlanır. c) Asıl işveren, alt işverenlerce yürütülen risk değerlendirmesi çalışmalarını denetler ve bu konudaki çalışmaları koordine eder.

RİSK DEĞERLENDİRMESİ (2) Alt işverenler hazırladıkları risk değerlendirmesinin bir nüshasını asıl işverene verir. Asıl işveren; bu risk değerlendirmesi çalışmalarını kendi çalışmasıyla bütünleştirerek, risk kontrol tedbirlerinin uygulanıp uygulanmadığını izler, denetler ve uygunsuzlukların giderilmesini sağlar.

Çalışanların bilgilendirilmesi RİSK DEĞERLENDİRMESİ Çalışanların bilgilendirilmesi MADDE 16 – (1) İşyerinde çalışanlar, çalışan temsilcileri ve başka işyerlerinden çalışmak üzere gelen çalışanlar ve bunların işverenleri; işyerinde karşılaşılabilecek sağlık ve güvenlik riskleri ile düzeltici ve önleyici tedbirler hakkında bilgilendirilir.

RİSK DEĞERLENDİRMESİ Risk değerlendirmesi rehberleri MADDE 17 – (1) İşverenlere, risk değerlendirmesi ile ilgili yükümlülükleri bakımından yardımcı olmak veya yol göstermek amacıyla risk değerlendirmesi rehberleri hazırlanabilir. Rehberler işyerinde çalışan sayısı ve işyerinin bulunduğu tehlike sınıfı göz önüne alınarak; sektör, meslek veya yapılan işlere özgü olabilir.

RİSK DEĞERLENDİRMESİ (2) Kamu kurum ve kuruluşları, kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşları, işçi-işveren ve memur sendikaları ile kamu yararına çalışan sivil toplum kuruluşları faaliyet gösterdikleri sektörde rehber çalışmalarında bulunabilir. Bakanlıkça, bu Yönetmelik hükümlerine uygunluğu yönünden değerlendirilerek onaylanan taslaklar, Bakanlık tarafından sektör, meslek veya yapılan işlere özgü risk değerlendirmesi uygulama rehberleri olarak yayımlanır.

KAMU KURUMLARINDA RİSK DEĞERLENDİRMESİ NASIL YAPILMALI Tehlikelerin tanımlanması için İş Sağlığı ve Güvenliği Risk Değerlendirme Yönetmeliği 8. Maddesi’ nde yer alan bilgiler işverenden talep edilir.

KAMU KURUMLARINDA RİSK DEĞERLENDİRMESİ NASIL YAPILMALI İşyeri ortam ölçümleri talep edilir.

KAMU KURUMLARINDA RİSK DEĞERLENDİRMESİ NASIL YAPILMALI Kullanılacak Risk Değerlendirme Yöntemi bu toplantıda kararlaştırılır.

KAMU KURUMLARINDA RİSK DEĞERLENDİRMESİ NASIL YAPILMALI RİSK DEĞERLENDİRME YÖNTEMLERİ

YÖNTEMLERİ b) İnsan eksenli yöntemler c) Görev analizi. RİSK DEĞERLENDİRME YÖNTEMLERİ a) Teknik eksenli yöntemler b) İnsan eksenli yöntemler c) Görev analizi. d) Yönetim eksenli yöntemler e) Kaza araştırması f) Kaba analizler.

RİSK DEĞERLENDİRME YÖNTEMLERİ 1 a) Teknik Eksenli Yöntemler Teknoloji, tesis, donanım hatalarını ve bunların sebep olacağı kazaları incelemeyi esas alan yöntemlerdir.  Enerji Analizi  HAZOP  Hata / Olay Ağacı Analizi  Hata Modu ve Etkiler Analizi (FMEA)  Sebep-Sonuç Diyagramı  Reaksiyon Matrisi  Sonuç Analiz Modelleri 63

RİSK DEĞERLENDİRME YÖNTEMLERİ 2 b) İnsan Eksenli Yöntemler Genelde, bu tür analizin amacı tanımlanmış bir görevde insan hatasını tahmin etmek ve neyin yanlış gidebileceği üzerinde durmaktır. Örneğin, kontrol odasındaki belli operasyonlar üzerinde veya belli bir problemin nasıl çözüleceği ile ilgili çalışabilir. İnsan Güvenilirlik Değerlendirmesi (Human Reliability Assessment.) İnsan Hata Tanımlaması (Aksiyon Hata Yöntemi) (Human Error Identification) İnsan Hata Oranı Tahmini Tekniği (THERP) Kavramsal Güvenilirlik ve Hata Analiz Yöntemi (CREAM) HAZOP- insan hatalarını kapsayacak şekilde genişletilmiştir. Görev Analizi Sapma Analizi 64

RİSK DEĞERLENDİRME YÖNTEMLERİ 3 c) Görev Analizi Analiz, bir iş görevinden kaynaklanan tehlikelerin doğasını direkt olarak irdeler Görev analizi çeşitli insan faktörleri tekniklerini kapsayan bir metodolojidir. Birçok yöntem bulunmaktadır. Bu yöntemlerin amacı; Kişinin, özellikle manuel iş yapan işçilerin, proses operatörlerinin ve bazen operatör timlerinin yaptıkları ile ilgilenmekdir.  Hiyerarşik Görev Analizi (Hierarchical Task Analysis)  Kavramsal Görev Analizi (Cognitive Task Analysis) 65

RİSK DEĞERLENDİRME YÖNTEMLERİ 4 d) Yönetim Eksenli Yöntemler Organizasyon (yapısal) çalışmaları; Bir kuruluşun nasıl tasarlanacağı, işin nasıl yürütüleceği, tesiste kimlerin çalışacağı, güvenlik rutinlerinin neler olduğu vb. konularını belirlemektedir. Bu çalışmaların kalitesi ve yoğunlaşma noktaları tehlikelerin varlığıı ve risklerin nasıl kontrol edileceği noktasında kesin bir öneme sahiptir. Bu yöntemlerin listesi aşağıda verilmiştir.  Tetkikler-genel olarak  Yönetim Bakışı ve Risk Ağacı (MORT)  Uluslar arası Güvenlik Derecelendirme Sistemi (ISRS)  Güvenlik, Sağlık ve Çevre Tetkiki (Safety, Health and Environment)  Güvenlik Kültürü Tehlike ve İşletilebilirlik Çalışması (SCHAZOP) 66

RİSK DEĞERLENDİRME YÖNTEMLERİ 5 e) Kaza Araştırması  Sapma Analizi (Deviation Analysis)  Olay Ağacı Analizi (Event Tree Analysis)  Hata Ağacı Analizi (Fault Tree Analysis)  Yönetim Bakışı ve Risk Ağacı (MORT) (Management Oversight and Risk Tree)  Güvenlik Fonksiyon Analizleri (Safety Function Analysis)  Kaza Evrimi ve Bariyer Fonksiyonu (Accident Evoluation and Barrier Function)  Değişim Analizi (Change Analysis)  Çoklu Doğrusal Olaylar Sıralaması (Multilinear Events Sequencing)  STEP 67

RİSK DEĞERLENDİRME YÖNTEMLERİ 6 f) Kaba Analizler  Çeklist kullanımı  Kayıtlara geçmiş tehlikelerin dökümü  Bilinen tehlikelerin dökümü  Benzer kuruluşlarla karşılaştırma  Direktif ve normlarla karşılaştırma  Kabaca tehlike analizi  Ne – eğer (What – if)  Kaba enerji analizi  Kaba sapma analizi 68

KAMU KURUMLARINDA RİSK DEĞERLENDİRMESİ NASIL YAPILMALI Risk Değerlendirmesinde uygulanacak çalışma yöntemi kararlaştırılır.

KAMU KURUMLARINDA RİSK DEĞERLENDİRMESİ NASIL YAPILMALI Risk Değerlendirmesi çalışmaları yapılır.

KAMU KURUMLARINDA RİSK DEĞERLENDİRMESİ NASIL YAPILMALI Risk Değerlendirme çalışması bitiminde Risk değerlendirme Ekibi toplanarak raporu görüşür. Risk Değerlendirme Raporu yeteri kadar çoğaltılıp ıslak imza ile imzalanır.

EMNİYETLİ BİR İŞ ORTAMININ OLUŞTURULMASI VE KAZALARIN ÖNLENMESİNDE SİZ .. BEN .. HEPİMİZ .. SORUMLUYUZ

Teşekkür Ederim… KİMYA