İSİMLER (ADLAR) Varlıkları veya kavramları karşılayan sözcüklerdir.

VARLIKLARA VERİLİŞLERİNE GÖRE İSİMLER a) ÖZEL İSİM b) CİNS İSİM

a:ÖZEL İSİM Eşi ve benzeri olmayan bir tek varlığı karşılayan adlardır. Kişi adı, soyadı ve unvanları: Doktor İbrahim Turan Bey… Hayvanlara verilen adlar: Pamuk, Minnoş, Karabaş, İnci… Devlet, ırk, dil, din, mezhep, akım adları: Türkiye, Türk, Türkçe, İslamiyet Kurum, kuruluş, dernek adları: Türk Hava Kurumu, Kitap, gazete, dergi adları: Çalıkuşu, Sabah gazetesi, Türk Dili dergisi… Dağ, göl, deniz, ova, nehir…adları: Ağrı Dağı, Van Gölü ,Karadeniz, Konya Ovası, Sakarya Nehri… Şehir, ilçe, kasaba, semt, sokak adları: İstanbul, Ergene, İsmet Paşa Caddesi, İpek Sokak… Coğrafi terimler, terim olarak kullanılırsa: Ay, Dünya’nın; Dünya, Güneş’in etrafında döner Dini ve ulusal bayram, özel gün adları: Ramazan Bayramı, Anneler Günü…

Not: Tür adları özel ad olarak da kullanılır veya özel ad tür adı olarak kullanılabilir. * Bahçede lale yetiştiriyordu * Bahçede Lale dolaşıyordu * Bahar bu yıl erken geldi. * Bahar ilk derse geç kalmıştı.

b:CİNS İSİM (TÜR ADI) Benzer varlıkları karşılayan adlardır. Hayvan, bitki, renk, eşya, zaman, yansıma, sayı, eylem adları cins adlardır. Kitap sadece boş zamanlarda okunacak bir nesne değildir. Şair duygu adamıdır. Ağacın dallarından kurumuş olanları kestiler. Çocuk evin neşesidir. Anneler günü bu hafta sonu kutlandı Kadınlar çiçektir; çiçekler su ister.

NOT: Cins adlar bazen genel bir özellik taşır bazen de birçok varlıktan birini (Özel anlam ) karşılar. Kitap en iyi dosttur. ( Genel anlam) Kitap masanın altında kaldı. (Özel anlam ) Baba çınar ağacı gibidir. ( Genel anlam) Babam işten geç geldi. (Özel anlam )

VALIKLARIN OLUŞLARINA GÖRE İSİMLER a) SOMUT İSİM b) SOYUT İSİM

a:SOMUT İSİM Duyu organlarıyla algılanan sözcüklere verilen adlardır: kitap, kalem, ses, hava, ısı, ışık…

b:SOYUT İSİM Duyu organlarıyla algılanamayan sözcüklere verilen adlardır. sevgi, aşk, rüya, arkadaşlık, korku

ÖRNEK Aşağıdaki cümlelerden hangisinde soyut bir isim kullanılmıştır? Yazın güzel bir tatil yaptık. Ben bencil insanları hiç sevmem. Bazı kişiler hislerini belli etmez. Evlerinde sevimli bir kedi besliyorlar.

NOT: Bir kelimenin somut ya da soyut olması cümle içindeki anlamına göre değişebilir. Hastamız aşk acısı çekiyor. O yemekte acıyı çok severdi. M. Kemal ışık oluyor uzak yakın bayraklarda. Evin ışıkları sabaha kadar yandı.

VARLIKLARIN SAYILARINA GÖRE İSİMLER a) TEKİL İSİM b) ÇOĞUL İSİM c) TOPLULUK İSMİ

a:TEKİL İSİM Tek bir varlığı karşılayan adlardır. Çoğul eki almamış isimlerdir. ev, çocuk, dil, sınav, eser, roman…

b:ÇOĞUL İSİM Birden çok varlığı karşılayan adlardır:(lar ler) Çoğul eki alırlar. evler, okullar, diller, ağaçlar, sınavlar…

c:TOPLULUK İSMİ Çokluk eki almadan çokluk anlamı taşıyan adlardır. kervan, katar, sürü, ordu, sülale, aşiret, orman   NOT: Ad aktarması yoluyla tekil sözcük çoğul anlamı kazanabilir. Sınıf bu yaz boyandı. (tekil) Bütün sınıf topluca maça gitmişlerdi.(çoğul)

İsimler bazı çekim eklerini alabilir. Çoğul eki Hal (durum) ekleri Tamlayan eki İyelik eki Not: Bu ekler yapı bilgisi konusunda işlenecektir.