ATATÜRK İNKILAPLARI
SİYASİ ALANDA YAPILAN İNKILAPLAR ÖZELLİKLERİ Egemenlik anlayışını değiştirmeye yöneliktirler. SONUÇ;İhtilalci anlayış ortaya çıkmıştır. Tamamında Cumhuriyetcilik ilkesinin etkisi vardır. Gelişmeler: Saltanatın kaldırılması(1 kasım 1922) Sebepler : Lozan konferansına İstanbul hükümetinin çağırılması Ulusal egemenlik ilkesinin geliştirilmek istenmesi
Sonuçları: Son padişah Vahdettin ülkeyi terketmiştir. TBMM Osmanlı hanedanından ABDÜLMECİT i Halife seçmiştir. Amaç: Vahdettin’in elindeki halifelik yetkisini almak Yabancı ülkelerin Vahdettin üzerinden Halifeliği kullanmasını önlemek Halkın halifelik kurumuna bağlılığından dolayı oluşacak tepkiyi önlemek
Cumhuriyetin ilan edilmesi(29 ekim 1923) Amaç; Rejim tartışmalarını bitirmek Devlet başkanlığı sorununu çözmektir. Yapılan hazırlıklar 1-2. TBMM açılmıştır. Amaç:1. TBMM deki saltanat yanlısı milletvekillerini meclisin dışında bırakmak İnkılapları yapmak için uygun zemin oluşturmak 2-halk fırkası kurulmuştur. Amaç:inkılapları yapacak kadro oluşturmak 3-Ankara başkent ilan edilmiştir. Sonuçları:devlet başkanlığı sorunu çözülmüştür. Rejim tartışmaları bitmiştir.
HALİFELİĞİN KALDIRILMASI (3 MART 1924) SEBEPLER Halifenin kendisini saltanatın devamı olarak görmesi Laik devlet yapısının oluşturulmak istenmesi SONUÇLARI: Anayasaya “devletin dini islam dır “ maddesi eklenmiştir(oluşabilecek tepkiyi engellemek istenmesi) Osmanlı hanedanı sürgüne gönderilmiştir. ERKANI HARBİYE NEZARETİ kaldırılmıştır. ŞERİYYE VE EVKAF VEKALETİ kaldırılmış,Diyanet işleri başkanlığı kurulmuştur.
ÇOK PARTİLİ REJİM DENEMELERİ Sebepler Demokrasi ortamının geliştirilmek istenmesi Hükümeti denetlemek için ,Muhalefet partisine ihtiyaç duyulması
GELİŞMELER A-TERAKKİPERVER CUMHURİYET FIRKASI KURULMUŞTUR.(17 KASIM 1924) ÖZELLİKLERİ İlk muhalefet partisidir Partinin en önemli ismi KAZIM KARABEKİR PAŞA dır. Liberal ekonomiyi savunmuştur. Bazı inkılaplara karşı çıkmıştır. SONUÇLARI İnkılaplara karşı ŞEYH SAİT isyanı çıkmıştır. Takriri sükun kanunu çıkarılmıştır. Bu kanunla inkılapların eleştirilmesi yasaklanmıştır. İlk kapatılan muhalefet partisidir.
SERBEST CUMHURİYET FIRKASI KURULMUŞTUR(12 AĞUSTOS 1930) ÖZELLİKLERİ ALİ FETHİ BEY tarafından kurulmuştur. 1929 dünya ekonomik krizinde alternatif ekonomik programlara ihtiyaç duyulması nedeniyle Atatürk kurulmasını istemiştir. Liberal ekonomiyi savunmuştur. İnkılaplara bağlıdır. SONUÇLARI Partinin kuruluşundan inkılap karşıtlarının cesaretlenmesi sonucunda parti ,kurucuları tarafından kapatılmıştır. Parti kapatıldıktan kısa süre sonra ,inkılap karşıtları MENEMEN OLAYINI Çıkarmışlardır.
HUKUK ALANINDA YAPILAN İNKILAPLAR AMAÇLAR Dini temellere dayalı hukuk sisteminden laik ,çağdaş hukuk sistemine geçebilmek Hukuk birliğini sağlamak Çağdaş uygarlık düzeyine ulaşmak ve bu seviyenin üstüne çıkmak
GELİŞİMİ TEŞKİLAT-I ESASİYE İLAN EDİLMİŞTİR Özellikleri Devlet başkanı belli değildir Laik değildir Yönetim şeklinden bahsedilmemiştir Güçler birliği ilkesi uygulanmıştır.
1924 anayasası kabul edilmiştir. Özellikleri Devlet başkanı bellidir Kabine sistemi benimsenmiştir Yönetim şeklinin cumhuriyet olduğu belirtilmiştir 1937 de laiklik ilkesi eklenmiştir
1961 anayasası hazırlanmıştır Özellikleri Referandum ile kabul edilmiştir. Çift meclis vardır.millet meclisi-senato 1982 anayasası hazırlanmıştır referandum ile kabul edilmiştir Tek meclis vardır
Medeni kanun kabul edilmiştir (17 şubat 1926) Özelliği Olaylara akılcı ve pratik seçimler getirmesi ve Avrupada hazırlanan en son kanun olması Nedeniyle İsviçre den örnek alınmıştır. SONUÇLARI Kadın erkek hakları sosyal ve ekonomik açıdan eşitlenmiştir Tek eşle evlilik esası benimsenmiştir. Resmi nikah zorunluluğu getirilmiştir. Mirasta eşit paylaşım esası getirilmiştir. Patrikhanenin mahkeme kurma yetkisi kaldırılmıştır. Mecelle denilen ,dine göre hazırlanmış,Osmanlı medeni kanunu kaldırıldı.
SOSYAL ALANDA YAPILAN İNKILAPLAR Amaçlar Avrupa ile uyumlu toplum yapısı oluşturmak Ayrıcalıksız,kaynaşmış bir toplum meydana getirmek
Kılık kıyafet düzenlemesi yapılmıştır 1925 Amaçlar Topluma çağdaş bir görünüm kazandırmak Toplumdaki kıyafet karışıklığını gidermek Sonuçları Giysi kanunu kabul edilmiştir Çarşaf ve peçe yasaklanmıştır Fes yerine şapka giyilmesi kabul edilmiştir Din başkanları dışında dini kıyafetlerin giyilmesi yasaklanmıştır.
Tekke ,zaviye ve Türbeler kapatılmıştır 1925 Sebep Tarikatların amacından uzaklaşmıştır Halkın dini inançları sömürülmeye başlanmıştır Sonuçları Tarikatların faaliyetleri yasaklanmıştır Batıl inançların yayılması engellenmiştir.
Takvim ve ölçü birimleri değiştirilmiştir 1931 Amaçlar Ticari ilişkileri geliştirmek Avrupalı devletlerle uyum içinde olmak Sonuçları Miladi takvim 1926 Metre ve kilogram,kullanılmaya başlanması Hafta sonu tatili ,Cuma gününden Pazar gününe alınmıştır.
Soyadı kanunu kabul edilmiştir 1934 Amaç Resmi işleri kolaylaşmıştır Toplumsal ayrıcalıklara son vermektir Sonuçları Ayrıcalık bildiren unvan ve lakaplar yasaklanmıştır Mustafa Kemal e Atatürk soyadı verilmiştir.