MURATHAN MUNGAN

MURATHAN MUNGAN KİMDİR? Murathan Mungan, yazar, oyun yazarı ve şair. Cumhuriyet Dönemi Türk Edebiyatı sanatçılarından olan Murathan Mungan’ın ilk eseri ‘Osmanlı’ya Dair Hikayat’tır’.

HAYATI İstanbul'da dünyaya gelen Murathan Mungan, Mardinli bir ailenin çocuğudur. Babası avukat İsmail Mungan, annesi Habibe Mungan'dır. İlk, orta ve lise yılları Mardin'de geçti. Mardin Lisesi'nden mezun oldu. Mardin, eserlerinde sıkça kullandığı mekanlardan biri oldu. Bu çevrenin taşıdığı farklı kültürel yapıyı, insan olgusunu eserlerine başarılı bir şekilde yansıttı. Yazar, 1972'de Ankara'ya yerleşti. Lisans ve yüksek lisansını Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Tiyatro Bölümü’nde tamamladıktan sonra başladığı doktora çalışmasını yarım bıraktı. Ankara Devlet Tiyatroları’nda altı yıl, İstanbul Şehir Tiyatroları’nda üç yıl dramaturg olarak çalıştı.

AKADEMİK HAYATI Gazete ve dergilerdeki ilk yazılarını 1975’te yayımlayan Mungan; yazı hayatı boyunca şiir, öykü, roman, deneme, tiyatro oyunu, sinema yazısı, senaryo, masal, şarkı sözü gibi farklı türlere ait eserler verdi. Sahtiyan adlı şiiri ile "Gösteri" dergisinin 1981 Şiir Yarışması'nda birincilik ödülü alan Mungan, özellikle Metal(1994) adlı kitabındaki şiirleriyle 1980 kuşağının en çok okunan, tanınan şairleri arasında ilk sıralarda yer aldı.

AKADEMİK HAYATI İlk kitabı, Mezopotamya Üçlemesi adlı oyun üçlemesinin ilki olan Mahmut ile Yezida idi (1980). Bu oyun, Türkiye İş Bankası'nın açtığı yarışmada ikincilik ödülü aldı. Sahnelenen ilk oyunu Orhan Veli'nin şiirlerinden kurgulayarak oyunlaştırdığı Bir Garip Orhan Veli oldu. 1981'de ilk defa sahnelenen bu oyun, 1993'te kitap olarak basıldı. Mezopotamya Üçlemesi'nin ikinci kitabı olan Taziye adlı oyunun 1984'te sahnelemesi nedeniyle Ankara Sanat Kurumu'nca Mehmet Baydın ile birlikte en iyi oyun yazarı seçildi.

AKADEMİK HAYATI 1987’de günlük gazete olarak yayımlanan Söz gazetesinde,“Kültür-Sanat Sayfası” editörlüğü yaptı. Aynı yıl, Hedda Golder Dile Bir Kadın öyküsü ile, Haldun Taner Öykü Ödülü'nü Nedim Gürsel ile birlikte aldı. 40. yaşı nedeniyle 1995yılında Murathan’95 adlı kitapta çeşitli ürünlerinden bir derlemeyi yayımladı yılındaki 50. yaşı nedeniyle de 50 Parça adlı kitapta üzerinde çalıştığı kitaplardan hikâye,şiir, deneme, oyun gibi farklı edebi türden parçaları bir araya getirdi. Sadece 2005 yılı için yapılıp baskısı yenilenmeyecek bir kitap oluşturdu.

Bu kitapla birlikte başlayan özel toplama kitapları, şiirlerinden kendinin yaptığı özel bir seçmeyi içeren numaralanmış tek baskı olarak yayımlanmış ‘Doğduğum Yüzyıla Veda’ ile sürmüş, bunu, 13+1’de şiirlerini, 7 Mühür’de kimi öykülerini bir kutu içinde bir araya getirdiği toplamlar ve Türk şiirinde şimdiden bir “kült kitap” olmuş olan Yaz Geçer’in onuncu yılı nedeniyle yapılan büyük boy özel baskı izlemiştir. Ellinci yaşı için hazırladığı ve yalnızca 2005’te yayımlanıp baskısı bir kez daha tekrarlanmayacak ‘Elli Parça’ kitabı da bu özel kitaplardandır.

Mungan, bugüne değin çoğu “Yeni Türkü” topluluğu tarafından seslendirilmiş olan şarkı sözleri yazmıştır. Yazdığı şarkıların Türkiye’nin önemli şarkıcıları, toplulukları tarafından yeniden seslendirilmesiyle oluşan ve “tribute” sayılabilecek Söz vermiş şarkılar adlı “cover” albümü 2004’te yayınlanmıştır. 2006’da bugüne dek yazdığı tüm şarkı sözlerini gene aynı ad altında bir araya getirerek kitaplaştırmıştır.

YAZARIN ŞUANKİ HAYATI Yazıları, şiirleri ve kimi kitapları bugüne değin İngilizce, Almanca, Fransızca, İtalyanca, İsveççe, Norveççe, Yunanca, Fince, Boşnakça, Bulgarca, Farsça, Kürtçe ve Hollanda diline çevrilerek çeşitli dergi, gazete ve antolojilerde yayımlanmıştır Erdal Öz Edebiyat Ödülü'nü kazandı. Mungan, 1985'ten beri yaşadığı İstanbul’da 1988’ten beri serbest yazar olarak çalışıyor. İlk kitapları farklı yayınevleri tarafından yayımlandıktan sonra, 1986’da Remzi Kitabevi’ne, 1992’de de Metis Yayınları’na geçmiştir. Halen aynı yayınevindedir.

ESERLERİ Bir tanesi filme alınan üç tane de film senaryosu yazdı. Dağınık Yatak adlı senaryosu, 1984’te Atıf Yılmaz tarafından filme alındı. Henüz filme alınmamış senaryoları, Dört Kişilik Bahçe ve Başkasının Hayatı adlarını taşıyor. Bu üç senaryosu 1997’de üç ayrı kitap olarak yayımlandı. Mungan’ın şehir tiyatrolarında çalıştığı dönemde Ankara İl Radyosu’nca seslendirilen iki tane radyo oyunu vardır: Dört Kişilik Bahçe ve Ölümburnu. Yabancı yazarların öykülerinden ve yazılarından oluşan çeşitli seçkiler yayımlayan Mungan'ın İlk öykü seçkisi Ressamın Sözleşmesi (1996)'dir. Daha sonra Çocuklar ve Büyükleri (2001), Yazıhane (2003), Yabancı Hayvanlar, Erkeklerin Hikâyeleri (2004), Kadınlığın 21 Hikâyesi (2004), Büyümenin Türkçe Tarihi (2007), Doğu Sarayı (2012), Kadınlar Arasında (2014) ve Merhaba Asker (2014) adlı öykü ve yazı seçkileri hazırladı.

ESERLERİ Mahmud ile Yezida, 1980 Osmanlıya dair Hikâyat, 1981 “Boyacıköy’de Kanlı Bir Aşk Cinayeti” (1982) (Öykü) Taziye, 1982 Kum Saati, 1984 Son İstanbul, 1985 Sahtiyan, 1985 Cenk Hikâyeleri, 1986 Kırk Oda, 1987 Lal Masallar, 1989 Eski 45'likler, 1989 Yaz Sinemaları, 1989 Mırıldandıklarım, 1990 Yaz Geçer, 1992 Yaz Geçer - Özel Basım, 1992 Geyikler Lanetler, 1992 Bir Garip Orhan Veli, 1993 Oda, Poster ve Şeylerin Kederi, 1993 Omayra, 1993 Kaf Dağının Önü, 1994 Metal, 1994 Murathan’95, 1996 Li Rojhilatê Dilê Min, 1996 Paranın Cinleri, 1997 Başkasının Hayatı, 1997 Dağınık Yatak, 1997 Dört Kişilik Bahçe, 1997 Oyunlar İntiharlar Şarkılar, 1997 Mürekkep Balığı, 1997 Başkalarının Gecesi, 1997 Metinler Kitabı, 1998 Üç Aynalı Kırk Oda, 1999 Doğduğum Yüzyıla Veda, 1999 Meskalin, 2000 Soğuk Büfe, 2001 Erkekler İçin Divan, 2001 Yüksek Topuklar, Mühür, 2002 Timsah Sokak Şiirleri, 2003 Yabancı Hayvanlar, 2003 Çador, , 2004 Bir Kutu Daha, 2004 Beşpeşe, 2004 (Elif Şafak, Pınar Kür, Faruk Ulay, Celil Oker ile birlikte) Eteğimdeki Taşlar, 2004 Elli Parça, 2005 Söz Vermiş Şarkılar, 2006 Kâğıt Taş Kumaş, 2007 Kullanılmış Biletler, 2007 Yedi Kapılı Kırk Oda, 2007 Dağ, 2007 Kadından Kentler, 2008 Bazı Yazlar Uzaktan Geçer, 2009 Hayat Atölyesi, 2009 Eldivenler Hikayeler, 2009 İkinci Hayvan, 2010 Gelecek, 2010 Kibrit Çöpleri, 2011 Şairin Romanı, 2011 Aşkın Cep Defteri, 2012 Bir Dersim Hikayesi, 2012 Li Rojhilate Dile Min / Kalbimin Doğusunda, 2012 Tuğla, 2012 Mutfak, 2013 Kadınlar Arasında, 2014 Merhaba Asker, 2014