FABRİKA DÜZENLEMENİN ÖNEMİ VE AMACI

AMAÇ Kullanılacak -kaynakları -üretim sürecini organize etmek, daha büyük üretkenlik, esneklik ve teslimatlarda artış ve maliyetlerde düşüş sağlamak..

Fabrikaların ve üretim hizmetlerinin tüm kaynaklarını verimli ve etkin kullanabilmeleri, buna bağlı olarak birim üretim maliyetlerinin en düşük düzeylerinde faaliyetlerin yürütülmesi işyeri veya fabrika düzenleme ile çok yakından ilgilidir.

Yerleşim? Mevcut üretim faktörlerinin etkinliği ve verimliliği Çıktı Akış etkinliği (bilgi, malzeme, insan) Çalışanların morali ve güvenliği Mevcut üretim faktörlerinin etkinliği ve verimliliği In addition to discussing what facility layout is, you might also raise some of the issues that may make it problematic.

Yerleşim Taşıma ve akış zamanlarının minimum yapılması Proses içi akışlar azalırsa maliyetler azalır. Standart üretim zamanlarını azaltmamış olsa bile, dolaşım süre olarak kısaltılırsa, hem zaman açısından hem de maliyet açısından oldukça önemli tasarruflar ortaya çıkar. Bu da, ürünün daha düşük maliyetler ile üretilmesi anlamına gelmektedir.

Yerleşim düzenlemesinin iyi yapılması ile - karmaşa olmaz - departmanlar arası ilişkiler açıkça ifade edilebilir - Üretim planlaması, kapasite planlaması, stok planlaması, işgücü ve zaman planlaması gibi çok daha kolay ve etkili bir şekilde hazırlanabilir. - Planların yürütülmesi kolaylaşır, aksaklıkların ortaya çıkmasının önünü geçilmiş olunur.

Düzenleme işlemi yapılırken fabrikanın bir bütün olarak dikkate alınması ve sadece şu andaki durumun değil, gelecekteki durumun da dikkate alınması gerekir.

Yerleşimin etkileri Haberleşme Hizmet Kalitesi Malzeme hareketi depolama İş Güvenlik Malzeme yükleme Students might be asked to suggest instances when one or another of these concerns might be given especially high or low priority.

Yerleşim Tipleri Üretim Sistemine Göre; Süreç odaklı Ürün Odaklı Karma Diğer Büro/Ofis yerleşimi Perakende Ve Market Depo Give a brief description of each. You might also ask students for an example of each.

Üretim Sistemi Seçimi Çeşitlilik Esneklik Miktar/Hacim Ne kadar? Hangi derece? Miktar/Hacim Talep

FABRİKA DÜZENLEME (Proses seçimi) Amaç: Daha büyük üretkenlik Daha çok esneklik Teslimatlarda artış Maliyetlerde düşüş

FABRİKA DÜZENLEME VE ÜRETİM SİSTEMİ İLİŞKİSİ Düzenlemede üretim sistemi dikkate alınmalıdır. Sistemin etkinliği ve verimliliği ancak iyi bir düzenleme ile sağlanabilir.

Üretim Sistemine Göre Yerleşim Tipleri Ürün Odaklı Yerleşim Ürün üzerinde yapılacak işlere göre düzgün, hızlı, yüksek hacimli akışı başarmak için standart hale getirilmiş faaliyet işletimini sağlayan yerleşim planı Süreç Odaklı Yerleşim Ürünler üzerinde farklı işlem gerekliliklerini sağlayan yerleşim planı Sabit konumlu yerleşim Ürünün sabit kaldığı, gerektiğinde işçilerin, hammaddelerin, ve teçhizatın taşındığı plan

ÜRÜN ODAKLI YERLEŞİM SÜREKLİ ÜRETİM (Kesiksiz Üretim Sistemi) Belli bir yerleşim alanında, yalnız tek veya çok az sayıda ürün çeşidinin çok miktarda üretimi Makineler ürünün gereksinimlerine ve üretim için zorunlu işlemlerin sırasına göre düzenlenir.

ÜRÜN ODAKLI YERLEŞİM Hattın bir ucuna gelen hammadde, malzeme ve yarı ürünler en küçük düzeyden başlamak üzere bir işlemden ötekine geçer ve ürün haline dönüşür. Yeterli ve düzgün sistem makinelerden en çok yararlanılmasını sağlaması bakımından önemlidir.

ÜRÜN ODAKLI YERLEŞİM Ürünün hammadde halinden ürün haline gelinceye kadar yapılması gereken standart işler ve iş akışı dikkate alındığından, sürekli üretim sistemi olarak tanımladığımız bu sistemde, makine ve iş istasyonları, cinslerine ve kapasitelerine göre değil, mamulde yapılacak iş sırasına ve mamulün izleyeceği rotaya göre yerleştirilir. Bu tür bir düzenleme yalnızca standartlaştırılmış ürünlerin çok sayıda üretimi için tasarlanmıştır ve esnek değildir.

ÜRÜN ODAKLI YERLEŞİM Ürün akışı sürekli olacağından ve kesintilerin hemen hemen hiç olmayacağı bu sistemde düzenleme yapılırken, iş istasyonları ve departmanlar arasında yarı mamul beklemelerinin bulunmayacağı ve ara depolara çok az ihtiyaç olacağı dikkate alınmalıdır. Bu nedenle akışı hızlandırabilmek için makine ve istasyonlar mümkün olduğunca birbirlerine yakın yerleştirilmelidir.

ÜRÜN ODAKLI YERLEŞİM Düzenlemede fabrika içindeki boş ve dolaşım alanlarına daha az ihtiyaç duyulacağı için malzeme ve yarı mamul taşımaları genellikle otomatik taşıma yapan, sabit izli ve rotalı araçlarla (örneğin; taşıma bantları gibi..) yapılır.

ÜRÜN ODAKLI YERLEŞİM

Ürün Odaklı Yerleşim Sürekli İşlemler Malzeme ve/veya emek Malzeme Hammadde Ve Malzeme İstasyon 1 İstasyon 2 İstasyon 3 İstasyon 4 Bitmiş parça Malzeme ve/veya emek Malzeme ve/veya emek Malzeme ve/veya emek Malzeme ve/veya emek Sürekli İşlemler

Ürüne göre yerleştirmenin avantajları İş yeri düzeni işlemlerin sırasına göre düzenlendiği için düzgün ve akla yatkın bir akış hattı ortaya çıkar. Malzeme ulaşım giderleri düşüktür. İş istasyonları arasındaki yarı ürün stokları düşüktür Birimlerin üretimi ve geçici stoklama için az işyeri alanına gereksinim vardır.

Ürüne göre yerleştirmenin avantajları İşçilere veya çalışma ekiplerine daha az bağımlı olunur. Bu sebeple geniş içerikli özendirme ve ödeme olanakları sağlanabilir. Üretim planlama ve kontrol kolaydır. Üretim kısa süreli ve ucuzdur. Hazırlık ve işlem süreleri kısadır.

Ürüne göre yerleştirmenin dezavantajları Düzen ürünle belirlenir Esneklik azdır veya hiç yoktur. Ürün tasarımında yapılmak istenen küçük bir değişiklik düzende büyük değişikliklere neden olur. Üretim ve üretim süresi en yavaş makineye göre düzenlenir. Bu nedenle makinelerin hızı planlı bir şekilde azaltılır. Tersi durumda makinelerin fazladan boş süreleri olur.

Ürüne göre yerleştirmenin dezavantajları Bir makinenin bozulması o makineyi izleyen tüm hattın durmasına neden olur. Benzer makineleri kimi kez hat boyuca birkaç kez kullanmak gerekebilir. Bu nedenle yüksek yatırım gerekir Tamirlerinin yapılması zordur. Ürüne sürekli bir talebin olması gerekir. İşçiler tek düze işler yapmak zorundadır. Monotonluk sıkıcıdır.

SÜREÇ ODAKLI YERLEŞİM İşleve göre yerleşim de denir. KESİKLİ ÜRETİM İşleve göre yerleşim de denir. Burada benzer nitelikteki işlevler bir bir araya toplanır. Birbirinin aynı veya benzeri araç ve işlemler gerektiren ürünler sürece göre veya işlem sırasına göre düzenleme alanında dolaşırlar. Düzenleme önce bölümlere sonra bölüm içindeki benzer makinelere göre yapılır.

SÜREÇ ODAKLI YERLEŞİM Ürün standart olmadığı zaman, sürece göre yerleştirme daha çok esneklik sağlar. Siparişe göre üretimde bulunan işletmelerin, sürece göre yerleşim temeline göre işyerlerini düzenlemeleri yerinde olur.

SÜREÇ ODAKLI YERLEŞİM Bütün ayırıcı faktörler dikkate alınarak fabrika içinde makineler yerleştirilmeli, bölümlerin sayıları ve hangi konum ve şekilde olmalarına karar verilerek, bu sağlanmalıdır.

SÜREÇ ODAKLI YERLEŞİM Yapılan işler üründen ürüne, parçadan parçaya değişiklik gösterdiğinden dolayı makineler ve iş istasyonları yapılacak tüm farklı işlemleri en az aksama ile yapabilecek kabiliyete erişecek şekilde iş istasyonları (bölümler) yaptıkları işlere, iş yüklerine ve kapasite durumlarına göre gruplandırılarak yerleştirilmelidir.

SÜREÇ ODAKLI YERLEŞİM Ara depolar gerekiyorsa, hangi bölümler arasında bulunacağına karar verilmelidir. Fabrika içindeki iş akışı ve malzeme dolaşımı, bilhassa yoğun talep dönemlerinde çok artacağı dikkate alınarak, dolaşım alanları ve dolaşım araçlarının rotaları iyi belirlenmelidir.

SÜREÇ ODAKLI YERLEŞİM Düzenlemede, sistemin özelliklerinden dolayı bölümler arasında farklı istikametlerde malzeme geçişleri ve hareketleri olacağı için, bu geçişlerin diğer departmanlardaki işleri mümkün olduğunca en az seviyede aksatmasına izin verilmelidir. Tamir işleri için gerekli alanları ve malzemeleri de belirleyerek, arızaların kısa zamanda giderileceği bir düzenleme faydalı olacaktır.

SÜREÇ ODAKLI YERLEŞİM

Süreç Odaklı Düzenleme Dişli kesme Freze Delme Torna Bileme Isıl işlem Montaj 111 333 222 444 1111 2222

Sürece göre yerleştirmenin avantajları Her bölümde uzmanlaşma. Daha iyi ve daha etkili denetim. Donanım veya tezgahlardan birinin bozulması durumunda, üretimin aksaması kolaylıkla önlenebilir. Geniş üretim olanakları vardır. Belirli görevlere işgücü ve makine atanmasında esneklik. Makineler genel amaçlı olduğundan, çok çeşitli ürün üretilebilir.

Sürece göre yerleştirmenin dezavantajları Uzun akış hatları ve bu nedenle daha pahalı üretim söz konusudur. Malzeme taşıma maliyetleri yüksektir. Yarı ürün stokları için çok fazla alan gerekir. Yüksek işgücü becerisine gerek vardır. İşleri planlamak, bölümlerde işleri sıralamak zordur

HÜCRE YERLEŞİM Sürece göre yerleşimin özel bir şeklidir. Çalışma hücreleri çok sayıda benzer makinelerini içerir ve onları küçük bir gruplar halinde birleştirir. Bu da ürün odaklı sistemin özelliklerinin bir grup hücrede oluşmasını sağlar. Çalışma hücreleri ürün odaklıdır.

Hücresel/Grup Yerleşim Isıl işlem Dişli Kesme 1 Torna Freze Delme 1 Isıl işlem 2 Freze Delme Bileme 2 Montaj Isıl işlem 3 Torna Freze Bileme 3 Dişli kesme 4 4 Freze Matkap

SABİT YERLEŞİM Üretim miktarı çok az fakat ürün büyüklüğü çok fazla. Bu sistemlerde ürün, hammadde halinden veya ilk halinden son şeklini alıncaya kadar hiç hareket etmez.

SABİT YERLEŞİM Üretime başladığı yerde sonlandırılır. Bu nedenle malzeme akışı çok farklı özelliktedir. Bu sistemin düzenlemesinde, üretimin yapılması için kullanılan makine ve işgücü ürüne doğru hareket eder.

SABİT YERLEŞİM Gemi yapımı, uçak yapımı, bina ve site yapımı, v.b. Ürünün üretim sonucunda ulaşacağı büyüklük dikkate alınarak yerleşim alanı planlanmalıdır.

Büro/ofis yerleşimi Müdür Malzeme Hizmet Muhasebe Pazarlama

Büro/ofis yerleşimi Yerleşim insan ve bilgi akışını maksimum düzeye çıkarmalıdır. İşin yapılış prosedürüne göre ürün veya süreç odaklı yerleşim. Örneğin; vergi dairesi veya banka Ofis yerleşiminde genellikle ilişki kartları uygulanır

Yapılacak işlerin iş akışına paralel olduğu fikrine dayanılarak oluşturulur. Yani, ürünün yada işlerin ilerlemesi etrafında organize olabiliriz. Yapılacak işlerin aksamadan yürütülmesi gerekmektedir. Büroya dışarıdan gelen malzemeler olduğunda, malzemeleri teslim alan bölüm ile bunların muhasebe işlerini yapan ve faturaları ödeyen bölüm elemanları büro içinde uygun yerleşime konulmalıdır.

Perakende/Market Ürünler müşteriler ile yüz yüze olmalıdır Önemli: Mağaza içi akış Ürünler için uygun yer boşluğu ve alıcıların kolay erişebilirliği Tipler Izgara dizayn Akış dizayn Market Students should be asked for examples of features they find common to the design of retail layouts with which they are familiar.

Kurallar 1. Müşterilerin dikkatlerini çekebilecek ve çok satılabilecek ürünleri dış tarafa yerleştirmek. Bu sayede günlük ürünleri süper marketlerin bir bölümüne, ekmek ve pastaları da diğer tarafa yerleştirebiliriz. 2. Daha çok özel zevklere hitap eden ev temizlik ürünleri, güzellik ürünleri ve şampuanları yerleştirmek için göze çarpan özel bölümler kullanmak. Students can be asked to provide examples of instances in which these rules were implemented.

Kurallar 3. Ticarette güç eşyaları olarak bilinen malları dağıtmak, yani koridorların her iki yana koymak ve onlar sayesinde diğer malların da görülmesini sağlamak. 4. Koridorların bitiş bölümlerini kullanmak. Çünkü çekiş güçleri çok fazladır. Students can be asked to provide examples of instances in which these rules were implemented.

Izgara Tipi Tasarım Büro Ödeme Et Ekmek Süt Donmuş ürünler

Depo/Stok yerleşimi Depo yerleşiminin amacı depodaki boş alan ve elde bulundurma maliyeti arasındaki optimum noktayı bulmaktır. Deponun kullanılan toplam alanı alanı büyütmeden, iyi bir yerleşim ile maksimuma çıkarılır. Etkili bir depo planı malzemelere gelebilecek zararı ve dağılmayı depo içinde önlemelidir.

Depo yerleşiminin önemli parçalarından biri indirme ve bindirme alanı arasındaki ilişkidir. Yerleşimin kolaylığı boşaltılmış ürünlerin çeşidine, nereden boşaltıldığına veya nereye yükleneceğine bağlıdır.