Kaynaştırma Ortamlarında Destek Eğitim Odası Uygulamalarının İncelenmesi Hasan Gürgür Ümit Girgin Pelin Karasu Murat Doğan Zerrin Turan Bu çalışma Türkiye Bilimsel ve Teknik Araştırmalar Kurumu (TÜBİTAK) tarafından desteklenen 114K236 nolu araştırma projesi kapsamında gerçekleştirilmiştir.

Kaynaştırma Özel gereksinimli öğrencilerin, normal gelişim gösteren akranlarıyla genel eğitim sınıflarında, destek hizmetler sağlanarak genel eğitim ortamlarında eğitim görmeleri.

Kaynaştırma Uygulamalarının Yararları Özel gereksinimli öğrencilerin; sosyal becerilerinde dil ve iletişim becerilerinde akademik öğrenmelerinde gelişmelerin olmasını sağlayabilmektedir.

Başarılı Uygulamalar için Ön Koşullar Fiziksel ortamın uygun hale getirilmesi Öğretmen yeterlilikleri Eğitim öğretimin bireyselleştirilmesi Destek özel eğitim hizmetlerinin sunulması

Destek Özel Eğitim Hizmetleri Öğrencilerin bireysel olarak gereksinim duydukları alanlarda, sınıf içinde veya dışında eğitim almaları anlamına gelmektedir. Türkiye’de son yıllarda yaygın olarak kullanılan destek özel eğitim hizmet türlerinden birisi Destek Eğitim Odası uygulamalarıdır.

Anadolu Üniversitesi bünyesinde faaliyet gösteren İÇEM’de kaynaştırma öğrencilerine yönelik destek eğitim odası hizmeti 30 yıldır sürdürülmektedir. Bu hizmetin geliştirilmesine ve yaygınlaştırılmasına yönelik TÜBİTAK tarafından desteklenen bir proje yürütülmektedir. Proje kapsamında yılında yürütülen destek eğitim odası hizmeti incelenmiş ve betimlenmiştir.

Önem Destek eğitim odası uygulamalarına odaklanan araştırmaların gerçekleştirilmesinin kaynaştırmanın niteliğine katkı sağlayabileceği söylenebilir. Destek eğitim odası hizmetlerinin niteliğine katkı sağlaması açısından böyle bir çalışmanın önemli olduğu ileri sürülebilir. Destek eğitim odası hizmetinin sunulmasına odaklanan araştırmaların sonuçlarının hizmetlerin yaygınlaşmasını sağlayabileceği düşünülebilir.

Amaç Destek eğitim odası uygulamalarının incelenmesinin amaçlandığı projenin ilk yıl çalışmalarının incelenmesi.

Yöntem Eylem araştırması Soruyu, problemi, ilgi alanını belirleme Veri toplama Toplanan verilerin analizi Eylem planını ve bulgularını paylaşma

Araştırmanın Yürütüldüğü Yer Araştırma Eskişehir, Anadolu Üniversitesi, İşitme Engelli Çocuklar Eğitim, Araştırma ve Uygulama Merkezinde (İÇEM) yürütülmüştür.

Katılımcılar Proje Araştırmacı Grubu Proje yürütücüsü ve 4 araştırmacı katılmışlardır. Araştırma grubunun rol ve sorumlulukları süreçte veri toplamak Toplanan verilerin analizini yapmaktır Destek Eğitim Odası Öğretmenleri Destek özel eğitim hizmeti sunan gönüllü 7 öğretmen Bu öğretmenlerden 1’i erkek, 6’sı kadındır. Öğretmenlerin mesleki deneyimleri ortalama 29 yıldır.

Veri Toplama Teknikleri Video teyp kaydı Ses kaydı Odak Grup Görüşmeleri Destek eğitim planları Öğrenci ürünleri Araştırmacılar günlüğü

Verilerin Analizi Haftalık döngülerden elde edilen veriler özetlenerek betimlenmiştir. Betimlenen veriler araştırma grubu toplantısında gözden geçirilmiş, varılan sonuçlarda uzlaşma sağlanmıştır. Ortaya konan bulgulara dayalı olarak sonraki adıma geçiş kararları verilmiştir.

Bulgular

Destek Eğitim Odası Uygulamalarının Planlanması Öğretmenler Destek Hizmeti Nasıl Planlamaktadırlar? Video kaydı, ders planı, günlük, odak grup görüşmeleri Toplanan Verilerin Analizi Eylem planını ve bulgularını paylaşma

Destek eğitim odası öğretmenlerin öğrencilerin performans düzeylerini defterlerini inceleyerek ve bir süre değerlendirme çalışmaları gerçekleştirerek öğrenmektedirler. Derslerin içeriğini genel eğitim sınıfını dikkate almadan planlamaktadırlar. Ders içeriğini planlamada öğrencinin isteklerini de dikkate almaktadırlar.

Destek Eğitim Odası Uygulamalarında Kullanılan Materyaller Öğretmenler Destek Hizmeti Sunarken hangi Materyalleri Kullanmaktadırlar? Video kaydı, materyal fotoğrafı, günlük, odak grup görüşmeleri Toplanan Verilerin Analizi Eylem planını ve bulgularını paylaşma

Öğretmenler çocuğun yaş düzeyine uygun görsel ağırlıklı materyal kullanmaktadırlar. Bazı derslerde kendi hazırladıkları materyalleri değil öğrencilerin defter ve kitapları kullanmaktadırlar.

Destek Eğitim Odası Uygulamaları Öğretmenler Destek Hizmeti Nasıl Uygulamaktadırlar? Video kaydı, ders planı, mateyal fotoğrafı, günlük, odak grup görüşmeleri Toplanan Verilerin Analizi Eylem planını ve bulgularını paylaşma

Öğretmenler, destek hizmeti planlarına uygun olarak gerçekleştirmektedirler. Öğretmenler bazen öğrencinin talebi üzerine yaptıkları planının dışında ders yapmaktadırlar. Öğretmenler uygulama sırasında mümkün olduğunca öğrencileri aktif katılımlarını sağlamaktadırlar.

Destek Eğitim Odası Uygulamalarının Değerlendirilmesi Öğretmenler Destek Hizmetini Nasıl Değerlendirmektedirler? Video kaydı, ders planı, mateyal fotoğrafı, günlük, odak grup görüşmeleri Toplanan Verilerin Analizi Eylem planını ve bulgularını paylaşma

Öğretmenler uyguladıkları destek hizmet süresince öğrenciyi izleyerek bilgi toplamaktadırlar Öğretmenler her destek hizmetin sonunda öğrenciyi sorular sorarak değerlendirmektedirler. Öğretmenler bazı destek hizmetlerin sonunda kısa yazılı sınavlar yapmaktadırlar.

Sonuç (1) Projenin ilk yılında toplanan verilerin analizi sonucunda; destek eğitim odası uygulaması hizmetlerinin nasıl planlandığı ortaya konmuştur. destek eğitim odası uygulaması hizmetinde kullanılan öğretim materyalleri betimlenmiştir. destek eğitim odası uygulaması hizmetinin uygulanma süreci betimlenmiştir.

Sonuç (2) Destek özel eğitim hizmetini sunan öğretmenlerin sahip olmaları gereken yeterlilikler belirlenmiştir. Elde edilen bulgular doğrultusunda proje kapsamındaki ileri eylemler planlanmıştır.

Öneriler Proje sürecinde elde edilen bulgulardan yola çıkarak işlevsel bir öğretmen geliştirme çalıştayının planlanması önerilebilir. Çalıştay içeriğinin destek özel eğitim odası sunacak öğretmenlere işlevsel ve kılavuz olacak nitelikte hazırlanması gerektiği söylenebilir. Çalıştayların destek eğitim odası çalışmalarının yaygınlaşabileceği nitelikte bölge merkezlerinde yürütülmesi gerektiği ileri sürülebilir.

Yararlanılan Bazı Kaynaklar Akçamete, G., Kış, A. ve Gürgür, H. (2009). Özel gereksinimli öğrenciler için kaynaştırma modeli geliştirme projesi. Yayımlanmamış bilimsel araştırma projesi raporu. Ankara: Ankara Üniversitesi. Antia, S. D. (1999). The roles of special educators and classroom teachers in an inclusive school, Journal of Deaf Studies and Deaf Education, 4(3), Austin, V. L. (2001). Teachers’ beliefs about co-teaching. Remedial and Special Education, 22(4), Baker, J. M. ve Zigmond, N. (1995). The meaning and practice of inclusion for students with learning disabilities: Themes and implications from the five case. The Journal of Special Education, 29(2), Batu, S. (1998). Özel gereksinimli öğrencilerin kaynaştırıldığı bir kız meslek lisesindeki öğretmenlerin kaynaştırmaya ilişkin görüş ve önerileri. Yayımlanmamış doktora tezi. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi. Gürgür, H. ve Uzuner, Y. (2011). Examining the implementation of two co-teaching models: Team teaching and station teaching. International Journal of Inclusive Education, 15(6) Lewis, R.B. ve Doorlag, D.H. (1999). Teaching special students in general education classrooms (5 th edition). New Jersey: Prentice Hall, Inc. Mastropieri, M. A. ve Scruggs, T. E. (2000). The inclusive classroom: Strategies for effective instruction. New Jersey: Prentice-Hall. Zigmond, N. (2001). Special education at the crossroads. Preventing School Failure, 45(2), Zöllner, F. (2000). Grundlagen der integrierten förderung. Handreichung zur durchführung von integratierten fördermassnahmen. Mainz: Ministerium für Bildung, Wissenschaft und Weiterbildung.

Daha detaylı bilgi ve çalışmalarımızı takip etmek için; sayfasını ziyaret edebilirsiniz.