/ 231 Sağlık Hizmetinin Sürekliliği Şifa Üniversitesi Tıp Fakültesi Prof. Dr. Zekeriya Aktürk

Tanımı TDK Pilotto – “bir hekimin hastasının sağlık bakımı için kesintisiz olarak sorumluluk duyması” / 232 Med. J. Aust 1996;164:

Aile Hekiminin Özellikleri Bakıma ulaşım (Access to care) Bakımın sürekliliği (Continuity of care) Kapsamlı bakım (Comprehensive care) Bakımın koordiansyonu (Coordination of care) Ortama uygun bakım (Contextual care) / 233 Saultz 2000

Çeşitli branşlarda süreklilik Çocuk Dahiliye Kadın Doğum Göz … / 234

Hasta-Hekim İlişkisi Açısından Güvene dayalı bir ilişki oluşur Zaman içerisinde krizlerle bu ilişki test edilir Doktor ve hekim birbirinin sırdaşı olur Diğer branş hekimleri “Senin sorunun benimle ilgili değil” diyebilir; aile hekimi diyemez! / 235

Sürekliliğin Boyutları 1.Zamanda süreklilik 2.Coğrafi süreklilik 3.Disiplinlerarası süreklilik 4.İlişkisel (Kişiler arası) Süreklilik 5.Bilgisel Süreklilik 6.Erişebilirlik Sürekliliği 7.İstikrar Sürekliliği / 236 Öner A. Erzurum İlinde, Aile Hekimliğinde Hizmetin Sürekliliğinin Ölçülmesi. Tıpta Uzmanlık Tezi 2015 Erzurum.

1-Zamanda süreklilik En önemli boyutudur Bireyin yaşamı boyunca sağlık hizmetine ulaşabilmesi ve takip edilmesidir. Sağlık hizmetine her zaman ulaşabilmelidir. / 237

Zamanda süreklilik, aynı tıbbi kayıt ve aynı uzmanlar ile aynı yerde oluşan sağlık hizmet etkileşiminin devam eden bir kalıbı anlamına gelir. Hem hastaların hem de ailelerin yaşamlarındaki değişiklikleri ve krizleri kapsayan süreler boyunca sağlanan sağlık hizmetlerini içerir. Bu da her yaştan insan için hizmet anlamına gelir. / 238

Diğer branşlarda da kronolojik süreklilik olmakla birlikte, aile hekimliğinden çok farklıdır. Cerrah: cerrahi bir girişimin planlanması ve iyileşme süresince Kadın-doğum umanı: gebelik ve doğum sürecinde Birey ve ailesi hakkında bilgi zamanla kurulur. Aile tanısı ve hasta yönetiminin yanı sıra bilimsel çalışmalarda bir temel olması için gerekli “olgunlaşmış” bilgi sağlanır. / 239

2-Coğrafi süreklilik Doktor bireye fiziksel olarak ne kadar yakın? Doktor ulaşılabilir mi? – Coğrafi engel – Meşgul doktor – Sosyal güvence / 2310

Hastanın yeri nerede olursa olsun (ofis, ev, hastane vb.) hizmetin sürekliliğinin sağlanabilmesini ifade eder. Bir hekim bölgeye bakmaksızın (hatta üçüncü basamak sağlık hizmeti merkezinde dahi) tüm tıbbi temasları sağladığı zaman süreklilik kurulabilir. / 2311

3-Disiplinlerarası süreklilik Bireyin çeşitli disiplinlerden sağlık hizmeti alması nasıl düzenleniyor? Arada sürekliliği sağlayan bir mekanizma var mı? Aile hekimi çeşitli branş hekimlerinin verdiği sağlık hizmetini koordine ediyor mu? / 2312

Disiplinlerarası süreklilik, hastanın, geleneksel tıbbi uzmanlık dallarını kapsayan bir hizmete ihtiyacı olduğunda bile, onun önceki bilgilerinin mevcut olmasını mümkün kılan hizmeti ifade eder. Disiplinlerarası süreklilik, doktorun vücut sistemi sınırlarını aşarak, hastalıkları geniş bir yelpazede bütünleştirmesi ve yönetmesi, sosyal ve davranışsal problemler gibi hastanın ailesiyle ilgili olan durumları da entegre edebilmesi olarak da tanımlanmaktadır. / 2313

4-İlişkisel (Kişiler arası) Süreklilik “Her doktora gittiğinizde aynı doktoru mu görüyorsunuz?“ İki boyutu var: – Hekimin sürekli aynı nüfusa bakması – Bireyin her defasında aynı hekimle görüşmesi / 2314

Hasta ve hizmet veren arasında sürekli devam eden kişisel güven ve dürüstlükle karakterize bireysel bir ilişkinin olduğu, boylamsal sürekliliğin özel bir tipini ifade eder. Doktor hasta ilişkisinin, aile ilişkilerinin ve sağlık hizmet sisteminin farklı yönleri ile hastaya yardımcı olan bağlantı elemanlarının (paramedikal personeller, sekreterler, resepsiyonistler, tıbbi meslektaşlar ve hastane personeli) sürekliliğini içerir. Bu boyut içinde, kabul edilmiş, yapılması üstlenilen görevler ve çalışma saatleri aşıldığında da, hizmet veren kişi hasta, aile ve topluma karşı devam eden bir sorumluluk duygusu hisseder. / 2315

Hekim için = Kayıtlı hasta muayene sayısı Toplam muayene Hasta için = Kayıtlı olduğu hekime muayene sayısı Toplam muayene / 2316

5-Bilgisel Süreklilik Bireyin yaşamı boyunca kayıtları bir süreklilik arz ediyor mu? Kayıtlar bir merkezde (aile hekiminde) toplanıyor mu? Bireyin sağlık hikayesi, alerjileri, kullandığı ilaçlar, tercihleri vs. diğer hekimlere açık mı? / 2317

Bilgi sistemleri tarafından hasta hizmeti için verilen sürekliliği destekler. Bir hasta için ilgili her hizmet verenin, hasta farklı yerlerde farklı hizmet verenler tarafından hizmet almış olsa dahi, hastanın önceki hizmet karşılaşmaları hakkında kapsamlı bilgiye ulaşabilmesi anlamına gelir. Ancak bir kişinin hastanın tıbbi hikâyesini okuyarak onun hakkında bilgi sahibi olması, hasta ile herhangi bir ilişki içinde olduğu anlamına gelmez. / 2318

Bu boyut, hastalığın epizotları, takibi, yönetim planlarının yanı sıra etkili iletişimler, iyi sevk (yönlendirme) sistemleri ve bir de acil servisler ve hastanelerin geri bildirimini gösteren yeterli tıbbi kayıtlara dayanır. Dolaylı olarak anlaşılan, bilgi sağlamak ve verilerin elde edilebildiği uygun kaynakları göstermek de hizmet alanın istekliliği ile olur. / 2319

6-Erişebilirlik Sürekliliği Uygun ofisler, etkin randevu sistemleri, mesai dışı hizmetin sağlanması ve tıbbi tavsiye için erişimin kolaylığı tarafından kurulan sürekliliği sağlar. / 2320

7-İstikrar Sürekliliği Hizmet sunulan toplumun istikrarı ve aile ile bireyin göreceli kararlılığı ile ilgilidir. Ayrıca, bu durum hizmet verenin istikrarı veya hareketliliği içinde geçerlidir. / 2321

Hizmetin sürekliliği arttıkça hastanın aile hekimini tavsiye etme ihtimali de artmaktadır. / 2322 MAJ Eric D. Morgan, COL Michael Pasquarella, CAPT John R. Holman. Continuity of Care and Patient Satisfaction in a Family Practice Clinic. JABFP September–October 2004 Vol. 17No. 5

ÖZET Aile hekimliğinde hizmetin sürekliliğinin boyutlarını sayınız ve açıklayınız. / 2323