TERAPÖTİK EGZERSİZLER Doç. Dr. Ercan MADENCİ İstanbul Medeniyet Üniversitesi Tıp Fakültesi FTR Anabilim Dalı drmadenci@yahoo.com
TANIM Fiziksel engellilik/özürlülük oluşturan sorunların önlenmesi veya tedavisi amacı ile kişinin hareketliliğini sağlamaya yönelik ve kişinin fonksiyonlarında artışın hedeflendiği egzersizlerdir
HEDEFLERİ Bireyin hareketliliği, esnekliği Kas kuvveti, dayanıklılığı Koordinasyon, beceri
T.E. 1 İlgili kas gruplarının kasılma şekillerine göre İzotonik Konsentrik Eksentrik İzometrik İzokinetik
T.E. 2 Egzersizin yapılış şekline göre Pasif egzersizler Aktif yardımlı egzersizler Aktif egzersizler Dirençli egzersizler Özel egzersizler Germe Denge Dayanıklılık Propriosepsiyon Kolaylaştırma (fasilitasyon) Kapalı açık zincir
Terapötik egzersiz Kas kuvveti: Bir dirence karşı çalışırken kasın kasılmasıdır Kasın bir tekrarda en çok kaldırabildiği ağırlık olarak ölçülür
Terapötik egzersiz Kas Gücü: Belli bir zaman dilimi içinde belli bir hızda direncin hareket ettirilmesidir Kas Dayanıklılığı: Yorgunluk oluşturmadan belli bir zaman dilimi içinde kas kontraksiyonunun oluşturulmasıdır
HASTANIN DEĞERLENDİRİLMESİ FONKSİYONEL YETERSİZLİK BELİRLENİR YETERSİZLİĞİN ANATOMİK İLİŞKİSİ SAPTANIR
Egzersiz Reçetesi 1 Kesin tanı ve eşlik eden hastalık durumlarının belirlenmesi Organ bozuklukları ve sakatlıkların belirlenmesi Tedaviyi etkileyebilecek kardiak hastalıklar, kronik obstriktif akciğer hastalıkları,diabetes mellitus,epilepsi gibi hastalıkların belirlenmesi
Egzersiz reçetesi 2 Kısa ve uzun vadeli hedeflerin belirlenmesi, varsa özel hedeflerin konulması Kişinin evinde de egzersiz yapması gerekliliği vurgulanarak ev egzersiz programı mutlaka verilmelidir Karşılaşabileceği durumlar konusunda aydınlatılmalıdır
Egzersiz Reçetesi 3 Egzersizi hangi sıklıkta yapacağı açık bir şekilde dile getirilmeli Egzersiz programına ne kadar devam edilmesi gerektiği açıklanmalı Son olarak kontrollere hangi sıklıkta geleceği ve program değişikliklerinin hangi durumlarda yapılması konusunda bilgilendirilmelidir
Egzersiz Reçetesi Sistolik kan basıncının 20mmHg dan daha çok düşmesi Kişi için hedeflenen sistolik ve diastolik kan basınçlarının aşılması Kişi için belirlenen kalp hızının artması Kalp hızının10 atımdan daha fazla düşmesi Angina,nefes darlığı,yorgunluk gibi bulguların belirlenmesi
Egzersiz Reçetesi Bir egzersiz reçetesinde bulunması gerekenler; Egzersizin şekli Yoğunluğu Süresi Sıklığı Egzersiz seansının kurgusu